Skip to content

Skip to table of contents

38 EKOBEE UE ENƆ

Tɔɔ̄ Waɛloo Pya O Butɔ Bu Edɔɔ̄

Tɔɔ̄ Waɛloo Pya O Butɔ Bu Edɔɔ̄

“M aa dɛɛ̄ kii pii na Tɛ le bui Tɛ.”—⁠JƆN 20:⁠17.

YƆƆ 3 Bari Na I Ture Nyiɛ Loo Sa Bɛābu A

DASĪ TƐƐ̄NYƆƆ *

1. Amunu gbanialoo na pya nɛɛ a tɔɔ̄ agara dap nyɔɔnɛ Jɛhova ɛnia a?

PYA a nuūna butɔ Jɛhova na Jizɔs, lo alu “tuatua a bee mɛā bu dɛ̄dɛɛ̄ nu a bee lu edɛm,” le gbɛnɛ-edo pya ɛnjɛl. (Kɔl 1:15; Yɔɔ 103:20) Sɔ̄ Jizɔs bee le a kɛnɛkɛ̄, a bee doo kɔ alu esuā kɔ pya nɛɛ a tɔɔ̄ agara dap su Jɛhova nua wa Tɛ. Sɔ̄ Jizɔs aa bee kɔ ue nɛ pya a wee ye nyɔɔnɛ dumɛ, a bee su Jɛhova kure “na Tɛ le bui Tɛ.” (Jɔn 20:17) Sɔ̄ i kiī i loo nɛ Jɛhova sa liamaā, i yii butɔ lo pya i wuga nɛɛdam le nɛɛwa ba i wereloo lenage bu.​—⁠Maak 10:​29, 30.

2. Ena i nɔ bu ekobee ue ama a?

2 A agabah pio nɛɛ e’ɛp Jɛhova nua Tɛ a ɛrɛ wereloo. E pio pya dɔɔ̄na naa dap suā kɛ̄ etɔgɛ wereloo kumaloo pya wa wuga nɛɛdam le nɛɛwa doo. Bu ekobee ue ama, i nɔ kɛ̄ Jizɔs i yerebah nɛ kɔ i dap ɛp Jɛhova nua Tɛ a ɛrɛ wereloo sa lu nɛɛ i dap tɔɔ̄ waɛloo doo. I nɔnage pya sīdee i dap nɔ Jɛhova bu kɛ̄ i aara pya i wuga nɛɛdam le nɛɛwa doo.

JƐHOVA GBĪ KƆ O TƆƆ̄E YE WAƐLOO

3. Bu mɛ sīdee na kara Nɛɛ-a-i-ɛrɛ doo kɔ i tɔɔ̄ waɛloo Jɛhova kaāna a?

3 Jɛhova lu Tɛ a ɛrɛ wereloo. Jizɔs gbī kɔ i ɛp Jɛhova dookɛ̄ alɛ ye ɛp doo, lo a le doodoo tɛ a ɛrɛ wereloo sa waɛ eyiiloo, e a naale doodoo nɛɛ a naa lu fɛgɛ sa bialoo wee i tɔ̄ nu i doo i nɛ. I muɛ lo ama aāloo nu Jizɔs bee tɔgɛ pya a wee ye nyɔɔnɛ dumɛ kɔ ba a yere kara kumaloo. A bee bɔātɛ̄ kara Nɛɛ-a-i-ɛrɛ tɛ̄maloo pya bee ue a kɔ: “Ilii Tɛ̄.” (Mat 6:⁠9) Jizɔs ebee dap i kɔ nɛ kɔ i su Jɛhova kure “Bari-a-dap-doo-dɛ̄dɛɛ̄-nu,” “Nɛɛ-a-bee-dɛm-dɛ̄dɛɛ̄-nu,” ale “Mɛnɛ a naa ɛrɛ kuma,” lo alu pya esobee a bɔloo sa lenage bu Kpa Kaɛ. (Jɛn 49:25; Ais 40:28; 1 Tim 1:17) Kerewo, Jizɔs kɔ i kure ye “Tɛ” lo etɔgɛ dua kɛ̄ Jɛhova i tɔɔ̄ waɛloo doo.

4. I tɛɛ̄ doodoo wa suā kɔ Jɛhova gbī kɔ i tɔɔ̄e ye waɛloo?

4 Ekɔ a wee a agabah e’ɛp Jɛhova nua Tɛ a ɛrɛ wereloo ni? Le doo wo loo pio ii. Dap i agabah edābeeloo kɔ tɛ wee wereloo pya ye miɔŋɔ nyɔnɛbee a dap lu kɔ ilii tɛ naa bee i wereloo. Naa ɛp kɛ̄ alu nu egbɔ̄nyiɛ doo sɔ̄ i suā kɔ Jɛhova dābeeloo kɛ̄ nu i tɔɔ̄loo doo a! A gbī kɔ i tɔɔ̄e ye waɛloo. Nu anua a lo sa ye Muɛ̄ Ue yere i mɛm loo kɔ: “Suaa bui loo nua lo Bari, e alɛ etɔɔ̄ i waɛ loo.” (Jem 4:⁠8) Jɛhova were i loo sa i kɔ nɛ kɔ elue lo Tɛ a lee ee ɛrɛgeba tɛ i dap ɛrɛ.

5. Aāloo nu a le bu kpa Luk 10:​22, mɛ sīdee na Jizɔs edap i yerebah nɛ kɔ i tɔɔ̄ waɛloo Jɛhova a?

5 Jizɔs dap i yerebah nɛ kɔ i tɔɔ̄ waɛloo Jɛhova. Jizɔs suāloo Jɛhova leere sa tɔgɛ pya ye elap dogo bu sīdee a mmana. Nyɔɔwo a bee kɔ: “Nɛɛ a emɔna mɛ emɔna Tɛ a.” (Jɔn 14:⁠9) Dookɛ̄ nɛɛ alu gbɛnɛ wuga wee doo, Jizɔs tɔgɛ i kɛ̄ i dap nwadɛɛ̄ sa gbaɛ̄tɔ̄loo i Tɛ doo, kɛ̄ i doo sa ii ye biirebu, le nu i doo sa a were i loo. E kɛ̄ Jizɔs bee tɔɔ̄dum doo sɔ̄ a bee le a kɛnɛkɛ̄ doo kɔ i suā kaāna kɛ̄ Jɛhova lu fɛgɛ sa tɔgɛ wereloo doo. (Buū Luk 10:22.) Doo i naa ɛp pio edoba.

Doodoo Tɛ a ɛrɛ wereloo, Jɛhova bee su ziī ɛnjɛl yeā mɛm loo ye Nwiīnɛɛdam (Ɛp 6 barakpaɛ̄) *

6. Naa nɛ pya edoba a tɔgɛ kɛ̄ Jɛhova bee gbaɛ̄tɔ̄loo Jizɔs doo.

6 Jɛhova wee gbaɛ̄tɔ̄loo pya ye miɔŋɔ. Naa kɛɛrɛ kɛ̄ Jɛhova bee gbaɛ̄tɔ̄loo ye Saaro doo. Bu kaka, Jɛhova bee gbaɛ̄tɔ̄loo gbɛnɛ-edo kara ye Nwiīnɛɛdam bee yere sɔ̄ a bee le a kɛnɛkɛ̄. (Luk 5:16) A bee gbaɛ̄tɔ̄loo Jizɔs sɔ̄ a bee yere kara kumaloo pya biaɛfii a kuī, doodoo sɔ̄ a gaa bee sagɛ 12 pya ye nɛɛ lɛɛratam. (Luk 6:​12, 13) A bee gbaɛ̄nage tɔ̄loo kara Jizɔs bee yere sɔ̄ a bee le bu gbɛnɛ taāŋa. Nwīgbagbara sɔ̄ lɛɛ a elu etɛ̄ŋaloo Jizɔs, a bee yere kara bu e’agabah nɛ ye Tɛ kumaloo gbɛnɛ doā-ɛp lo ebee sah ekpesī. Naale aba bee Jɛhova bee dā kara Jizɔs, mɛ a bee yerenage ziī ɛnjɛl kɔ a yere mɛm loo Ye Nwiīnɛɛdam a wereloo ama.​—⁠Luk 22:​41-44.

7. Tɔɔ̄ a loo doodoo wa lo esuā kɔ Jɛhova gbaɛ̄tɔ̄loo kara pya ye nɛɛ ni?

7 Nii’ee, Jɛhova kiinage sī lo egbaɛ̄tɔ̄loo kara pya ye zooro, e a agaranage taɛ sɔ̄ a bɔloo le bu sīdee a lee eera. (Yɔɔ 116:​1, 2) Naa ɛp kɛ̄ ziī wuga nɛɛwa li India bee muɛ kɛ̄ Jɛhova bee agara ye kara doo. A ɛrɛ pya nu a gaa bee ye taāŋɛ gbɛnɛ sa a bee yere kara nɛ Jɛhova aā taɛ bu ye beenyiɛ kumaloo lo kɛ̄tɔɔ̄. A bee ɛm kɔ: “JW Broadcasting® bu O’oo Enɔɔ̄ 2019 a bee kɔ nu akiiloo kɛ̄ e’aabaloo taāŋa le gbɛnɛ ekɛɛrɛ doo bee lu taɛ nu a bee lu na ebɛɛ̄. A bee lu ture loo pya na kara.”

8. Bu pya amunu sīdee na Jɛhova tɔgɛ kɔ a wereeloo Jizɔs a?

8 Jɛhova were i loo sa i kuūdɛɛ̄loo, dookɛ̄ a bee wereloo sa kuūdɛɛ̄loo Jizɔs doo sɔ̄ nu bee ye agaloo bu ye esiatam a kɛnɛkɛ̄. (Jɔn 5:20) A bee doo dɛ̄dɛɛ̄ nu a bee lu ebɛɛ̄ Jizɔs bu edɔɔ̄, bu ekɛɛrɛ, le bu namloo. E Jɛhova naa bee ɔbɛ etɔgɛ kɔ a wereeloo ye Nwiīnɛɛdam sa ye yerekpotɛ̄. (Mat 3:​16, 17) Nyɔɔbee Jizɔs bee suā kɔ ye wereloo Tɛ a le li bunyɔɔ eyereebah ye nɛ a, naa wee ye tɔɔ̄loo kɔ a lee aba ɛɛ lɔgɔ sɔ̄.​—⁠Jɔn 8:⁠16.

9. Ena a doo kɔ i suā kɔ Jɛhova were i loo a?

9 Doodoo Jizɔs, dɛ̄dɛɛ̄ ii emɔna nu a tɔgɛ kɔ Jɛhova were i loo bu keekee sīdee. Naa ɛp a: Jɛhova ezuura i waɛma loo ye sa i nɛ butɔ bu edɔɔ̄ a ɛrɛ wereloo le gbaaloo lokwa i ɛrɛ ɛɛbu, sa i yere mɛm loo sɔ̄ i le bu etɛɛrɛloo. (Jɔn 6:44) Jɛhova nɛnage i nuede bu edɔɔ̄ dɛ̄dɛɛ̄ sɔ̄ lokwa i yira kiisī lo e’agaloo. Sa a yerenage bah i nɛ kɔ i dap wee kuūdɛɛ̄loo pya i ebɛɛ̄ bu namloo ziī ziī dee. (Mat 6:​31, 32) Kuma sɔ̄ i kɛɛrɛbu kɛ̄ Jɛhova i wereloo doo, kɛ̄ wereloo i ye ɛrɛ kumaloo enyimnage doolo.

AARA PYA O WUGA BU YIRA DOOKƐ̄ JƐHOVA WA AARA DOO

10. Ena i dap nɔ aāloo kɛ̄ Jɛhova aara pya i wuga nɛɛdam le nɛɛwa doo a?

10 Jɛhova wereloo pya i wuga nɛɛdam le nɛɛwa. Mɛ pio sɔ̄, a naa wee i aadee waɛbah emuɛ kɔ alu ewere i loo ale tɔgɛ wereloo kumaloo pya a nuūna i butɔ bu edɔɔ̄. A dap sira doo wo, nyɔnɛbee i sīdee doonu le kɛ̄ a bee lu ekpɔā i doo lu kee loo ziī. E dɛ̄dɛɛ̄ ii wee tɛɛ̄ ekwɔ a dap i kiɛ̄ sa biirebu pya dɔɔ̄na. Kerewo, i dap piiga lo edoo kɔ wereloo a le yɛɛ i butɔ bu edɔɔ̄. Bu mɛ sīdee? Tɛ̄maloo enɔ i Tɛ bu tɔtɔgɛ wereloo kumaloo pya i wuga nɛɛdam le nɛɛwa. (Ɛfɛs 5:​1, 2; 1 Jɔn 4:19) Doraa i naa ɛp nu i dap nɔ aāloo edoba Jɛhova.

11. Bu mɛ sīdee na Jizɔs bee nɔ “fɛgɛ toesaɛ̄” Jɛhova a?

11 Jɛhova wee tɔgɛ “fɛgɛ toesaɛ̄.” (Luk 1:78) A wee ziloo nɛɛ a ɛrɛ toesaɛ̄ sɔ̄ a muɛ pya dɔɔ̄na a gaa tɔga, e a wee gbī pya sīdee a dap yerebah sa gbɔ̄ pya lo nɛɛ. Kɛ̄ Jizɔs bee aara pya nɛɛ doo tɔgɛ kɛ̄ Jɛhova wa kuūdɛɛ̄loo doo. (Jɔn 5:19) Sɔ̄ Jizɔs muɛ gbɛnɛ eku nɛɛ, a wee “ɛrɛ toesaɛ̄ wa kumaloo, nyɔnɛbee ba bee ɛrɛ etɛɛrɛ sa gaa teega doodoo naana pee a naa ɛrɛ nɛɛ a wa kpɔā.” (Mat 9:36) Naale aba bee Jizɔs bee wa toesaɛ̄. Mɛ a bee bo pya loo dumɛ sa nɛ ziinɛloo “pya a piaga loo tam le pya a toora dɔnia to.”​—⁠Mat 11:​28-30; 14:⁠14.

Nɔ Jɛhova tɛ̄maloo etɔgɛ toesaɛ̄ sa dɔɔ̄ nu bu yaaribah nɛ pya wuga nɛɛdam le nɛɛwa (Ɛp 12-14 barakpaɛ̄) *

12. Naa nɛ ziī edoba loo kɛ̄ i dap tɔgɛ toesaɛ̄ doo.

12 Lɛɛ i gae dap tɔgɛ toesaɛ̄ loo pya i wuga nɛɛdam le nɛɛwa, alu ebɛɛ̄ kɔ i dasī kɛɛrɛbu dua taāŋa ba gaa tɛɛ̄ bu. Bu edoba, ziī wuga nɛɛwa dap le bu gbɛnɛ dumɛloo. Kere a sii kɔ nu akiiloo ye taāŋa nɛ lɔgɔ nɛɛ, bu ye e’ɛɛ lo a le ziī nɛɛ yerebah ye nɛ lo. A gaa tɛɛ̄ doodoo wa dap doo pya nu alu ebɛɛ̄ bu namloo pya ye butɔ ni? Ekɔ a ɛrɛ ebɛɛ̄ kɔ ziī nɛɛ a yerebah lo ebui nuede ye nɛ ale kwakwa ye tɔ kɔ a le ɛɛ ni? Dap lu kɔ ziī wuga nɛɛdam epeere ye tam. Ekɔ lo alu edɔɔ̄ kpugi ye nɛ, kere a naa lu edoo kɔ a suā nɛɛ a ye dɔɔ̄ nɛ, edapge ye yerebah nɛ mmɛ sɔ̄ emuɛ dɔɔ̄na tam ni?

13-14. Bu mɛ sīdee na i dap dɔɔ̄ nu bu yaaribah doodoo Jɛhova a?

13 Jɛhova wee dɔɔ̄ nu bu yaaribah. (Mat 5:45) Ii le edasī yira mmɛ sɔ̄ pya i wuga nɛɛdam le nɛɛwa ebip yerebah i aābah lɛɛ i gae tɔgɛ wa toesaɛ̄. Doodoo Jɛhova, i dap wa aadee doo nɛ kere ba sii bip. A doo kɔ zue a mɔ i nyɔɔ dɛ̄dɛɛ̄ dee kere ii ye dasī bip! E miā a aaloo zue dɔbiī nɛ dɛ̄dɛɛ̄ nɛɛ, kere pya a naa tɔgɛ nia loo. Ekɔ a naa lu kaka kɔ Jɛhova gaa tɔgɛ wereloo a i ɛrɛ kumaloo tɛ̄maloo edoo pya nu alu i ebɛɛ̄ ni? Naa ɛp kɛ̄ i wereloo Jɛhova nyɔɔ kɛ̄ alu fɛgɛ sa dɔɔ̄ nu bu yaaribah doo a!

14 Bu nɔnɔ wa Tɛ a le li bunyɔɔ, gbɛnɛ-edo pya i wuga nɛɛdam le nɛɛwa edɔ̄na nu nɛ pya dɔɔ̄na bu yaaribah. Bu edoba, bu zua 2013 a, efɔp a kura Super Typhoon Haiyan bee gbeesī nu bu e’agabah li Philippines. Gbɛnɛ-edo pya wuga bee peere wa tɔ le pya nu ba bee ɛrɛ. Mɛ pya wa butɔ bu edɔɔ̄ a le tɛɛ̄ ɛŋɛnɛ nyɔuwe bee gbaa sa nwaabah wa yerebah nɛ. Booboo aba bee tura kpugi ale yerebah lo ewu pya wa tɔ, lo a bee doo kɔ alu ekwa ale obia wu nu a dap lu 750 tɔ bu nu a kiikɛ̄ ee ziī zua! Bu sɔ̄ dumɛloo COVID-19, Pya Ekeebee bee si tam bu e’agabah lo eyerebah nɛ pya wuga nɛɛdam le nɛɛwa. Sɔ̄ i nwaabah doo dogo lo eyerebah nɛ pya i wuga nɛɛdam le nɛɛwa, i gaa wa tɔgɛ kɔ i weree wa loo.

15-16. Aāloo nu a le bu kpa Luk 6:​36, ziī amunu sīdee a kuī na i dap nɔ i Tɛ a le li bunyɔɔ a?

15 Jɛhova wee tɔgɛ toesaɛ̄ sa aaloo pɔrɔ. (Buū Luk 6:36.) I aa muɛ toesaɛ̄ a aabah i Tɛ a le li bunyɔɔ ziī ziī biradee. (Yɔɔ 103:​10-14) Pya a wee nyɔɔnɛ dumɛ Jizɔs naa bee mmana; kerewo, a bee tɔgɛ toesaɛ̄ wa kumaloo sa wa aaloo nɛ. A bee sunage ye loo nɛ lo esu ye dum waana zɔɔ lokwa a dap lu e’aaloo i pɔrɔ i nɛ. (1 Jɔn 2:​1, 2) Ekɔ sɔ̄ Jɛhova le Jizɔs lu pya a ɛrɛ toesaɛ̄ sa aaloo pɔrɔ naa doo kɔ o tɔɔ̄ wa waɛloo ni?

16 Sɔ̄ i “aaloo nɛ ziī” doo kɔ wereloo a le yɛɛ i butɔ bu edɔɔ̄ a agatɛ̄. (Ɛfɛs 4:32) Alu kaka kɔ aaloo nu nɛ pya dɔɔ̄na wee aga pio sɔ̄, nyɔɔwo alu ebɛɛ̄ kɔ i si tam nyɔɔ. Ziī wuga nɛɛwa bee buū ziī ekobee ue a kɔ “Forgive One Another Freely” a le bu Watchtower, e lo ama bee ye yerebah nɛ. * A bee ɛm kɔ: “Lo ekobee ue bee doo kɔ m dābeeloo kɛ̄ aaloo nɛ pya dɔɔ̄na eyerebah mɛ nɛ doo. A bee baatɛ̄ kɔ sɔ̄ o kiisī lo e’aaloo nu nɛ pya dɔɔ̄na naa kura kɔ o yerekpotɛ̄ wa ekwɔ ale kɔ nu ba bee doo naa kiɛ̄ a. Mɛ nu aaloo nɛ kura na lɛa saŋ bu sa kiisī lo ele bu efɛɛloo.” Sɔ̄ i aaloo nu nɛ pya i wuga nɛɛdam le nɛɛwa bu yɔrɔ, i tɔgɛ kɔ i weree wa loo sa bee i Tɛ Jɛhova.

TƆGƐ NIA LOO O DƆ BU BUTƆ JƐHOVA

Pya miɔŋɔ le pya gbɛnɛ nɛɛ etɔgɛnage kaāna nia bu pya wa wuga nɛɛdam le nɛɛwa (Ɛp 17 barakpaɛ̄) *

17. Dookɛ̄ Matiu 5:16 kɔ doo, bu mɛ sīdee na i dap nɛ ka i Tɛ a le li bunyɔɔ a?

17 Alu gbɛnɛ dee a i kpaā nɛ lo ele yɛɛ butɔ a ɛrɛ wereloo a le tɛɛ̄ ɛŋɛnɛ nyɔuwe. I gbī edoo kuma kɛ̄ i dap doo lo edoo kɔ gbɛnɛ-edo nɛɛ a nyɔɔnɛ i taāŋabah Bari. Kuma sɔ̄ i ɛrɛ dua ekɛɛrɛ ama a, lee i nwaɛdɛɛ̄ lokwa ii doo lɔgɔ nu egbee bee pya nɛɛ Jɛhova ale i Tɛ a le li bunyɔɔ. I wee piiga lo etɔɔ̄dum bu sīdee edoo kɔ a taɛ pya nɛɛ edā le yereue.​—⁠Buū Matiu 5:⁠16.

18. Ena eyerebah i nɛ kɔ bɔɔ aa i aa sɔ̄ i gaa yira ekeebee a?

18 Pio sɔ̄, pio nɛɛ dap i gbɛ ale tɛ̄ŋa i loo nyɔɔbee i gbaɛ̄tɔ̄loo i Tɛ a le li bunyɔɔ. E lo bɔɔ aa i sɔ̄ i gaa kɔ i yira nɛ pya dɔɔ̄na a? I dap dɛrɛ nyiɛ nyɔɔ Jɛhova le ye Nwiīnɛɛdam kɔ ba eyerebah i nɛ. Jizɔs bee kɔ nɛ pya a wee ye nyɔɔnɛ dumɛ kɔ ba aa ɛrɛ gbɛnɛ ekɛɛrɛ kiiloo nu ba ekɔ le kɛ̄ ba ekɔ doo. Nyɔɔ e? Jizɔs bee kɔ, “nyɔnɛbee a elu enɛ i nu bui kɔ taɛ sɔ̄ hour a. Nyɔnɛbee a naale bɔɔlo na bui kɔ ue a, mɛ edɔɔ̄ bui Tɛ lo a i kɔ ue bu.”​—⁠Mat 10:​19, 20.

19. Naa nɛ edoba akiiloo ziī nɛɛ a bee su e’agaloo nyia ekeebee.

19 Naa ɛp edoba Robert. Bu pio zua akii adumɛ sɔ̄ a bee lege aa nɔ Baibol aā, sa a sii bee suā gbɛnɛ-edo nu a le bu Baibol, a bee lu e’aa ye kuma tɔbiaɛ pya nɔ̄ li South Africa. A bee su e’agaloo kɔā nɛ pya lo tɔbiaɛ kɔ a gbī etɔɔ̄e kee nyɔɔbee wereloo a ɛrɛe kumaloo pya ye wuga bu bɔŋanaloo. Dee a ɛrɛ lo ele yɛɛ i butɔ bu edɔɔ̄ bee ye kuī loo kaāna! Ziī nɛɛ biaɛ bee ye bip kɔ “Ba mɛɛ̄ na pya o wuga a?” Robert naa gaa bee ɛmadɛɛ̄ lo ebip, mɛ aba lo sɔ̄ dɔ kpa kaɛ a bɛɛ nu a le nɛ dee lo biradee bee ye nyɛŋiabu. A bee le kpa Matiu 12:50 lo a kɔ: “Ɛrɛgeba nɛɛ a doo nu na Tɛ lo a le li bunyɔɔ gbī na na wuga nɛɛdam, le wuga gbobia, le ka.” Kereadoo Robert bee le aā nɛɛ a gaa nɔ Baibol, edɔɔ̄ Jɛhova bee ye yerebah nɛ kɔ a dap agara lo ebip le pya dɔɔ̄na ebip a naa gaa bee ɛmadɛɛ̄ kɔ elu ebibe ye. Alu kaka kɔ Robert bee doo kɔ bu Jɛhova a ɛɛ! E kɛ̄ bu Jɛhova ɛɛnage loo ili doolo sɔ̄ i su e’agaloo nyia ekeebee bu e’aga kɛ̄tɔɔ̄.

20. Ena i biaɛfii lo edoo a? (Jɔn 17:​11, 15)

20 Doraa i kiisī lo etɔgɛ nia loo leelee i ɛrɛ lo ele yɛɛ ziī butɔ bu edɔɔ̄ a ɛrɛ wereloo. I ɛrɛ lo Tɛ a lee eera le gbɛnɛ-edo pya wuga nɛɛdam le nɛɛwa ba i wereloo. Naa lee kɔ i ɛp pya nu ama tɛrɛ doo pippip. Setan le pya a ye le loo a i baaloo gbī kɔ i ɛrɛ baɛbaɛ beenyiɛ kumaloo wereloo i Tɛ a le li bunyɔɔ i ɛrɛ kumaloo sa gbī egbee gbaaloo a i le yɛɛ. Kerewo, Jizɔs bee i yere kara bee sa bara ye Tɛ kɔ a kuū i dɛɛ̄ loo lokwa i butɔ bu edɔɔ̄ kiisī lo ele bu gbaaloo. (Buū Jɔn 17:​11, 15.) Jɛhova aa agara lo kara. Doodoo Jizɔs, naa lee i ɛrɛ baɛbaɛ beenyiɛ kumaloo wereloo le yerekpotɛ̄ a aabah i Tɛ a le li bunyɔɔ. Doraa i biaɛfii lo ekiisī lo etɔɔ̄ waɛloo pya i butɔ bu edɔɔ̄ kaāna.

YƆƆ 99 Pya I Wuga Kuīkpo

^ bar. 5 I ɛrɛ keebee dee a i kpaā nɛ lo ele yɛɛ pya wuga nɛɛdam le nɛɛwa ba ɛrɛ wereloo lo ba lu ziī butɔ. Dɛ̄dɛɛ̄ ii gbī e’agɛrɛtɛ̄ wereloo a i le yɛɛ. Bu mɛ sīdee na i dap doo wo a? Tɛ̄maloo enɔ kɛ̄ i wereloo Tɛ a le li bunyɔɔ i aara doo le nɔnɔ edoba Jizɔs le lo pya i wuga nɛɛdam le nɛɛwa.

^ bar. 16 Ɛp The Watchtower, November 15, 2012, pp. 26-30.

^ bar. 57 UE A BAATƐ̄ FOTO: Jɛhova bee yere ziī ɛnjɛl kɔ a yere mɛm loo Jizɔs bie bu gɔh Gɛtsemani.

^ bar. 59 UE A BAATƐ̄ FOTO: Bu sɔ̄ dumɛloo COVID-19, gbɛnɛ-edo nɛɛ bee si tam dɔ̄dɔɔ̄ le yege nuede ture ma pya nɛɛ.

^ bar. 61 UE A BAATƐ̄ FOTO: Ziī ka a gaa yerebah nɛ ye nwiīnɛɛwa, lo a gaa ɛm lɛta ma ziī wuga nɛɛdam a le tɔ kpɔgɔrɔ lo eyere ye mɛm loo.