1. Me yi Jehova o fiẹrorhọ mie ọwan?

 ERI rọnmọ ne i rhe vwiẹ ọmọ ro vwo omọkpokpọ, ọnana ọ ha usuẹn oborẹ ọ mai lẹrhẹ oma merhen aye. Ọrẹn, udabọ oborẹ aye i vwo ẹguọlọ kpahen ọmọ na te, aye i guọlọre nọ do te omirẹghwa. Itiọrurhomẹmro, udu ono rho bru aye orhianẹ ọmọ na o vwo kwe dua-a. Omaran ọ ji havwọ, ọke re tu yono kpahen i Jehova ji rhiẹ Ilele Kristi, oma ọ merhenriẹn omamọ, ọrẹn ọ guọlọre ne ru riaro ghwẹ omaran. (1 Cor. 3:1) Ọnana yọ soriẹ ọ ta rẹn ọwan ne rhiẹ Ilele Kristi ri te “imirẹghwa” ne.—1 Cor. 14:20.

2. Me ye ne yono kpahen uvuẹn urhomu-ẹmro ọnana?

² Me yo mevirhọ ne rhiẹ Olele Kristi rọ do te edje? Marhẹ ene ru rhiẹ Ilele Kristi ri do te edje ne? Marhẹ iyono i Baibol ikokodo e ru lẹrhẹ onyerẹnkugbe ọwan rhẹ i Jehova gbanhanrhọ? Mesoriẹ ọ sọ na hẹroso oma ọwan phan? Ana kpahenrhọ enọ erana uvuẹn urhomu-ẹmro ọnana.

ME YO MEVIRHỌ NE RHIẸ OLELE KRISTI RỌ DO TE EDJE?

3. Me yo mevirhọ ne rhiẹ Olele Kristi rọ do te edje?

³ Uvuẹn i Baibol na, ẹmro i Greek ra rhian rhẹ “omirẹghwa,” ọnọ ji sabu mevirhọ “ọrọ do te edje ne,” ọrhẹ “ohworho rọ gbare.” a (1 Cor. 2:​6, ekete ra) Jerẹ oborẹ  ọmọvwerhe ọ dua bọmọke o ki te omirẹghwa, ana ji sabu do te edje uvuẹn ukoko na nyoma re ne ruẹ onyerẹnkugbe ọwan rhẹ i Jehova gbanhonrhọ ọke ephian. Arha tobọ do te edje ne, o fori ne ji rhe ruẹ riaro uvuẹn ukoko na. (1 Tim. 4:15) Ọwan ephian tobọ te emọvwerhe, ina sabu rhiẹ Ilele Kristi ri do te edje. Ọrẹn, me yo no djephia taghene Olele Kristi ọ do te edje ne?

4. Me yo djephia taghene Olele Kristi ọ do te edje ne?

⁴ Olele Kristi rọ do te edje ne, ọ damoma nyalele irhi Osolobrugwẹ ephian, ọ vwọ sanọ ezẹko jẹ erọrọ vwo-o. Ọrẹn fọkiẹ ijẹgba, ọnọ sabu ru sọ ọkezẹko. Udabọ ọrana, oborẹ o nyerẹn akpọ ye lele kẹdẹkẹdẹ o djephia taghene o roro ji kpare idjaghwẹ ri serhọ rhẹ ọhọre Osolobrugwẹ. O kuẹ uruemru ọkpokpọ na rhọ ne, nọ ji damoma vwo iroro Osolobrugwẹ ọke ephian. (Eph. 4:​22-24) O ji yono omayen ne, no brorhiẹn ri serhọ rhẹ irhi ọrhẹ iruemru-urhi Jehova, omarana e vwe rhe jurhi riẹn vwẹre bọmọke o ki ruẹ oborẹ ọgbare-e. Orho brorhiẹn, nọ damoma nyamwu orhienbro na.—1 Cor. 9:​26, 27.

5. Imwofẹn ego yẹ Olele Kristi rọ vwọ ji do te edje ọnọ sabu rhiẹromẹrẹn? (Ephesians 4:​14, 15)

⁵ Ọ phẹrẹre omamọ nẹ Olele Kristi rọ vwọ ji do te edje, o se rhẹ abọ inyikọ efian ọrhẹ “ọphiẹrhọ” ituakpọ, kugbe aruẹ ọghware sansan. b (Se Ephesians 4:​14, 15.) Ọnọ sabu vwo uruemru omẹriọ, unuẹkọ, uruemru re kiki biomevwan, yanghene re kiki se rhẹ ọdamuni.—1 Cor. 3:3.

6. Udje ọgo yo djephia taghene eruriaro uvuẹn ukoko na ọ họhọ ọdo ọmọvwerhe? (Ni ifoto na.)

⁶ Jerẹ oborẹ a hunute vrẹn ne, Baibol na ọ ha eruriaro uvuẹn ukoko na vwanvwọn ọdo ọmọvwerhe. Emọvwerhe e vwo ọmẹrẹnvwrurhe-e, omarana aye i guọlọ ọkpọvi ọrhẹ ẹruete imirẹghwa. Jerẹ udje, izu ọnọ sabu ta rẹn ọmọyen ọgbọtọ nọ mọrọn obọ ye bọmọke aye ina ki danvrẹn izede. Ọmọ na ọrhọ dua ne, izu na ọnọ sabu kwe nẹ ọmọ na ọvo ọ danvrẹn izede na, ọrẹn ọnọ karorhọ ye  nọ dabu ni izede vwẹre. Ọmọ na orho te omirẹghwa ne, ọke ọrana, ọye ọvo o rhe oborẹ a danvrẹn izede ne. Jerẹ oborẹ emọvwerhe i guọlọ userhumu imirẹghwa nẹ aye i sabu kẹnoma rẹn imwofẹn, Ilele Kristi ri vwa ji do te edje i guọlọ userhumu eri do te edje ne, nẹ aye i sabu brorhiẹn ẹghwanren ji kẹnoma rẹn oborẹ ọnọ ghwọghọ onyerẹnkugbe aye rhẹ i Jehova. Ọrẹ ovẹnẹ, Ilele Kristi ri do te edje ne arha guọlọ brorhiẹn, aye ne kiki roro kpahen uruemru-urhi Baibol ji damoma nyalelie.

7. Ilele Kristi ri do te edje ne i guọlọ userhumu awọrọ?

⁷ Ọnana no mevirhọ taghene Olele Kristi rọ do te edje ne ọ vwọ rhọ guọlọ userhumu awọrọ-ọ? Ẹjo. Ọ ji guọlọ userhumu ọkezẹko. Ọrọ vwọ ji do te edje, o fiẹrorhọ ọke ephian taghene awọrọ ine brorhiẹn riẹn, yanghene ta riẹn oborẹ ono ruo. Ọrẹ ovẹnẹ, ọrọ do te edje ne ọ nekpẹn userhumu awọrọ, ọye ọvo no brorhiẹn fọkime o rheri taghene owuowọnwan “yọ nọ kpare ohwan ọnẹyen.”—Gal. 6:5.

8. Izede ego yẹ eri te edje ne uvuẹn ukoko na a vẹnẹ owuowọnwan?

⁸ Jerẹ oborẹ imirẹghwa ephian i vwo omẹhaphia sansan, Ilele Kristi ri te edje ne uvuẹn ukoko na i vẹnẹ owuowọnwan, aye i vwo ẹghẹlẹ sansan jerẹ ẹghwanren, uduefigbere, uruemru re tiobọnẹ, ọrhẹ aruẹdọn. Habaye, Ilele Kristi awanva ri te edje ne i rha dẹrughwaroghwu aruẹ erhirhiẹ owu, aye ina sabu brorhiẹn sansan ri serhọ rhẹ uruemru-urhi Baibol. Ọrana ọ sabu phia orhianẹ erhirhiẹ na o sekpahen ẹhẹn obrorhiẹn na. Omarana, aye i vwa rha ha owuowọnwan guẹnzọ-ọn. Ukpomaran, aye na damoma sẹrorẹ okugbe.—Rom. 14:10; 1 Cor. 1:10.

MARHẸ ENE RU RHIẸ ILELE KRISTI RI DO TE EDJE NE?

9. Ukwọgbọ yẹ ohworho ọ dua te edje? Dje yi fiotọre.

⁹ Bibiesuọn bibiesuọn yẹ ọmọvwerhe ọ dua te omirẹghwa, ọrẹn a guọlọ omẹdamu mie ọwan na sabu do te edje uvuẹn ukoko na. Jerẹ udje, imizu ri ha Corinth i rhiabọ dede urhomẹmro na, bromarhame, vwo ẹhẹn ọfuanfon na, ji mẹrẹn erere nẹ ọkpọvi rẹ ọnyikọ Paul o tiobọnu. (Acts 18:​8-11) Ọrẹn, ẹgbukpe ezẹko a vrẹn ọke aye e bromarhame hin, buebun aye a ji do te edje-e. (1 Cor. 3:2) Marhẹ ene ru kẹnoma rẹn aruẹ emru ọnana?

10. Me ye ne vi ru na sabu do te edje? (Jude 20)

¹⁰ Na sabu do te edje, ene vi vwo omwemẹ ra na do te edje vwẹre. Ihworho ri vwe ‘vwo ẹguọlọ kpahen ọmẹrẹnvwrurhe,’ i vwa guọlọ ruẹ riaro uvuẹn ukoko na-a. (Prov. 1:22) Emiemọ ezẹko ye ji brorhiẹn ephian rẹn emọ aye dedevwo emọ na i te imirẹghwa ne, o fo na họhọ aruẹ emọ erana-a. Ukpomaran, o fori na rha damoma ruẹ onyerẹnkugbe ọwan rhẹ i Jehova gbanhan. (Se Jude 20.) Orhianẹ wa damoma wu na do te edje, nẹrhomo vwe i Jehova nọ yọ ‘omwemẹ kugbe omẹgbanhon wu na ha ruiruo.’—Phil. 2:13.

11. Me yi Jehova o tiobọnu rẹn ọwan na sabu do te edje? (Ephesians 4:​11-13)

¹¹ Jehova o fiẹrorhọ taghene ọwan ọvo ina sabu do te edje-e. O tiobọnẹ isuingegede ri rhiẹ iyono uvuẹn ukoko na, ra sa ọwan erhumu ‘ruẹ riaro,’ na sabu “rhiẹ imirẹghwa ri do te edje jerẹ i Kristi.” (Se Ephesians 4:​11-13.) Jehova ọ ji yẹ ọwan  ẹhẹn ọfuanfon na, na sabu vwo “iroro i Kristi.” (1 Cor. 2:​14-16) Habaye, Osolobrugwẹ ọ nyoma ẹhẹn ọfuanfon na tiobọnẹ ọbe i Matthew, Mark, Luke ọrhẹ John, na sabu rhe iroro i Jesu, oborẹ ọ tẹmro lele, kugbe irueruo yi ọke rọ ha otọrakpọ na. Wu rha hẹrokele idjaghwẹ ọrhẹ iroro i Jesu, wu na sabu rhiẹ Olele Kristi rọ do te edje.

OBORẸ ỌSORIẸ Ọ GHANREN NE RHE IYONO I BAIBOL IKOKODO

12. Me yẹ “iyono erukaro ri sekpahen Kristi na”?

¹² Na sabu do te edje, ene vi yono “vrẹn iyono erukaro ri sekpahen Kristi na,” nọyẹ, ekwakwa erukaro re yonorin. Usuẹn aye yẹ ẹghwẹriẹ, esegburhomẹmro, omebrurhame, ọrhẹ ẹrhọmọnuhwu. (Heb. 6:​1, 2) Ilele Kristi ephian ine vi vwo imwẹro kpahen iyono enana. Ọnana yọ soriẹ ọnyikọ Peter ọ ta kpahen aye rẹn otu na uvuẹn Pentecost. (Acts 2:​32-35, 38) Ene vi rhiabọ dede aruẹ iyono enana, na ki sabu rhiẹ idibo i Kristi. Jerẹ udje, Paul ọ ha orhetio phia taghene ohworho rọ tiẹn uyono ẹrhọmọnuhwu na, ọ sabu rhiẹ odibo i Kristi-i. (1 Cor. 15:​12-14) Ọrẹn na ki sabu do te edje, ene vi yono vrẹn iyono enana.

13. Me ye ne vi ru na mẹrẹn erere nẹ iyono i Baibol ikokodo ra hunute uvuẹn Hebrews 5:14? (Ni ifoto na.)

¹³ Ọrẹ ovẹnẹ, a bọn iyono i Baibol ikokodo kpahen irhi ọrhẹ iruemru-urhi Jehova, ra ha userhumu rẹn ọwan vwẹruọ iroro yi. Na sabu mẹrẹn erere nẹ iyono enana, ene vi yono i Baibol na, roro kodo kpahiẹn ji haye ruiruo. Erhe ruẹ omaran, ne yono oma ọwan na sabu brorhiẹn ri na lẹrhẹ oma merhen i Jehova. c—Se Hebrews 5:14.

14. Marhẹ i Paul o ru ha userhumu rẹn itu i Corinth do te edje?

¹⁴ Ilele Kristi ri vwa ji do te edje i rha dẹrughwaroghwu erhirhiẹ egbogbanhon, nọ bẹn rẹ aye ine roro kpahen iruemru-urhi Baibol, ji haye ruiruo. Orhianẹ o vwo urhi Baibol owuorowu-u, ezẹko ne roro taghene aye ina sabu ruẹ oborẹ o jerẹ aye. Awọrọ ina sabu nekpẹn  urhi ro no suẹn aye. Jerẹ udje, ọ họhọre taghene Ilele Kristi ri ha i Corinth, i nọ i Paul kpahen urhi ro sekpahen ọrẹ ana riẹ emaren ra ha ze izobo rẹn ema. Ukperẹ i Paul ono jurhi rẹn aye, nọ ta rẹn aye taghene “aye ọvo yi ne brorhiẹn na” sekpahen ẹhẹn obrorhiẹn aye. Nọ hunute iruemru-urhi Baibol ezẹko, ri na ha userhumu rẹn aye brorhiẹn ri serhọ, neneyo aye i je rhiẹ ukọ rẹn awọrọ. (1 Cor. 8:​4, 7-9) Nyoma izede ọnana, Paul nọ ha userhumu rẹn itu i Corinth do te edje, neneyo aye i sabu ha omẹgbanhon iroro aye ruiruo, ukperẹ aye ina guọlọ irhi yanghene ọro no brorhiẹn rẹn aye.

15. Marhẹ i Paul o ru ha userhumu rẹn Ilele Kristi ra djẹ edjadjẹ i Hebrew ru riaro?

¹⁵ Ọwan i yono emru ọghoghanren nẹ oborẹ i Paul ọ ya vwe Ilele Kristi ra djẹ edjadjẹ i Hebrew. Ezẹko usuẹn aye e kwe do te edje-e; aye i “ghwẹrioma riẹ imiki ẹda, ukperẹ ono rhiẹ emaren eghwaghwa.” (Heb. 5:12) Aye e vwo ọdaremẹro kpahen iyono ekpokpọ ri Jehova ọ nyoma ukoko yi yono aye-e. (Prov. 4:18) Jerẹ udje, buebun aye a ji nyalele urhi Moses, dedevwo ọ vrẹn ẹgbukpe 30 re fiobarhọ Urhi na ne, nyoma izobo i Kristi. (Rom. 10:4; Titus 1:10) Itiọrurhomẹmro, ẹgbukpe 30 o teri rẹ aye ine wene iroro aye! Eri se ẹmro enana rẹ ẹhẹn ọfuanfon o mwu i Paul ya na, ine kwerhọ ye taghene ọbe na ọ vuọnren rhẹ iyono ikokodo. Ọnana oborẹ Ilele Kristi erana i guọlọre, nẹ aye i sabu fiudugbere ghwoghwo udabọ ẹkparehaso itu i Jew, ji hẹroso ẹkwaphiẹrhotọre ukoko na.—Heb. 10:​19-23.

KẸNOMA RẸN URUEMRU RA HẸROSO OMA ỌWAN PHAN

16. Haba ọrẹ ana do te edje, me ye ne vi ru?

¹⁶ Ana vi damoma do te edje, ji rhe ruẹ riaro. Ọnana o mevirhọ taghene ana kẹnoma rẹn uruemru ra hẹroso oma ọwan phan. (1 Cor. 10:12) Ana vi “rha damu” oma ọwan nẹ sẹ e ji ruẹ riaro.—2 Cor. 13:5.

17. Marhẹ ileta ri Paul ọ ya vwe itu i Colossae, o ru dje ọghanronmẹ ra na do te edje?

¹⁷ Uvuẹn ileta ri Paul ọ ya vwe itu i Colossae, nọ rharhumu hunute oborẹ ọ  ghanren te ra na do te edje. Dedevwo aye Ilele Kristi ri do te edje ne, ọrẹn Paul ọ ha orhetio rẹn aye nẹ aye i je rhe rhiẹ evrẹn rẹn iroro akpọ na. (Col. 2:​6-10) Epaphras rọ dabu rhe imizu ukoko na, nọ ji nẹrhomo ọke ephian neneyo aye i sabu “mevigbanhon,” yanghene do te edje. (Col. 4:12) Me yẹ ọnana o yonirin ọwan? Paul ọrhẹ Epaphras i rheri taghene a guọlọ omẹdamu ọrhẹ userhumu i Jehova, na ki sabu do te edje. Aye i guọlọre nẹ itu i Colossae i rhiẹ Ilele Kristi ri do te edje, udabọ ebẹnbẹn aye a dẹrughwaroghwẹ.

18. Me yọ nọ sabu phia rẹn Olele Kristi ro te edje ne? (Ni ifoto na.)

¹⁸ Paul ọ ha orhetio rẹn itu i Hebrew taghene Olele Kristi rọ do te edje ne, ọnọ sabu ruẹ oborẹ ọnọ lẹrhiẹ je vwo ekwerhọ i Jehova bẹmẹdẹ. Fọkime, Olele Kristi rọ vwọ huvwele irhi Jehova, ọ sabu ghwẹriẹ ji mẹrẹn ẹharhomu i Jehova-a. Ọrẹ omamerhomẹ, erhirhiẹ itu i Hebrew na o ji biomu te omara-an. (Heb. 6:​4-9) Ihworho ri havwọ furhiemu yanghene re le nẹ ukoko ri rharhumu ghwẹrioma rhe vwo? Uruemru ẹghwẹriẹ aye, o djephia taghene aye i vẹnẹ eri Paul ọ ya kpahen. Ọrẹn, aye i rha ghwẹrioma bru i Jehova, aye i guọlọ userhumu ọnẹyen. (Ezek. 34:​15, 16) Ekpako ukoko ina sabu ruẹ ẹkwaphiẹrhotọre nẹ Olele Kristi ọrọrọ ro te edje ne, ọ ha userhumu rẹn aye vwo obọdẹn onyerẹnkugbe rhẹ i Jehova.

19. Ẹkẹ ọgo yo fori ne bru te oma?

¹⁹ Orhianẹ wu guọlọ rhiẹ Olele Kristi rọ do te edje, gbe bru ẹkẹ na te oma! Rhe fiomarhọ iyono i Baibol ikokodo ji damoma roro jerẹ i Jehova. Wu rha do te edje ne wu vwe fiobọrhotọre-e, ji rhe ruẹ riaro.