1. Taɛ ena a wee ɛrɛ pah nyɔɔ i elap dogo a?

 KERE gbɛnɛ-edo zua etɛ̄na aā sɔ̄ i bee liamaā ale a sii binia, dɛ̄dɛɛ̄ ii gbī e’ɛrɛ pya elap dogo a nia Jɛhova. Lokwa i dap doo wo i ɛrɛ ebaɛloo i ekɛɛrɛ. Ena anua ani? Nu anua na bee, nu i kɛɛrɛ ɛrɛ pah nyɔɔ i elap dogo. Lo i bialoo wee kɛɛrɛ sa ɛrɛ taɛ namloo, edoo kɔ i kɔ ue sa doo nu a bee piya. (Ɛfɛs 4:17-19) Mɛ lo i kɛɛrɛbu pya nu a lee, edoo kɔ a waɛ i loo ekɔ ue sa doo dogo bu sīdee enia i Tɛ Jɛhova.—Gal 5:16.

2. Pya amunu ebip na i agara bu ekobee ue ama a?

² Dookɛ̄ a bee lu ekɔ doo bu elua ekobee ue a, ii le edap ɔbɛ dɛ̄dɛɛ̄ pɔrɔ ekɛɛrɛ kɔ aa i yiibu. Mɛ i dap biaɛfii kɔ ii le edoo dogo nyɔɔ pya ekɛɛrɛ a i yiibu ama. Lɛɛ i gae liamaā, i ɛrɛ e’ɔbɛ pya ue le dogo a bɛā Jɛhova. Lo ama na alu tuatua nu a kuī i ɛrɛ edoo lo elɛa nama mɛā loo a. Kerewo, lokwa i dap doo nu enia Jɛhova, i ɛrɛ egbaɛ̄tɔ̄loo lok a kɔ: “Yaa aā mɛā.” (Kɔl 3:9) Bu ekobee ue ama, i agara pya ebip a kɔ: Ena “aā mɛā” a? Bu mɛ sīdee na i dap yaa aā mɛā sa ii lɛa loo a?

3. Dɛɛa nyɔɔ nu a le bu Pya Galetia 5:22, 23, ena “aā mɛā” a, e bu mɛ sīdee na nɛɛ dap yaa a?

³ “Aā mɛā” na ekɛɛrɛ le dogo a gbaaloo ekɛɛrɛ Jɛhova. Nɛɛ a yaa aā mɛā wee doo wo tɛ̄maloo etɔgɛ pya elap dogo a nuūna eyuu edɔɔ̄ Bari, sa lɛɛbaloo kɔ kaɛ edɔɔ̄ a baɛloo ye ekɛɛrɛ, kɛ̄ nu ye tɔɔ̄loo doo, le ye dogo. (Buū Pya Galetia 5:22, 23.) Bu edoba, nɛɛ a le doo wo wee wereloo Jɛhova le pya Ye nɛɛ. (Mat 22:36-39) Lo nɛɛ  wee kiisī lo e’ɛrɛ ɛɛbu kere sɔ̄ a le bu taāŋa. (Jem 1:2-4) A wee sere efɛɛloo. (Mat 5:9) A wee ɛrɛ egerebu sa lu fɛgɛ sɔ̄ aa nyɔɔnɛ pya dɔɔ̄na dania nu. (Kɔl 3:13) A wee wereloo nu a lee sa doo. (Luk 6:35) A wee tɔgɛ e’agatɛ̄ yira bu i Tɛ a le li bunyɔɔ tɛ̄maloo nu a doo. (Jem 2:18) A wee bia bu kuma nyiɛ kɛ̄ sɔ̄ alu ebiire ye bu, sa aa ye loo sɔ̄ alu edoā ye ɛp.—1 Kɔr 9:25, 27; Taitɔs 3:2.

4. Lo eyaa aā mɛā, i dapge tɔgɛ dɛ̄dɛɛ̄ elap dogo a le bu Pya Galetia 5:22, 23 aba ziī sɔ̄ ni? Naa baatɛ̄.

⁴ Lokwa i dap yaa aā mɛā, i ɛrɛ e’ɛrɛ dɛ̄dɛɛ̄ elap dogo alu ekɔ bu Pya Galetia 5:22, 23, le lo alu ekɔ bu pya dɔɔ̄na dɔ a le bu Baibol. * Pya elap dogo ama naale doodoo ziī ziī ka bɛloo i yaa keekee sɔ̄. Bu kaka, siga gah a le loo pya elap dogo ama dap lenage bu pya lo dɔɔ̄na elap dogo. Bu edoba, lo o wereloo nɛɛ yɔrɔ le kaāna, o ɛrɛ ye egerebu loo sa ye lu fɛgɛ loo. E lo e’ɛrɛ kaāna le dogo, o ɛrɛ ekuma nyiɛ kɛ̄ sa aa oloo.

5. Ena a kura lo e “ɛrɛ ekɛɛrɛ Kraist” a, e ena anua i nɔ dogo Jizɔs a? (1 Pya Kɔrint 2:16)

⁵ Buū 1 Pya Kɔrint 2:16. Lo eyaa aā mɛā, i ɛrɛ e “ɛrɛ ekɛɛrɛ Kraist.” Nu a kura na bee, i ɛrɛ enɔ kɛ̄ Jizɔs kɛɛrɛ nu doo. Jizɔs bee tɔgɛ kɔ a ɛrɛe eyuu edɔɔ̄ Bari bu sīdee a mmana. A tɔgɛ pya elap dogo Jɛhova bu sīdee a mmana, doodoo tāŋaligi a lele. (Hib 1:3) Kɛ̄ i kiisī lo ekɛɛrɛ nu dookɛ̄ Jizɔs bee doo, kɛ̄ i kiinage sī lo ebee ye doo lo, sa edoo kɔ i dap tɔgɛ pya ye elap dogo leere.—Fil 2:5.

6. Pya ena a bɔloo kɔ i kɛɛrɛbuloo sɔ̄ i gaa piiga lo eyaa aā mɛā a?

⁶ Waɛge kɔ i nyɔɔnɛ edoba Jizɔs ni? I dap kɛɛrɛ kɔ: ‘Jizɔs bee lu nɛɛ a mmana. Nyɔɔwo, mm le edap ye bee doo pippip!’ Lo a tɔɔ̄ a loo doo wo, kɛɛrɛbu pya ue ama. Tuatua, bee lu edɛm a kɔ o bee Jɛhova le Jizɔs. Nyɔɔwo, o dap sagɛ lo enɔ wa, e o dap wa nɔ bu pio sīdee. (Jɛn 1:26) Eree baɛ, kaɛ edɔɔ̄ Bari na ekpo a eenyɔɔ dɛ̄dɛɛ̄ ekpo a le bu nyɔuwe a. Tɛ̄maloo yerebah a aaloo kaɛ edɔɔ̄, o dap doo pya nu oo le ebee  dap doo nyɔɔ oloo. Eree taa, Jɛhova naa ɛmadɛɛ̄ kɔ o tɔgɛ pya elap dogo a nuūna eyuu edɔɔ̄ bu sīdee a mmana anyaawo. A sira pie kɔ, i wereloo Tɛ esere 1,000 zua nɛ pya a ɛrɛ bɛābu lo etɔɔ̄ a kɛnɛkɛ̄ lokwa ba dap lu pya a mmana. (Mum 20:1-3) Nu Jɛhova i gbī aābah anyaawo na kɔ i piiga kumakɛ̄ i dap doo, sa ye gbī yerebah aābah.

7. Ena i kɛɛrɛbuloo anyaawo a?

⁷ Taɛ amunu sīdee na i dap nɔ Jizɔs a? I naa su kina sɔ̄ kɔā nu akiiloo nia gah a le loo eyuu edɔɔ̄ Bari. I gaa le muɛ kɛ̄ Jizɔs bee tɔgɛ ziī ziī elap dogo ama doo. E i kɛɛrɛbuloo siga ebip eyerebah i nɛ kɔ i ɛp kɛ̄ i aa piiga lo eyaa aā mɛā doo.

8. Bu mɛ sīdee na Jizɔs bee tɔgɛ wereloo a?

⁸ Wereloo Jizɔs ɛrɛ loo Jɛhova zū ye kɔ a su loo nɛ lo esitam ye nɛ, sa i u bee. (Jɔn 14:31; 15:13) Jizɔs bee tɔgɛ kɔ a wereeloo pya nɛɛ tɛ̄maloo kɛ̄ a bee tɔɔ̄dum doo sɔ̄ a bee le a kɛnɛkɛ̄. A bee tɔgɛ wereloo le toesaɛ̄ dɛ̄dɛɛ̄ sɔ̄, kere sɔ̄ pya nɛɛ ye gbanasī. Ziī gbɛnɛ sīdee a bee tɔgɛ kɔ a wereeloo pya nɛɛ na tɛ̄maloo etɔgɛ wa nu akiiloo Buɛ̄-mɛnɛ Bari. (Luk 4:43, 44) Jizɔs bee tɔgɛnage wereloo a ɛrɛ kumaloo Bari le pya nɛɛ tɛ̄maloo esuloo waāna zɔɔ sa kpɛ̄naloo etɔga sa u ezialoo luh kɛ̄bah pya pɔrɔ. Wo bee doo kɔ dɛ̄dɛɛ̄ ii i ɛrɛ dee lo e’ɛrɛ dum a naatah.

9. Bu mɛ sīdee na i dap nɔ kɛ̄ Jizɔs bee tɔgɛ wereloo doo a?

⁹ I bee kiī loo nɛ Jɛhova sa liamaā nyɔɔbee i wereloo i Tɛ a le li bunyɔɔ. Nyɔɔwo, doodoo Jizɔs, i tɔgɛ kɔ i wereeloo Jɛhova tɛ̄maloo kɛ̄ i aara pya nɛɛ doo. Nɛɛ lɛɛratam Jɔn bee ɛm kɔ: “Nɛɛ a naa wereloo ye wuga lo a emɔna, naale edap wereloo Bari lo a naa bee muɛ lɔgɔ sɔ̄.” (1 Jɔn 4:20) I dap bip aba ii kɔ: ‘M ɛrɛge togatoga wereloo kumaloo pya nɛɛ ni? M wee tɔgɛge toesaɛ̄ sɔ̄ m aa nyɔɔnɛ pya dɔɔ̄na dania nu kere sɔ̄ ba mɛ si bag loo ni? Wereloo zūge mɛ kɔ m su na sɔ̄ le pya nu m ɛrɛ yeābah nɛ pya nɛɛ kɔ ba a suāloo Jɛhova ni? M kpɛ̄nage loo edoo wo kere gbɛnɛ-edo nɛɛ naa tɔgɛ nia loo na epiaga ale ba gbana mɛ sī ni? M dapge kɛɛrɛ pya dɔɔ̄na sīdee m dap nyimɛ na tam zue ue yere loo eekɛ̄ m wee doo ni?’—Ɛfɛs 5:15, 16.

10. Mɛ sīdee na Jizɔs bee lu nɛɛ a sere efɛɛloo a?

¹⁰ Jizɔs bee lu nɛɛ a sere efɛɛloo. Sɔ̄ pya nɛɛ bee ye aara bu pɔrɔ sīdee, a naa bee obara pɔrɔ kpɛā pɔrɔ. Taāwo, a bee doo nu a eewo. A bee su zaāsī lo esere efɛɛloo sa bee yere mɛm loo pya dɔɔ̄na kɔ ba a doonage wo. Bu edoba, a bee wa tɔgɛ kɔ ba ɛrɛ enyɔɔnɛ pya wa wuga sere efɛɛloo lo ba gbī kɔ Jɛhova a su wa taāŋabah. (Mat 5:9, 23, 24) E gbɛnɛ-edo sɔ̄, a wee yerebah nɛ pya ye nɛɛ lɛɛratam kɔ ba a ɔbɛ ekāna nyɔɔ nɛɛ elu gbɛnɛ wa yɛɛ.—Luk 9:46-48; 22:24-27.

11. Bu mɛ sīdee na i dap lu pya a sere efɛɛloo a?

¹¹ Lo elu nɛɛ a sere efɛɛloo, i ɛrɛ edoo nu a eenyɔɔ aba lulu nɛɛ a naa gbī ue. Alu ebɛɛ̄ kɔ i piiga lo enyɔɔnɛ pya dɔɔ̄na sere efɛɛloo sa yere mɛm loo pya i wuga nɛɛdam le nɛɛwa kɔ ba a kwa taāŋa a wa le yɛɛ. (Fil 4:2, 3; Jem 3:17, 18) I dap bip aba ii kɔ: ‘Ena m kpɛ̄naloo elɛɛbaloo lokwa m dap nyɔɔnɛ pya dɔɔ̄na sere efɛɛloo a? M wee aa saŋ bieabu sɔ̄ ziī wuga nɛɛdam ale nɛɛwa mɛ biirebu ni? Ekɔ m wee dasī yira kɔ nɛɛ le mm bee ɛrɛ taāŋa alu mɛ loo lo esere efɛɛloo,  sɛh m wee siloo lo nɛɛ, kere a bee bee kɔ lo nɛɛ na a bee bɔātɛ̄ lo taāŋa ani? Sɔ̄ a bɔloo m wee yerege mɛm loo pya a naa wura kɔ ba a sere efɛɛloo ni?’

12. Mɛ sīdee na Jizɔs bee tɔgɛ fɛgɛ dogo a?

¹² Jizɔs bee lu fɛgɛ. (Mat 11:28-30) A bee tɔgɛ fɛgɛ dogo tɛ̄maloo elu nɛɛ a naa agabah sa su nu pya dɔɔ̄na kɔ, kere sɔ̄ kɛ̄tɔɔ̄ aga. Bu edoba, sɔ̄ waa Kenaan bee ye bara kɔ a bo ye nwiī, a naa bee gbī edoo nu a bee bara tua sɔ̄, kerewo, sɔ̄ lo wa bee tɔgɛ kaāna yira, a bee bo ye nwiī. (Mat 15:22-28) Kereadoo Jizɔs bee lu fɛgɛ, a naa bee lɛɛbaloo enɛ zuurabahtɔ̄ sɔ̄ a bɔloo. Pio sɔ̄, a wee tɔgɛ fɛgɛ dogo tɛ̄maloo ekāmɛnɛ pya a wereloo. Bu edoba, sɔ̄ Pita bee gbī e’ɔɛloo Jizɔs lɛɛloo edoo nu alu nia Jɛhova, Jizɔs bee ye kɔgara ue bie kɛ̄sī pya dɔɔ̄na a wee ye nyɔɔnɛ dumɛ. (Maak 8:32, 33) A naa bee doo lo ama lo ebɔbɛɛ kɛɛ Pita, mɛ a bee doo wo lo ekpɔā ye, sa a bee lu zuurabahtɔ̄ nɛ pya dɔɔ̄na a wee ye nyɔɔnɛ dumɛ lokwa ba naa dānaloo nɛ nyɔɔ. Bu kaka, kɛɛ bee bɔp Pita lo dee, kerewo, a bee ɛrɛ biī aāloo lo zuurabahtɔ̄.

13. Bu mɛ sīdee na i dap tɔgɛ kaāna fɛgɛ dogo a?

¹³ Lo etɔgɛ kɔ o lu kaāna fɛgɛ kiiloo pya o wereloo, a ɛrɛ sɔ̄ a bɔloo kɔ o kɔ taɛ nu ba doo a naa lee wa nɛ. Sɔ̄ o waa doo wo, nɔ Jizɔs tɛ̄maloo edoo kɔ o zuurabahtɔ̄ a dɛɛa nyɔɔ pya daakuu a le bu Muɛ̄ Ue Bari. Lu nɛɛ a fɛɛrɛloo. Su kɔ ba lu pya a dap lu edɛrɛ nyiɛ nyɔɔ, le kɔ pya a wereloo Jɛhova sa a wereloo, gaa le gbaɛ̄tɔ̄loo zuurabahtɔ̄ o wa nɛ bu sīdee wereloo le loo. Bip aba ɔɔ kɔ: ‘M wee suge e’agaloo kɔā ue, sɔ̄ m muɛ nɛɛ m wereloo aa doo nu a naa lee ni? Lo alu ebɛɛ̄ kɔ m nɛ zuurabahtɔ̄, m wee kɔge ue bu sīdee alu fɛgɛ sɛh m wee bɛloo sɔ̄ m kɔ ue ni? Ena anua m aa nɛ zuurabahtɔ̄ a? Alu kɔ m wee nɛ zuurabahtɔ̄ nyɔɔbee bu mɛ biira loo lo nɛɛ, sɛh m doo wo lo eyerebah ye nɛ ni?’

14. Bu mɛ sīdee na Jizɔs bee tɔgɛ le dogo a?

¹⁴ Naale aba bee Jizɔs bee suā nu a lee, mɛ a wee doonage. Jizɔs wereloo ye Tɛ, nyɔɔwo, a wee su kaāna beenyiɛ daānu a lee. Wee lu eyere nukuādɛɛ̄loo le dogo aāloo kɛ̄ a ɛrɛ pah nyɔɔ pya dɔɔ̄na doo. Alu elap dogo a wee sira bu nu nɛɛ doo, lo i dap tɔgɛ tɛ̄maloo edoo nu eyerebah nɛ pya dɔɔ̄na. Naale aba esuā nu a bɔloo edoo na alu ebɛɛ̄ a; mɛ i ɛrɛ esu le beenyiɛ daā lo nu. Ziī nɛɛ dap bip kɔ: ‘A waɛge kɔ nɛɛ dap su pɔrɔ ekɛɛrɛ daā nu a lee ni?’ Aiī, a waɛ. Bu edoba, Jizɔs bee kɔ nu akiiloo pya a bee dɔɔ̄ nu nɛ pya kporo, mɛ ba bee doo kɔ pya dɔɔ̄na a muɛ wa sa wa leera. Kere pya tam ama bee lee, a naa dɔ lɔgɔ biī kɛ̄dɛɛ̄ Jɛhova.—Mat 6:1-4.

15. Mɛ sīdee na i dap lu kaāna le nɛɛ a?

¹⁵ I dap lu kaāna le nɛɛ aba lo a le ii su wiibu daā nu a lee. Nyɔɔwo, i dap bip aba ii kɔ: ‘Ekɔ m wee dooge nu m suā kɔ a bɔloo edoo ni? Amunu ekɛɛrɛ na a le dumɛ pya lenu m doo a?’

16. Ena i doo ziī ziī dee a, e ena anua a?

¹⁶ A naa lee i kɛɛrɛ kɔ i ɔbɛ lo eyaa aā mɛā sɔ̄ i eliamaā sah. Alu ebɛɛ̄ kɔ i kiisī lo edoo kɔ i “aā bɛloo” ama a bia le. Ziī sīdee i dap doo lo ama na tɛ̄maloo etɔgɛ pya elap a nuūna eyuu edɔɔ̄ Bari  dɛ̄dɛɛ̄ dee. Ena anua a? Nu anua na bee, Jɛhova lu Bari a wee doo dogo, e ye edɔɔ̄ ɛrɛ ekpo. (Jɛn 1:2) Nyɔɔwo, dɛ̄dɛɛ̄ gah a le loo eyuu edɔɔ̄ dap i zū kɔ i doo dogo. Bu edoba, Jems a wee nyɔɔnɛ dumɛ Jizɔs bee ɛm kɔ: “Yira unage . . . sɔ̄ tam naa ye le loo.” (Jem 2:26) Kɛ̄ a lenage doolo loo pya dɔɔ̄na elap a nuūna eyuu edɔɔ̄ Bari. Ziī ziī sɔ̄ i tɔgɛ pya elap ama, i gaa tɔgɛ kɔ kaɛ edɔɔ̄ Bari aa i si tam bu.

17. Ena i doo lo a ɛrɛ sɔ̄ ii dap tɔgɛ eyuu edɔɔ̄ a?

¹⁷ Pio sɔ̄, a wee aganagebah kere Pya Nɛɛ Kraist ba ebiɛ̄na bu kaka lo etɔgɛ pya elap a nuūna eyuu edɔɔ̄. Mɛ nu a kuī na bee, a naa lee kɔ loo i a ɔ. Naa kɛɛrɛbu edoba ama. Lo bɛloo a wee a nia kaāna baara, o topge bie aba lo sɔ̄ ni? Eeye doo pippip. Naadaba o gba kɛ̄ a bee baara a. E sɔ̄ esaa o nwaɛ̄dɛɛ̄ lokwa a naa sinakɛ̄ baara. Bu aba lo sīdee, lo o muɛ kɔ a ɛrɛ pio sɔ̄ oo tɔgɛ fɛgɛ dogo, egerebu, ale wereloo kumaloo ziī nɛɛ, loo a aa ɔ. Lo o bara lo nɛɛ kɔ a aaloo a nɛ, edoo kɔ bui gbanialoo a sikɛ̄ lele. Biaɛfii lo edoo leere dɔɔ̄na sɔ̄.

18. Ena i suā leere a?

¹⁸ Naa ɛp kɛ̄ bu i ɛɛ doo kɔ Jizɔs bee sere le edoba kɛ̄ i nɛ a! Kɛ̄ i kiisī lo enɔ kɛ̄ a kɛɛrɛ nu sa doo dogo doo, kɛ̄ ewaɛnage i bah lo ebee ye doolo. Lo i kiisī lo enɔ Jizɔs, edoo kɔ a waɛ i loo eyaa aā mɛā leere. Bu ekobee ue ama, aba nia gah a le loo eyuu edɔɔ̄ Bari na i enɔā nu akiiloo a. Ena anua oo su sɔ̄ nɔā pya dɔɔ̄na gah a le loo eyuu edɔɔ̄ a, sa ɛrɛ ekɛɛrɛ nyɔɔ kɛ̄ o waa tɔgɛ pya elap ama doo ani? O muɛ pya ekobee ue a kɔ nu akiiloo eyuu edɔɔ̄ ama, bu Research Guide for Jehovah’s Witnesses, kɛ̄ a kɔ: “Fruitage of the Spirit” a le kɛɛ̄ “Christian Life.” Suā leere kɔ lo o piiga lo eyaa aā mɛā sa oo lɛa loo, Jɛhova eyerebah a nɛ.