GBƐNƐ ekɛɛrɛ dap le doodoo ziī gbɛnɛ dumɛ toh a i le bu beenyiɛ. (Kam 12:25) Ekɔ gbɛnɛ ekɛɛrɛ ebie a pah loo ni? Ɛrɛge ziī sɔ̄ o ekɛɛrɛ kɔ oo le edapnae tāma kɛ̄ nu a tɔɔ̄loo doo ni? Lo a le doo wo, suā kɔ pya dɔɔ̄na aa tɛɛ̄nage bu dua kɛ̄tɔɔ̄ ama. Gbɛnɛ-edo ii aa kpesī keekee nu a i nɛ gbɛnɛ ekɛɛrɛ. Bu edoba, pio ii aa kuūdɛɛ̄loo pya i nɛɛ e’ana. E siga ii epeere nɛɛ i wereloo bu luh, sa bugia siranu esira i loo, ale i ekpeasī pya dɔɔ̄na kɛ̄tɔɔ̄ a i nɛ e’ɔaloo bu namloo, bu ekɛɛrɛ le kɛ̄ nu i tɔɔ̄loo doo. Mɛ ena edap i yerebah nɛ kɔ i dap tāma gbɛnɛ ekɛɛrɛ ani? *

I dap nɔ gbɛnɛ-edo nu akiiloo kɛ̄ etāma gbɛnɛ ekɛɛrɛ doo aāloo edoba Mɛnɛ Devid. A bee kpesī gbɛnɛ-edo e’aga kɛ̄tɔɔ̄ bu dum, sa kpenagesī luh siga sɔ̄. (1 Sam 17:34, 35; 18:10, 11) Devid bee dap tāma gbɛnɛ ekɛɛrɛ doodoo wa? Bu mɛ sīdee na i dap nɔ ye edoba a?

Devid bee kpesī gbɛnɛ-edo taāŋa bu aba ziī nwīkere sɔ̄. Bu edoba, naa kɛɛrɛ nu a bee ye siraloo sɔ̄ a gaa bee teera nyɔɔbee Mɛnɛ Sɔɔl aa bee gbī efɛ ye. Sɔ̄ Devid le pya nɛɛ a bee ye le loo bee obia aa uwe nɔ̄, a bee wa ɔbɛ sɔ̄ ba bee muɛ kɔ pya wa nɛɛ baa eyiba dɛ̄dɛɛ̄ wa nu, ɔp pya wa tɔ, sa aa pya wa butɔ kuma. Ena Devid bee doo a? “Devid le pya nɛɛ a bee ye le loo bee dana wa muɛ̄ sa toto, mmɛ sɔ̄ ba naa ɛɛnɛ lɔgɔ ekpo etoā to.” E dɔɔ̄na nu a bee sikɛ̄ nɛ taāŋa Devid na kɔ, pya nɛɛ alɛ bee dɛrɛ nyiɛ nyɔɔ bee “kɔ nu akiiloo etia ye dɛm.” (1 Sam 30:1-6) Nyaawo, Devid aa kpesī taa gbɛnɛ taāŋa aba ziī sɔ̄: Pya ye butɔ le bu gɛɛgɛɛloo, bɔɔ aa ye aa kɔ pya ye nɛɛ alɛ bee dɛrɛ nyiɛ nyɔɔ efɛe ye, e Mɛnɛ Sɔɔl lege gaa ye kponia lo efɛ ye. Naa kɛɛrɛ dua gbɛnɛ ekɛɛrɛ Devid bee ɛrɛ lo sɔ̄!

Ena Devid bee doo a? Aba lo sɔ̄, “Devid bee agɛrɛ ye loo bu Jɛhova ye Bari.” A bee doo lo ama doodoo wa ni? Nu Devid wee bialoo doo na yere kara nɛ Jɛhova kɔ a yereebah ye nɛ, sa ɛrɛnage ekɛɛrɛ nyɔɔ pya kɛ̄ Jɛhova eyerebah ye nɛ doo bu pya sɔ̄ a tɛɛ̄ kii adumɛ. (1 Sam 17:37; Yɔɔ 18:2, 6) Devid bee muɛ kɔ alu ebɛɛ̄ kɔ a gbīe yerebah aābah Jɛhova, nyɔɔwo a bee bip nu edoo aābah Jɛhova. Sɔ̄ Jɛhova ekɔā nu Devid edoo ye nɛ, a bee doo aba lo sɔ̄. E nu a bee sira na bee, Jɛhova bee nɛ leelee alɛ le pya nɛɛ a bee ye le loo, e ba bee sikɛ̄ agara pya wa butɔ a bee lu e’aa a, gbaāloo pya wa nu a bee lu eyip. (1 Sam 30:7-9, 18, 19) O yerege nukuādɛɛ̄loo taa nu Devid bee doo ni? A bee yere kara nɛ Jɛhova kɔ a yereebah ye nɛ, ɛrɛ ekɛɛrɛ nyɔɔ pya kɛ̄ Jɛhova eyerebah ye nɛ doo sɔ̄ akii adumɛ, sa bee doo dogo dɛɛa nyɔɔ nu Jɛhova bee ye kɔ nɛ. Bu mɛ sīdee na i dap nɔ Devid a? Naa ɛp taa sīdee ama.

1. Yere kara. Ɛrɛgeba sɔ̄ i bɔātɛ̄ e’ɛrɛ gbɛnɛ ekɛɛrɛ, i dap yere kara nɛ Jɛhova kɔ a yerebah i nɛ sa i nɛ suānu. I dap doo kɔ lo gbɛnɛ ekɛɛrɛ aa i dumɛ tɛ̄maloo ebialoo yere kara sa kɔ dɛ̄dɛɛ̄ nu alu i taāŋa ye nɛ. Ale i dap su nyiɛ i yeā ekpurubah kara bu ɔbɛpiī, lo alu kɔ aba nu i dap doo taɛ lo sɔ̄ lo, dɛɛa nyɔɔ kɛ̄ kɛ̄tɔɔ̄ le doo. Ziī ziī sɔ̄ i yere kara sa bara yerebah aābah Jɛhova, i gaa tɔgɛ kɔ i dɛɛae nyɔɔ Jɛhova dookɛ̄ Devid bee doo, sɔ̄ a kɔ: “Jɛhova na mdaa gbɛnɛ dɛm a, le na tɔ alu ewu agɛrɛ, le na nɛɛ kpɔā, na Bari, na gbɛnɛ dɛm, bu ye na m ɛrɛ na kɛ̄ teera yii a.”  (Yɔɔ 18:2) Ekɔ a ɛrɛge ziī nu kara wee dap doo ni? Ziī wuga nɛɛwa alu nɛɛ sɛmdee a kura Kahlia kɔ: “Sɔ̄ m eyere kara sah, m wee ɛrɛ efɛɛloo bu na beenyiɛ. Kara wee yerebah doo kɔ na ekɛɛrɛ a gbaaloo lo Jɛhova, e a wee doonage kɔ m agɛrɛbah ye dɛrɛ nyiɛ nyɔɔ.” Bu kaka, kara lu ziī dɔɔ̄nu a ɛrɛ ekpo lo a aabah Jɛhova, lo a doo kɔ i dap tāma gbɛnɛ ekɛɛrɛ.

2. Ɛrɛ ekɛɛrɛ nyɔɔ. Sɔ̄ o kɛɛrɛ pya nu o etɛ̄na bu bu dum, o dapge nyɛŋiabu pya doā-ɛp lo Jɛhova bee a yerebah nɛ kɔ o dap egerebu loo ni? Sɔ̄ i kɛɛrɛ pya kɛ̄ Jɛhova eyerebah i nɛ doo, le kɛ̄ a bee yerenage bah nɛ pya ye zooro bu pya sɔ̄ akii adumɛ doo, lo ama wee doo kɔ i sikɛ̄ ɛrɛ mɛm sa agɛrɛbah ye dɛrɛ nyiɛ nyɔɔ. (Yɔɔ 18:17-19) Ziī nɛɛ kanɛɛ a kura Joshua kɔ: “M wee ɛm pya na kara lo elua e’agara. Lo ama edora kɔ m nyɛŋiabu pya sɔ̄ Jɛhova bee doo taɛ nu m bee ye bara kɔ a doo mɛ nɛ.” Bu kaka, sɔ̄ i ɛrɛ ekɛɛrɛ nyɔɔ pya nu Jɛhova edora i nɛ, lo ama eyere i mɛm loo sa doo kɔ i dap tāma gbɛnɛ ekɛɛrɛ.

3. Doo dogo. Lɛɛ i gae biaɛfii nu i doo bu ziī kɛ̄tɔɔ̄, i dasī gbītɛ̄nu Muɛ̄ Ue Bari kɔ kumaloo biaɛfii i aa gbī edoo a. (Yɔɔ 19:7, 11) Gbɛnɛ-edo nɛɛ emɔna kɔ sɔ̄ ba dasī gbītɛ̄nu nyɔɔ ue a le bu ziī dɔ Kpa Kaɛ, lo ama wee doo kɔ ba a dābeeloo kaāna kɛ̄ ba dap su lo dɔ Kpa Kaɛ yerebu wa dum doo. Ziī nɛɛ kanɛɛ a kura Jarrod bee baatɛ̄ kɔ: “Gbītɛ̄nu wee mɛ yerebah nɛ kɔ m dābeeloo gbɛnɛ-edo nu akiiloo ziī dɔ Kpa Kaɛ sa dānage beeloo nu Jɛhova aa mɛ kɔ nɛ bu lo dɔ. Lo ama wee doo kɔ nu m buū a tɔa mɛ loo kaāna, sa mɛ zū kɔ m doo nu a nia Bari.” Sɔ̄ i gbī leredeebah a aabah Jɛhova aābu Kpa Kaɛ sa doo nu i buū, wo edoo kɔ i dap tāma gbɛnɛ ekɛɛrɛ.

Devid bee dābeeloo kɔ a gbīe yerebah a aabah Jɛhova lokwa a dabe tāma gbɛnɛ ekɛɛrɛ. A bee tɔgɛ kaāna nia loo yerebah Jɛhova bee ye nɛ mmɛ kɛ̄ a kɔ: “Tɛ̄maloo na Bari m dap pɛɛ yee ekpadaɛ̄. Lo Bari a mɛ su ekpo simtɛ̄.” (Yɔɔ 18:29, 32) A dap i tɔɔ̄loo kɔ pya i taāŋa kii nyɔɔ doodoo ekpadaɛ̄ ii dap pɛɛ yeebee. Mɛ tɛ̄maloo yerebah Jɛhova, i dap pɛɛ yee ɛrɛgeba taāŋa a bee ekpadaɛ̄. Bu kaka, lo i yere kara nɛ Jɛhova kɔ a yerebah i nɛ, ɛrɛ ekɛɛrɛ nyɔɔ pya kɛ̄ Jɛhova eyerebah i nɛ doo sɔ̄ akii adumɛ, sa doo dogo dɛɛa nyɔɔ nu Jɛhova i kɔ nɛ, i dap dɛrɛ nyiɛ nyɔɔ Jɛhova kɔ enɛ i mɛm le suānu lokwa i dap tāma gbɛnɛ ekɛɛrɛ!