Skip to content

Skip to table of contents

36 EKOBEE UE ENƆ

Toora Toh Alu Ebɛɛ̄, Sa Lɛɛbaloo Lo A Naa Lu Ebɛɛ̄

Toora Toh Alu Ebɛɛ̄, Sa Lɛɛbaloo Lo A Naa Lu Ebɛɛ̄

“Dooraa i lɛanage dɛ̄dɛɛ̄ dumɛ toh . . . , e i su nyɔɔnyɔɔ egerebu teā tee lo alu esere i sī.”—HIB 12:1.

YƆƆ 33 Kɔ O Taāŋa Nɛ Jɛhova

DASĪ TƐƐ̄NYƆƆ a

1. Dookɛ̄ Pya Hibru 12:1 kɔ doo, ena alu ebɛɛ̄ kɔ i doo lokwa i dap teera i tee dum mmɛ kɛ̄ ani?

 BAIBOL su i sīdee tɔɔ̄dum doodoo Pya Nɛɛ Kraist dooreloo teera tee. Nɛɛ a teera mmɛ kuma elu enɛ ye dum anaatah. (2 Tim 4:7, 8) Alu ebɛɛ̄ kɔ i doo dɛ̄dɛɛ̄ nu i dap doo lokwa i teera ina kɛ̄, eetɔɔ̄ na sɔ̄ kuma ewaɛraloo kɛ̄ kaāna ama. Nɛɛ lɛɛratam Pɔɔl lo a bee teera ye tee dum mmɛ kɛ̄, kɔ nu eyerebah i nɛ kɔ i dap teera eebah. A kɔ i nɛ kɔ “i lɛanage dɛ̄dɛɛ̄ dumɛ toh [loo i]. . . , e i su nyɔɔnyɔɔ egerebu teā tee lo alu esere i sī.”—Buū Pya Hibru 12:1.

2. Ena a kura “lɛa . . . dɛ̄dɛɛ̄ dumɛ toh” loo a?

2 Sɔ̄ Pɔɔl bee ɛm kɔ i ɛrɛe e “lɛa . . . dɛ̄dɛɛ̄ dumɛ toh” loo, ekɔ a kura kɔ naa ɛrɛ lɔgɔ toh Nɛɛ Kraist dap aara ni? Eeye, naale nu aa bee kɔ lo. Taāwo nu a gaa kɔ na kɔ i lɛa ɛrɛgeba toh a naa lu ebɛɛ̄ loo i. Pya toh a naa lu ebɛɛ̄ dap doo kɔ loo i a ɔ sa doo kɔ i aa dapna teera. Lokwa i dap egerebu, i ɛrɛ enwaabah yere nukuādɛɛ̄ loo sa lɛɛbaloo ɛrɛgeba toh a naa lu ebɛɛ̄ a i dap zuura kuma dumɛ. Kerewo, a naa lee i lɛɛbaloo pya toh alu ebɛɛ̄ kɔ i toora. Lo i lɛɛbaloo, i dap dɔ aaloo teera lo tee mmɛ kɛ̄. (2 Tim 2:5) Pya amunu toh na i ɛrɛ etoora a?

3. (a) Dookɛ̄ Pya Galetia 6:5 kɔ doo, amunu toh na i ɛrɛ etoora a? (b) Ena i nɔ bu ekobee ue ama a, e ena anua a?

3 Buū Pya Galetia 6:5. Pɔɔl kɔ ziī toh i ɛrɛ etoora. A bee ɛm kɔ “ziī ziī nɛɛ ɛrɛ etoora alɛɛ toh.” Pɔɔl aa bee kɔ nu akiiloo nu Bari gbī aābah ziī ziī ii kɔ i doo, lo lɔgɔ nɛɛ naale edoo i nɛ. Bu ekobee ue ama, i gaa le kɛɛrɛbu nu alu ilii toh, le kɛ̄ i dap toora doo. Gbaāloo wo, i ɛpnage pya toh i gaa toora a naa lu ebɛɛ̄ le kɛ̄ i dap wa lɛaloo doo. Totoora pya i toh sa lɛa pya toh a naa lu ebɛɛ̄ loo i eyerebah i nɛ kɔ i dap teera tee dum mmɛ kɛ̄.

PYA TOH I ƐRƐ ETOORA

Pya nu alu i toh na sesere yii i bee yira nɛ Jɛhova lo etaāŋa ye bah mmɛ deedee, doo nu a i kuu butɔ, le toora toh a sira aabu nu i bee biaɛfii lo edoo (Ɛp 4-9 barakpaɛ̄)

4. Ena anua yii i bee yira kɔ i taāŋaebah Jɛhova mmɛ deedee naa lu dumɛ toh a? (Ɛpnage foto.)

4 Yii i bee yira kɔ i taāŋaebah Jɛhova mmɛ deedee. Sɔ̄ i bee kiīloo nɛ Jɛhova, i bee yira yii kɔ i taāŋae ye bah sa doo nu a ye nia. I ɛrɛ esere lo yii. Doo mmɛnɛ yii i bee yira nɛ Jɛhova lu gbɛnɛ toh a i le bee, mɛ a naa aga gbɛnɛ lo edoo. Nyɔɔbee Jɛhova bee i dɛm kɔ i doo nu a ye nia. (Mum 4:11) A bee i dɛm kɔ a taɛ i esuā ye loo, ye taāŋabah sa i dɛm bu ye bera. Wo doo kɔ i dap ye tɔɔ̄ waɛloo sa ɛrɛ ɛɛbu aāloo doo nu a ye nia. (Yɔɔ 40:8) Gbaāloo wo, sɔ̄ i doo nu a nia Bari sa nyɔɔnɛ ye Nwiīnɛɛdam i “gbī efɛɛloo tɔɔ̄ muɛ nɛ [i]” loo.—Mat 11:28-30.

(Ɛp 4-5 barakpaɛ̄)

5. Ena edap a yerebah nɛ kɔ o doo yii o bee yira kɔ o taāŋaebah Jɛhova mmɛ deedee a? (1 Jɔn 5:3)

5 Ena eyerebah a nɛ kɔ o toora lo toh a? Baɛ nu a a dap yerebah nɛ. Tuatua, kiisī lo e’agɛrɛtɛ̄ wereloo o ɛrɛ loo Jɛhova. O dap doo wo tɛ̄maloo e’ɛrɛ ekɛɛrɛ nyɔɔ pya le nu edora a nɛ le pya leelee enɛ a li deesī. Kɛ̄ wereloo o ɛrɛ loo Bari nyim yiiloo doo kɛ̄ ewaɛnage a bah edoo nu a ye nia doo lo. (Buū 1 Jɔn 5:3.) Eree baɛ, nɔ Jizɔs. A bee kiisī leere bu doo nu Bari gbī nyɔnɛbee a bee bara Jɛhova kɔ a yerebah ye nɛ sa sere ekɛɛrɛ nyɔɔ ekpɛanu a gaa le e’ɛrɛ. (Hib 5:7; 12:2) Doodoo Jizɔs, yere kara nɛ Jɛhova kɔ a nɛ a mɛm lo edaānu a gbī sa sere ekɛɛrɛ nyɔɔ o bɛābu kiiloo deesī li. Lo o nɔ Jizɔs sa nyimɛ wereloo o ye ɛrɛ kumaloo, edoo kɔ o dap doo yii o bee yira.

6. Ena anua i ɛrɛ edoo pya nu a i kuu butɔ a? (Ɛpnage foto.)

6 Toh a i le bee butɔ. Lo e’ɛrɛ dum anaatah, i ɛrɛ ewereloo Jɛhova le Jizɔs eekɛ̄ i wereloo pya i manamana doo. (Mat 10:37) Mɛ lo ama naa kura kɔ i ɛp toh butɔ a i le bee tɛrɛ, doodoo bee a kpega i lɛɛloo edoo nu a nia Bari le Kraist. Taāwo, lo edoo nu a nia Bari le Kraist, i ɛrɛ edoo pya nu a i kuu butɔ. (1 Tim 5:4, 8) Lo i doo wo i ɛrɛ kaāna ɛɛbu. Nyɔɔbee Jɛhova suā kɔ butɔ ekiisī leere sɔ̄ dam le wa aara ziī bu wereloo le enwadɛɛ̄, sɔ̄ tɛ le ka wereloo pya wa miɔŋɔ sa wa kpɔā, le sɔ̄ pya miɔŋɔ gbaɛ̄tɔ̄loo wa tɛ le ka.—Ɛfɛs 5:33; 6:1, 4.

(Ɛp 6-7 barakpaɛ̄)

7. Bu mɛ sīdee na o dap doo nu Jɛhova a ɛmadɛɛ̄ aābah kɔ o doo butɔ a?

7 O dap doo pya nu a a kuu doodoo wa? Kaɛlɛɛ toh a a le bee butɔ, dɛrɛ nyiɛ nyɔɔ zuurabahtɔ̄ Baibol nɛ taā o nyɔɔnɛ kɛ̄ nu a tɔɔ̄loo doo, kɛ̄ pya bui sī wee doo nu doo ale nu pya enɔā kpa kɔ kiiloo kɛ̄ o doo nu a a kuu bu o tɔ doo. (Kam 24:3, 4) Su pya i kpa a dɛɛa nyɔɔ Baibol daānu leere. Ba aara keekee edoba loo kɛ̄ i dap su pya daakuu Baibol yerebu dogo doo. Bu edoba, pya ekobee ue a wee sira kɛɛ̄ ekobee ue a kura “Help for the Family” wee aara pya ue a kɔ nu akiiloo pya taāŋa dam le wa, tɛ le ka, le pya a le zege aa kpesī anii’ee. b Biaɛfii lo edoo nu Baibol kɔ, kere pya o butɔ naa gaa doo. Lo o doo wo, pya o butɔ e’ɛrɛ biī, e Jɛhova enɛ a leelee.—1 Pit 3:1, 2.

8. Bu mɛ sīdee na i biaɛfii dap i ɛrɛ pah nyɔɔ a?

8 Toh a i le bee lo e’agara ebip bee pya biaɛfii i doo. Jɛhova enɛa i dee kɔ i sagɛ nu i doo nɛ i loo, e a gbī kɔ i ɛrɛ ɛɛbu aāloo sɔ̄ i biaɛ nu fii bu le sīdee. Mɛ a naa kpega i lɛɛ loo pɔrɔ nu a sira aabu pɔrɔ biaɛfii i doo. (Gal 6:7, 8) Nyɔɔwo, i su ɛrɛgeba nu a sira aabu pɔrɔ biaɛfii i doo, pɔrɔ ue i kɔ, ale sɔ̄ i nwaabah doo dogo sɔ̄ ii dasī kɛɛrɛ. Dɛɛa nyɔɔ dua nu i doo i beenyiɛ dap le aa i bege ue. Kerewo, susuā kɔ alu toh a i le bee lo e’agara ebip bee pya nu i biaɛfii lo edoo edoo kɔ i kɔ i pɔrɔ, kwabaloo i tɛɛ̄ ekwɔ, sa ii sinakɛ̄ tɛɛ̄ lo ekwɔ. Dodoo pya nu ama dap i yerebah nɛ kɔ i kiisī lo eteera tee dum.

(Ɛp 8-9 barakpaɛ̄)

9. Ena o dap doo lo o ebiaɛra nu fii bu pɔrɔ sīdee a?

9 Bu mɛ sīdee na o dap toora lo toh a? Lo oo dap nyaana nu a sira aabu pɔrɔ biaɛfii o bee doo, su o kɛ̄tɔɔ̄ dookɛ̄ o muɛ doo. Suā kɔ oo le edap nyaana nu etɛ̄na kii dumɛ. O a pee sɔ̄ sa su ekɛɛrɛ yɔā loo a, lo eleere ue ale bege ue aba ɔɔ ale pya dɔɔ̄na loo pɔrɔ biaɛfii o doo. Taāwo, yiga o ekwɔ sa piiga lo edoo nu o dap doo anyaawo dookɛ̄ o kɛ̄tɔɔ̄ le doo. Lo nyiɛ a bege a ue loo pɔrɔ nu o bee doo, kumaloo kɛ̄ yere kara nɛ Jɛhova, yiga o tɛɛ̄ ekwɔ, sa o bara ye kɔ a aaloo a nɛ. (Yɔɔ 25:11; 51:3, 4) Kɔ nɛ pya o bee tɛɛ̄ ekwɔ loo kɔ ba a aaloo a nɛ, lo alu ebɛɛ̄ gbīnage yerebah aābah pya kanɛɛ. (Jem 5:14, 15) Nɔnu aāloo ekwɔ o bee tɛɛ̄, sa piiga lo e’muɛ kɔ oo sinakɛ̄ doo. Lo o doo wo, suā leere kɔ Jɛhova e’ɛrɛ a toesaɛ̄ loo sa eyerebah a nɛ kɛ̄ alu ebɛɛ̄.—Yɔɔ 103:8-13.

PYA TOH I ƐRƐ ‘ELƐA LOO’

10. Ena anua enɛ i taāŋa sɔ̄ nu naa kiā dookɛ̄ i bee ɛmadɛɛ̄ doo a? (Pya Galetia 6:4)

10 Sɔ̄ nu naa kiā dookɛ̄ i bee ɛmadɛɛ̄ doo. Lo i su i loo dooreloo pya doona, i dap nɛ taāŋa aba ii sɔ̄ nu naa kiā dookɛ̄ i bee ɛmadɛɛ̄ doo. (Buū Pya Galetia 6:4.) Lo i bialoo su i loo doloo pya dɔɔ̄na, i dap wa manyiɛ sa gbī elee wa ee. (Gal 5:26) Sɔ̄ i gbī e’ɛrɛ nu pya dɔɔ̄na ɛrɛ, i dap piaga eekɛ̄ i ekpo toora doo e lo ama egbee i nu loo. E lo “bɛābu a nyɔɔ ina gbɛnɛ-edo sɔ̄ doo kɔ beenyiɛ a ɛrɛ dumɛnu,” naa kɛɛrɛ kɛ̄ emɛā doo sɔ̄ i gbī edoo nu ii le edap doo a! (Kam 13:12) Dodoo wo dap i sah ekpo loo sa i ɔɛloo bu tee dum.—Kam 24:10.

11. Ena edap a yerebah nɛ kɔ o aa ɛmadɛɛ̄ lo edoo nu oo dap doo a?

11 Bu mɛ sīdee na o dap lɛa lo dɔnia toh loo a? O aa ɛmadɛɛ̄ lo edoo nu emanyɔɔ kɛ̄ Jɛhova a gbī aābah doo. A naa gbī kɔ o doo nu oo le edap doo. (2 Kɔr 8:12) Suā leere kɔ Jɛhova naa su nu o doo dooreloo lo pya dɔɔ̄na doo. (Mat 25:20-23) A tɔgɛ nia loo taāŋabah a a aabu beenyiɛ, o bɔ ture nyiɛ loo, le o egerebu. Bu kumalookɛ̄ yiga kɔ o zua, o kɛ̄tɔɔ̄ nwanaloo, le pya dɔɔ̄na kɛ̄tɔɔ̄ dap doo kɔ o aa dap doo pya nu o gbī edoo anyaawo. Doodoo Barzilai, kpɛ̄naloo elɛɛbaloo pya dee esiatam a a kpaānɛ sɔ̄ o kɛ̄tɔɔ̄ nwanaloo naa nɛna a dee kɔ o si. (2 Sam 19:35, 36) Doodoo Mozis, kpɛ̄naloo esu yerebah sa lɛa tam bah nɛ pya dɔɔ̄na sɔ̄ a bɔloo. (A’aa 18:21, 22) Dua kumalookɛ̄ ama edoo kɔ o aa ɛmadɛɛ̄ lo edoo nu oo le edap doo lo e’ɔɛ a loo bu tee dum.

12. I bege ue aba ii nyɔɔ pɔrɔ biaɛfii pya dɔɔ̄na doo ni? Naa baatɛ̄.

12 O aa bege ue aba ɔɔ sɔ̄ pya dɔɔ̄na biaɛ nu fii bu pɔrɔ sīdee. Ii dap biaɛ nu fii nɛ pya dɔɔ̄na, e ii le edap wa kpega lɛɛloo nu a sira aabu pɔrɔ biaɛfii ba doo. Bu edoba, ziī nwiī dap biaɛfii lo e’ɔbɛ etaāŋabah Jɛhova. Lo biaɛfii dap doo kɔ ye tɛ le ka a ɛrɛ gbɛnɛ ekiɛ̄nu. Kerewo, pya tɛ le ka ba bege ue wa loo nyɔɔ pɔrɔ biaɛfii wa nwiī doo gaa toora donia toh a naa kuu wa. E a naale toh Jɛhova ɛmadɛɛ̄ kɔ ba a toora.—Rom 14:12.

13. Bu mɛ sīdee na tɛ ale ka e’ɛp pɔrɔ biaɛfii ye nwiī doo a?

13 Bu mɛ sīdee na o dap lɛa edɔnia toh bee a? Suā leere kɔ Jɛhova nɛ dee ziī ziī ii kɔ i sagɛ nu i doo. A lɛɛbaloo ziī ziī nɛɛ kɔ a biaɛfii nu edoo nɛ ye loo. Gbaānage loo biaɛfii lo etaāŋa ye bah. Jɛhova suā kɔ pya tɛ le ka naa mmana, a gbī kɔ ba a doo kumakɛ̄ ba dap doo. Biaɛfii o nwiī doo lu toh a ye le bee e a naale olo. (Kam 20:11) Kerewo, ekwɔ o bee tɛɛ̄ doodoo tɛ ale ka dap le aa a nɛ taāŋa. Lo a le wo, doo kɔ Jɛhova a suā kɛ̄ a a tɔɔ̄loo doo sa o bara ye kɔ a aaloo a nɛ. A suā kɔ oo le edap sikɛ̄ kii dumɛ wee nyaana nu etɛ̄na. A naa ɛmanage dɛɛ̄ kɔ o kpega o nwiī kɔ aa bugara nu a bee foh. Suā leere kɔ lo o nwiī piiga lo e’obia pii Jɛhova, a le ekpɛ̄naloo esu baɛbah ye suā.—Luk 15:18-20.

14. Ena anua ii le ebege ue aba ii yemakɛ̄ a?

14 Bege ue aba ii yemakɛ̄. A sira kɔ sɔ̄ i tɛɛ̄ ekwɔ i wee bege ue aba ii. Kerewo, Jɛhova naa gbī kɔ i bege ue aba ii yeekɛ̄. Alu toh i ɛrɛ etop lɛaloo. I tɛɛ̄ doodoo wa suā sɔ̄ i bege ue aba ii yemakɛ̄ ni? Lo i kɔ i pɔrɔ siā, kiiya aaloo, sa lɛɛbaloo pya nu edoo kɔ i sikɛ̄ doo lo pɔrɔ, i suā leere kɔ Jɛhova e’aaloo i nɛ. (Doonu 3:19) Sɔ̄ i edoora wo sah, Jɛhova naa gbī kɔ i kiisī lo ebege ue aba ii. A suā kɛ̄ kiisī lo ebege ue i loo dap i ɛrɛ pɔrɔ pah nyɔɔ doo. (Yɔɔ 31:10) Lo i ɛrɛ ekiɛ̄nu yeekɛ̄, dap doo kɔ i ɔloo bu tee dum.—2 Kɔr 2:7.

Sɔ̄ o ekiiya aabu o beenyiɛ, Jɛhova naa kɛɛrɛna bu loo pɔrɔ o bee si, e a naa lee kɔ o doo wo (Ɛp 15 barakpaɛ̄)

15. Ena edap a yerebah nɛ sɔ̄ nyiɛ a a bege ue yeekɛ̄ a? (1 Jɔn 3:19, 20) (Ɛpnage foto.)

15 Bu mɛ sīdee na o dap lɛa lo dɔnia toh loo a? Lo nyiɛ a bege a ue yemakɛ̄, kɛɛrɛbu loo kɔ Jɛhova wee “aaloo pɔrɔ.” (Yɔɔ 130:4) Sɔ̄ a aaloo pɔrɔ nɛ pya ba kiiya aabu wa beenyiɛ, a yira yii kɔ: “Wa pɔrɔ naale esikɛ̄ mɛ nyɛŋiabu lɔgɔ sɔ̄.” (Jer 31:34) Lo ama kura kɔ Jɛhova naale ebiaɛ a dɛɛa nyɔɔ pya pɔrɔ o bee si sɔ̄ akii adumɛ. Nyɔɔwo, o aa kɛɛrɛ kɔ e’aga kɛ̄tɔɔ̄ o gaa tɛɛ̄bu nyɔnɛbee pɔrɔ o bee si, tɔgɛ kɔ Jɛhova naa aaloo a nɛ. E o a biirebu gbɛnɛ lo alu kɔ oo dap ɛrɛ pio dɔtam bu bɔŋanaloo anyaawo nyɔɔ pɔrɔ o bee si sɔ̄ akii adumɛ. Jɛhova naa bialoo kɛɛrɛbu o pɔrɔ, e a naa lee kɔ o doonage wo.—Buū 1 Jɔn 3:19, 20.

TEERA LO E’EEBAH

16. Ena a bɔloo kɔ i suā doodoo pya aa teera tee dum a?

16 Kuma sɔ̄ i aa teera tee dum a, i ɛrɛ e “teera lokwa [i eebah]” (1 Kɔr 9:24) I eebah lo i suāloo pya toh i toora le pya lo toh i top lɛaloo. Bu ekobee ue ama, i enɔā nu akiiloo nwīepoo loo yɛɛ pya toh i ɛrɛ etoora le pya lo i ɛrɛ elɛa loo. Mɛ a ɛrɛ pya dɔɔ̄na toh i gbī ekue bee. Jizɔs bee kɔ dap “lu ebiinɛ [i] nɛ kɛ̄ tɛ̄maloo gbɛ̄gbɛɛ̄ŋa le ɔ̄ miī tɛɛā dɛɛ̄, le ekɛɛrɛ lo dum ama.” (Luk 21:34) Alɛ ama le pya dɔɔ̄na dɔ Kpa Kaɛ dap a yerebah nɛ kɔ o muɛ pya kɛ̄ alu ebɛɛ̄ kɔ o kwabaloo bu o tee dum.

17. Ena anua i suā leere kɔ i teera tee dum mmɛ kɛ̄ a?

17 I suā leere kɔ i teera tee dum mmɛ kɛ̄ nyɔɔbee Jɛhova enɛ i ekpo alu ebɛɛ̄. (Ais 40:29-31) Nyɔɔwo, loo a aa ɔ! Nɔ edoba nɛɛ lɛɛratam Pɔɔl, lo a bee biibah kɛ̄ teera lokwa a ɛrɛ ekpɛanu alu esere ye sī. (Fil 3:13, 14) Lɔgɔ nɛɛ naale edap a teera tee ama nɛ, mɛ tɛ̄maloo yerebah Jɛhova o dap teera ina kɛ̄. Jɛhova dap a yerebah nɛ lo etoora dɛ̄dɛɛ̄ o toh, le lo elɛa pya toh a naa lu ebɛɛ̄ loo a. (Yɔɔ 68:19) Tɛ̄maloo yerebah Jɛhova o dap su egerebu tɛā tee dum sa eebah!

YƆƆ 65 Nyim Kiisī!

a Ekobee ue ama eyerebah i nɛ kɔ i dap teera tee dum. Doodoo pya a gaa teera tee, i ɛrɛ e’aara pio toh. Pio lo toh na yii i bee yira nɛ Jɛhova kɔ i taāŋae ye bah mmɛ deedee, toh tam i ɛrɛ butɔ, le toh a i le bee lo e’agara ebip bee pya biaɛfii i doo. Mɛ i ɛrɛ elɛɛbaloo ɛrɛgeba nu a naa lu ebɛɛ̄ a gbī e’ɔɛ i loo. Ena pya lo nu ani? Elu e’agara ebip ama bu ekobee ue ama.

b O dap muɛ pya ekobee ue a le kɛɛ̄ ekobee ue a kura “Help for the Family” nyɔɔ jw.org. Pio ekobee ue a le nɛ dam le wa na lo a kura: “How to Show Respect” le “How to Show Appreciation”; lo a le nɛ pya e’ɛrɛ nwiī na “Teaching Children Smartphone Sense” le “How to Communicate With Your Teenager”; e lo a le nɛ pya ba le lop le dɛrɛ zua na, “How to Resist Peer Pressure” le “How to Deal With Loneliness.”