Ii le ekɛɛrɛ kɔ nyɔɔbee lo 70 pya a wee ye nyɔɔnɛ dumɛ ama naa bee le kɛ̄ loo lo doonu nuede Nɛɛ-a-i-ɛrɛ a, mɛ Jizɔs ekīna wa ale alaba eteera ye aaloo. Jizɔs bee gbī ele loo pya ye nɛɛ lɛɛratam loo lo doonu.

Dɛ̄dɛɛ̄ pya lo 12 le 70 a, bee le pya a wee nyɔɔnɛ dumɛ Jizɔs. Jizɔs bee sagɛ aā yɛɛ dɛ̄dɛɛ̄ pya a wee ye nyɔɔnɛ dumɛ 12 nɛɛ, lo a wa kure pya ye nɛɛ lɛɛratam. (Luk 6:12-16) A bee le Galili sɔ̄ “a kue Lop le baɛ a” e a “yere wa lo ezue ue Buɛ̄-mɛnɛ Bari le lo ebo.” (Luk 9:1-6) Sɔ̄ a esaa li Judia, Jizɔs “bee tubebahloo 70 pya dɔɔ̄na sa wa yere kɔ ba a za ye sī, baɛ le baɛ.” (Luk 9:51; 10:1) Nyɔɔwo, Jizɔs bee ɛrɛ gbɛnɛ-edo pya a wee ye nyɔɔnɛ dumɛ ba le keekee kɛ̄ lo ba bee zue nu a ye kiiloo.

Pya Juu a bee nyɔɔnɛ dumɛ Jizɔs le pya wa butɔ ekiisī lo edoo doonu tɛɛ̄ yee. (A’aa 12:6-11, 17-20) Sɔ̄ e bee saa e’u, Jizɔs le pya ye nɛɛ lɛɛratam bee kii Jerusalɛm. Kerewo, a naa bee kue dɛ̄dɛɛ̄ pya a wee ye nyɔɔnɛ dumɛ aā — Judia, Galili, le Perea kɔ ba a le kɛ̄ loo lo doonu tɛɛ̄ yee. Bu kaka, aba pya ye nɛɛ lɛɛratam ama na Jizɔs bee gbī enyɔɔnɛ doo lo doonu tɛɛ̄ yee a. A bee wa kɔ nɛ kɔ: “A taɛ mɛ gbɛnɛ lo eyɔ i de lo nuede Tɛɛ̄ yee ama lɛɛ m gae muɛ pɔrɔ.”—Luk 22:15.

A ɛrɛ nu anua Jizɔs bee doo wo. Jizɔs ebee sa e’u doodoo “Nwiī naana pee Bari, lo a esu pɔrɔ nyɔuwe lɛɛ.” (Jɔn 1:29) Lo ama gaa le sira li Jerusalɛm, kɛ̄ a wee lu edoo gbɛnɛ-edo wɔp zɔɔ. Lo Nwiī naana tɛɛ̄ yee nyɛŋia bu pya miɔŋɔ Izrɛl kɔ Jɛhova bee wa agara lɛɛ Ijipt. Mɛ tɛ̄maloo lo waara zɔɔ, Jizɔs gaa le doo emanyɔɔ̄. A gaa le agara dɛ̄dɛɛ̄ pya miɔŋɔ nɛɛ lɛɛ kɛ̄ bah pɔrɔ le luh. (1 kɔr 5:7, 8) Nu Jizɔs doo ama doo kɔ lo Lop le baɛ pya nɛɛ lɛɛratam alu pya alu ekatɛ̄ loo bɔŋanaloo Kraist. (Ɛfɛs 2:20-22) Bu kaka, Jerusalɛm a le kaɛ ɛrɛ “Lop le baɛ ekatɛ̄” a bee lu e’ɛm “lop le baɛ bee lop le baɛ pya nɛɛ lɛɛratam Nwiī-naana-pee” wa nyɔɔ. (Mun 21:10-14) Aiī, pya nɛɛ lɛɛratam a bɔloo eture nyiɛ loo ɛrɛ gbɛnɛ nu edoo lo e mmɛnɛ ekɛɛrɛ Bari. Nyɔɔwo, i dap dābeeloo nu anua Jizɔs bee gbī kɔ ba a le ye loo loo doonu tɛɛ̄ yee le Nuede Uunɛ Nɛɛ-A-I-Ɛrɛ a nyɔɔnɛ.

Pya lo 70 le dɔɔ̄na pya a wee ye nyɔɔnɛ dumɛ naa bee le kɛ̄ loo lo nuede. Gbaāloo wo, dɛ̄dɛɛ̄ pya a wee ye nyɔɔnɛ dumɛ ba bɔloo eture nyiɛ loo gaa le ɛrɛ biī aāloo Nuede Uunɛ Nɛɛ-A-I-Ɛrɛ lo Jizɔs bee doo. Dɛ̄dɛɛ̄ Pya Nɛɛ Kraist a esikɛ̄ lu etɔ̄ nɔɔ bee gaa le ɛrɛ Buɛ-mɛnɛ, lo Jizɔs bee kɔ nɛ pya ye nɛɛ lɛɛratam taɛ lo uunɛ doo.—Luk 22:29, 30.