Skip to content

Skip to table of contents

NU A BEE SIRA

Nu A Bee Sira: Nɔ Nu Aāloo Le Le Edoba Doo Kɔ M Ɛrɛ Gbɛnɛ-edo Leelee

Nu A Bee Sira: Nɔ Nu Aāloo Le Le Edoba Doo Kɔ M Ɛrɛ Gbɛnɛ-edo Leelee

Sɔ̄ m bee le zege, wee mɛ agabah esi uwe zue ue. Sɔ̄ m enyima tura nɛɛ, bee lu enɛ mɛ tam m bee kɛɛrɛ kɔ mm le edabe si. M naa kɔ le le edoba a bee mɛ yerebah nɛ kɔ m dap be eeba bɔɔ a bee mɛ le bu, m bee ɛrɛ keebee ɛɛbu bu na esiatam mmɛɛ̄ sɔ̄ m esua 58 zua siātam sɛmdee.

M bee mɛā bu Gbɛnɛ Buɛ̄ Quebec, kɛ̄ pya Canada a kɔ French wee tɔɔ̄ bie naɛsī Quebec. Na tɛ Louis le na ka Zélia bee mɛ kpɔā bu wereloo le bu fɛgɛ sīdee. Kɛɛ wee bɔp na tɛ gbɛnɛ sa a wee wereloo buū kpa. Ɛm nu wee mɛ nia sa m bee bɛābu kɔ m lue ziī nɛɛ a wee ɛm nu a sira.

Sɔ̄ m ebee lu 12 zua, Rodolphe Soucy nɛɛ a wee yɔ na tɛ siniātam le ye gbo bee lu i be. Ba bee le Pya Ekeebee Jɛhova. Mm suā gbɛnɛ-edo nu akiiloo pya Ekeebee sa mm wee ɛrɛ taɛ bu wa yigabari. Kerewo, kɛ̄ ba su Baibol aŋana ebip bu fɛgɛ doo wee mɛ nia. A bee nia nage na tɛ le na ka, nyɔɔwo i bee yiga kɔ alu enɔɛ̄ i Baibol.

Lo sɔ̄ m bee le gaa si tɔkpa pya Tɔbari Fada. Pio sɔ̄, m wee nyɔɔnɛ pya na gbo tɔkpa kɔnia sɔh nyɔɔ nu m gaa bee nɔ aābu Baibol. A bee sira kɔ pya na nɛɛ tɔgɛ nu a bee lunage pya wa zaāsī yigabari bee gbītɛ̄ suā. Taā ba su Baibol baātɛ̄ kɛ̄ nu m gaa bee kɔ naa lu kaka doo, ziī aba bee mɛ gba-ue kɛ̄sī pya na gbo tɔkpa kɔ m lu nwiī a lɛɛbeekɛɛ̄. Lo kɛ̄tɔɔ̄ bee mɛ taɛ̄ŋɛ, mɛ le nu bee sira aabu nyɔɔbee m bee dap muɛ̄ kɔ nu alu etɔgɛ tɔkpa kiiloo taāŋabah Bari naa aabu Baibol. M bee muɛ̄ kɔ a lee kɔ m ɔbɛ esi lo tɔkpa. Kuma sɔ̄ na tɛ le ka bee yerekpotɛ̄ a, m bee nyaana tɔkpa.

NƆNƆ LO EWERELOO TAM ZUE UE

M gaa bee kiigesī lo enɔ Baibol, mɛ na kiisī leere bu edɔɔ̄ bee lu kinakina nyɔnɛbee m bee ɛrɛ bɔɔ lo ezue ue aā ziī tɔ yii ziī. Pya Tɔbari Fada bee ɛrɛ ekpo kaāna sa su e’agabah beā be loo i tam zue ue. Maurice Duplessis, nɛɛ a gaa bee bɛɛ Quebec bee lu ziī nɛɛ bira bɛbɛɛ a wee yerebah nɛ lo tɔbari. A wee yerekpotɛ̄ pya alu bag kɔ ba a bebe loo Pya Ekeebee. Zue ue lo sɔ̄ wee gbī kaāna mɛm.

Ziī wuga nɛɛdam a bee mɛ yerebah nɛ lo ebe eeba na bɔɔ na wuga John Rae, a bee lu ziī yɛɛ pya a bee tɛɛ̄ aa lo eree ɛrɛnia Tɔkpa Gilead. John ebee tɛɛ̄ bu gbɛnɛ-edo nu ama wee kumalookɛ̄, lu fɛgɛ, sa waɛ eyiiloo. Naa wee aadee mɛ zuurabahtɔ̄ gbɛnɛ-edo sɔ̄, mɛ m bee nɔ gbɛnɛ-edo nu aāloo ye edoba. Wee agaba John ekɔ muɛ̄ ue French, nyɔɔwo m wee ye nyɔɔnɛ si uwe zue ue gbɛnɛkpo sɔ̄ lokwa m ye yerebah nɛ. Lele kpaɛ̄ John gbɛnɛ-edo sɔ̄ bee doo kɔ m yira agɛrɛ bu kaka. M bee liamaā 26 biradee bu O’oo Enɔɔ̄ bu zua 1951, lo alu lop zua aā sɔ̄ m bee zɔ̄ŋia Pya Ekeebee.

Le edoba John Rae (A) yerebah mɛ nɛ (B) kɔ m be eeba bɔɔ zue ue aā ziī tɔ yii ziī

Pya a wee mma bu i nwīgbagbara bɔŋanaloo bu Buɛ̄ Quebec na pya sɛmdee. Wa le edoba bee mɛ zū kɔ m lu nɛɛ sɛmdee. Lo sɔ̄ aba nu i wee aara zuema ue aā ziī tɔ yii ziī na i Baibol. Nyɔɔbee ii wee aara kpa a, i wee su Kpa Kaɛ daānu leere. Nyɔɔwo, m bee piiga lo esuā gbɛnɛ-edo dɔ Baibol lokwa m dap kɔ ue bee kaka ue nɛ pya nɛɛ. Kerewo, gbɛnɛ-edo nɛɛ naa wee yiga ebuū Baibol a naa lu ebiibatɛ̄ tɛ̄mabah pya Tɔbari Fada.

Bu zua 1952, m bee ii Simone Patry, ziī wuga nɛɛwa a yira agɛrɛ alu lo barasī. I bee kii Montreal, e bu nu a lu ziī zua i bee ɛrɛ i sira Lise. Kere adoo m ebee ɔbɛ sɛmdee nwīgbagbara sɔ̄ lɛɛ i gae iya ziī, Simone le mm bee piiga lo edoo kɔ i tɔɔ̄dum a waɛbah lokwa i butɔ dap ɛrɛ epoo bu esiatam bu bɔŋanaloo dookɛ̄ i dap doo.

Nu a luge lop zua bee tɛɛ̄ lɛɛ m sikɛ̄ kɛɛrɛbu kɛ̄ m dap nyimɛ na esiatam doo. Bu zua 1962, sɔ̄ m bee si tɔkpa pya kanɛɛ a kura Tɔkpa Esiatam Buɛ̄-mɛnɛ bie Bɛtɛl li Canada, bee lu ekɔ m nyɔɔnɛ wuga a kura Camille Ouellette tɔɔ̄ ziī tɛm. Kɛ̄ Camille bee su mɛm zuema ue doo bee mɛ ɛɛrɛbu, lo a eetɔɔ̄ na kɔ ebee ɛrɛ butɔ le pya miɔŋɔ. Lo sɔ̄, sii bee lu edā bie Quebec kɔ ziī tɛ ale ka gaa kpɔā gbomiɔŋɔ sa sɛm nage dee, kerewo nu Camille gaa bee doo lo. Sɔ̄ i bee le kpaɛ̄ ziī ama, a bee mɛ yere mɛm loo kɔ m kɛɛrɛbu na kɛ̄tɔɔ̄. Sɔ̄ pio enɔɔ̄ etɛ̄na, m bee muɛ̄ kɔ m dap siekɛ̄ sɛmdee. Pio nɛɛ bee ɛp kɔ na biaɛfii naa lee, mɛ m bee kiisī lo esɛmdee sa suā kɔ Jɛhova enɛ leelee na epiaga sa edoo kɔ m nyimɛ tam zue ue.

OBIA KII QUEBEC DOODOO KEEBEE NƐƐ SƐMDEE

Bu zua 1964, bee lu eyere Simone le mm ture i kɛ̄buɛ̄ Quebec, nua pya a sɛmdee bu keebee sīdee, e i bee si tam lo kɛ̄ bu pio zua. Mɛ lo sɔ̄ ama, naa bee luna egbanasī tam zue ue dookɛ̄ a wee lu edoo tua sɔ̄.

Ziī sɔɔ̄pie Dee Nwīpinikaɛ, bee lu e’aa mɛ bie Sainte-Marie, nwīgbagbara buɛ̄ a naa binia loo Buɛ̄ Quebec. Ziī nɛɛ Polis bee mɛ aa sa alu eyere mɛ kpɔgɔrɔ nyɔɔbee m gaa bee zue ue aā ziī tɔ yii ziī sa mm ɛrɛ kere kpa alu ebiibatɛ̄ kɔ m daā wo. Sɔ̄ esaa bee lu esu mɛ nua loo ziī nɛɛ biaɛ a wee yere bɔɔ a kura Baillargeon. A bee mɛ bip nɛɛ ekɔ mɛ ue bee bie tɔbiaɛ. Sɔ̄ m bee kɔ a bee le Glen How, ziī nɛɛ biaɛ alu esuā loo alu nɛɛ Ekeebee, a bee su bɔɔ wimakpā kɔ: Aaā, eeye! Mm le eyiga! Ebee lu esuāloo Glen How * nua nɛɛ a wee kɔ ue bee Pya Ekeebee lo sɔ̄. Sɔ̄ sɔ̄ naa binia, lo tɔbiaɛ bee mɛ kɔ nɛ kɔ lɔgɔ lok naa aā mɛ.

Kɛ̄ a bee lu egbanasī i tam doo bu buɛ̄ Quebec bee doo nage kɔ a’aga i bah e’ɛrɛ le kɛ̄ etɔɔ̄ bɔŋia nɔnu. I bee dap nage muɛ̄ ziī nama tɔ kɛ̄ a wee lu esere fah lo i nwīgbagbara bɔŋanaloo etɔɔ̄. Lo edoo kɔ lo tɔ a aramiā bu sɔ̄ tɔɔ, pya wuga bee yaɛ nu a wee lu esu buima nɔɔ̄. E gbɛnɛ-edo sɔ̄ i wee bɔŋia tɛɛ̄ ɛŋɛnɛ lo miā bu pio awa lɛɛ enɔānu gae bɔātɛ̄ sa kɔnia pya nu a bee i siraloo lo edap i yerebah nɛ.

Alu i nyɛŋia loo sɔ̄ i muɛ̄ kɛ̄ tam zue ue enyima kiisī doo bu pya zua ama. Sɔ̄ akii adumɛ bu pya zua 1960, aba nwīepoo bɔŋanaloo na a bee le Buɛ̄ Quebec a, lo a wee le naɛsī Côte-Nord, sa pya Gaspé Peninsula wee gbaaloo ziī. Mɛ nyaawo nu a yeeloo baɛ sɛkiut e’ina pya barasī ama, sa pya wuga gaa si enɔānu bu wa ekpe-ekpedɛɛ̄ Tɔ Nɔnu Buɛ̄-mɛnɛ.

KUE LO ESITAM KUŪDƐƐ̄LOO SƐKIUT

Bu zua 1977, m bee si zɔ̄zɔ̄ŋia a le nɛ pya a wee sitam kuūdɛɛ̄loo sɛkiut bie Toronto, Canada

Bu zua 1970, bee lu ekue Simone le mm kɔ i sitam kuūdɛɛ̄loo sɛkiut. E bu zua 1973, bee lu esikɛ̄ kɔ i sitam kuūdɛɛ̄loo distrit. Bu pya zua ama, m bee nɔnu aāloo pya wuga a nyim tura doodoo wuga Laurier Saumur * le David Splane * ba gaa bee sinage tam kuūdɛɛ̄loo sɛkiut. Sɔ̄ i e’aara ɛrɛgeba asɛmbli, David le mm wee ɛrɛ ekɛɛrɛ nyɔɔ kɛ̄ i dap nyim kiisī leere bu i tɔgɛnu doo. M nyɛŋiabu ziī sɔ̄ David bee mɛ kɔ nɛ kɔ: “Léonce, o kpɛdumɛ ekɔaue kpe mɛ loo kaāna. Bee lee kaāna, mɛ lo a bee le mda, m bee ɛrɛ taa keekee ekɔaue aābu aba o ekɔaue ama!” M wee yere gbɛnɛ-edo yereue bu na ekɔaue. Lu ebɛɛ̄ kɔ m nɔ kɛ̄ ekpuree na ekɔaue doo.

M bee si tam keekee buɛ̄ bie naɛsī kɛ̄ enaani wee sira aa loo buɛ̄ Canada

Wee lu ekɔ pya kuūdɛɛ̄loo distrit a yere mɛm loo pya kuūdɛɛ̄loo sɛkiut. Kɛādoo, gbɛnɛ-edo pya zue ue a le Quebec suā mɛ loo leere. Gbɛnɛ-edo sɔ̄ m si tam wa sɛkiut, ba wee gbī enyɔɔnɛ mɛ gbaa si ue zue ue. Kere adoo nyɔɔnɛ wa zue ue bee mɛ kpeloo, mm wee le kpaɛ̄ nɛɛ kuūdɛɛ̄loo sɛkiut gbɛnɛkpo sɔ̄. Mɛ a ɛrɛ sɔ̄ nɛɛ kuūdɛɛ̄loo sɛkiut a mɛ wereloo bee mɛ nyɛŋia bu kɔ: “Lee kɔ o gaa ɛrɛ sɔ̄ nɛ pya wuga, mɛ nyɛŋia bu kɔ nyɔɔ mda na o le akɛ̄ama bu kaɛ ama a. Lunage ebɛɛ̄ kɔ alu eyere mɛ mɛm loo!” Lo zuurabahtɔ̄ bee mɛ yerebah nɛ kɔ m doo nu bu sīdee a bɔloo.

Lu ekiɛ̄nu kɔ bu zua 1976 pɔrɔ nu a naa bee lu e’ɛmadɛɛ̄ bee sira. Loo na wereloo wa Simone bee dumɛ kaāna sa a bee u. Edɔɔ̄ su loo waara zɔɔ le wereloo a bee ɛrɛ loo Jɛhova bee doo kɔ alu le wa. Sisi uwe zue ue gbɛnɛ-edo sɔ̄ bee mɛ yerebah nɛ kɔ m tama lo ezialoo, m doo yaa Jɛhova loo kɛ̄ a mɛ yerebah nɛ bu pya e’aga sɔ̄ ama doo. Sɔ̄ esaa, m bee ii wuga nɛɛwa Carolyn Elliott alu nɛɛ sɛmdee a aa naɛsī beke lo a bee lu Quebec wee si tam kɛ̄ ebɛɛ̄ le. Carolyn lu nɛɛ a waɛ eyiiloo sa ɛrɛ taɛ bu pya dɔɔ̄na nɛɛ, eetɔɔ̄ na pya kɛɛ wee bɔp ale pya a le aba aba. A bee mɛ yerebah nɛ kaāna sɔ̄ a bee mɛ gbaaloo bu esiatam kuūdɛɛ̄loo sɛkiut.

ZUA A BEE MƐ KUĪ LOO

Bu Tua Enɔɔ̄ 1978, bee lu ekɔ m tɔgɛnu lo tua Tɔkpa Pya Sɛmdee bie Quebec. Bɔɔ bee mɛ aa, nyɔɔbee tua sɔ̄ m gaa bee muɛ̄ lo kpa tɔgɛnu lo, sa dɛ̄dɛɛ̄ nu bee lu aā dookɛ̄ a bee lunage aā loo pya lo nwiī tɔkpa doo. Bu mɛ bee ɛɛ nyɔɔbee pya lo nwiī tɔkpa m bee dasī tɔgɛ nu ama bee lu pya sɛmdee ba etɛ̄na bu gbɛnɛ-edo nu. Kere mda na a gaa bee wa tɔgɛ nu a, m bee wa nɔ gbɛnɛ-edo nu aāloo.

Sɔ̄ esaa bu zua 1978, bee lu e’ɛrɛ International Kɔnvɛnsɔn a kura “Victorious Faith” bie Montreal’s Olympic Stadium. A bee le lo kɔnvɛnsɔn a kuī ee dɛ̄dɛɛ̄ pya lo dɔɔ̄na bu Quebec, lo nu a eeloo 80,000 pya nɛɛ bee le kɛ̄. Bee lu etubo mɛ baloo kɔ m nyɔɔnɛ pya News Service Department si tam bie lo kɔnvɛnsɔn. M bee kɔ ue nɛ gbɛnɛ-edo pya a wee ɛm nu a sira, sa a bee mɛ ɛɛrɛbu lo emuɛ̄ kɔ ba kɔ booboo lele nu i kumaloo. Bee lu ebip booboo ue i aānu nyɔɔ TV le radio bu nu a yeeloo 20 awa, e ba bee ɛm gbɛnɛ-edo kpa i kumaloo. Naa ɛp dua keebee yira ekeebee alu edoo a!

AĀ ESIATAM BIE DƆƆ̄NA KƐ̄ ZUE UE

Gbɛnɛ nyaa bee sira bu zua 1996. Sɔ̄ m ebee si tam bie Quebec i wee kɔ French aāge sɔ̄ m bee liamaā, bee lu etubo mɛ baloo nua nɛɛ kuūdɛɛ̄loo distrit bu barasī Toronto ba wee kɔ beke. M bee ɛp kɔ mm bɔeloo sa bɔɔ bee mɛ aa nyɔnɛbee mm wee dap kɔ beke leere. Bee lu ebɛɛ̄ kɔ m yere kara sa dɛɛa nyɔɔ Jɛhova kaāna.

Bɔɔ bee mɛ aa tua sɔ̄ m bee bɔātɛ̄, mɛ nyaawo, m dap kɔ baɛ zua m esua siātam bie Toronto ama kpe mɛ loo. Carolyn bee mɛ yerebah nɛ kɔ m sueloo kɛ̄ kɔ beke, sa pya wuga bee mɛ yere nage bah nɛ sa mɛ yere mɛm loo. Bee i waɛbah e’ɛrɛ gbɛnɛ-edo gbo.

Gbaāloo pya dɔɔ̄na tam le kpɛ̄naloo asɛmbli takaɛ, m wee su ziī awa loo uunɛ O’oo deelookaɛ zuema ue aā ziī tɔ yii zii. Pio nɛɛ dap kɛɛrɛ kɔ, ‘E na a si uwe zue ue loo sɔ̄ elu kirikiri loo asɛmbli a takaɛ ama a? Kerewo, m bee muɛ̄ kɔ kɔnia ue bie uwe zue ue yere mɛm loo nɛɛ. Kere nyaawo, si uwe zue ue wee mɛ ɛɛrɛbu.

Bu zua 1998, bee lu eyere Carolyn le mm ture Montreal nua pya zue ue bu keebee sīdee. Bu gbɛnɛ-edo zua m bee si tam nɔɔ keebee zue ue taɛkɛ̄ le nyɔɔnɛ pya a wee kɔ ue bu TV kwabaloo ekwɔ sīdee alu edābeeloo Pya Ekeebee Jɛhova. Nyaawo, kpeloo Carolyn le mm ezue ue nɛ pya dɔɔ̄na buɛ̄ ba aā elu Canada lo ba ɛrɛ taɛ bu nɔ Baibol.

Na wa Carolyn le mm

Sɔ̄ m nyɛŋia bu 68 zua m esua siātam nɛ Jɛhova aā sɔ̄ m bee liamaā, m muɛ̄ kɔ elua enɛ mɛ leelee. Ɛ’ɛrɛ ekpeloo bu esiatam zue ue le yerebah nɛ pya dɔɔ̄na kɔ ba a suā kaka dɔ kaāna biī. Sɔ̄ na sira Lise le ye dam e’ɛrɛ butɔ, ba bee bɔātɛ̄ esitam sɛmdee. A ɛɛrɛ mɛ bu sɔ̄ m ye muɛ̄ a gaa su mɛm zuema ue. M doo yaa pya le mm lu Nɛɛ Kraist lo wa le edoba le wa zuurabahtɔ̄ a lee mɛ yerebah nɛ kɔ m doo nu Bari gbī sa ye dap si tam nɛ bu keekee sīdee. M muɛ̄ kɔ i dap tɔɔ̄ bia bu bɔloo ture nyiɛ loo bu esiatam aba lo i dɛɛa nyɔɔ ekpo a aaloo kaɛ edɔɔ̄ Jɛhova. (Yɔɔ 51:11) M kiisī lo edoo yaa Jɛhova kɔ a kpaāna dee mɛ nɛ kɔ m leera ye bee.—Yɔɔ 54:6.

^ bar. 16 Buū nu a bee sira loo W. Glen How, bu ekobee ue a kura “The Battle Is Not Yours, but God’s,” bu Awake!, April 22, 2000.

^ bar. 20 Buū nu a bee sira loo Laurier Saumur, bu ekobee ue a kura “I Found Something Worth Fighting For,” bu ekpo Watchtower November 15, 1976.

^ bar. 20 David Splane gaa sitam doodoo ziī yɛɛ Eku A Baɛbee a le yɛɛ Pya Ekeebee Jɛhova.