“Ọke ọmọ omizu izu mẹ ọ guọlọ leli mẹ wọnrọn, ni mi tanbọmwu uvwele yi jeghwai kpoghie. Mia guọlọ kpe yi hwuẹ.”—Paul.

“Uvuẹn oghwa ni mia kpara tuekwẹre. Mia ghwọghọ aga, ekwakwa mia ha ruiruẹn, ọrhẹ kemru kemru obọ mẹ o teri.”—Marco.

Ọkezẹko, ọwan i tuekwẹre te omara-an. Ọrẹn, ọ bẹn re ne suẹn ekwẹre ọwan ọkezẹko. Fọkime a ha ọdandan riuku mie Adam. (Rom. 5:12) Jerẹ Paul ọrhẹ Marco, ihworho ezẹko i vwo ebẹnbẹn oborẹ aye ine ru suẹn ekwẹre aye. Awọrọ i vwo ebẹnbẹn oborẹ aye ine ru suẹn iroro aye. Ọke buebun aye e roro kpahen ekwakwa ra lẹrhẹ ofẹn mwu aye, yanghene rọ lẹrhẹ ẹhẹn aye seriotọre. Habaye, awọrọ i vwo obẹnbẹn oborẹ aye ine ru kẹnoma rẹn uhrun irueruo ọfanrhiẹn, inyo ẹdẹ vrẹn oma, ọrhẹ imwu egbogbanhon ẹha.

Ihworho ri ha uphẹn rẹn iroro, ojemẹ ọrhẹ irueruo aye no sun aye, ina sabu ghwọghọ arhọ aye. Ọrẹn, ana sabu kẹnoma rẹn erhirhiẹ ọrana. Izede ọgo? Nyoma re ne vwo omerhesun. Na sabu vwo yi, jene yono kpahen enọ esa: (1) Me yẹ omerhesun? (2) Mesoriẹ ọ ghanren? (3) Marhẹ ene ru vwo uruemru ọnana ro rhiẹ usuẹn “omamọ ẹhẹn ọfuanfon na”? (Gal. 5:22, 23) Orho ru, ene yono kpahen oborẹ ana sabu ru orhianẹ e vwo omerhesun ọkezẹko-o.

Ohworho ro vwo omerhesun, o vwo ruẹ kemru kemru rẹ ẹhẹn yen ọ ta riẹ-ẹn. Ukpomaran, ọ kẹnoma nẹ ẹmro yanghene irueruo rọ nọ lẹrhẹ evwan biomu Osolobrugwẹ.

Jesu o dje oborẹ omerhesun o mevirhọ. Baibol na ọrhọ ta: “Ọke re phien yi, o phien aye kele-e. Ọke rọ rioja, ọ djofẹn mwu aye-e, ọrẹn nọ homariotọre harẹn Ohworho ro rhiẹ oguẹnzọn ọvwata na.” (1 Pet. 2:23) Jesu o dje omerhesun ọrana phia ọke evwreghrẹn ye a ha ye djechẹẹ, ọke rọ ha oberun orhan oja na. (Matt. 27:39-44) O kiki ji dje omerhesun phia ọke ilori ẹga na a damoma aye ine mwuie nyoma ẹmro rọ ta. (Matt. 22:15-22) Jesu o ji dje omerhesun phia ọke itu i Jew a rhọrọ ikpokpo fie! Ukperẹ ono ru kele, “Jesu no tiomanu jeghwai nya nẹ oghwa ẹga na.”—John 8:57-59.

Ana sabu hẹrokele udje i Jesu? Ee, te erhirhiẹ ezẹko. Ọnyikọ Peter ọrhọ ya: “Kristi ọ tobọ rioja fọkiẹ are, no tiobọnu udje neneyo are i ha kpahen idjaghwẹ ye kpẹnkpẹnkpẹn.” (1 Pet. 2:21) Dedevwo a gba-a, ana sabu nyalele udje i Jesu kpahen omerhesun kpẹnkpẹnkpẹn. Mesoriẹ ọ ghanren ne ruẹ ọrana?

A guọlọ omerhesun orhianẹ a guọlọ ru oborẹ ọnọ merhen i Jehova oma. Arha tobọ  ga i Jehova ẹgbukpe buebun ne, ana ji sabu ghwọghọ onyerẹnkugbe re vwori rhẹ i Jehova orhianẹ e sun oborẹ e ruẹ ọrhẹ oborẹ a ta-a.

Roro kpahen i Moses, ro rhiẹ “ohworho rọ mai vwo uruemru dẹndẹn uvuẹn ọsoso otọrakpọ na” ọke ọrana. (Num. 12:3) Moses o vwo erhionrin kerhọ unuebro emọ Israel uvwre ẹgbukpe buebun, ọrẹn uvwre ọke owu orho vwo omerhesu-un. Evwan no biomirien ọke aye a rharhumu brenu kpahen ame rọ kanranren. Nọ tẹmro hwainhwain rẹn ihworho na, nyoma rọ ta: “Are ra kparahasua na, are i kerhọ! Uvuẹn atita ọnana yẹ ame ina vi ha ame nurhe rẹn are?”—Num. 20:2-11.

Moses ọ sabu sun omaye-en. Ọ ha ujiri vwe i Jehova ro rhiẹ Ohworho ro tiobọnu ame izede igbevwunu-u. (Ps. 106:32, 33) Fọkiẹ ọnana, Jehova orho kwe riẹn nọ ruẹ Otọre Ive na-a. (Num. 20:12) Ye te ẹdẹ i Moses o hwu, ọkezẹko ọ vioja fọkime o suẹn ekwẹriẹ-ẹ.—Deut. 3:23-27.

Me ye yonorin? Orhianẹ o jiri ne ra ha ukoko na, o fo na tẹmro hwainhwain rẹn ihworho re ruẹ oborẹ ọnọ lẹrhẹ evwan biomu ọwan, yanghene ihworho ri fori na ha ọkpọvi riẹ-ẹn. (Eph. 4:32; Col. 3:12) Itiọrurhomẹmro, arha hwa ne, nọ bẹn re ne vwo erhionrin. Ọrẹn, karorhọ i Moses. A guọlọ nẹ omamọ onyerẹnkugbe re vwori rhẹ i Jehova nọ ghwọghọ fọkime e dje omerhesun phia-a. Me ya na sabu ru ne vwo uruemru ọghoghanren ọnana?

Nẹrhomo na yọ ẹhẹn ọfuanfon na. Mesoriẹ? Fọkime omerhesun omamọ ẹhẹn ọfuanfon Osolobrugwẹ, Jehova o ji tiobọnie rẹn ihworho ra nekpẹn yen. (Luke 11:13) Nyoma ẹhẹn ọfuanfon na, Jehova ọnọ sabu yẹ ọwan omẹgbanhon ra guọlọre. (Phil. 4:13) Ọnọ sabu ha userhumu rẹn ọwan vwo uruemru ẹhẹn ọfuanfon na erọrọ jerẹ ẹguọlọ, rọ nọ lẹrhẹ ọwan bọn omerhesun ọwan gbanhon.—1 Cor. 13:5.

Kẹnoma rẹn kemru kemru rọ nọ lẹrhuọ je dje omerhesun phia. Jerẹ udje, kẹnoma rẹn iwẹbsaiti kugbe iruẹn ọrhẹ ughe re jiri iruemru ri sọre. (Eph. 5:3, 4) Itiọrurhomẹmro, o fori na kẹnoma rẹn kemru kemru rọ nọ lẹrhẹ ọwan ru oborẹ ọsọre. (Prov. 22:3;  1 Cor. 6:12) Jerẹ udje, o fori nẹ ohworho ro vwo oruru kpahen irueruo ọfanrhiẹn, ọ kẹnoma rẹn ẹbe ọrhẹ ughe sansan re jiri ọfanrhiẹn.

Ọnọ sabu bẹn ra na nyalele urhebro ọrana. Ọrẹn, erhe dje omẹdamu phia, Jehova ọnọ yẹ ọwan omẹgbanhon ra guọlọre re ne sun oma ọwan. (2 Pet. 1:5-8) Ọnọ ha userhumu rẹn ọwan sun iroro, ẹmro ọrhẹ idjaghwẹ ọwan. Paul ọrhẹ Marco, ra tẹmro kpahen vrẹn ne, i yono oborẹ e suẹn ekwẹre ọgbogbanhon aye. Ji roro kpahen omizu ọhworhare owu ro kiki biomevwan ọke ro ghwa imoto, ọ tobọ lele awọrọ kunu. Me yo ru kpahiẹn? Nọ tare, “Ni mia nẹrhomo nẹ ẹhẹn sa kẹdẹkẹdẹ. Mi se irhomu-ẹmro ri ta kpahen omerhesun, ji yono ekete i Baibol ri na ha userhumu mẹ. Dedevwo o jiri ne mie ruẹ ọnana, mi ji bru ẹkẹ te oma mi ne vwo ẹhẹn ọfọfọ kẹdẹkẹdẹ. Mie ji kiki nẹ oghwa neneyo mi je rhe brokpakpa uvuẹn izede.”

Ọkezẹko, ọ bẹn re ne dje omerhesun phia. Ọrana ọrhọ phia, ofa ọnọ sabu ruẹ ọwan ra na nẹrhomo vwe i Jehova. Ọrẹn, o fori na nẹrhomo maido ọke ọrana. Omarana, nẹrhomo vwe i Jehova ogege. Rẹ ye nọ harhomuo, nekpẹn userhumu ọnẹyen, ji brorhiẹn wu na kẹnoma rẹn aruẹ orusọ ọrana. (Ps. 51:9-11) Wu vwe roro taghene Jehova ọ kpahanrhọ ẹrhomo arodọmẹ wu nẹ vwe yi-i. (Ps. 102:17) Ọnyikọ John ọ karorhọ ọwan taghene ọbara i Jesu “o ruru ọwan fon nẹ edandan ephian ne.” (1 John 1:7; 2:1; Ps. 86:5) Karorhọ taghene Jehova ọ ta rẹn idibo yi nẹ aye i harhomu awọrọ ọgbọ buebun. Omarana, ana sabu vwo imwẹro taghene ọnọ ji harhomu ọwan.—Matt. 18:21, 22; Col. 3:13.

Jehova o biomevwan ọke i Moses ọ tuekwẹre ibiọke uvuẹn ato na. Ọrẹn, Jehova ọ harhomie. Baibol na o ji dje i Moses rhẹ udje esegburhomẹmro ọgbogbanhon. (Deut. 34:10; Heb. 11:24-28) Jehova ọ ha uphẹn rẹn i Moses nọ ruẹ Otọre Ive na-a, ọrẹn ọnọ rhọmọ i Moses rhiẹ akpọ i Paradais obaro na, ji yẹ ye arhọ i bẹmẹdẹ. Ana ji sabu vwo ẹruefirhọ ọnana orhianẹ a damoma dje uruemru omerhesun phia.—1 Cor. 9:25.