Skip to content

Skip to table of contents

24 EKOBEE UE ENƆ

Fee Dɛ̄dɛɛ̄ Anna Anna Ue Le Dɛ̄dɛɛ̄ Nu A Kpeg Nu A Kii Nyɔɔ Loo Suānu Bari | Tɔ Baɛloo Enɔ!

Fee Dɛ̄dɛɛ̄ Anna Anna Ue Le Dɛ̄dɛɛ̄ Nu A Kpeg Nu A Kii Nyɔɔ Loo Suānu Bari | Tɔ Baɛloo Enɔ!

“I fee dɛ̄dɛɛ̄ anna anna ue le dɛ̄dɛɛ̄ nu a kpeg nu a kii nyɔɔ loo suānu Bari.”—2 KƆR 10:5.

YƆƆ 124 Kiisī Lo E Tɔɔ̄ Agara

DASĪ TƐƐ̄NYƆƆ *

1. Amunu zuurabahtɔ̄ na nɛɛ-lɛɛratam Pɔɔl bee ɛm ma pya Nɛɛ Kraist a bee lu etɔ̄ nɔɔ̄ bee ani?

PƆƆL bee i zuurabahtɔ̄ kɔ, ‘ɔbɛaa.’ Ɔbɛaa e? Ɔbɛaa e “su loo i biiloo nyɔuwe ama.” (Rom 12:⁠2) Pɔɔl bee kɔ ue ama nɛ pya Nɛɛ Kraist bu tua sɔ̄ o’oo tup zua. E na anua a bee nɛ dua zuurabahtɔ̄ ama pya nɛɛdam le nɛɛwa ba ebee kiīloo nɛ Bari sa lu esu kaɛ edɔɔ̄ tɔā nɔɔ̄ bee ani?​—⁠Rom 1:⁠7.

2-3. Bu mɛ sīdee na Setan gbī ekiira i lɛɛ loo Jɛhova a, e i dap lɛa pya nu a aga a i le bu beenyiɛ doodoo wa?

2 Pɔɔl bee ɛm ue ama ma pya Nɛɛ Kraist, nyɔnɛbee ekwɔ ekɛɛrɛ a le bu nyɔuwe Setan le suānu nyɔuwe ebee ina gaa ɛrɛ pah nyɔɔ pio aba. (Ɛfɛs 4:​17-19) Nu a le doo wo dap nage sira loo ɛrɛgeba ii bu ilii dee ama. Pɔrɔ-edɔɔ̄ a lu nɛɛ a gaa bɛɛ lo nyɔuwe ama le e ɛrɛ kiri kiri taɛ lo ekiira i lɛɛ loo Jɛhova, sa a dap su keekee sīdee daā lo ama. Ziī sīdee a doo lo ama na, lo i gbī esiā bee e doo kɔ lo taɛ a nyim i bu sa i kiira lɛɛ loo Jɛhova. A dap nage su pya nu i bee nɔ aābah pya i nɛɛ, bie tɔkpa, le pya nɛɛ i le yɛɛ daā kɔ i kɛɛrɛ nu bu sīdee a gbī.

3 Waɛge elɛɛ pya nu “a aga” a i le bu beenyiɛ ni? (2 Kɔr 10:⁠4) Yere nukuādɛɛ̄ loo kɛ̄ Pɔɔl bee ture doo: “I fee anna anna ue le dɛ̄dɛɛ̄ nu a kpeg nu a kii nyɔɔ loo suānu Bari, sa aa dɛ̄dɛɛ̄ ekɛɛrɛ agɛrɛ kɔ a gbaɛ̄tɔ̄ Kraist.” (2 Kɔr 10:⁠5) Bu kaka, tɛ̄maloo yerebah Jɛhova, i dap lɛa ɛrɛgeba pɔrɔ ekɛɛrɛ nyiɛ i. Dookɛ̄ pie wee dap bo dumɛloo doo, Muɛ̄ Ue Bari dap i yerebah nɛ lo ebe eebah ezū a aabu nyɔuwe Setan.

“Ɛ’ƐRƐ AĀ BEENYIƐ”

4. Pya amunu nyaa na gbɛnɛ-edo ii bee doo tua sɔ̄ i bee nɔ kaka ue a?

4 Naa kɛɛrɛbu pya nyaa a bee lu ebɛɛ̄ kɔ o doo tua sɔ̄ o bee nɔ kaka ue a le bu Baibol sa biaɛfii lo etaāŋabah Jɛhova. Lokwa i dap taāŋabah Jɛhova, gbɛnɛ-edo ii bee lɛɛbaloo edoo pya nu a bee piya. (1 Kɔr 6:​9-11) Bu i ɛɛ kaāna kɔ Jɛhova yerebah i nɛ lo e ɔbɛ edoo pya nu a naa lee ama!

5. Baɛ e na Pya Rom 12:2 kɔ i doo a?

5 Kerewo, ii le e ɔbɛ e kwabaloo i sīdee tɔɔ̄dum. Kere i e ɔbɛ pya pɔrɔ i gaa bee si lɛɛ i gae liamaā, lu ebɛɛ̄ kɔ i kpooraloo lɛɛloo ɛrɛgeba nu edoo kɔ i sikɛ̄ si lo pɔrɔ. Bu mɛ sīdee na i dap doo lo ama a? Pɔɔl ture kɔ: “Bui aa su loo i biiloo nyɔuwe ama, mɛ bui nyanaa loo i tɛ̄maloo ɛ’ɛrɛ aā beenyiɛ.” (Rom 12:⁠2) Nyɔɔwo, i ɛrɛ edoo baɛ nu. Tuatua, lu ebɛɛ̄ kɔ i “aa su loo biiloo” nyɔuwe ama ale dodoo kɔ a ɛrɛ i pah nyɔɔ. Eree baɛ, lu ebɛɛ̄ kɔ i “nyaana loo i” tɛ̄maloo ɛ’ɛrɛ aā beenyiɛ.

6. E na i nɔ aāloo ue Jizɔs a le bu kpa Matiu 12:​43-45 a?

6 Naale aba nyaa bu kɛ̄ i mɛā doo na Pɔɔl gaa bee kɔ nu akiiloo a. A inaloo dɛ̄dɛɛ̄ gah loo i tɔɔ̄dum. (Buū ekpo a kura “ Nyanyaa Sɛh Gɔ̄ Nu O Lu Ni?”) Lu ebɛɛ̄ kɔ i nyaa aābu i beenyiɛ​—⁠i elap dogo, kɛ̄ i kɛɛrɛ nu doo, le pya nu a wee i taɛ. Nyɔɔwo, ziī ziī ii i bip aba ii kɔ, ‘Pya nyaa m doo lo elu Nɛɛ Kraist lu aba lo pya nɛɛ muɛ̄, sɛh m luge Nɛɛ Kraist aābu na beenyiɛ le na ekɛɛrɛ ni?’ Kee a le yɛɛ baɛ nu ama lu gbɛnɛ. Bu ue Jizɔs a le bu kpa Matiu 12:​43-45, a bee kɔ nu a lu ebɛɛ̄ kɔ i doo. (Buū.) Pya ue Jizɔs ama tɔgɛ i nu enɔ a kuī, kɔ: Aba elɛa pɔrɔ ekɛɛrɛ bu naa gbɔɛ̄; alu ebɛɛ̄ kɔ i su doo nu Bari gbī sere lo dɔ.

“SIKƐ̄ LU AĀ” BU KƐ̄ O KƐƐRƐ NU DOO

7. Bu mɛ sīdee na i dap nyaana i beenyiɛ le ekɛɛrɛ a?

7 Waɛge enyaana kɛ̄ i wee kɛɛrɛ nu doo ni? Muɛ̄ Ue Bari ture kɔ: “Sa bui sikɛ̄ lu aā bu edɔɔ̄ bui ekɛɛrɛ, sa yaa bui aā dee dum, lo a bee lu edɛm aāloo bera Bari bu kaāna le dogo le kaɛ.” (Ɛfɛs 4:​23, 24) Nyɔɔwo, i dap nyaana i ekɛɛrɛ, mɛ doo wo naa aa dee waɛ. I ɛrɛ edoo nu a eenyɔɔ lɛa pɔrɔ ekɛɛrɛ bu le ɔbɛ si pɔrɔ. Lu ebɛɛ̄ kɔ i ‘sikɛ̄ lu aā bu kɛ̄ i kɛɛrɛ nu doo.’ Lo ama kura kɔ i nyaana nu a wee i nia, i dogo, le nu a wee i zū kɔ i doo dogo. Lo ama gbī kɔ i kiisī lo ewee piiga.

8-9. Bu mɛ sīdee na nu a bee sira loo ziī wuga nɛɛdam tɔgɛ kɛ̄ a lu ebɛɛ̄ lo enyaana taɛ nɛɛ i lu li bu doo ani?

8 Doraa i naa ɛp edoba ziī wuga nɛɛdam a wee doo dogo lumiī sɔ̄ akii adumɛ. A wee ɔ̄ gbɛnɛ-edo mii sa bebe, mɛ a bee ɔbɛ pya lo dogo sa liamaā. Lo ama bee lu nu ekeebee nɛ pya nɛɛ a le buɛ̄ a tɔɔ̄. Mɛ loo uunɛ ziī dee, sɔ̄ a bee aā eliamaā sah, a bee kpesī doā-ɛp bu sīdee a naa bee ɛmadɛɛ̄. Ziī nɛɛ bɔmɛ mii bee lu ye be sa gbī ebe ye beloo. Tua sɔ̄ i wuga nɛɛdam bee amana lo eyɔ be lo nɛɛ. Mɛ sɔ̄ lo gbara bee kɔ pɔrɔ ue pima Jɛhova, saŋ bee yii bu lo wuga mmɛ kɛ̄ a naa dap na aa loo ye. A bee zip lo nɛɛ. E na anua a? Kere nu enɔā aābu Baibol eyerebah ye nɛ kɔ a be beloo taɛ a wee ɛrɛ lo edoo dogo lumiī, a sii dap nyaana taɛ nɛɛ a lu li bu.

9 Kerewo, lo wuga nɛɛdam naa bee ɔbɛ lo enyaana ye dogo. (Kam 24:16) Tɛ̄maloo yerebah a aaba pya kanɛɛ, a bee sikɛ̄ kiisī leere. Sɔ̄ sɔ̄ gaa kiisī, a bee lu nɛɛ kanɛɛ. Loo uunɛ ziī dee, sɔ̄ e aara Tɔ Nɔnu Buɛ̄-mɛnɛ, a bee kpesī taāŋa a bee lo a bee kpesī tua sɔ̄ a. Ziī gbara bɔmɛ mii gaa bee gbī ezip dɔɔ̄na nɛɛ kanɛɛ. E na i wuga nɛɛdam bee doo ani? Bu efɛɛloo le kumalookɛ̄, a bee kɔ ue nɛ lo gbara bɔmɛ mii a, e ye saŋ bee kii kɛ̄, sa a yerebah lo esu ye mmɛ tɔ. E na anua i wuga doo nu bu kiiya sī loo kɛ̄ a bee doo tua sɔ̄ ani? I wuga enyaana taɛ nɛɛ a lu li bu. E lua nɛɛ a nyaa, ɛrɛ efɛɛloo sa lu nɛɛ a kumalookɛ̄, lo ama su ka nua loo Jɛhova!

10. E na i ɛrɛ edoo lo enyaana nɛɛ i lu li bu a?

10 Pya nyaa ama naa lu nu i dɔ kɛ̄ ɛrɛ; i ɛrɛ esitam loo lo e ɛrɛ. Pio sɔ̄ dap i su pio zua bah, kerewo, lu ebɛɛ̄ kɔ i kiisī lo e ‘yaa mɛm loo.’ (2 Pit 1:⁠5) Naa dɛɛa nyɔɔ kuma zua i etɔ̄ma “bu kaka ue.” I ɛrɛ epiiga kuma kɛ̄ i dap doo lo enyaana nɛɛ i lu li bu. Ɛrɛ pya nu eyerebah i nɛ lo edoo pya nyaa ama. I naa kɔ pio ɛɛ.

SĪDEE ENYAANA NƐƐ I LU LI BU

11. Bu mɛ sīdee na yere kara eyerebah i nɛ kɔ i nyaana taɛ nɛɛ i lu li bu a?

11 Yere kara na tuatua nu i ɛrɛ edoo a. Lu ebɛɛ̄ kɔ i yere kara dookɛ̄ nɛɛ uɛ le-yɔɔ bee doo, sɔ̄ a bee kɔ: “Dɛm ɛɛ beenyiɛ mɛ yere bu, Aa Bari, sa yere kaāna aā edɔɔ̄ mɛ li bu.” (Yɔɔ 51:10) I ɛrɛ esuā leere kɔ a bɔloo kɔ i nyaana nɛɛ i lu li bu, sa bara kɔ Jɛhova a yerebah i nɛ. I doodoo wa suā kɔ Jɛhova eyerebah i nɛ kɔ i nyaa ni? I dap ɛrɛ agɛrɛ nyiɛ aāloo yii Jɛhova bee yira kumaloo pya Izrɛl ba bee erabee bu dee Ezekiel, lo a kɔ: “M gaa le nɛ wa aba beenyiɛ, e m gaa le su aā edɔɔ̄ wa yere bu . . . sa wa nɛ beenyiɛ namloo, [lo a le beenyiɛ a su zuurabahtɔ̄ a aaba Bari].” (Ezek 11:19) Jɛhova bee kpɛ̄naloo eyerebah nɛ pya Izrɛl kɔ ba a nyaa, e a kpɛ̄na nage loo eyerebah nɛ ili.

12-13. (a) Dookɛ̄ kpa Le-yɔɔ 119:59 kɔ doo, e na a bɔloo kɔ i ɛrɛ ekɛɛrɛ nyɔɔ a? (b) Amunu ebip na o bip aba ɔɔ a?

12 Ɛrɛ ekɛɛrɛ nyɔɔ na lo eree baɛ nu i doo a. Kuma sɔ̄ i kiisī lo enɔ Muɛ̄ Ue Bari dɛ̄dɛɛ̄ dee, lee kɔ i wee ɛrɛ ekɛɛrɛ nyɔɔ; ɛrɛ kaāna ekɛɛrɛ nyɔɔ nu i enɔā eyerebah i nɛ lokwa i dap suā pya nu a bɔloo kɔ i kwabaloo. (Buū Le-yɔɔ 119:59; Hib 4:12; Jem 1:25) I ɛrɛ enwaɛ̄dɛɛ̄ lokwa i dap suā lo a le i e ina gaa kɛɛrɛ nu bee pya nyɔuwe. I ɛrɛ e yiga kɔ i ɛrɛe e’ɔaloo lɛɛ i piiga lo esitam nyɔɔ sa lɛa pya lo elap dogo bu i.

13 Bu edoba, bip aba ɔɔ kɔ: ‘Ekɔ m wee wiibu ale manyiɛ pya dɔɔ̄na ni?’ (1 Pit 2:⁠1) ‘M wee kɛɛrɛ kɔ m lee e ee pya dɔɔ̄na nyɔɔbee barasī m aa, tɔkpa m si, ale nyɔɔbee m ɛrɛ kpugi ni?’ (Kam 16:⁠5) ‘M wee ɛp pya dɔɔ̄na tɛrɛ nyɔɔbee ba naa ɛrɛ nu dookɛ̄ mda doo, ale nyɔɔbee ba aa dɔɔ̄na edo ni?’ (Jem 2:​2-4) ‘Ekɔ m wereloo pya nu a le bu nyɔuwe Setan ama ni?’ (1 Jɔn 2:​15-17) ‘Sīdee ɛrɛ ekpeloo a nyimɛ dogo kunagā le dogo lumiī wee mɛ nia ni?’ (Yɔɔ 97:10; 101:3; Amos 5:15) Kɛ̄ ziī ziī ii agara pya ebip ama doo edoo kɔ i suā pya nu a bɔloo kɔ i kwabaloo. Bebe loo pya nu “a aga” a i le bu beenyiɛ, e ɛɛrɛ bu i Tɛ a le li bunyɔɔ.​—⁠Yɔɔ 19:14.

14. E na anua alu ebɛɛ̄ kɔ i sagɛ le gbo a?

14 Yii le gbo na lo eree taa nu a lu ebɛɛ̄ kɔ i doo a. Pya i gbo ɛrɛ i gbɛnɛ pah nyɔɔ kere i suā ale ii suā. (Kam 13:20) I tɔɔ̄ yɛɛ pya nɛɛ a naa gbī kɔ i doo nu a nia Bari kere bie uwe tam ale bie tɔkpa. Kerewo, i dap ɛrɛ pya gbo a lee eera bie enɔānu pya Nɛɛ Kraist. Kɛ̄ i dap ɛrɛ yere mɛmloo aā lo enyim bu “wereloo le le tam” lo.​—⁠Hib 10:​24, 25.

“YIRA AGƐRƐ BU . . . YIRA”

15-16. Bu mɛ sīdee na Setan gbī enyaana i ekɛɛrɛ a?

15 Nyɛŋiabu kɔ, nu Setan gbī na enyaana i ekɛɛrɛ. A su keekee tɔgɛnu gbeā le ekɛɛrɛ beenyiɛ i e ɛrɛ aāloo nɔ Muɛ̄ Ue Bari.

16 Setan kiisī lo ebip aba ebip a bee bip Iv bu gɔh Idɛn, kɔ: Luge kaka kɔ “Bari bee kɔ . . . ?” (Jɛn 3:⁠1) Bu nyɔuwe Setan gaa bɛɛ ama, i wee dā sɔ̄ pya nɛɛ bipgi ebip lo edap doo kɔ i ɛrɛ baɛbaɛ beenyiɛ kiiloo nu i yira, doodoo: ‘Luge kaka kɔ Bari naa yere kpotɛ̄ sɔ̄ nɛɛdam le nɛɛdam ale nɛɛwa le nɛɛwa iya ziī ni? Luge kaka kɔ Bari naa gbī kɔ bui doo doonu Krismas le doonu nyɛŋiabu dee nɛɛ bee mɛā ni? Luge kaka kɔ bui Bari naa gbī kɔ bui yaa miī loo ni? Luge kaka kɔ Bari a ɛrɛ wereloo naa gbī kɔ o yii loo nɛɛ o wereloo a bee lu ekpo ni?’

17. E na i doo lo a le i kpesī kɛ̄tɔɔ̄ a su finiaba nua loo i yira a, e ena Pya Kɔlɔsi 2:​6, 7 kɔ a dap sira aabu a?

17 Lee kɔ i suā pya nu i yiga kaāna. Lo ii nwaabah gbī ture a kiiloo pya ebip a i nɛ taāŋa, sɔ̄ sɔ̄ gaa kiisī i dap bɔātɛ̄ ɛrɛ baɛbaɛ beenyiɛ kiiloo nu i wee yiga. Lo baɛbaɛ beenyiɛ dap gbee i ekɛɛrɛ le i yira. Lo a le wo, e na alu ebɛɛ̄ kɔ i doo ani? Muɛ̄ Ue Bari kɔ i nɛ kɔ i nyaana i ekɛɛrɛ, lokwa i dap gbītɛ̄ sa suā nu Bari gbī, lo a le “nu a lee, nu a ye nia, le nu a era.” (Rom 12:⁠2) Tɛ̄maloo enɔnu eree sɔ̄ loo, i dap gbītɛ̄ sa suā kɔ pya nu i enɔā aābu Baibol lu kaka. I dap yiga kaāna kɔ pya daakuū Jɛhova lee. Lo sɔ̄, i le doodoo te ye li agaloo, sa “yira agɛrɛ bu [i] yira.”​—⁠Buū Pya Kɔlɔsi 2:​6, 7.

18. E na eyerebah i nɛ kɔ i be eeba pɔrɔ ezū a aabu nyɔuwe Setan a?

18 Lɔgɔ nɛɛ naale edap agɛrɛtɛ̄ i yira i nɛ. Nyɔɔwo kiisī lo elu aā bu taɛ nɛɛ o lu li bu. Wee yere kara bara kɔ Jɛhova a nɛ a ye kaɛ edɔɔ̄. Ɛrɛ ekɛɛrɛ nyɔɔ pya nu o enɔā kaāna, sa o kiisī lo ewee ɛp o ekɛɛrɛ le o dogo. Yii le gbo; yii gbo pya nɛɛ eyerebah a nɛ kɔ o nyaana kɛ̄ o kɛɛrɛ nu doo. Lo o doo pya nu ama, o gaa le be eeba pɔrɔ ezū a aabu nyɔuwe Setan sa “fee anna anna ue le dɛ̄dɛɛ̄ nu a kpeg nu a kii nyɔɔ loo suānu Bari.”​—⁠2 Kɔr 10:⁠5.

YƆƆ 50 Na Kara Kiīloo Nɛ

^ bar. 5 Pya nu i etɛ̄na bu bu dum, sīdee doonu i barasī, le kɛ̄ a bee lu ekpɔā i doo dap ɛrɛ pah nyɔɔ i ekɛɛrɛ. I dap muɛ̄ kɔ pio pɔrɔ elap dogo ebia i loo sa a aga elɛaloo. Ekobee ue ama etɔgɛ i kɛ̄ i dap lɛa pɔrɔ elap dogo le ekɛɛrɛ bu i doo.