1. Imwẹro ọgo ye vwori?

 FỌKIME ọwan idibo i Jehova, e rheri taghene ọye o vwo ẹguọlọ okokodo kpahen ọwan, ji guọlọ ne nyerẹn obọdẹn akpọ. (Rom. 8:35-39) E ji vwo imwẹro taghene iruemru-urhi Baibol na ina yẹ ọwan erere arha ha aye ruiruo. (Isa. 48:17, 18) Ọrẹn, me ye ne ruo ọke erhe rhiẹromẹrẹn ebẹnbẹn re vwe fiẹrorhọ?

2. Ebẹnbẹn ego ya na sabu dẹrughwaroghwu, me yẹ aye ina sabu lẹrhẹ ọwan roro kpahen?

² Idibo i Jehova ephian a dẹrughwaroghwu ebẹnbẹn. Jerẹ udje, ohworho ekrun ọwan ọnọ sabu ru oborẹ e vwe fiẹrorhọ. Ana sabu kpomu emiamo ọgbogbanhon, rọ nọ lẹrhẹ ọwan ja wian bun uvuẹn ogame i Jehova. Oghwọghọ kpregede ọnọ sabu hobọte ọwan. Yanghene ana sabu kparehaso ọwan fọkiẹ esegburhomẹmro ọwan. Arha dẹrughwaroghwu aruẹ edamuni erana, ana sabu roro: ‘Mesoriẹ emru omana ọ phia mẹ? Mi ruẹ oborẹ ọsọre? Ọnana o djephia taghene Jehova ọ vwọ ha ebrurhọ mẹ-ẹ?’ Wu vwo aruẹ iroro erana dẹ ne? Orho rhiomaran, wu vwe je ẹhọn seriotọre-e. Idibo i Jehova buebun i vwo aruẹ iroro erana.​—Ps. 22:1, 2; Hab. 1:2, 3.

3. Me yẹ ana sabu yono nẹ Psalm 34:19?

³ Se Psalm 34:19. Djokarhọ ihwẹnmro eghoghanren eva uvuẹn ẹmro i psalm ọnana: (1) Evwata a dẹrughwaroghwu ebẹnbẹn. (2) Jehova o simi ọwan nẹ edamuni. Marhẹ i Jehova o ru simi ọwan? Izede owu, yẹ ọrọ ha  userhumu rẹn ọwan ha ukẹro ro serhọ ni erhirhiẹ akpenyerẹn ọwan uvuẹn akpọ ọnana. Dedevwo Jehova o veri taghene ene vwo aghọghọ uvuẹn ogamiẹ, ọrẹn ọ ta taghene ene nyerẹn akpọ rọ vabọ ebẹnbẹ-ẹn. (Isa. 66:14) Jehova o jiririe rẹn ọwan na tẹnrovi obaro na​—ọke re ne vwo obọdẹn akpọ rọ guọlọre na riamerhiẹn bẹmẹdẹ. (2 Cor. 4:16-18) Vwana, ọye ọ ha userhumu rẹn ọwan nyerẹn ẹdẹ owuowu.​—Lam. 3:22-24.

4. Me ye ne yono kpahen uvuẹn urhomu-ẹmro ọnana?

⁴ Jena ta kpahen oborẹ ene yono nẹ idje idibo i Jehova ọke ahwanren ọrhẹ erẹ ọke ọwan na. Jerẹ oborẹ ene yono, ana sabu dẹrughwaroghwu ebẹnbẹn re vwe fiẹrorhọ. Ọrẹn, arha hẹroso i Jehova, ọnọ ha userhumu rẹn ọwan ọke ephian. (Ps. 55:22) Ọke re roro kpahen idje enana, gba nọ oma: ‘Me mi ne ruo orhianẹ mẹmẹ yi ha aruẹ erhirhiẹ ọnana? Marhẹ idje enana e ru ruẹ esegburhomẹmro mẹ kpahen Jehova gbanhanrhọ? Iyono ego mi na sabu ha ruiruo uvuẹn akpenyerẹn mẹ?’

5. Ebẹnbẹn ego yi Jacob o rhiẹromẹrẹn fọkiẹ i Laban? (Ni ifoto obaro ọbe na.)

⁵ Idibo i Jehova ọke ahwanren i rhiẹromẹrẹn ebẹnbẹn aye i vwe fiẹrorhọ. Roro kpahen Jacob. Ọsẹ ye o jurhi riẹn nọ rọnmọ nẹ usuẹn emọ i Laban, ro rhiẹ ohworho ekruien rọ ga i Jehova, nọ ji yẹ ye imwẹro taghene Jehova ọnọ ha ebrurhọ buebun riẹn. (Gen. 28:1-4) Jacob nọ ruẹ oborẹ ọgbare. No nẹ amwa i Canaan riẹ oghwa i Laban, ro vwo emọ egbọtọ awanva​—Leah ọrhẹ Rachel. Jacob no vwo ẹguọlọ kpahen ọmọ ọgbọtọ i Laban ọmọvwerhe re se Rachel, no ji kwe taghene ọnọ wian ẹgbukpe irhiruẹ rẹn ọsẹ ye nọ ki rọnmiẹ. (Gen. 29:18) Ọrẹn, ekwakwa arha phia lele oborẹ i Jacob o fiẹrorhọ-ọ. Laban nọ phiẹ i Jacob rhọ rọnmọ ọmọyen ọgbọtọ ọkpako re se Leah. Laban no ji kwe nẹ Jacob ọ rọnmọ i Rachel ọkprughwre owu ọ vrẹn, ọrẹn ọnọ ji wian ẹgbukpe irhiruẹ erọrọ. (Gen. 29:25-27) Laban ọ ji phiẹ i Jacob rhọ uvuẹn irueruo eyi aye i ru kugbe. Laban ọ ghwa i Jacob re emrẹ ẹgbukpe 20!​—Gen. 31:41, 42.

6. Ebẹnbẹn erọrọ ego yi Jacob o ji vwo edirien?

⁶ Jacob o ji diẹn ebẹnbẹn erọrọ. Ekruien ọ doro omamọ, ọrẹn emọyen ehworhare i vwe ruẹ kugbe rhẹ owuowọnwa-an. Aye i tobọ rhẹ omizu aye re se Joseph no rhiẹ ọvrẹn. Emọ i Jacob awanva re se Simeon ọrhẹ Levi, i ruẹ oborẹ ọ rhua ofa rẹn ekrun na ọrhẹ ephien vwe odẹ i Jehova. Habaye, ane ri Jacob o vwo ẹguọlọ kpahen omamọ re se Rachel, o hwuru ọke ro vwiẹ ọmọyen ọreva. Fọkiẹ orhọmo ọgbogbanhon rọ ha amwa na, Jacob nọ kwa riẹ Egypt uvuẹn erhirhiẹ ọho ọnẹyen.​—Gen. 34:30; 35:16-19; 37:28; 45:9-11, 28.

7. Marhẹ i Jehova o ru dje rẹn Jacob taghene ọye o vwo ekwerhọ Ọnẹyen?

⁷ Udabọ enana ephian, Jacob o vwo esegburhomẹmro kpahen Jehova ọrhẹ ive Enẹyen. Omarana, Jehova no djephia taghene Jacob o vwo ekwerhọ Ọnẹyen. Jerẹ udje, udabọ irueruo ọphiẹrhọ i Laban, Jehova ọ ha ebrurhọ ekwakwa ugboma buebun rẹn Jacob. Ji roro kpahen oborẹ i Jacob ọ kpẹmẹ i Jehova te, ọke rọ rharhumu mẹrẹn i Joseph​—ọmọyen ro rorori taghene o hwu jijiri ne! Onyerẹnkugbe kpẹnkpẹnkpẹn ri Jacob o vwori rhẹ Jehova, yọ ha userhumu riẹn  nyerẹn ghele ebẹnbẹn yen. (Gen. 30:43; 32:9, 10; 46:28-30) Erhe vwo onyerẹnkugbe rọ kpẹnkpẹnren rhẹ Jehova, ọwan ni na ji sabu nyerẹn ghele edamuni re vwe fiẹrorhọ.

8. Me yẹ Orodje David o fiẹrorhọ taghene ono ruo?

⁸ Orodje David ọ sabu ru kemru kemru rọ guọlọ ru uvuẹn ogame i Jehova-a. Jerẹ udje, David o ghini vwo oruru ọgbogbanhon rọ nọ bọn oghwa ẹga rẹn Jehova. Nọ ta rẹn ọmẹraro Nathan oborẹ ọ guọlọ ru. Ọrẹ ẹkpahenrhọ, Nathan nọ tare: “Ruẹ oborẹ ọ ha ẹhọn, fọkime Osolobrugwẹ urhomẹmro na ọrhẹ owẹwẹ i gba havwiẹ.” (1 Chron. 17:1, 2) Ẹmro erana i ghini ha urhebro rẹn David. Ọkezẹko, ogege no mwuegbe oborẹ ọnọ bọn oghwa ọduado ọnana lele.

9. Marhẹ i David o ru lele ọke ro rhon iyẹnrẹn ro vwo fiẹrorhọ?

⁹ Ọrẹn, o jiri-i, ọmẹraro i Jehova nọ rharhumu bru i David rhẹ iyẹnrẹn rọ tagha ẹhẹn yen. “Uvuẹn ason ẹdẹ ọrana,” Jehova nọ ta rẹn Nathan taghene orhiẹ David yọ nọ bọn oghwa ẹga na-a; ukpomaran, owuọwan usuẹn emọyen ehworhare. (1 Chron. 17:3, 4, 11, 12) Marhẹ i David o ru lele ọke ro rhon iyẹnrẹn ọnana? No wene oborẹ ọ guọlọ ru. Nọ tẹnrovi ọrẹ ono koko igho ọrhẹ ekwakwa rẹ ọmọyen Solomon ọnọ ha bọn oghwa ẹga na.​—1 Chron. 29:1-5.

10. Marhẹ i Jehova o ru ha ebrurhọ rẹn David?

¹⁰ Ogege i Jehova ọ ta rẹn David taghene orhiẹ ọye yọ nọ bọn oghwa ẹga na-a, nọ riẹ ọphọ rhẹ David. Jehova no ve rẹn David taghene owuọwan usuẹn emọyen ono suon bẹmẹdẹ. (2 Sam. 7:16) Uvuẹn akpọ ọkpokpọ na, roro kpahen oborẹ oma ọnọ merhen i David te, ọke rọ nọ mẹrẹnvwrurhe taghene ọye ọ riamerhen Usun Ẹgbukpe Uriusionrin i Jesu, Orodje ro nẹ uvwiẹ ye rhe! Iyẹnrẹn ọnana ọ ha userhumu rẹn ọwan mẹrẹnvwrurhe taghene orhianẹ a sabu ru ọsoso oborẹ a guọlọ ru rẹn Jehova-a, ọye ọnọ yẹ ọwan ebrurhọ erọrọ re vwe fiẹrorhọ.

11. Marhẹ Ilele Kristi erukaro na i ru mẹrẹn ebrurhọ dedevwo Uvie na ọ rhe ọke aye i fiẹrorhọ-ọ? (Acts 6:7)

¹¹ Ilele Kristi erukaro i nyerẹn ghele ebẹnbẹn re vwe fiẹrorhọ. Jerẹ udje, aye i guọlọ mẹrẹn ẹrhiọ Uvie Osolobrugwẹ, ọrẹn aye rhe ọke rọ nọ phia-a. (Acts 1:6, 7) Omarana, me aye i ruru? Aye ni fiomarhọ owian aghwoghwo na. Ọke iyẹnrẹn esiri na o kerabọ rhọ, aye ni mẹrẹnvwrurhe taghene Jehova ọ ha ebrurhọ rẹn omẹdamu aye.​—Se Acts 6:7.

12. Me yẹ Ilele Kristi erukaro na i ruru ọke orhọmo ọgbogbanhon ọ homaphia?

¹² Uvwre ọke owu, orhọmo ọgbogbanhon nọ homaphia uvwre “ọsoso ihworho re rhirhiẹ otọrakpọ na.” (Acts 11:28) Ọnana ọ ji hobọte Ilele Kristi erukaro na. Roro kpahen oborẹ ọkanronmẹ emaren na ọ hobọte aye lele. O vwo ẹfro-o, urhomu ekrun buebun i brudu kpahen oborẹ aye ine ru hẹrote unuoghwa aye. Nẹ iphuphẹn ri vwo ẹhẹn aye ine kerabọ owian aghwoghwo aye vwo? Aye ina sabu roro taghene aye ine wene ẹkwaphiẹrhotọre aye? O toro oborẹ erhirhiẹ Ilele Kristi na ọ havwọ-ọ, aye ni wene lelie. Aye ne ji vwobọrhọ owian aghwoghwo na te ekete omẹgbanhon aye o teri, ji ghalẹ ekwakwa ugboma aye i vwori rhẹ imizu erọrọ ri ha Judea rhẹ omamerhomẹ.​—Acts 11:29, 30.

13. Ebrurhọ ego yẹ Ilele Kristi erukaro na i mẹrẹnren uvwre ọke orhọmo na?

¹³ Ebrurhọ ego yẹ Ilele Kristi na i rhiẹromẹrẹn uvwre ọke orhọmo na? Ihworho  ra yẹre oborẹ aye i guọlọre ni mẹrẹn oborẹ i Jehova ọ ha userhumu rẹn aye lele. (Matt. 6:31-33) Aye ni tikẹrẹ imizu ri ha userhumu rẹn aye na rhọ. Habaye, imizu ri toro itetoro yanghene ri vwobọrhọ owian ra ha userhumu phia, ni vwo omamerhomẹ re vwo arha ha userhumu rẹn awọrọ. (Acts 20:35) Jehova ọ ha ebrurhọ rẹn aye ephian, fọkime aye i wene lele oborẹ erhirhiẹ na ọ havwọ.

14. Me yọ phia rẹn Barnabas ọrhẹ ọnyikọ Paul, me yo nerhumie rhe? (Acts 14:21, 22)

¹⁴ Ọgbọ buebun, a kparehaso Ilele Kristi erukaro na, ọkezẹko ọ phiare ọke aye i vwe fiẹrorhọ. Roro kpahen oborẹ ọ phia rẹn Barnabas ọrhẹ ọnyikọ Paul ọke aye ghwoghwo uvuẹn amwa i Lystra. Ọke ukaro, era kerhọ aye i rhiabọ dede aye. Ọrẹn ọke oru, era kparahaso aye “ni riẹriẹ otu na,” omarana, ezẹko usuẹn eri kerhọ aye ni ha ikpokpo fiẹ Paul joma te erhirhiẹ uhwu. (Acts 14:19) Ọrẹn, Barnabas ọrhẹ Paul ni ye ghwoghwo uvuẹn ekete ọrọrọ. Me yo nerhumie rhe? Aye ni “ruẹ idibo ezẹko avwaye,” ẹmro ọrhẹ udje aye nọ bọn Ilele Kristi erana gbanhon. (Se Acts 14:21, 22.) Ilele Kristi buebun i mẹrẹn erere fọkime Barnabas ọrhẹ Paul e fiobọrhotọre-e, ọke aye a dẹrughwaroghwu ẹkparehaso aye i vwe fiẹrorhọ. Erhe fiobọrhotọre uvuẹn owian ri Jehova ọ yẹre ọwa-an, ana ji mẹrẹn ebrurhọ.

15. Me ye yono nẹ udje Omizu A. H. Macmillan?

¹⁵ Uvwre ẹgbukpe ezẹko ri lele fiẹ ẹgbukpe 1914, ihworho i Jehova ne fiẹrorhọ ekwakwa ezẹko ri na phia. Jerẹ udje, Omizu A. H. Macmillan. Jerẹ imizu ereva ye, Omizu Macmillan o roro taghene ono riẹ odjuwu phẹrẹkpẹ. Uvuẹn ẹmro rọ haphia uvuẹn September 1914, nọ tare: “Ọkezẹko ọnana yẹ ẹmro otu rọ kẹta mi na haphia.” Ọrẹn, orhiẹ ọrana yẹ ẹmro otu rọ kẹta rọ haphia-a. Omizu Macmillan nọ yare ọke oru: “Ezẹko usuẹn ame na i brokpakpa roro taghene ame ine riẹ odjuwu phẹrẹkpẹ.” Nọ habaye: “Oborẹ ofori nẹ ame i ru, yẹ ọrẹ ene fiomarhọ owian Ọrovwori na.” Omizu Macmillan no ghini fiomarhọ owian Uvie na. O vwobọrhọ owian aghwoghwo na rhẹ oruru. O vwo uphẹn rọ ha urhebro rẹn imizu ri ha ekanron fọkiẹ emevigbanhon aye. O ji riẹ uyono ukoko ọke ephian tobọ te ọke rọ ho ne. Marhẹ Omizu Macmillan o ru mẹrẹn erere fọkime ọ ha ọke ọnẹyen ruẹ ewian ri serhọ ọke rọ hẹrhẹ ebrurhọ ye? O jiri-i, bọmọke o ki hwu uvuẹn ẹgbukpe 1966, nọ yare: “Esegburhomẹmro mẹ ọ gbanhonron vwana jerẹ oborẹ ọ havwọ bi.” Ọnana ghini omamọ udje ro fori na hẹrokele​— maido orhianẹ o jiri ne ra hẹrhẹ oba akpọ ọkon ọnana!​—Heb. 13:7.

16. Obẹnbẹn ọgo re vwe fiẹrorhọ yẹ Herbert Jennings ọrhẹ aniẹ i rhiẹromẹrẹn? (James 4:14)

¹⁶ Idibo i Jehova buebun e kpomu emiamo aye i vwe fiẹrorhọ. Jerẹ udje, uvuẹn ikuegbe akpenyerẹn Omizu Herbert Jennings, b no dje kpahen oborẹ ọye ọrhẹ aniẹ i riamerhen owian imishọnari aye lele obẹ Ghana. Ọrẹn, ọke oru, no kpomu emiamo ọgbogbanhon owu. Omizu Jennings nọ karorhọ ẹmro ri ha James 4:14, no se emiamo ro kpomẹ na “‘odẹ rọ sa’ re vwe fiẹrorhọ.” (Seyi.) Nọ tare: “Fọkiẹ emiamo na, ame ni kwa  nẹ Ghana ji nyaji igbehian ame ri kpẹnkpẹnren buebun vwo, ame ni ghwẹrioma riẹ Canada [riẹ omesimo].” Jehova ọ ha userhumu rẹn Omizu Jennings ọrhẹ aniẹ fuevwan ga ye udabọ ebẹnbẹn aye i rhiẹromẹrẹn.

17. Marhẹ imizu erọrọ i ru mẹrẹn erere nẹ udje Omizu Jennings?

¹⁷ Ẹmro Omizu Jennings ọ tare uvuẹn ikuegbe akpenyerẹn yen, ọ hobọte awọrọ omamọ. Omizu ọmase owu nọ yare: “Urhomu-ẹmro ọnana mi seri ọ dabu hobọte mẹ omamọ. . . . Ọke mie se kpahen oborẹ Omizu Jennings o tiobọnu owian yen neneyo ọ sabu ye simi omayen, ọ lẹrhere mẹ ha ukẹro ro serhọ ni erhirhiẹ mẹ.” Omizu ọhworhare owu nọ ji ya: “Ọke mia ga ẹrhẹ ọkpako ukoko emrẹ ẹgbukpe ikpe ne, ne mi tiobọnu owian ọkpako fọkiẹ emiamo iroro. Ni mie roro taghene mie rhe fiemru-u, te erhirhiẹ mi vwe rhe vwo omwemẹ mi ne se irhomu-ẹmro ikuegbe akpenyerẹn sansan. . . . Ọrẹn, edirin Omizu Jennings ọ yẹre mẹ urhebro.” Ọnana ọ karorhọ ọwan taghene erhe vwo edirin ebẹnbẹn re vwe fiẹrorhọ, ana sabu ha urhebro rẹn awọrọ. Orhianẹ ekwakwa phia lele oborẹ e fiẹrorhọ-ọ, ana ji sabu rhiẹ omamọ udje esegburhomẹmro ọrhẹ edirin rẹn awọrọ.​—1 Pet. 5:9.

18. Jerẹ oborẹ ifoto na i djephia, me wu yono nẹ oborẹ ọ phia rẹn ọmase uku owu ro rhirhiẹ i Nigeria?

¹⁸ Ukpokpogho jerẹ emiamo i COVID-19 ọ hobọte idibo i Jehova buebun. Jerẹ udje, omizu ọmase owu rẹ esa ye o hwu ne ro rhirhiẹ Nigeria, ọ ha erhirhiẹ ọkanronmẹ. Urhiọke ẹdẹ owu, ọmọyen ọgbọtọ nọ nọriẹn oborẹ aye ina riọ, aye i rhe sere uko irosu owu rọ hẹrhẹre na hin. Omizu ọmase na nọ ta rẹn ọmọyen taghene aye rhe vwo igho ọrhẹ emare-en, ọrẹn, o fori nẹ aye i hẹrokele ọmase  uku onyẹ Zarephath, nọyẹ aye ine sere emaren rọ hẹrhẹre, ji hẹroso i Jehova. (1 Ki. 17:8-16) Ọke aye ji roro kpahen oborẹ aye ina riọ erhẹrhuvo, imizu ukoko na ni kpare ẹkpa emaren vwe aye. Emaren ra kpare vwe aye na, ono te aye re vrẹn ikprughwre eva. Omizu ọmase na nọ tare taghene ọye o rhe taghene Jehova ọ kerhọ oborẹ ọ ta rẹn ọmọye-en. Itiọrurhomẹmro, arha hẹroso i Jehova, ebẹnbẹn re vwe fiẹrorhọ ina sabu lẹrhẹ ọwan tikẹriẹ rhọ.​—1 Pet. 5:6, 7.

19. Ẹkparehaso ọgo yẹ Omizu Aleksey Yershov o vwo edirien?

¹⁹ Uvwre ẹgbukpe ezẹko rhe na, imizu ukoko na buebun i diẹn ẹkparehaso aye i vwe fiẹrorhọ. Roro kpahen Omizu Aleksey Yershov, ro rhirhiẹ i Russia. Idibo i Jehova uvuẹn ẹkwotọre ọrana i vwo ugbomọphẹ ẹga uvwre ọke Omizu Yershov o bromarhame ẹgbukpe 1994. Ẹgbukpe ezẹko a vrẹn, erhirhiẹ na no wenerin obẹ Russia. Uvuẹn ẹgbukpe 2020, elọkpa ni kpare ruẹ oghwa Omizu Yershov, guọlọ oghwa na ji ken ekwakwa aye ha. Ibiamo ezẹko a vrẹn, igọmẹti nọ tare taghene o gbe urhi ghwu. Ọrọ mai biomu, ohworho ro ruẹ kameriẹn ọ guọlọ yono i Baibol na uvwre ẹgbukpe rọ vrẹn owu, yo ruẹ ividio ha nẹ iyẹnrẹn rẹn igọmẹti. Ọrana ọkon obẹta!

20. Marhẹ Omizu Yershov o ru ruẹ onyerẹnkugbe yi rhẹ Jehova gbanhonrhọ?

²⁰ Omamọ iyẹnrẹn o nẹ ẹkparehaso Omizu Yershov o vwo edirien? Ee. Onyerẹnkugbe yi rhẹ Jehova ọ gbanhonrhọ ne. Nọ tare, “Mẹmẹ ọrhẹ ane mẹ na nẹrhomo kugbe ọke ephian. Mi mẹrẹnvwrurhe taghene Jehova yọ ha userhumu mẹ vwo edirin uvwre erhirhiẹ ọnana.” Nọ habaye: “Uyono i Baibol omobọ ọ ha userhumu mẹ fiẹ ẹhẹn ro seriotọre kparobọ. Mi roro kodo kpahen idje ihworho ri fuevwan ga i Jehova ọke ahwanren. O vwo idje buebun uvuẹn i Baibol na ri dje oborẹ ọsoriẹ ọghanren ne vwo ẹhẹn ọfọfọ, jeghwai hẹroso i Jehova.”

21. Me ye yono nẹ urhomu-ẹmro ọnana?

²¹ Me ye yono nẹ urhomu-ẹmro ọnana? Ana sabu rhiẹromẹrẹn ebẹnbẹn re vwe fiẹrorhọ uvuẹn akpọ ọkon ọnana. Udabọ ọrana, Jehova ọ ha userhumu rẹn idibo yi ri hẹrosuiẹ ọke ephian. Jerẹ oborẹ ẹmro re suẹn urhomu-ẹmro uyono ọnana ọ tare, “ukpokpogho ọvwata i havwọ buebun, ọrẹn, Jehova o simie nẹ aye ephian.” (Ps. 34:19) Jenẹ arha tẹnroviẹ userhumu i Jehova, ukperẹ ono rhiẹ ebẹnbẹn ọwan. Ọke ọrana jerẹ ọnyikọ Paul, na na sabu ta: “Mi vwo omẹgbanhon mie ru ekwakwa ephian nyoma ohworho rọ yẹre mẹ omẹgbanhon.”​—Phil. 4:13.