1. Mesoriẹ oma ọ merhen ọwan fọkiẹ i Baibol na?

 A KPẸMẸ i Jehova taghene ọ yẹre ọwan i Baibol na! Uvuẹn i Baibol na, ọ yẹre ọwan urhebro ẹghwanren ri na sabu ha userhumu rẹn ọwan nyerẹn ghele ebẹnbẹn inyenana. Ọ ji yẹ ọwan obọdẹn ifiẹrorhọ kpahen obaro na. Ọrọ mai ghanren, Jehova ọ ha i Baibol na dje eghọn sansan uvuẹn uruemru ọnẹyen rẹn ọwan. Oma ọ merhen ọwan ọke re roro kodo kpahen iruemru irhorhomu enẹyen, ọrana no mwu ọwan tikẹrẹ i Jehova rhọ, nyoma re vwo onyerẹnkugbe kpẹnkpẹnkpẹn rhẹ ọye.​—Ps. 25:14.

2. Izede sansan ego yi Jehova ọ ha djoma yen rẹn ituakpọ ne?

² Jehova ọ guọlọre nẹ ihworho i rhe yi. Ọke ahwanren, o djoma yen phia nyoma emena sansan, emena arudo, ọrhẹ emakashe na. (Num. 12:6; Acts 10:3, 4) Ọrẹn, marhẹ ene ru yono kpahen emena, emena arudo yanghene urhomu edje enana ri nẹ obẹ emakashe rhe, jokpanẹ a yare aye rhotọre? Omarana, Jehova nọ ha ehworhare “ya rhẹ ọbe” oborẹ ọye ọ guọlọre ne rhe kpahen. (Jer. 30:2) Fọkime “izede Osolobrugwẹ urhomẹmro na ọgbare,” ana sabu vwo imwẹro taghene ona ọnana ro lele ọwan tẹmro na oserhọ dẹn, ọnọ ji yẹ ọwan erere.​—Ps. 18:30.

3. Me yi Jehova o ruru rọ lẹrhẹ i Baibol na havwiẹ inyenana? (Isaiah 40:8)

³ Se Isaiah 40:8. Baibol na o tiobọnu obọdẹn ọkpọvi rẹn ehworhare ọrhẹ emẹse ri fuevwan uvwre ẹgbukpe uriusionrin buebun ne. Marhẹ ọ phia lele? Ọke jijiri rọ vrẹn ne, a ya Eyaya Ọfuanfon na rhotọre rhẹ ekwakwa ra sabu ghwọghọ, omarana owuorowu usuẹn ọbe ahwanren na ọrhọ havwiẹ inyenana-a. Ọrẹn, Jehova no ruẹ ẹkwaphiẹrhotọre ra na rharhumu ya aye rhẹ ekete erọrọ. Dedevwo eyẹbe na ihworho ri vwa gba, aye i dabu gbẹro rhotọre.  Jerẹ udje, sekpahen Eyaya Ọfuanfon na uvuẹn edjadjẹ i Hebrew, ọgba irherhe owu ọrhọ ya: “E vwo imwẹro taghene o vwo ọbe ahwanren ọrọrọ ra dabu gbẹro rhotọre rharhumu ya gbagba-a.” Omarana, udabọ ọke jijiri rọ vrẹn ne, ekwakwa ra sabu ghwọghọ ra ha ruiruo, ọrhẹ ijẹgba eyẹbe na, ana sabu vwo imwẹro taghene ẹmro re se uvuẹn i Baibol na inyenana, yẹ iroro i Jehova ro vworie.

4. Me ye ne yono kpahen uvuẹn urhomu-ẹmro ọnana?

⁴ Jehova yẹ Esiri “ẹghẹlẹ irhorhomu ọrhẹ obọdẹn ẹghẹlẹ ephian.” (Jas. 1:17) Baibol na owu usuẹn ẹghẹlẹ irhorhomu ri Jehova ọ yẹre ọwan ne. Ohworho ọrhọ yẹ ọwan ẹghẹlẹ, o djephia taghene ọ dabu rhe ọwan ọrhẹ edamẹ re vwori. Omaran ọ ji havwọ sekpahen Ohworho rọ yẹre ọwan i Baibol na. Ọke arha dabu yono kpahen ẹghẹlẹ ọnana, ne yono ekwakwa buebun kpahen Jehova. Ne yono kpahen oborẹ o rheri ọwan te, ọrhẹ oborẹ a guọlọre. Uvuẹn urhomu-ẹmro ọnana, ene yono kpahen oborẹ i Baibol na o ru dje iruemru esa ri Jehova o vwori phia: ẹghwanriẹn, orhienbro ọsoso yi ọrhẹ ẹguọlọ ye. Ọrukaro, jene yono kpahen izede ri Baibol na o ru dje ẹghwanren i Jehova phia.

5. Me yẹ izede owu ri Baibol na o ru dje ẹghwanren i Jehova phia?

⁵ Jehova o rheri taghene a guọlọ ọkpọvi ẹghwanren ọnẹyen. Baibol na rọ ha ruẹ ẹghẹlẹ rẹn ọwan na, ọ vuọnren rhẹ ẹghwanriẹn. Urhebro i Baibol na ọ ha userhumu rẹn ihworho. Baibol na o wene akpenyerẹn ihworho. Ọke ra ya ẹbe erukaro uvuẹn i Baibol na, Moses nọ ta rẹn emọ Israel: “Enana rhẹ ẹmro ghemeghe rẹn are-e, ọrẹn o mevirhọ arhọ are.” (Deut. 32:47) Ihworho ri ha ẹmro i Baibol na ruiruo, ina sabu riamerhen akpenyerẹn omamerhomẹ ji vwo efikparobọ. (Ps. 1:2, 3) Dedevwo i Baibol na o jiri ne, o ji vwo omẹgbanhon ro ruẹ akpọ ihworho rhomẹrhọ. Jerẹ udje, uvuẹn jw.org, uvuẹn oghọn ro vwo urhomu-ẹmro na “Baibol na o Wene Akpenyerẹn,” wu na mẹrẹn ikuegbe ihworho ri vrẹn 50 ro djephia taghene iyono i Baibol na ‘ọ wian [uvuẹn] oma aye’ inyenana.​—1 Thess. 2:13.

6. Mesoriẹ ana sabu ta taghene o vwo ọbe ọrọrọ rọ họhọ i Baibol na-a?

⁶ O vwo ọbe ọrọrọ rọ họhọ i Baibol na-a. Mesoriẹ? Fọkime Jehova ro vwo i Baibol na, yẹ Ọrọmaigbanhon, o nyerẹn bẹmẹdẹ, ọye yọ ji mai vwo ẹghwanren. E ji se ẹbe buebun ọrhọ tobọ rhianẹ ihworho ri yare aye i hwu ne, ọrẹn ẹghwanren ri ha ẹbe erana i vwa tọ-ọ. Ọrẹ ovẹnẹ, iruemru-urhi ri ha Baibol na i havwiẹ bẹmẹdẹ; aye i ha userhumu rẹn ihworho re nyerẹn uvwre ọke sansan ne. Ọke re se ọbe ọfuanfon ọnana, ji roro kodo kpahen oborẹ e yonorin, Jehova nọ ha ẹhẹn ọfuanfon ọnẹyen ha userhumu rẹn ọwan mẹrẹn oborẹ ene ru ha ọkpọvi Baibol na ruiruo uvuẹn akpenyerẹn ọwan. (Ps. 119:27; Mal. 3:16; Heb. 4:12) Ọrẹ imwẹro, Jehova o mwuegbe rọ nọ ha userhumu wẹn. Ofori nẹ ọrana o mwu ọwan se i Baibol na ọke ephian!

7. Marhẹ i Baibol na o ru ku ihworho i Jehova kugbe ọke ahwanren?

⁷ Izede ọghoghanren ọrọrọ ri Baibol na o ru dje ẹghwanren i Jehova phia, yẹ ọrọ ha userhumu rẹn ihworho i Jehova nyerẹn ọrẹ okugbe. Ọke emọ Israel a ruẹ Otọre Ive na, aye ni rhirhiẹ ekete  sansan rọ doro. Ezẹko ni rhie ikpirhenrin, awọrọ ne kru usurhe, erọrọ na wian owian ikebi. Emọ Israel re rhirhiẹ uvwre ekete owu, ina sabu je vwo ọdamẹ kpahen ere rhirhiẹ ekete erọrọ uvuẹn ẹkwotọre na. Ọrẹn, Jehova no ruẹ ẹkwaphiẹrhotọre rẹ emọ Israel ine koko kugbe uvuẹn erhirhiẹ sansan, nẹ aye i rhon ọke re se Ẹmro Ọnẹyen, ji dje yi fiotọre. (Deut. 31:10-13; Neh. 8:2, 8, 18) Roro kpahen oborẹ oma ono ruẹ onyẹ Israel ro vwo atamwu ọke ro te Jerusalem, ji mẹrẹn iduduru emọ Israel erọrọ ri fuevwan ri nẹ ekete erọrọ rhe uvuẹn ẹkwotọre na! Nyoma izede ọnana, Jehova nọ ha userhumu rẹn ihworho yi rhirhiẹ ye ọrẹ okugbe. Ọke oru, ọke ra ha ukoko Ilele Kristi mwu, no vwo ehworhare ọrhẹ emẹse ra djẹ edjadjẹ sansan buebun, eri titiri yanghene eri vwe titi, ọrhẹ edafe yanghene ivwiegbere. Ọrẹn, fọkime aye i vwo ẹguọlọ kpahen Eyaya Ọfuanfon na, aye i vwo okugbe uvuẹn ogame Osolobrugwẹ urhomẹmro na. Eri rhiẹ Ilele Kristi, i sabu vwẹruọ Ẹmro Osolobrugwẹ, fọkime Ilele Kristi erọrọ i ha userhumu phia, habaye aye i ji vwoma kugbe.​—Acts 2:42; 8:30, 31.

8. Marhẹ i Baibol na o ru ku ihworho i Jehova kuẹgbe inyenana?

⁸ Osolobrugwẹ ọwan ro vwo ẹghwanren, o yono ihworho yi, ji ku aye kuẹgbe nyoma i Baibol na. Baibol na yẹ esiri iyono rẹ ọwan a dabu riamerhiẹn na. Ọwan e koko kugbe uvuẹn uyono ukoko, omẹvwa okinhariẹ, omẹvwa ẹkwotọre ọke ephian, neneyo e rhon ọke re ne se i Baibol na,  dje yi fiotọre, ji ta kpahiẹn. Omarana, Baibol na ọbe ọghoghanren ri Jehova ọ ha userhumu rẹn ihworho yi “ga ye ọrẹ okugbe.”​—Zeph. 3:9.

9. Uruemru ọgo yo fori ne vwo na sabu vwẹruọ urhomu edje i Baibol na? (Luke 10:21)

⁹ Roro kpahen imwẹro ọrọrọ ro dje ẹghwanren i Jehova phia. O rurie nẹ ihworho ri vwo omeriotọre i sabu vwẹruọ i Baibol na fọkiẹ oborẹ a yariẹ lele. (Se Luke 10:21.) Ihworho uvuẹn ekete ephian ye se i Baibol na. Jerẹ oborẹ ọgba irherhe owu ọ djokarhọ, Baibol na, “ọbe ihworho buebun e se, ọye yẹ ọbe aye a ji mai dabu gbẹro rhotọre se.” Ọrẹn, ihworho ri vwo omeriotọre ọvo ye ghini vwẹruọ ye ji haye ruiruo.​—2 Cor. 3:15, 16.

10. Me yẹ izede ọrọrọ ri Baibol na o ru dje ẹghwanren i Jehova phia?

¹⁰ Ọwan a mẹrẹn ẹghwanren i Jehova rọ ha i Baibol na vwrurhe nyoma izede ọrọrọ. Jehova ọ ha i Baibol na yono ọwan, ji haye yẹ owuowọnwan ọkpọvi ọrhẹ urhebro. Ọwan ephian ina sabu mẹrẹn ọdamẹ omobọ ri Jehova o vwo kpahen ọwan ọke re se i Baibol na. (Isa. 30:21) Ọgbọ buebun, e se oghwẹmro i Baibol rọ họhọre taghene a yare fọkiẹ ọwan ọke arha dẹrughwaroghwu ebẹnbẹn. Ọrẹn, a ya i Baibol na nẹ iduduru ihworho i sabu vwẹruọ ye. Marhẹ o ru vwo iyẹnrẹn ro serhọ ọke, ro rhiẹ oborẹ wu ghwai guọlọ? Ọnana ọ phia fọkime, Ohworho ro vwo i Baibol na yọ mai ghwanren kparobọ uvuẹn akpọ na te idjuwu.​—2 Tim. 3:16, 17.

11. Marhẹ i Jehova o ru dje uruemru re vwe ni awan ruẹ phia ọke ra ya i Baibol na?

¹¹ Orhienbro ọsoso uruemru ọrọrọ ri Jehova o vwori. (Deut. 32:4) Orhienbro ọsoso o surhobọmwu uruemru re vwe ni awan ruẹ, Jehova o vwo ni awan ruẹ-ẹ. (Acts 10:34, 35; Rom. 2:11) A mẹrẹnvwrurhe taghene Jehova o vwo ni awan ruẹ-ẹ, fọkiẹ edjadjẹ sansan ra ya i Baibol na rhọ. Edjadjẹ i Hebrew ya mai ha ya ẹbe i Baibol 39 erukaro na, fọkime ọrana yẹ edjadjẹ ihworho i Jehova, a mai vwẹruọ ye ọke ọrana. Ọrẹn, ọke Ilele Kristi erukaro na, edjadjẹ i Greek nọ yẹ ihworho a mai djẹ, omarana na ha edjadjẹ ọrana ya ẹbe Baibol 27 eri kẹta na. Jehova o brorhiẹn ra na ha edjadjẹ owu ọvo ya Ẹmro ọnẹye-en. Inyenana, ihworho ri joma te 8,000,000,000 uvuẹn otọrakpọ na, a djẹ edjadjẹ buebun. Marhẹ ihworho buebun erana ine ru yono kpahen Jehova?

12. Me yẹ izede owu rẹ Daniel 12:4 o ruẹgba lele uvuẹn ọke oba na?

¹² Nyoma ọmẹraro Daniel, Jehova o veri taghene uvwre ọke oba na, “irherhe ọgbagba” rọ ha i Baibol na “ono gbephe.” Ihworho buebun ine vwẹruọ ye. (Se Daniel 12:4.) Izede owu rẹ aruẹ irherhe ọrana o ru gbephe ne, yẹ nyoma erhianrhian i Baibol ọrhẹ ẹbe sansan ra bọn kpahen i Baibol na, re fomẹ phia, ji tiobọnẹ. Baibol na o mo rhiẹ ọbe ra mai rhian ji tiobọnu ne uvuẹn otọrakpọ na. Baibol rẹ ikọpini e fomẹ phia, a ghanran omamọ ọkezẹko. Ihworho i Jehova i rhian ekete ezẹko yanghene ọsoso i Baibol na rhẹ edjadjẹ ri vrẹn 240 ne, habaye kohworho kohworho ọnọ sabu vwo yi ọphẹ. Omarana, ihworho uvuẹn egbamwa ephian a dabu kpahanrhọ “iyẹnrẹn esiri Uvie na” bọmọke oba na ọnọ rhe. (Matt. 24:14) Jehova ro brorhiẹn ọsoso, ọ guọlọre nẹ ihworho buebun i vwo uphẹn aye ine yono kpahiẹn, nyoma aye  ine se i Baibol na. Fọkime o vwo ẹguọlọ kpahen ọwan omamọ.

13. Mesoriẹ ana sabu ta taghene i Baibol na o dje ẹguọlọ i Jehova phia? (John 21:25)

¹³ Baibol na ọ ha userhumu rẹn ọwan vwẹruọ ye taghene ẹguọlọ yẹ uruemru i Jehova rọmaido kparobọ. (1 John 4:8) Roro kpahen oborẹ i Jehova ọ haba i Baibol na, ọrhẹ oborẹ o ti nie. Ọ yẹre ọwan oborẹ a guọlọre na sabu vwo onyerẹnkugbe rhẹ ọye, nyerẹn akpọ omamerhomẹ, ji vwo arhọ i bẹmẹdẹ. Ọren, fọkime i Jehova o vwo ẹguọlọ kpahen ọwan, ọ yẹ ọwan iyẹnrẹn buebun ra vwa guọlọ-ọ.​—Se John 21:25.

14. Izede ọrọrọ ọgo yẹ iyẹnrẹn i Baibol na eru dje ẹguọlọ i Jehova phia?

¹⁴ Jehova o ji dje ẹguọlọ ye phia nyoma ro lele ọwan tẹmro izede ro no brọghọ rhẹ ọwan oma. Uvuẹn i Baibol na, ọ yẹ ọwan irhi buebu-un, jeghwai jurhi oborẹ ene nyerẹn akpọ ọwan lele-e. Ukpomaran, Jehova ọ ha ikuegbe akpenyerẹn ihworho, aruẹmẹrẹn igbevwunu ọrhẹ urhebro re rhiẹromẹrẹn, ha userhumu rẹn ọwan brorhiẹn ri serhọ. Nyoma izede ọnana, Baibol na no mwu ọwan vwo ẹguọlọ, ji huvwele i Jehova nẹ ọmudu ọwan sa.

15. (a) Marhẹ i Jehova o ru djephia ne taghene o vwo ọdamẹ kpahen ihworho re se i Baibol na? (b) Uvuẹn ifoto na, ihworho ego uvuẹn i Baibol na yẹ ibiẹ ọgbọtọ na, idama na ọrhẹ omizu ọmase rọ kpako ne na, e roro kodo kpahan? (Gen. 39:1, 10-12; 2 Ki. 5:1-3; Luke 2:25-38)

¹⁵ Baibol na o djephia taghene Jehova o vwo ọdamẹ kpahen ọwan omamọ. Izede ọgo? Baibol na o vwo iyẹnrẹn ri dje kpahen  iroro ituakpọ. Ana sabu vwẹruọ iroro ihworho ra ta kpahen uvuẹn i Baibol na, fọkime aye i “vwo iroro ri họhọ erẹ ọwan.” (Jas. 5:17) Ọrọ mai ghanren, ọwan a dabu vwẹruọ ye taghene “Jehova o dje ẹguọlọ okokodo ọrhẹ arodọmẹ phia,” nyoma re ni oborẹ o ru lele rhẹ ihworho jerẹ ọwan.​—Jas. 5:11.

16. Me ye yono kpahen Jehova ọke re se iyẹnrẹn ihworho uvuẹn i Baibol na ri rusọ? (Isaiah 55:7)

¹⁶ Baibol na o djephia taghene Jehova o vwo ẹguọlọ kpahen ọwan nyoma izede ọrọrọ. Baibol na ọ yẹre ọwan imwẹro taghene Jehova ọ sẹrerhumuji ọwan vwo ọke erhe rusọ-ọ. Emọ Israel i ruẹ ọdandan haso i Jehova ọgbọ buebun; ọrẹn, ọke aye a ghini ghwẹriẹ, Osolobrugwẹ nọ harhomu aye. (Se Isaiah 55:7.) Ilele Kristi erukaro na i ji rhe taghene Jehova o vwo ẹguọlọ kpahen aye. Nyoma userhumu ẹhẹn ọfuanfon na, ọnyikọ Paul nọ ta rẹn imizu ukoko na nẹ aye i ‘harhomu ji ha urhebro’ rẹn ọhworhare ro ruẹ ọdandan ọghwaghwa na, ọrẹn ọ ghwẹriẹ ne. (2 Cor. 2:6, 7; 1 Cor. 5:1-5) Ọ merhoma re rhe taghene Jehova ọ vwọ tiẹn idibo yi fọkime aye i ruẹ ọdanda-an! Ukpomaran, ọ nyoma izede ẹguọlọ ha userhumu rẹn aye, kpọ aye viẹ, ji lẹrhẹ aye rharhumu rhiẹ igbehian yen. O veri taghene ono ji ruẹ omaran rẹn iruedandan ephian ri ghwẹriẹre inyenana.​—Jas. 4:8-10.

17. Mesoriẹ i Baibol na o rhiẹ ẹghẹlẹ ọghoghanren?

¹⁷ Jehova ọ yẹre ọwan ẹghẹlẹ orhorhomu owu. Mesoriẹ i Baibol na ọ ghanren? Jerẹ oborẹ e yono ne, Baibol na o dje ẹghwanren, orhienbro ọsoso, ọrhẹ ẹguọlọ i Jehova phia. Ọbe ọnana o djephia taghene Jehova ọ guọlọre ne rhe yi. Ọ guọlọre ne rhiẹ ugbehian yen.

18. Marhẹ ene ru djephia taghene e vwo ọdaremẹro kpahen i Baibol na ro rhiẹ “obọdẹn ẹghẹlẹ” ri Jehova o tiobọnu rẹn ọwan?

¹⁸ Ọwan a guọlọ ha ukẹro sakamu ni Baibol na ro rhiẹ “obọdẹn ẹghẹlẹ” rẹn ọwa-an. (Jas. 1:17) Omarana, jene rhe dje ọdaremẹro ọwan phia kpahiẹn. Ana sabu ruẹ ọnana nyoma re ne seyi ọke ephian, ji roro kodo kpahiẹn. Ana sabu vwo imwẹro taghene Jehova ro vwo i Baibol na, ọnọ ha ebrurhọ rhẹ omẹdamu ọwan, ne ne ji “vwo irherhe Osolobrugwẹ.”​—Prov. 2:5.