1-2. E na anua Jɛhova doo kɔ i dap le yɛɛ ye butɔ a, e bu mɛ sīdee na a doo wo a?

JƐHOVA ekuera i kɔ i le yɛɛ ye butɔ a gaa ye taāŋabah. Ɛp kɛ̄ lo kue lu lo a kuī doo! Pya nɛɛ ba nuūna butɔ Bari lu pya ekīna wa loo ye nɛ sa ɛrɛ yira bu waara zɔɔ a’agara ye Nwiīnɛɛdam. I lu pya butɔ Bari a ɛrɛ ɛɛbu. I ɛrɛ ekpeloo loo dum anyaawo, e bu i ɛɛ nyɔɔbee i ɛrɛ bɛābu dum a naa tah li bunyɔɔ ale bu Paradais a kɛnɛkɛ̄.

² Nyɔɔ wereloo Jɛhova i ɛrɛ kumaloo, a kpaāna dee i nɛ kɔ i nuūna ye butɔ tɛ̄maloo enɛ aba ye Nwiīnɛɛdam kɔ a u i bee. (Jɔn 3:16) Bee lu “esu egādu i nyaa.” (1 Kɔr 6:20) Tɛ̄maloo lo waara zɔɔ Jɛhova doo kɔ i tɔɔ̄ ye waɛloo kaāna. A lu nu ka kɔ i dap su nɛɛ a eenyɔɔ dɛ̄dɛɛ̄ Nɛɛ a le bu nyɔuwe kure i Tɛ. E dookɛ̄ i bee nɔ doo bu lo ekobee ue i aa a, Jɛhova na lo kaāna Tɛ a.

3. Amunu ebip na i dap bip a? (Buū ekpo a kura “ Jɛhova Suāge Mɛ Loo Leere Ni?”)

³ I dap bip dookɛ̄ ziī nɛɛ a bee ɛm Baibol bee bip doo kɔ: “E na m obara nɛ Jɛhova nyɔɔ dɛ̄dɛɛ̄ ye le nu mɛ kumaloo a?” (Yɔɔ 116:12) Ye ture na bee ii le edap obara kpɛ i Tɛ a le li bunyɔɔ. Kerewo, i were ye loo. Nɛɛ lɛɛratam Jɔn bee ɛm kɔ: “Ili wereloo, nyɔnɛbee alɛ bee i dasī wereloo.” (1 Jɔn 4:19) Bu mɛ sīdee na i  dap tɔgɛ kɔ i wereeloo i Tɛ a le li bunyɔɔ a?

4. Dookɛ̄ Jemes 4:8 kɔ doo, e na anua i piiga lo etɔɔ̄ waɛloo Jɛhova a?

⁴ Jɛhova gbī kɔ i tɔɔ̄ ye waɛloo sa ye kɔ ue nɛ. (Buū Jemes 4:8.) A yere i mɛm loo kɔ i “bia loo yere kara” e a gbaɛ̄ i tɔ̄ dɛ̄dɛɛ̄ sɔ̄. (Rom 12:12) Naa mma ye egbaɛ̄ i tɔ̄. E i wee ye gbaɛ̄tɔ̄loo sɔ̄ i buū ye Muɛ̄ Ue lo a le Baibol, gbaāloo pya kpa i wee su nɔā Baibol. I gbaɛ̄ nage ye tɔ̄ tɛ̄maloo egbaɛ̄tɔ̄loo nu alu ekɔ sɔ̄ i le enɔānu pya Nɛɛ Kraist. Dookɛ̄ kɔnia sɔh wee yerebah nɛ pya miɔŋɔ kɔ ba a tɔɔ̄ waɛloo wa tɛ le ka doo, kɛ̄ nyɔɔnɛ Jɛhova kɔnia ue doo nage kɔ i tɔɔ̄ ye waɛloo doo lo.

5. Bu mɛ sīdee na i dap doo kɔ i kara a nia Jɛhova a?

⁵ Naa kɛɛrɛbu dua kɛ̄ o nyɔɔnɛ Bari kɔnia ue le doo. Jɛhova gbī kɔ i egara i beenyiɛ ye nɛ bu kara. (Yɔɔ 62:8) Lee kɔ i bip ebip ama aba ii: ‘Ekɔ m wee buū na kara aābu kpa, kɔ ziī ue tɛɛ̄ nyɔɔ booboo sɔ̄, sɛh a wee beege ue a mɛ aabu beenyiɛ ni?’ Bu kaka, o wereloo Jɛhova kaāna, sa o gbī e’agɛrɛtɛ̄ o gbanialoo ye kumaloo. Lokwa o dap doo wo, o ɛrɛ enyɔɔnɛ ye kɔnia ue dɛ̄dɛɛ̄ sɔ̄. Kɔ pya o nu gɔā ye nɛ. Kɔ pya nu a a nɛ ɛɛbu le pya o taāŋa ye nɛ. Suā kɔ o dap ye bara yerebah aābah.

6. E na i doo lo i gbī etɔɔ̄ waɛloo i Tɛ a le li bunyɔɔ a?

⁶ Lo etɔɔ̄ waɛloo i Tɛ a le li bunyɔɔ, i ɛrɛ ewee ye doo yaa. I yiga nu nɛɛ uɛ le-yɔɔ bee ɛm, lo a kɔ: “Aa Jɛhova, na Bari, o edoora kɔ dɛ̄dɛɛ̄ o tam nyɛŋia, le dɛ̄dɛɛ̄ o ekɛɛrɛ a i kiiloo a bug yiiloo; lɔgɔ nɛɛ naa dap lu esu a do loo! Lo a le m bee wa zue sa wa kɔ siā, ba ebee le eenyɔɔ kɛ̄ nɛɛ suā buā doo.” (Yɔɔ 40:5) I doo emanyɔɔ aadee tɔgɛ nia; i tɔgɛ nia loo Jɛhova tɛ̄maloo i ekɔaue le i dogo. Lo ama doo kɔ i lu kee loo pya dɔɔ̄na anii’ee. I tɔɔ̄ bu nyɔuwe pya nɛɛ naa tɔgɛ nia loo pya nu Bari edoora wa nɛ. Bu kaka, ziī nu a tɔgɛ kɔ i gaa tɔɔ̄dum “bu kpɛdumɛ dee” na kɔ pya nɛɛ naa ɛrɛna doo yaa. (2 Tim 3:1, 2) Doraa ii le ebee wa!

7. E na Jɛhova gbī kɔ i doo a, e e na anua a?

⁷ Pya tɛ le ka naa wee gbī kɔ pya wa miɔŋɔ a kana mɛ ba wee gbī kɔ ba a wura sa lu gbo. Bu aba lo sīdee Jɛhova gbī kɔ dɛ̄dɛɛ̄ pya a ye taāŋabah a wura sa lu gbo. Bu kaka, lu eyere i nukuādɛɛ̄ loo nua pya kaka Nɛɛ Kraist tɛ̄maloo wereloo i ɛrɛ loo ɛnia ii. (Jɔn 13:35) I yiga nu nɛɛ uɛ le-yɔɔ bee kɔ, lo a kɔ: “Ɛp kɛ̄ a lee sa kpenage doo sɔ̄ pya wuga tɔɔ̄ bu kumaloo loo ziī!” (Yɔɔ 133:1) Sɔ̄ i wereloo pya i wuga nɛɛdam le nɛɛwa i gaa tɔgɛ Jɛhova kɔ i weree ye loo. (1 Jɔn 4:20) Ɛp kɛ̄ alu nu ɛɛbu doo kɔ i nuūna pya wuga nɛɛdam le nɛɛwa lo ba lu “fɛgɛ loo ɛnia [aba sa ɛrɛ] ɛɛ beenyiɛ”!—Ɛfɛs 4:32.

8. Dookɛ̄ 1 Jɔn 5:3 kɔ doo, taɛ e na anua i gbaɛ̄tɔ̄loo Jɛhova a?

⁸ Jɛhova gbī kɔ pya miɔŋɔ a gbaɛ̄tɔ̄loo wa tɛ le ka, sa a gbī nage kɔ i gbaɛ̄tɔ̄loo alɛ. (Ɛfɛs 6:1) A lee egbaɛ̄ ye tɔ̄ nyɔnɛbee alɛ na a bee i dɛm a,  i nɛ dum, sa suānu ee pya i tɛ le ka. Kerewo, taɛ nu anua i gbaɛ̄tɔ̄loo Jɛhova na kɔ i were ye loo. (Buū 1 Jɔn 5:3.) Kere gbɛnɛ-edo nu anua i gbaɛ̄tɔ̄loo Jɛhova le, a naa su bah ekpo i aā kɔ i doo wo. Jɛhova bee i dɛm kɔ i ɛrɛ i loo, nyɔɔwo a ɛɛrɛ ye bu sɔ̄ i ye gbaɛ̄tɔ̄loo nyɔɔbee i were ye loo.

9-10. E na anua a kuī lo esuā sa gbaɛ̄tɔ̄loo daakuu Jɛhova ani?

⁹ Pya tɛ le ka gbī kɔ pya wa miɔŋɔ a le bu kpoogaloo. Nu anua ba sere pya lok e baɛloo pya wa miɔŋɔ lo. Sɔ̄ pya miɔŋɔ gbaɛ̄tɔ̄loo pya lo lok, ba tɔgɛ kɔ ba dɛrɛe nyiɛ nyɔɔ wa tɛ le ka sa wa nwadɛɛ̄. Nyɔɔwo, alu kaāna nu a kuī kɔ i suā sa gbaɛ̄tɔ̄loo pya daakuu i Tɛ a le li bunyɔɔ. Sɔ̄ i doo wo, i tɔgɛ Jɛhova kɔ i weree ye loo sa ye nwadɛɛ̄, e lo ama dɔbiī i nɛ. (Ais 48:17, 18) Mɛ bu kiiyasī, pya a kiī Jɛhova le ye daakuu wee ɛrɛ ekiɛ̄nu.—Gal 6:7, 8.

¹⁰ Sɔ̄ i tɔɔ̄dum a nia Jɛhova, i kpega i loo lɛɛloo pya nu a dap gbee i namloo, i ekɛɛrɛ, le gbanialoo i ye ɛrɛ kumaloo. Jɛhova suā nu elee i loo. Aurora a tɔɔ̄ United States bee kɔ, “M suā kɔ gbaɛ̄tɔ̄loo Jɛhova dɛ̄dɛɛ̄ sɔ̄ wee doo kɔ i tɔɔ̄dum a lee kaāna.” Lo ama lu kaka kumaloo dɛ̄dɛɛ̄ ii. Gbaɛ̄tɔ̄loo daakuu Jɛhova edɔa biī a nɛ doodoo wa?

11. Bu mɛ sīdee na kara i yerebah nɛ a?

¹¹ Yere kara yerebah i nɛ kɔ i gbaɛ̄tɔ̄,  kere sɔ̄ a aga edoo wo. Pio sɔ̄, a wee aga egbaɛ̄tɔ̄loo Jɛhova nyɔɔbee pɔrɔ a i le loo, mɛ i ɛrɛ epiiga lo egbaɛ̄ ye tɔ̄loo. Nɛɛ uɛ le-yɔɔ bee bara Bari kɔ: ‘Nɛ mɛ kaāna edɔɔ̄ lo egbaɛ̄ a tɔ̄loo.’ (Yɔɔ 51:12) Denise alu nɛɛ sɛmdee bee kɔ, “Sɔ̄ a mɛ agabah egbaɛ̄tɔ̄loo ziī lok Jɛhova, m wee ye bara kɔ a nɛ mɛ mɛm lo edoo nu a lee.” I suā leere kɔ Jɛhova e’agara pya kara a le doo wo.—Luk 11:9-13.

12. Dookɛ̄ Pya Ɛfɛsɔs 5:1 kɔ doo, ena i doo ani?

¹² Buū Ɛfɛsɔs 5:1. Doodoo “gbomiɔŋɔ” Jɛhova wereloo, i piiga lo enɔ ye. I nɔ pya ye elap dogo tɛ̄maloo ewereloo, lu fɛgɛ, sa aaloo nɛ pya dɔɔ̄na. Sɔ̄ pya a naa suāloo Bari muɛ̄ i le elap dogo, ezū wa kɔ ba a kiisī lo enɔ nu a ye kiiloo. (1 Pit 2:12) Pya tɛ le ka ba lu pya Nɛɛ Kraist ɛrɛ kaāna nu anua ba enɔ Jɛhova bu kɛ̄ ba aara pya wa miɔŋɔ doo. Dodoo wo edoo kɔ pya wa miɔŋɔ alu gbo Jɛhova.

13. E na i doo lo e’ɛrɛ e’agaloo ani?

¹³ Nwiī wee yere ka loo ye tɛ sa bu ye wee ɛɛ lo ekɔ nu a ye kiiloo. Bu aba lo sīdee, i wee kaɛgɛ nage Jɛhova i Tɛ a le li bunyɔɔ, sa i gbī kɔ pya dɔɔ̄na a suā nu a ye kiiloo. A tɔɔ̄ i loo dookɛ̄ a bee tɔɔ̄ loo Mɛnɛ Devid doo sɔ̄  a bee ɛm kɔ: “Na piogi gaa le ɛɛŋa bu Jɛhova.” (Yɔɔ 34:2) E lo kɛɛ bɔp i a? I doodoo wa dap ɛrɛ e’agaloo ni? I ɛrɛ e’agaloo sɔ̄ i kɛɛrɛbu kɛ̄ i dap ɛɛrɛbu Jɛhova doo le kɛ̄ pya dɔɔ̄na e’ɛrɛ biī aāloo enɔ nu a ye kiiloo doo. Jɛhova enɛ i mɛm a i bɛɛ̄. A bee yerebah nɛ pya i wuga bu tua sɔ̄ o’oo tup zua a kɔ ba a agaloo, e a eyere nage bah nɛ ili.—1 Tɛs 2:2.

14. Pio e na anua a kuī lo e’ɛrɛ epoo bu tam gbī pya enyɔɔnɛ dumɛ Jizɔs ani?

¹⁴ Jɛhova naa wee ɛp sī nɛɛ, nyɔɔwo a ɛɛrɛ ye bu sɔ̄ a i muɛ̄ i gaa tɔgɛ wereloo kumaloo pya dɔɔ̄na, kaɛlɛɛ kɛ̄ wa kɛ̄tɔɔ̄ le doo. (Doonu pya Nɛɛ lɛɛratam 10:34, 35) Ziī kaāna sīdee i dap tɔgɛ wereloo kumaloo pya dɔɔ̄na na tɛ̄maloo ezue le yereue wa nɛ. (Mat 28:19, 20) E na lo tam edoo gbɔmɛɛ̄ a? Pya ba i gbaɛ̄tɔ̄loo e’ɛrɛ biī loo wa tɔɔ̄dum anyaawo sa ɛrɛ bɛābu loo ekpeloo dum a kɛnɛkɛ̄ mmɛ deedee li deesī.—1 Tim 4:16.

15-16. Pya e na anua i ɛrɛ ɛɛbu a?

¹⁵ Jɛhova lu Tɛ a i wereloo, sa gbī kɔ dɛ̄dɛɛ̄ pya ye butɔ a le bu ɛɛbu. (Ais 65:14) A ɛrɛ gbɛnɛ-edo nu anua i ɛrɛ ɛɛbu anyaawo, kaɛlɛɛ kɔ i gaa kpesī taāŋa. Bu edoba, i suā kɔ i Tɛ a le li bunyɔɔ were i loo kaāna. I ɛrɛ kaāna suānu aābu Muɛ̄ Ue Bari lo a le Baibol. (Jer 15:16) E i nuūna keebee butɔ a wereloo Jɛhova, wereloo pya ye lok, sa were nage loo ɛnia aba.—Yɔɔ 106:4, 5.

¹⁶ E i dap kiisī lo e’ɛrɛ ɛɛbu nyɔnɛbee i ɛrɛ kaāna bɛābu kɔ dum elee li deesī. I suā kɔ sɔ̄ sɔ̄ naa binia Jɛhova elɛɛ pya bag dogo, sa elu ekiira nyɔuwe nua Paradais kɛɛ̄ bɛbɛɛ ye Buɛ̄-mɛnɛ. I ɛrɛ nage kaāna bɛābu kɔ pya ebee u elu elɛɛ wa kɛ̄ bu luh sa ba sikɛ̄ i le kpaɛ̄. (Jɔn 5:28, 29) Naa ɛp kɛ̄ lo ama e ɛɛrɛ i bu doo a! E lo a kuī eera na kɔ, nwīgbagbara sɔ̄ aā anyaawo dɛ̄dɛɛ̄ pya a le bunyɔɔ le nyɔuwe ama enɛ ka i wereloo Tɛ, ye leera, sa ye nɛ taāŋabah a ye kuu.