1. Ẹkwaphiẹrhotọre ego yi havwiẹ uvuẹn ọke Ilele Kristi erukaro?

 JEHOVA ọrhọ yẹ ihworho yi owian, o fiẹrorhọ taghene aye ina wian yen lele ẹkwaphiẹrhotọre. (1 Cor. 14:33) Jerẹ udje, Osolobrugwẹ ọ guọlọre ne ghwoghwo iyẹnrẹn esiri na lele ọsoso ekete re rhirhiẹ uvuẹn otọrakpọ na. (Matt. 24:14) Jehova ọ ha i Jesu mwu nọ hẹrote owian ọrana. Jesu o ji ruẹ ẹkwaphiẹrhotọre ro mwidjẹn, na ja rha wian owian na yanghan yanghan. Uvuẹn ọke Ilele Kristi erukaro na, a ha ekpako mwu ri na kobaro ji hẹrote ikoko ekpokpọ ra ha mwu. (Acts 14:23) Uvuẹn Jerusalem, o vwo ugboma ekpako ezẹko, nọyẹ inyikọ na ọrhẹ ekpako erọrọ re brorhiẹn ezẹko rẹ ikoko na ina nyalele. (Acts 15:2; 16:4) Fọkime aye i huvwele ọkpọvi re tiobọnu rẹn aye, “ikoko na ni ma gbanhon uvuẹn esegburhomẹmro na, aye ne ji buẹnrhọ.”—Acts 16:5.

2. Avwẹ ẹgbukpe 1919 rhe, marhẹ i Jehova o ru tiobọnẹ ọkpọvi ọrhẹ uyono rẹn idibo yi?

² Jehova o ji suẹn ihworho yi lele ẹkwaphiẹrhotọre inyenana. Avwẹ ẹgbukpe 1919 rhe, Jesu o yono idibo yi ji ruẹ ẹkwaphiẹrhotọre owian aghwoghwo na, nyoma ẹko ehworhare ezẹko ra djẹha. a (Luke 12:42)  Itiọrurhomẹmro, Jehova ọ ha ebrurhọ rhẹ owian aye.—Isa. 60:22; 65:​13, 14.

3-4. (a) Dje udje ro djephia taghene ana mẹrẹn erere erhe ru ekwakwa lele ẹkwaphiẹrhotọre. (b) Me ye ne yono kpahen uvuẹn urhomu-ẹmro ọnana?

³ Orhianẹ ọwan i vwe ruẹ ekwakwa lele ẹkwaphiẹrhotọre-e, manẹ a vwa sabu wian owian ri Jesu ọ yẹrẹ ọwa-an. (Matt. 28:​19, 20) Jerẹ udje, gba haye taghene ikoko sansan a wian okegbe aghwoghwo ro jerẹ aye; o fiotọre taghene ana rha wian okogho na yanghan yanghan. Ọke ọrana, na na rha wian okogho ezẹko ọke ephian, ọrẹn a wian erọrọ kakaka-a. O vwo ebrurhọ erọrọ ra mẹrẹn fọkime e ruẹ ekwakwa lele ẹkwaphiẹrhotọre?

⁴ Jerẹ oborẹ i Jesu o ruẹ ekwakwa lele ẹkwaphiẹrhotọre ọke rọ ha otọrakpọ na, omaran o ji ruẹ ọke ọnana. Uvuẹn urhomu-ẹmro ọnana, ene yono kpahen udje i Jesu ọrhẹ oborẹ ukoko ọwan o ru hẹrokelie. Ene ji yono kpahen oborẹ ene ru djephia taghene a hẹroso ukoko i Jehova.

UKOKO ỌWAN O RUẸ LELE UDJE I JESU

5. Me yẹ izede owu ene ru nyalele udje i Jesu? (John 8:28)

⁵ Jesu o yono oborẹ ono ruo ji ta, mie Ọsẹ ye obẹ odjuwu. Ukoko i Jehova ọ nyalele udje i Jesu, nyoma rọ ha i Baibol na yono ọwan ji yẹ ọwan ọkpọvi. (Se John 8:28; 2 Tim. 3:​16, 17) Ọke ephian ye tiobọnẹ okarorhọ rẹn ọwan ne se i Baibol na ji ha oborẹ e seri ruiruo. Erere ego ya na mẹrẹn arha nyalele ọkpọvi ọnana?

6. Erere ọghoghanren ọgo ya mẹrẹn erhe yono i Baibol na?

⁶ Ọwan a mẹrẹn erere buebun orhianẹ e yono i Baibol na nyoma ẹbe ukoko ọwan. Jerẹ udje, ọwan a sabu ha iyono i Baibol na vwanvwọn ọkpọvi re tiobọnu rẹn ọwan uvuẹn ẹbe ukoko na. Arha mẹrẹnvwrurhe taghene ọkpọvi re tiobọnu rẹn ọwan i ni Baibol rhe, imwẹro ọwan kpahen ukoko i Jehova nọ gbanhanrhọ.—Rom. 12:2.

7. Urhomedje ọgo yi Jesu o ghwoghwori, marhẹ ukoko i Jehova o ru hẹrokele udje yi?

⁷ Jesu o ghwoghwo “iyẹnrẹn esiri Uvie Osolobrugwẹ.” (Luke 4:​43, 44) Jesu no ji jurhi rẹn idibo yi nẹ aye i ghwoghwo kpahen Uvie na. (Luke 9:​1, 2; 10:​8, 9) Inyenana, Iseri Jehova ephian e ghwoghwo iyẹnrẹn esiri Uvie na, o toro ekete aye rhirhiẹ yanghene uphẹn ẹga aye i vwori uvuẹn ukoko na-a.

8. Uphẹn ọgo ya yẹrẹ ọwan?

⁸ Ọkpẹ uphẹn ye vwori re ne ghwoghwo iyẹnrẹn esiri Uvie na rẹn awọrọ! Orhiẹ ihworho ephian yi vwo uphẹn na-a. Jerẹ udje, ọke i Jesu ọ ha otọrakpọ na, o kwe nẹ ikpodje i ghwoghwo kpahiẹ-ẹn. (Luke 4:41) Inyenana, bọmọke ohworho ọnọ ki tuẹn aghwoghwo rhọ, ono vi mwuovwan vwẹre. Ọwan e dje ọdaremẹro phia kpahen owian aghwoghwo na, nyoma ra na ha kuphẹn kuphẹn re vwori ghwoghwo rẹn awọrọ. Jerẹ i Jesu, ọwan i vwo omwemẹ re ne ghwoghwo rẹn awọrọ ji yono aye urhomẹmro na.—Matt. 13:​3, 23; 1 Cor. 3:6.

9. Marhẹ ukoko na o ru dje odẹ Osolobrugwẹ phia?

⁹ Jesu o dje odẹ Osolobrugwẹ rẹn awọrọ. Uvuẹn ẹrhomo ri Jesu ọ nẹ vwe Ọse ye, nọ tare: “Mi dje odẹ ọnọ rẹn aye ne.” (John 17:26) Ukoko i Jehova ọ hẹrokele udje i Jesu ọrẹ kizede kizede,  nọ sabu ha userhumu rẹn awọrọ rhe odẹ Osolobrugwẹ. Baibol ọrẹ New World Translation of the Holy Scriptures o ruẹ ọnana ne, nyoma rọ rharhumu fiẹ odẹ Osolobrugwẹ rhẹ ekete rọ homaphia. Owuobọ yanghene ọsoso erhianrhian i Baibol ọnana, ọ havwiẹ ne uvuẹn edjadjẹ ri vrẹn 270. Uvuẹn Appendix A4 ọrhẹ A5 uvuẹn i Baibol ọnana, wu na mẹrẹn iyẹnrẹn erọrọ kpahen oborẹ e ru rharhumu fiẹ odẹ Osolobrugwẹ rhẹ ekete rọ homaphia. Appendix C rọ ha uvuẹn Baibol ra ha Ruẹ Uyono, o vwo iyẹnrẹn erọrọ ri djephia taghene o fori nẹ odẹ Osolobrugwẹ ọ homaphia, uvuẹn Obọrẹ a ha edjadjẹ i Greek ya uvuẹn Baibol na ọgbọ 237.

10. Me wu yono nẹ oborẹ ọmase owu ro rhirhiẹ Myanmar ọ tare?

¹⁰ Jerẹ i Jesu, ọwan i guọlọ ha userhumu rẹn ihworho buebun rhe odẹ Osolobrugwẹ. Ọke ọmase owu obẹ Myanmar rọ ha ẹgbukpe 67 o rhe taghene Osolobrugwẹ o vwo odẹ, nọ tuẹn oviẹ rhọ ji ta: “Ọnana yẹ ọke ukaro uvuẹn akpenyerẹn mẹ, mie rhon taghene odẹ Osolobrugwẹ i Jehova. . . . Oborẹ ọ mai ghanren ọyẹ are i yonirin mẹ na.” Jerẹ oborẹ udje ọnana ọ djephia, ihworho ri vwo omamọ ẹhẹn i rhe yono kpahen odẹ Osolobrugwẹ, o wene akpenyerẹn aye.

RHE DJE ẸRUẸHASO PHIA KPAHEN UKOKO I JEHOVA

11. Marhẹ ekpako ukoko ine ru dje ẹruẹhaso phia kpahen ukoko i Jehova? (Ni ifoto na.)

¹¹ Me yẹ izede owu rẹ ekpako ukoko ine ru dje ẹruẹhaso aye phia kpahen ukoko i Jehova? Erhe tiobọnu ọkpọvi rẹn ekpako na, o fori nẹ aye i dabu seyi ji damoma haye ruiruo. Jerẹ udje, a yẹrẹ aye ọkpọvi kpahen oborẹ aye ina ha ẹmro phia ji nẹrhomo lele uvuẹn uyono ukoko, kugbe oborẹ aye ine ru hẹrote idibo i Kristi. Ekpako ra nyalele ọkpọvi ukoko na, a damoma hẹrote imizu na ji ha userhumu rẹn aye.

12. (a) Mesoriẹ o fo na nyalele ọkpọvi ekpako ukoko? (Hebrews 13:​7, 17) (b) Mesoriẹ o fo na tẹnrovi emamọ iruemru ekpako na?

¹² Ekpako i rhe tiobọnẹ ọkpọvi rẹn ọwan, o fori na nyalelie ogege. Ọnana ọnọ lẹrhẹ owian ekpako na lọhọ. Baibol na ọ ha urhebro rẹn ọwan na homariotọre ji huvwele ekpako na. (Se Hebrews 13:​7, 17.) Ọrana ọnọ sabu bẹn ọkezẹko. Mesoriẹ? Fọkime ekpako na a gba-a. Omarana, na ja rha ha userhumu rẹn evwreghrẹn ọwan, no fori na tẹnrovi emamọ iruemru aye ukperẹ ono rhiẹ erharhere iruemru aye. Izede ọgo? Arha hẹroso ekpako na-a, a ji sabu hẹroso ukoko i Jehova-a, ọnana oborẹ evwreghrẹn ọwan i guọlọre. Me ya na sabu ru ne rhe efian evwreghrẹn ọwan a ha ruiruo ji tiẹn aye?

WU VWE JENẸ AWỌRỌ LẸRHUỌ JA HẸROSO UKOKO NA-A

13. Marhẹ evwreghrẹn Osolobrugwẹ i ru damoma aye ine biomu ukoko na?

¹³ Evwreghrẹn i Jehova e ruẹ ekwakwa ra lẹrhẹ ihworho ha orharhere ukẹro ni ukoko na. Jerẹ udje, Baibol na o yonirin ọwan ne taghene Jehova ọ guọlọre nẹ idibo yi i fon ọrẹ ugboma, ọrẹ iroro, ji ruẹ oborẹ ọnọ lẹrhẹ oma merhiẹn. Ọ tare taghene oruọdandan ro vwo kwe ghwẹriẹ, e le yi nẹ ukoko na. (1 Cor. 5:​11-13; 6:​9, 10) Ọwan a huvwele urhi ọrana. Ọrẹn, evwreghrẹn ọwan na fọkiẹ ọnana ta taghene e vwo ẹguọlọ kpahen  ihworho-o, e sianro phan, e ji ni ihworho ruẹ.

14. Ọrọmo yọ ha oberhumu iyẹnrẹn efian re rhon kpahen ukoko na?

¹⁴ Rhe ohworho rọ ha oberhumu ẹkparehaso na. Dẹbolo yọ ha oberhumu efian ephian. Ọye yẹ “ọsẹ efian.” (John 8:44; Gen. 3:​1-5) No fori ne fiẹrorhọ taghene Echu ọnọ ha era hobọtua ye kerabọ iyẹnrẹn efian kpahen ukoko i Jehova. Ọnana ọ phiare uvwrọke Ilele Kristi erukaro na.

15. Me yẹ ilori ẹga i ruẹ i Jesu ọrhẹ idibo yi?

¹⁵ Uvuẹn ọke Ilele Kristi erukaro na, era hobọtua Echu i mọrenfian sansan kpahen Jesu, ro rhiẹ Ọmọ Osolobrugwẹ rọ gbare. Jerẹ udje, ilori ẹga na i ta rẹn ihworho taghene “ọro suẹn ikpodje na” yọ yẹ i Jesu omẹgbanhon ro le ikpodje nẹ oma ihworho. (Mark 3:22) Ọke re guẹnzọn i Jesu, ilori ẹga na ni mọrenfian banriẹn taghene o phien Osolobrugwẹ, aye ni riẹriẹ otu na nẹ aye i kparehaso i Jesu, ne kpe yi hwu. (Matt. 27:20) Ọke oru, idibo i Kristi ne vwobọrhọ owian aghwoghwo na, ọrẹn evwreghrẹn aye “ni riẹriẹ otu na ji lẹrhẹ aye” kparehaso Ilele Kristi erana. (Acts 14:​2, 19) Sekpahen oborẹ ọ ha Acts 14:​2, Oghwa Odẹrẹ ọrẹ December 1, 1998, nọ tare: “Itu i Jew ra kparahasuẹ Ilele Kristi ni tiẹn urhomu rẹ aye e ghwoghwo, ji ta erharhere ẹmro kpahen aye neneyo awọrọ i ja rha kerhọ Ilele Kristi na.”

16. Me ya na karorhọ erhe rhon iyẹnrẹn efian?

¹⁶ Dẹbolo ọ ji dobọ ofian ẹmọrọn ji-i. Inyenana, o ji “sun ọsoso akpọ na beghe.” (Rev. 12:9) Wu rhe rhon erharhere iyẹnrẹn kpahen ukoko na yanghene era  kobaro uvuien, karorhọ oborẹ evwreghrẹn i Jehova i ruẹ i Jesu ọrhẹ Ilele Kristi erukaro na. Jerẹ oborẹ a mẹraruiẹ rhotọre, a ji kparahasuẹ idibo i Jehova ji mọrenfian baren aye inyenana. (Matt. 5:​11, 12) Arha djokarhọ ọrọ ha oberhumu iyẹnrẹn efian, arha sabu phiẹ ọwan rhọ-ọ, ọnọ ji phẹrẹ ra na sẹrorẹ oma ọwan. Marhẹ ana sẹrorẹ oma ọwan lele?

17. Me ye ne ruọ nẹ iyẹnrẹn efian ọ jọ rhọ ha ẹkuọn rẹn ọwan? (2 Timothy 1:13) (Se ekpeti na “ Oborẹ Ana Kpahenrhọ Iyẹnrẹn Efian Lele.”)

¹⁷ Tiẹn iyẹnrẹn efian. Ọnyikọ Paul o tiobọnẹ ọkpọvi kpahen oborẹ ene ruo orhianẹ e rhon iyẹnrẹn efian. Ọ ta rẹn Timothy no ‘jurhi rẹn ihworho ezẹko taghene . . . aye i vwa kerhọ ikuegbe efia-an,’ ji “tiẹn ikun efian ri ji rhiẹ ifefe.” (1 Tim. 1:​3, 4; 4:7) Dedevwo ọmọvwerhe ọnọ sabu fiẹ oborẹ ọ rhọrọ nẹ otọre rhẹ unu, ọrẹn omirẹghwa ro rhẹ imwofẹn rọ havwiẹ, o kwe ruie-e. Ọwan a tiẹn iyẹnrẹn efian, fọkime e rhe ọrọ ha oberhumie. Omarana, na sanbọmwuẹ “omamọ ẹmro” ọrẹ urhomẹmro na.—Se 2 Timothy 1:13.

18. Marhẹ ene ru djephia taghene a hẹroso ukoko i Jehova?

¹⁸ Ọwan i yono kpahen izede esa ne rẹ ukoko i Jehova o ru hẹrokele i Jesu. We rhe yono i Baibol na, djokarhọ izede erọrọ rẹ ukoko na o ru hẹrokele udje i Jesu. Ha userhumu rẹn awọrọ uvuẹn ukoko ọnọ, bọn ẹruẹhaso aye kpahen ukoko na gbanhonrhọ. Ji rhe dje ẹruẹhaso ọnọ phia, nyoma wu na fuevwan ga i Jehova ji daji uvuẹn ukoko rọ ha ruẹ ọhọriẹ. (Ps. 37:28) Omarana, jena ha ukẹro ọghoghanren ni uphẹn re vwori na, re rhiẹ usuẹn ihworho i Jehova ri vwo ẹguọlọ ọrhẹ atamwu kpahiẹn.