1. Me yẹ paradais ọrẹ ẹhẹn na, orhienbro ọgo yo fori ne bru?

 O VWO i paradais owu uvuẹn otọrakpọ na inyenana, ro vwo ihworho re ruẹ oborẹ orhomurun. Ọ vuọnren rhẹ iduduru ihworho ra riamerhen obọdẹn ufuoma. Eri ha uvuẹn paradais ọnana i brorhiẹn ne taghene aye i nẹ uvuie-en. Aye i ji guọlọ nẹ awọrọ i homaba aye. Ọrana i paradais ọgo? Paradais ọrẹ ẹhẹn na! a

2. Me yọ merhuọn oma kpahen paradais ọrẹ ẹhẹn na?

² Ọrẹ omamerhomẹ, Jehova ọ kwaphiẹ ekete owu rhọ ne, ro vwo ufuoma ọrhẹ ẹhẹn ro totọre udabọ irueruo ọkon, utuoma ọrhẹ ofẹn rọ vuọn akpọ na. (1 John 5:19; Rev. 12:12) Osolobrugwẹ o rheri taghene enyerakpọ ọnana ọ ghwọghọre omamọ ne, omarana, nọ yẹrẹ ọwan ẹhẹn ro totọre na sabu rha ga ye. Baibol na o dje i paradais ọrẹ ẹhẹn na rhẹ “ekete ra zẹrua” ọrhẹ “ogba rọ dabu vwo ame.” (Isa. 4:6; 58:11) Nyoma userhumu i Jehova, ihworho ri ha uvuẹn paradais ọnana, a mẹrẹn omamerhomẹ uvuẹn ẹdẹ ri koba egbogbanhon enana.—Isa. 54:14; 2 Tim. 3:1.

3. Marhẹ aruẹmẹrẹn rọ ha uvuẹn Isaiah urhomu-ẹmro 65 o kiki te orugba lele?

³ Nyoma ọmẹraro Isaiah, Jehova no dje kpahen oborẹ akpọ ono rhirhiẹ rẹn eri ha uvuẹn paradais ọrẹ ẹhẹn na. Wu na sabu mẹrẹn idjedje ọnana uvuẹn Isaiah urhomu-ẹmro  65, ro kiki te orugba uvuẹn ẹgbukpe 537 B.C.E. Ọke ọrana, ne tiobọnẹ itu i Jew ri ghwẹriẹre nẹ abọ evrẹn uvuẹn i Babylon, aye ni ghwẹrioma riẹ otọre aye. Jehova nọ ha userhumu rẹn ihworho yi rharhumu bọn Jerusalem, ji ruẹ oghwa ẹga na no rhiẹ ekete ra ha ogame rọ fonron phia uvuẹn Israel.—Isa. 51:11; Zech. 8:3.

4. Marhẹ aruẹmẹrẹn rọ ha uvuẹn Isaiah urhomu-ẹmro 65 o rugba lele uvuẹn ọke ọwan na?

⁴ Aruẹmẹrẹn Isaiah o rugba ọgbọrọrọ uvuẹn ẹgbukpe 1919 C.E., ọke re tiobọnẹ ihworho i Jehova ọke ọwan na, nẹ abọ evrẹn rẹn Babylon Rode na. Ọke ọrana, paradais ọrẹ ẹhẹn na no kerabọ lele ọsoso otọrakpọ na. Ighwoghwẹmro sansan ri vwo oruru ni ha ikoko buebun mwu, ji kerabọ uyono urhomẹmro na. Ihworho buebun ri vwo uruemru gbalogbalo ọrhẹ iruemru ri vwa fon bi, ni “kuẹ uruemru ọkpokpọ na rhọ ra maren lele ọhọre Osolobrugwẹ.” (Eph. 4:24) Itiọrurhomẹmro, ebrurhọ buebun rẹ Isaiah ọ mẹraro kpahen ine rugba vuọnvuọn uvuẹn akpọ ọkpokpọ na. Ọrẹn vwana, ọwan a ji mẹrẹn erere buebun. Jene yono kpahen oborẹ paradais ọrẹ ẹhẹn na ọ hobọte ọwan lele, ọrhẹ oborẹ ọsoriẹ o vwo fo ne nẹ uvuien.

OBORẸ O DJEPHIA TAGHENE OHWORHO Ọ HA UVUẸN PARADAIS ỌRẸ ẸHẸN NA

5. Jerẹ oborẹ e vive kpahen uvuẹn Isaiah 65:​13, me ya riamerhiẹn uvuẹn paradais ọrẹ ẹhẹn na?

⁵ Omọkpokpọ ọrhẹ omẹrhuọnrhuọn. Aruẹmẹrẹn Isaiah o fiẹ ovẹnẹ ọduado rhẹ uvwre oborẹ akpọ ọ havwọ rẹn eri ha uvuẹn paradais ọrẹ ẹhẹn na, ọrhẹ eri vwa ha uvuien. (Se Isaiah 65:13.) Jehova o tiobọnẹ oborẹ idibo yi i guọlọre rẹn aye nẹ aye i sabu ga ye. Ọwan i vwo ẹhẹn ọfuanfon na, Baibol, ọrhẹ emaren ẹhẹn erọrọ, na sabu “re, . . . da, . . . [ji] ghọghọ.” (Haye vwanvwọn Revelation 22:17.) Ọrẹ ovẹnẹ, eri vwa ha uvuẹn paradais ọrẹn ẹhẹn na, “orhọmo o kpe aye . . . , uhrun ame ọ ka aye . . . , ofa ọ [ji] ruẹ aye.” Aye e vwo obọdẹn onyerẹnkugbe rhẹ i Jehova-a.—Amos 8:11.

6. Ekwakwa ego yi Joel 2:​21-24 ọ ha dje oborẹ i Jehova o tiobọnẹ rẹn ọwan, marhẹ ene ru mẹrẹn erere nẹ aye?

⁶ Uvuẹn aruẹmẹrẹn i Joel, a hunute ekwakwa jerẹ emaren, enyo, ọrhẹ ọfugbo, ro djephia taghene Jehova ono tiobọnẹ oborẹ idibo yi i guọlọre nẹ aye i sabu ga ye. (Joel 2:​21-24) O ruẹ ọnana nyoma i Baibol na, ẹbe ukoko na, iwẹbsaiti ọwan, iyono ukoko, kugbe emẹvwa okinhariẹ ọrhẹ ọrẹ ẹkwotọre. Arha ha ekwakwa enana ruiruo kẹdẹkẹdẹ, ne ne vwo omọkpokpọ ọrhẹ omẹrhuọnrhuọn.

7. Me yọ lẹrhẹ ọwan vwo ‘ọmudu ro serhọ’? (Isaiah 65:14)

⁷ Aghọghọ ọrhẹ ẹhẹn otemẹ. Ihworho Osolobrugwẹ ina sabu “kperi ukperi aghọghọ,” fọkime ọmudu aye ọ vuọnren rhẹ ọdaremẹro. (Se Isaiah 65:14.) Iyono irhomẹmro ọrhẹ ive ri ha uvuẹn i Baibol na, kugbe ifiẹrorhọ re vwo kpahen izobo otan i Jesu, ọ lẹrhẹ ọwan vwo ‘ọmudu ro serhọ.’ Erhe lele imizu ukoko na tẹmro kpahen ekwakwa enana, ọ lẹrhẹ oma merhen ọwan!—Ps. 34:8; 133:​1-3.

8. Iruemru eva kirighwo ego yẹ eri ha uvuẹn i paradais ọrẹ ẹhẹn na e djephia?

⁸ Iruemru eva kirighwo rẹ ihworho ri  ha uvuẹn i paradais ọrẹ ẹhẹn na e djephia, yẹ ẹguọlọ ọrhẹ okugbe. “Okugbe” ọnana ọ lẹrhẹ ọwan rhe oborẹ akpọ ọkpokpọ na ono rhirhiẹ, rẹ idibo i Jehova ine vwo obọdẹn ẹguọlọ ji riamerhen okugbe ghwẹ ọke ọnana. (Col. 3:14) Omizu ọmase owu nọ ta kpahen oborẹ ọ djokarhọ uvuẹn oma Iseri Jehova ọke rọ tu mẹrẹn aye: “Oma ọ vwọ merhen mẹ dẹ-ẹ, o toro ekete mi havwọ-ọ. Iseri Jehova yi mi kiki mẹrẹn re dje obọdẹn ẹguọlọ rẹn owuowọnwan.” Ohworho rọ ghini guọlọ aghọghọ ọrhẹ ẹhẹn otemẹ, ọnọ vi ruẹ paradais ọrẹ ẹhẹn na. Idibo i Jehova emamọ ihworho, aye i ji vwo ẹguọlọ kpahen owuowọnwan, o vwo ọrọ nọ sabu frẹfro kpahen ọnana-a.—Isa. 65:15.

9. Me yẹ Isaiah 65:​16, 17 ọ ta kpahen ekwakwa ra suẹ omiamiamo?

⁹ Ẹhẹn ro totọre ọrhẹ ẹhẹn ọfọfọ. Isaiah 65:14 nọ tare taghene eri vwa ha uvuẹn i paradais ọrẹ ẹhẹn na, ‘ina viẹ fọkiẹ omiamiamo ọrẹ ọmudu aye [ji] beloma fọkiẹ ẹhẹn aye ro seriotọre.’ Ọrẹn, me yọ nọ phia rẹn ekwakwa ra suẹ omiamiamo ọrhẹ oja rẹn ihworho i Jehova? Itiọrurhomẹmro, ‘[Osolobrugwẹ] ọnọ kpariroro vrẹn aye, ikẹruiẹ ọ ji mẹrẹn aye-e.’ (Se Isaiah 65:​16, 17.) Jehova ono tiẹ ebẹnbẹn ọwan nie, arha karorhọ aye ghwomara-an.

10. Mesoriẹ o rhiẹ emru omamerhomẹ re ne kwomakugbe imizu ukoko na? (Ni ifoto na.)

¹⁰ Ọ ghanranren omamọ ne rhe riẹ uyono ukoko maido ọke ọnana, nime ọnọ sa ọwan erhumu vwo ẹhẹn ro totọre, ji kpariroro vrẹn ekwakwa ibiobiomu ri ha uvuẹn akpọ ọkon ọnana. Ọwan a lẹrhẹ ẹhẹn imizu ọwan totọre ọke erhe vwo ẹguọlọ, aghọghọ, ufuoma, uruemru esiri, ọrhẹ uruemru dẹndẹn, ro rhiẹ usuẹn omamọ ẹhẹn ọfuanfon Osolobrugwẹ. (Gal. 5:​22, 23) O rhiẹ emru omamerhomẹ ra ha usuẹn ukoko i Jehova! Ihworho ri ha uvuẹn i paradais ọrẹ ẹhẹn na, ina mẹrẹn orugba ive Osolobrugwẹ kpahen “idjuwu ekpokpọ ọrhẹ otọrakpọ ọkpokpọ.”

11. Sekpahen oborẹ ọ ha uvuẹn Isaiah 65:​18, 19, marhẹ i paradais ọrẹ ẹhẹn na ono ru hobọte ọwan?

¹¹ Ọdaremẹro ọrhẹ omamerhomẹ. Isaiah nọ ji ta riaro kpahen oborẹ ọsoriẹ o fo ‘ne vwo omamerhomẹ jeghwai rha ghọghọ’ uvuẹn i paradais ọrẹ ẹhẹn na. Jehova yọ ma i paradais ọrẹ ẹhẹn na. (Se Isaiah 65:​18, 19.) Ọrana yọ soriẹ i Jehova ọ sanọ ọwan, na ha userhumu  rẹn ihworho tiomanẹ akpọ ọkon ọnana, ji ruẹ paradais ọrẹ ẹhẹn na! Oma ọ merhenren ọwan omamọ ra ha uvuẹn urhomẹmro na, no ji mwu ọwan ta rẹn awọrọ kpahiẹn.—Jer. 31:12.

12. Marhẹ oma o ruo kpahen ive rọ ha uvuẹn Isaiah 65:​20-24, mesoriẹ?

¹² Ọwan e dje ọdaremẹro ọrhẹ omamerhomẹ phia, fọkime a ha uvuẹn i paradais ọrẹ ẹhẹn na. Ha ẹhẹn roro kpahen ọsoso oborẹ ana mẹrẹn ji ru uvuẹn akpọ ọkpokpọ na! Baibol na no veri: “Orho vwo ọmọboban . . . ro no nyerẹn ibiẹ ẹdẹ ezẹko ọvo-o, yanghene ọmomaren rọ nọ jọ tọ-ọ.” Ana “bọn eghwa jeghwai rhirhiẹ uvuẹn aye, wọ i vine jeghwai riẹ emamọ aye.” A “wian fughwẹ-ẹ,” fọkime “Jehova ọ ha ebrurhọ rẹn ọwan ne.” Jehova o veri taghene ene nyerẹn uvuẹn akpọ orhorhomu ro fuoma. “Bọmọke aye ine ki se mẹ dede,” mi rhe ọdamẹ aye owuowu ne, ji “hẹrote edamẹ i kemru kemru ro nyerẹn.”—Isa. 65:​20-24; Ps. 145:16.

13. Marhẹ Isaiah 65:25 o ru dje kpahen ewene rẹ ihworho e ruẹ ọke aye i rha tuẹn ogame i Jehova rhọ?

¹³ Ufuoma ọrhẹ omefuon. Ihworho re vwobọrhọ erharhere iruemru bi, i ruẹ ewene ọduado uvuẹn akpenyerẹn aye ne, nyoma ẹhẹn ọfuanfon i Jehova. (Se Isaiah 65:25.) Aye i dobọ erharhere iruemru erana ji ne. (Rom. 12:2; Eph. 4:​22-24) Itiọrurhomẹmro, fọkiẹ ijẹgba, ne ruẹ sọ ọkezẹko. Udabọ ọrana, Jehova o ji ku “aruẹ ihworho ephian” kugbe, ri vwo ẹguọlọ kpahiẹn. (Titus 2:11) Jehova ọvo yọ nọ sabu ruẹ igbevwunu ọnana!

14. Marhẹ Isaiah 65:25 o rugba lele uvuẹn akpenyerẹn omizu ọhworhare owu?

¹⁴ Ihworho ine ghini sabu wene uruemru aye? Roro kpahen udje ọnana. O vwo idama owu rọ ha ẹgbukpe 20 re mwu rhẹ ekanron ọgbọ buebun ne, ro vwobọrhọ irueruo ọfanrhiẹn ọrhẹ ozighi. E mwurien rhẹ ekanron fọkiẹ imoto ọrhẹ ekwakwa erọrọ ro sori ọrhẹ erharhere iruemru erọrọ. Ọke ephian yo mwuegbe ro no lele ihworho wọnrọn. Ọke ro tu yono i Baibol na ji tuẹn uyono ukoko rhọ, no mwurien ẹro taghene ọ mẹrẹn omamọ emru ne—nọyẹ paradais ọrẹ ẹhẹn na. Ọke ro bromarhame hin, no roro kpahen oborẹ Isaiah 65:25 o ru sekpahiẹn. Nọ dobọ erharhere iruemru enana ji, jeghwai rhiẹ ohworho ufuoma.

15. Mesoriẹ ana ha use rẹn ihworho ruẹ paradais ọrẹ ẹhẹn na, marhẹ ene ruie lele?

¹⁵ Isaiah 65:​13, ọ tonrhọ rhẹ ẹmro enana: “Ọnana yẹ oborẹ Ọrovwori Rọmai Rierun Jehova ọ tare.” Oghwẹmro 25 no funrien rhẹ ẹmro enana “omaran i Jehova ọ tare.” Ive yi e ruẹgba ọke ephian. (Isa. 55:​10, 11) Paradais ọrẹ ẹhẹn na, ọ havwiẹ ne vwana. Jehova o vwo obọdẹn ekrun ra ga ye ọrẹ okugbe. Ọnana nọ lẹrhẹ ihworho yi vwo obọdẹn ufuoma ọrhẹ aghọghọ, uvuẹn akpọ ọkon ọnana. (Ps. 72:7) Fọkiẹ iroro erana, ọwan na ha userhumu rẹn awọrọ nẹ aye i homaba ọwan uvuẹn paradais ọrẹ ẹhẹn na. Ana sabu ruie nyoma re ne ghwoghwo rẹn aye.—Matt. 28:​19, 20.

OBORẸ ENE RU SA AWỌRỌ ERHUMU RUẸ PARADAIS ỌRẸ ẸHẸN NA

16. Marhẹ e ru tiẹ ihworho ruẹ paradais ọrẹ ẹhẹn na?

¹⁶ Ọwan ephian i vwo owian ọghoghanren, neneyo paradais ọrẹ ẹhẹn na ọ sabu  tiẹ awọrọ uhrun. Na sabu ruẹ ọnana, ana hẹrokele i Jehova. Ọ vwọ gba ihworho ga ye-e. Ukpomaran, o “tiẹ” ihworho ri guọlọ ga ye kẹrẹ oma. (John 6:44; Jer. 31:3) Jehova o tiẹ ihworho ri vwo omamọ ẹhẹn, omamọ uruemru, ọrhẹ ẹguọlọ kẹrẹ oma. Marhẹ omamọ uruemru ọwan ono ru tiẹ awọrọ ruẹ paradais ọrẹ ẹhẹn na?

17. Marhẹ ene ru ha userhumu rẹn awọrọ ruẹ paradais ọrẹ ẹhẹn na?

¹⁷ Izede owu ene ru ha userhumu rẹn awọrọ ruẹ paradais ọrẹ ẹhẹn na, yẹ ọrẹ ene dje ẹguọlọ ọrhẹ uruemru esiri rẹn owuowọnwan. Ihworho ekpokpọ i rha rhiẹ uyono ukoko ọwan obọ, a guọlọre nẹ aye i ta omamọ ẹmro kpahen ukoko na jerẹ oborẹ itu i Corinth ọke ahwanren i tare, ọke aye a tuẹn uyono ẹnya rhọ. Aye ni tare: “Osolobrugwẹ ọ ghini ha uvwre are.” (1 Cor. 14:​24, 25; Zech. 8:23) Omarana, o fori na nyalele urhebro ọnana rọ tare taghene, e “lele owuowọnwan nyerẹn ọrẹ ufuoma.”—1 Thess. 5:13.

18. Me yọ nọ sabu tiẹ ihworho ruẹ paradais ọrẹ ẹhẹn na?

¹⁸ O fori na damoma ha ukẹro ri Jehova ọ ha ni imizu ọwan ni aye. Ana sabu ruẹ ọnana nyoma ra na tẹnroviẹ emamọ iruemru aye, ukperẹ ono rhiẹ orusọ aye. Ẹguọlọ ono mwu ọwan kwaphiẹ ẹghwọ rhọ, nyoma re ne “dje uruemru esiri ọrhẹ arodọmẹ phia, ji harhomu owuowọnwan” nẹ ẹhẹn rhe. (Eph. 4:32) Ọnana no no tiẹ ihworho ruẹ paradais ọrẹ ẹhẹn na. b

 DAJI UVUẸN PARADAIS ỌRẸ ẸHẸN NA

19. (a) Jerẹ oborẹ ọ ha uvuẹn ekpeti na, “ Aye i nẹ Uvuien ji Ghwẹrioma Rhe,” mẹ yẹ ihworho ezẹko i tare ọke aye a rharhumu ghwẹrioma rhiẹ paradais ọrẹ ẹhẹn na? (b) Orhienbro ọgo yo fori ne bru? (Ni ifoto na.)

¹⁹ Oma ọ dabu merhen ọwan taghene a ha uvuẹn paradais ọrẹ ẹhẹn na! O vwo erhumu omamọ ne ghwẹ ọke bi, o ji vwo era ga i Jehova uvuien. Jenẹ oma ọrhọ merhen ọwan uvuẹn i paradais ọnana ri Jehova ọ maren fọkiẹ ọwan. Kohworho kohworho rọ guọlọ vwo omẹrhuọnrhuọn, ẹhẹn otemẹ, ẹhẹn ọfọfọ, ọrhẹ arhọ, ọnọ vi ruẹ paradais ọrẹ ẹhẹn na, ji daji uvuien! Omarana, rha dẹrẹ ọke ephian, nime Echu ọ damoma ro no tiẹ ọwan nẹ uvuien. (1 Pet. 5:8; Rev. 12:9) O fo na ha uphẹn riẹ-ẹn. Ukpomaran, jena wian gbanhon na sabu sẹrorẹ okugbe, ọrhẹ ufuoma rọ ha uvuẹn i paradais ọrẹ ẹhẹn na.