1. Me yẹ iroro owu rọ lẹrhẹ ekrun i Jehova vwo okugbe?

OMA ọ merhen ọwan re rhiẹ usuẹn ekrun i Jehova. Mesoriẹ e vwo ufuoma ọrhẹ okugbe? Iroro owu yẹ, ọwan ephian a damoma họghọ rẹn ihworho ri Jehova ọ ha omẹgbanhon usun riẹn. Itiọrurhomẹmro arha dabu vwẹruọ ẹkwaphiẹrhotọre omẹgbanhon usun, ne vwo okugbe rhọ.

2. Enọ ego ya na kpahenrhọ uvuẹn urhomu-ẹmro ọnana?

² Uvuẹn urhomu-ẹmro ọnana, ene yono kpahen eri vwo omẹgbanhon usun uvuẹn ukoko na. Habaye, ene ji yono kpahen enọ enana: Me yẹ owian imizu emẹse i vwori? Urhomẹmro taghene imizu ehworhare ephian yẹ urhomu rẹn imizu emẹse ephian? Aruẹ omẹgbanhon usun rẹ ekpako ukoko i vwori yẹ urhomu ekrun i vwori? Ọrukaro, jene yono kpahen ukẹro ro fori na ha ni imizu emẹse.

3. Marhẹ ene ru dje ọdaremẹro okokodo phia kpahen ewian imizu emẹse a wian?

³ Ọwan e dje ọdaremẹro phia rẹn imizu emẹse ra wian gbanhan hẹrote ekrun aye, ghwoghwo iyẹnrẹn esiri na, jeghwai hobọtua awọrọ uvuẹn ukoko na. Ana sabu ruẹ ọdaremẹro ọwan kpahen aye kodorhọ, nyoma re ne roro kpahen ukẹro ri Jehova ọrhẹ Jesu a ha ni aye. Ana ji mẹrẹn erere ọke erhe yono kpahen oborẹ ọnyikọ Paul o ruẹ emẹse lele.

4. Marhẹ i Baibol na o ru djephia taghene ukẹro owu yi Jehova ọ ha ni emẹse ọrhẹ ehworhare?

 ⁴ Baibol na o djephia taghene ukẹro owu yi Jehova ọ ha ni emẹse ọrhẹ ehworhare. Jerẹ udje, Baibol na o djephia taghene uvuẹn ọke inyikọ na, Jehova ọ ha ẹhẹn ọfuanfon na rẹn emẹse ọrhẹ ehworhare rọ lẹrherẹ aye wian ewian igbevwunu, jerẹ ọke aye a djẹ edjadjẹ sansan. (Acts 2:1-4, 15-18) Emẹse ọrhẹ ehworhare yi Jehova ọ ha ẹhẹn ọfuanfon djẹha ri ne lele i Kristi sun. (Gal. 3:26-29) Emẹse ọrhẹ ehworhare yi vwo uphẹn ri ne rhirhiẹ akpọ na bẹmẹdẹ. (Rev. 7:9, 10, 13-15) Emẹse ọrhẹ ehworhare yi vwo owian re ghwoghwo jeghwai yono ihworho. (Matt. 28:19, 20) Itiọrurhomẹmro, ọbe i Acts ọ djokarhọ owian omizu ọmase owu re se Priscilla ọrhẹ esa ye re se Aquila, ri dabu dje urhomẹmro na fiotọre rẹn ọhworhare owu re se Apollos rọ dabu rhe ẹbe kodo.—Acts 18:24-26.

5. Me yẹ Luke 10:38, 39, 42 o djephia kpahen uruemru i Jesu kpahen emẹse?

⁵ Jesu o brọghọ rhẹ emẹse oma. Ọ nyalele irueruo otu i Pharisees ọke ọrana, ra ha ukẹro sakamu ni emẹse-e, aye i vwa tobọ lele emẹse tẹmro uvuẹn afiede-e, aye i vwe ji lele aye ta kpahen Eyaya Ọfuanfon na-a. Ukpomaran, Jesu o ji yono emẹse ọke ro yono idibo yi erọrọ irhomẹmro eghoghanren. * (Se Luke 10:38, 39, 42.) Jesu ọ ji ha uphẹn rẹn emẹse nẹ aye i lelie riẹ aghwoghwo. (Luke 8:1-3) Habaye Jesu ọ yẹ emẹse uphẹn aye ina ta rẹn inyikọ na kpahen ẹrhọmọnuhwu ọnẹyen.—John 20:16-18.

6. Marhẹ ọnyikọ Paul o ru djephia taghene ọ họghọ rẹn emẹse?

⁶ Ọnyikọ Paul ọ karorhọ i Timothy nọ họghọ rẹn emẹse. Paul ọ ta riẹn no ruẹ “emẹse ri kpako ne jerẹ izu,” jeghwai ruẹ “emẹse ri rhiẹ iphuphẹn jerẹ imizie.” (1 Tim. 5:1, 2) Dedevwo i Paul yọ dabu ha userhumu rẹn Timothy rhiẹ Olele Kristi ro te edje, ọrẹn o vwo ekwerhọ taghene izu i Timothy ọkokamu ọrhẹ izie ọduado yi kiki yono i Timothy “eyaya ọfuanfon na.” (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Paul ọ ji hunute imizu emẹse ọke rọ ya ileta vwe ukoko rọ ha Rome. Ọ djokarhọ ewian aye jeghwai dje ọdaremẹro phia rẹn aye.—Rom. 16:1-4, 6, 12; Phil. 4:3.

7. Enọ ego ye ne yono kpahen vwana?

⁷ Jerẹ oborẹ idjaghwẹ eri ha oberun na i djephia, o vwo ekete uvuẹn i Baibol na rọ tare taghene ehworhare i rhomu ghwẹ emẹse-e. Imizu emẹse a ha userhumu rẹn ukoko na omamọ, ekpako a hẹroso userhumu aye a haphia, rẹ aye e toroba ufuoma ọrhẹ okugbe uvuẹn ukoko na. Ọrẹn, o fori na kpahenrhọ enọ ezẹko. Jerẹ udje: Mesoriẹ i Jehova ọ guọlọ nẹ imizu emẹse i rhurhu urhomu aye uvuẹn erhirhiẹ ezẹko? Ra mẹriẹn taghene imizu ehworhare ọvo ya ha mwu ẹrhẹ ekpako ukoko ọrhẹ idibo owian, ọnana no mevirhọ taghene imizu ehworhare ephian yẹ urhomu rẹn imizu emẹse ephian?

8. Lele oborẹ ọ ha Ephesians 5:23, imizu ehworhare ephian yẹ urhomu rẹn imizu emẹse ephian? Dje yi fiotọre.

⁸ Ẹkpahenrhọ ye, ẹjo! Omizu ọhworhare rhẹ urhomu rẹn imizu emẹse ephian uvuẹn ukoko na-a; Kristi yẹ urhomu na. (Se Ephesians 5:23.) Uvuẹn ekrun  na, esa yẹ urhomu rẹn aniẹ. Ọmọ ọhworhare ro bromarhame ne rhẹ urhomu rẹn izie-e. (Eph. 6:1, 2) Habaye uvuẹn ukoko na, o vwo ekete omẹgbanhon usun ekpako ukoko i teri uvwre imizu ukoko na. (1 Thess. 5:12; Heb. 13:17) Imizu emẹse ri vwa ji rọnmọ ri vwe lele eri vwiẹre aye rhirhiẹ, a ji họghọ rẹn aye ọrhẹ ekpako ukoko na. Ọrẹn, jerẹ imizu ehworhare uvuẹn ukoko na, Jesu yẹ urhomu rẹn aye.

9. Mesoriẹ o fo nẹ imizu emẹse i rhurhu urhomu ọkezẹko?

⁹ Urhomẹmro taghene Jehova ọ ha ehworhare mwu nẹ aye i kobaro ọrẹ uyono ọrhẹ ogame uvuẹn ukoko na, ọrẹn ọ ha aruẹ uphẹn ọrana rẹn emẹse-e. (1 Tim. 2:12) Mesoriẹ? Fọkiẹ iroro rọ ha i Jesu mwu no rhiẹ urhomu rẹn ọhworhare na—nọ sẹrorẹ okugbe uvuẹn ukoko na. Orhianẹ fọkiẹ erhirhiẹ re vwe roro rhọ, ọmase yọ nọ hẹrote owian ọhworhare uvuẹn ukoko na, Jehova ọ guọlọre nẹ ọmase na o rhurhu urhomie. * (1 Cor. 11:4-7) Jehova ọ ta rẹn aye nẹ aye i ruẹ ọnana orhiẹ fọkime o nirin aye sakamu-u, ọrẹn ọnana izede aye ine dje ọghọ phia rẹn eri Jehova ọ yẹre omẹgbanhon usun. Omarana, jenẹ a kpahenrhọ onọ ọnana: Me yẹ omẹgbanhon usun urhomu ekrun ọrhẹ ekpako ukoko i vwori?

10. Mesoriẹ ọkpako ukoko ono jurhi rẹn ukoko na ọkezẹko?

¹⁰ Ekpako ukoko i vwo ẹguọlọ kpahen Kristi, aye i ji vwo ẹguọlọ kpahen “igegede” ri Jehova ọrhẹ Jesu i ta rẹn aye nẹ aye i hẹrote. (John 21:15-17) Omarana,  ọkpako ukoko ọnọ sabu ni omayen jerẹ ọsẹ rẹn imizu uvuẹn ukoko na. Ọnọ sabu roro taghene orhianẹ urhomu ekrun o vwo omẹgbanhon ro no jurhi ri ne simi ekruien, ọye ọnọ ji sabu jurhi ro rorori taghene ine simi igegede i Jehova. Imizu ezẹko ina sabu guọlọ nẹ ekpako i rhiẹ ọsẹ rẹn aye, nyoma aye a ta rẹn ekpako na nẹ aye i brorhiẹn rẹn aye. Ọrẹn, ekpako ukoko ọrhẹ urhomu ekrun i vwo aruẹ omẹgbanhon usun owu?

11. Marhẹ ewian urhomu ekrun ọrhẹ ọrẹ ekpako i ru họhọ?

¹¹ Ọnyikọ Paul ọ tare taghene o vwo ohọhọme ezẹko uvwre owian urhomu ekrun ọrhẹ ọrẹ ọkpako ukoko. (1 Tim. 3:4, 5) Jerẹ udje, Jehova ọ guọlọre nẹ ihworho ekrun i huvwele urhomu ekrun na. (Col. 3:20) Ọ ji guọlọ nẹ imizu ukoko na i huvwele ekpako na. Jehova ọ guọlọre nẹ urhomu ekrun ọrhẹ ekpako ukoko i ha userhumu rẹn ihworho ri ha otọre usun aye ga i Jehova. Aye ine vwo ẹguọlọ kpahen eri ha otọre usun aye. Jerẹ omamọ urhomu ekrun, o fori nẹ ekpako i ha userhumu rẹn imizu ukoko na ri vwo edamẹ. (Jas. 2:15-17) Habaye, Jehova ọ guọlọre nẹ ekpako ọrhẹ urhomu ekrun i ha userhumu rẹn awọrọ huvwele irhi enẹyen, aye i vwe “ru vrẹn oborẹ a  ya rhotọre” uvuẹn i Baibol na-a.—1 Cor. 4:6.

12-13. Jerẹ oborẹ ọ ha Romans 7:2, me yẹ ovẹnẹ rọ ha uvwre ewian urhomu ekrun ọrhẹ ekpako ukoko?

¹² Ovẹnẹ ọduado ọ ha uvwre owian ekpako ukoko ọrhẹ urhomu ekrun. Jerẹ udje, Jehova ọ ha ekpako mwu nẹ aye wian jerẹ iguẹnzọn, ọ ji yẹ aye owian aye ine le iruedandan ri vwe kwe ghwẹriẹ nẹ ukoko na.—1 Cor. 5:11-13.

¹³ Ọrẹn, Jehova ọ yẹ urhomu ekrun omẹgbanhon usun ezẹko rọ vwọ yẹ ekpako. Jerẹ udje, Jehova ọ yẹ urhomu ekrun omẹgbanhon usun ro no jurhi rẹn ekruien, no ji ruie nẹ aye i nyalele urhi na. (Se Romans 7:2.) Jerẹ udje, urhomu ekrun o vwo omẹgbanhon ro no brorhiẹn ọke emọyen ine nẹ ada rhe uvuẹn ason. O ji vwo omẹgbanhon rọ nọ ghwọghwu aye orhianẹ aye a nyalele urhi na-a. (Eph. 6:1) Itiọrurhomẹmro, urhomu ekrun ro vwo ẹguọlọ o lele aniẹ djiroro vwẹre o ki brorhiẹn uvuẹn ekrun na; fọkime aye awanva “ugboma owu.” *—Matt. 19:6.

14. (a) Lele oborẹ ọ ha Mark 10:45, mesoriẹ oserhọ taghene Jehova ọ ha i Jesu mwu no rhiẹ urhomu rẹn ukoko na? (b) Me yẹ owian Ugboma Usuon na? (Se ekpeti na “ Owian Ugboma Usuon na.”)

¹⁴ Nyoma izobo otan na, Jehova nọ dẹ arhọ owuowọnwan uvuẹn ukoko na, kugbe kohworho kohworho ro vwo esegburhomẹmro kpahen Jesu. (Se Mark 10:45; Acts 20:28; 1 Cor. 15:21, 22) Omarana, oserhọ taghene Jehova ọ ha i  Jesu mwu, ro rhiẹ ohworho rọ ha arhọ ruẹ otan no rhiẹ urhomu rẹn ukoko na. Ri Jesu o rhiẹ urhomu na, o vwo omẹgbanhon ro no jurhi, jeghwai ruie nẹ ọwan i nyalele urhi na uvuẹn akpenyerẹn owuowọnwan, uvuẹn ekrun na, ọrhẹ ọsoso ukoko na. (Gal. 6:2) Jesu o ruẹ vrẹn ọrẹ ọye o jurhi. Ọye ọ ji ghẹrẹ ọwan owuowu.—Eph. 5:29.

15-16. Me wu yono nẹ ẹmro omizu ọmase re se Marley ọrhẹ omizu ọhworhare re se Benjamin i tare?

¹⁵ Imizu emẹse e djephia taghene aye a họghọ okokodo rẹn Jesu, nyoma aye a nyalele ọkpọvi ekpako i harẹn aye. Imizu emẹse buebun i kwerhọ oborẹ omizu ọmase owu re se Marley, ro rhirhiẹ United States ọ tare. Ọrhọ ta: “Mia ha ukẹro ọghoghanren ni owian mie rhiẹ ane ọrhẹ omizu ọmase uvuẹn ukoko na. Mia wian gbanhan ne mi vwo uruemru ro serhọ kpahen ẹkwaphiẹrhotọre i Jehova sekpahen ihworho rọ yẹre omẹgbanhon usun. Ọrẹn, esa mẹ ọrhẹ imizu ukoko na i lẹrheriẹ lọhọ mẹ ne, fọkime aye a họghọ mẹ jeghwai dje ọdaremẹro aye phia kpahen owian mia wian.”

¹⁶ Imizu ehworhare e djephia taghene aye i vwẹruọ ẹkwaphiẹrhotọre omẹgbanhon usun, nyoma aye a họghọ rẹn imizu emẹse. Omizu ọhworhare owu re se i Benjamin, ro rhirhiẹ England, ọrhọ ta: “Mi yono ekwakwa buebun nẹ ẹkpahenrhọ imizu emẹse uvuẹn uyono ukoko, ọrhẹ irorẹdjẹ kpahen oborẹ ene ru ruẹ ena owian uvuẹn aghwoghwo na ọrhẹ ọre yono ihworho rhomurhọ. Mi rheri taghene owian aye a wian ọ ghanranren omamọ.”

17. Mesoriẹ o fo na họghọ rẹn eri Jehova ọ yẹre omẹgbanhon usun?

¹⁷ Ọke ihworho ephian uvuẹn ukoko na—ehworhare, emẹse, urhomu ekrun, ọrhẹ ekpako ukoko—i rhe vwẹruọ jeghwai họghọ rẹn eri vwo omẹgbanhon usun, ukoko na no vwo ufuoma. Ọrọ mai ghanren, ọwan na rhua ujiri vwe i Jehova ro rhiẹ Ọsẹ ọwan ro vwo ẹguọlọ.—Ps. 150:6.