IHWORHO buebun i rhe kpahen iyẹnrẹn i Jesu ra kanren mwu orhan erhẹrhẹ ihi awanva. (Matt. 27:35-38) Ọrẹn, ibiẹ ẹfro ọ havwiẹ sẹ iyẹnrẹn i Baibol na kpahen orinmi Jesu ọ gbare, ọke rọ ta taghene a dabu mwuegbe orinmi na, ọke oru ne sinrien.​—Mark 15:42-46.

Era frẹfro kpahen iyẹnrẹn i Matthew, Mark, Luke ọrhẹ John, i tare taghene o serhọ ra na dabu sin ohworho re kpe mwu orhan, jerẹ oborẹ e sin awọrọ-ọ. Ukpomaran, o fori ne sin aye izede ọrọrọ. Ariel Sabar, ro rhiẹ ọrọ kpare iyẹnrẹn, rọ ya iyẹnrẹn owu rọ ha ọbe re se Smithsonian, no dje kpahen ekete iroro ọrana o nurhe: “Ne kpe ohworho mwu orhan, yẹ ojẹriọ ra harẹn ilogbozighi ri ha amwa, egba irherhe ezẹko, i nirien rhiẹ oborẹ o vwo serhọ rẹ itu i Rome ine kpe ohworho hwu izede omaran ji dabu sien.” Itu i Rome i guọlọre nẹ ihi re brorhiẹn kpe i rioja omamọ, omarana aye i rhe hwu, na nyaji orinmi aye vwo rhẹ oberun orhan na, neneyo eranmo ra djoma i sabu riẹ. Orho ru, ne donron oborẹ eranmo na i re hẹrhẹ rhẹ usin.

Ekwakwa ahwanren ra tọn mẹrẹn, i djephia taghene iyẹnrẹn ọrana ọgba-a, maido sekpahen isuaso itu i Jew ezẹko re kpe hwu. Uvuẹn ẹgbukpe 1968, na mẹrẹn isuaso ọhworhare owu re kperi. A mẹrenriẹn uvuẹn ekete usin re siẹn ekrun itu i Jew ezẹko rhọ rọ kẹrẹ i Jerusalem. Ugboma yen rọ hẹrhẹre ọ ha uvuẹn ekpeti ra sẹrorẹ isuaso rhọ. Isuaso aghwẹ ọ ha usuẹn oborẹ a mẹrẹnren na. A ha upẹrẹ kanriẹn mwu ophanphan owu ro seri te 11.5 centimeter (4.5 in.). Sabar ọrhọ ta: “Odẹ ọhworhare ra mẹrẹn isuaso aghwẹ ye na Yehochanan, ọnana no djephia taghene iyẹnrẹn ra haphia uvuẹn Matthew, Mark, Luke ọrhẹ John kpahen ekete re sin i Jesu rhọ, urhomẹmro.” Ọrẹ omamerhomẹ, “isuaso aghwẹ i Yehochanan ra mẹrẹnren o djephia taghene itu i Rome i rhe kpe itu i Jew mwu orhan, aye e kwe ne sin aye izede ro serhọ.”

Ọnọ sabu vwo iroro sansan kpahen oborẹ isuaso aghwẹ ra mẹrẹnren na o djephia kpahen oborẹ a kanren i Jesu lele uvuẹn orhan na. Ọrẹn, ọ dabu fiotọre taghene e donron irinmi ihi ezẹko re kpe mwu orhan fughwẹ-ẹ, ukpomaran na dabu sin aye. Itiọrurhomẹmro, ana sabu hẹroso oborẹ i Baibol na ọ ta kpahen orinmi Jesu re sinrin. Oborẹ a mẹrẹnren ọ hobọtua oborẹ i Baibol ọ tare.

Ọrọ mai ghanren, Jehova ọ mẹraro rhotọre taghene uvuẹn usin ọdafe ye ne sin Jesu rhọ, o vwo ohworho rọ nọ sabu lẹrhẹ ẹmro i Jehova je rugba-a.​—Isa. 53:9; 55:11.