E VWIẸRE mẹ uvuẹn i Hemsworth rọ ha uvuẹn Yorkshire, England uvuẹn ẹgbukpe 1923. Mi vwo omizu ọkpako owu, odẹ ye i Bob. Ọke mia ha uvwre ẹgbukpe irhinrin, ihworho ezẹko ni yẹ ọsẹ ame ro vwo utuoma kpahen omeru itu ẹga, ẹbe ezẹko ri ghwolo aphiphẹn ẹga efian phia. O vwo omamerhomẹ kpahen oborẹ o seri na. Ẹgbukpe ezẹko a vrẹn hin, omizu owu re se Bob Atkinson nọ rhiẹ oghwa ame, no kporo ikpekporo ro vwo ẹmro Omizu Rutherford rẹn ame. Ame ni mẹrenvwrurhe taghene ẹko ihworho ri yẹ ọsẹ ame ẹbe ro seri na yi ji fomie phia! Ọsẹ mẹ ọrhẹ izu mẹ ni tare taghene Omizu Atkinson o lele ame riẹ emaren kowuọwọn kowuọwọn, nọ sabu kpahenrhọ enọ buebun rẹ ame i vwori. Na ha use rẹn ame riẹ uyono uvuẹn oghwa omizu owu rọ vwọ ghwai seri phan. Ogege, ame ni tuẹn uyono ẹnya rhọ, na ha ukoko owu mwu uvuẹn Hemsworth. O jiri-i, ame na ha use rẹn zone servant ọrhẹ ekobaro nẹ aye i rhiẹ oghwa ame me lele ame riẹ emaren. (zone servant ye me rhe rhẹ iniruo okinhariẹ) Oborẹ ame i nyerẹn lele ọ sẹre mẹ ẹro-o.

Ame ni tuẹn eyẹsuọ rhọ, ọrẹn ọsẹ mẹ nọ ta rẹn omizu mẹ, “Wu rha guọlọ rhiẹ ọkobaro ọke ephian, ana dobọ eyẹsuọ ji.” Bob no kwerhọ ye, nọ tuẹn owian ọkobaro rhọ ọke ro te ẹgbukpe 21. Ẹgbukpe eva a vrẹn hin, ọke mie te ẹgbukpe 16, ni mi ji tuẹn owian ọkobaro rhọ. Erhe ti ehion ọkprughwre nie, ọgbọ buebun mẹmẹ ọvo ye riẹ aghwoghwo rhẹ testimony card ọrhẹ phonograph. Ọrẹn, Jehova nọ ha ebrurhọ mẹ nyoma mie vwo ohworho owu mie yono, ro ruẹ riaro. Ọke oru, ihworho buebun uvuẹn ekrun ohworho mie yono na, ni ji rhiabọ dede urhomẹmro na. Ẹgbukpe rọ ha kpahiẹn, na hare mẹ ọrhẹ Mary Henshall mwu ẹrhẹ ekobaro oghẹnrensan. Ne djerẹ ame ya ga uvuẹn amwa re vwe kiki ghwoghwo uvuẹn Cheshire.

Ọke ọrana e fiuvweri akpọ ephian ọreva ne, ne jurhi taghene emẹse i hobọtua uvweri na. Rẹ ame e rhiẹ ighwoghwẹmro ọke ephian na, ame ne roro taghene urhi na o sekpahen ame-e. Ọrẹn, ẹghware na o kwe-e, omarana ne firi mẹ rhẹ ekanron te ẹdọke 31. Ọke mie te ẹgbukpe 19, ni mi ta rẹn iguẹnzọn na taghene fọkiẹ ẹhẹn obrorhiẹn mẹ mi sabu vwobọrhọ owian ro sekpahen uvweri-i. Na kparere mẹ riẹ  ẹghware ẹva, ọrẹn, ne tiobọnu mẹ ọke oru. Uvwre ọke ọnana, mi rheri taghene ẹhẹn ọfuanfon na ọ ha userhumu mẹ, habaye, Jehova ọ mọrọn abọ mẹ, nyoma o ru mẹ gbanhon.​—⁠Isa. 41:​10, 13.

Mi vwa i Arthur Matthews uvuẹn ẹgbukpe 1946. Ọke ọrana, ọ ghwai nẹ ekanron rọ daji te ibiamo esa rhe obọ, fọkime o kwe vwobọrhọ uvweri fọkiẹ ẹhẹn obrorhiẹn ye-en, ọke oru, no kwomakugbe omizie re se i Dennis ro rhiẹ ọkobaro oghẹnrensan uvuẹn Hemsworth. Ọsẹ aye o yonirin aye kpahen i Jehova avwọke aye a ha emọvwerhe, aye ni bromarhame ọke aye a ha uphuphẹn. O jiri-i, ne dje i Dennis riẹ ẹkwotọre Ireland, nọ nyajẹ Arthur ọvo vwo. Ọke ọsẹ mẹ ọrhẹ izu mẹ a mẹrẹn oborẹ Arthur ọ dabu wian gbanhan te jeghwai dabu rhua omayen, aye ni ta riẹn no mo lele aye rhirhiẹ. Ọke mie rhiẹ ọpha ruẹ ọsẹ mẹ ọrhẹ izu mẹ, mẹmẹ ọrhẹ Arthur na homakpahontọre ghwe imize ra riẹ emaren. Ọke oru, ame na ya ileta vwe omoma ame. Uvwre ẹgbukpe 1948, na rharhumu fi Arthur rhẹ ekanron te ibiamo esa. Ọke oru, ame ni rọnmọren uvuẹn January 1949, rhẹ ẹhẹn rẹ ame ina ga kugbe uvuẹn ẹrhẹ ọkobaro ọke ephian. Nyoma userhumu i Jehova ọrhẹ ọke ame i dabu kwaphiẹrhọ, ame ni sabu wian owian ọkobaro na, ame na ha ibiẹ uphẹn ame i vwori guọlọ igho nyoma ame a rhọrọ emamọ ya rhẹ.

Ẹgbukpe owu ọ vrẹn hin, ne dje rẹ ame riẹ obọrẹ o rierun uvuẹn Ireland, ame i kiki riẹ Armagh, ame i ki riẹ Newry, emwa enana i vwo itu ishọshi Catholic buebun. Ofẹn ọ havwiẹ omamọ uvuẹn ekete erana, nọ lẹrhẹ ame dabu ha ẹghwanren ruiruo uvuẹn owian aghwoghwo na. Ame e ru uyono ukoko uvuẹn oghwa ekrun owu rọ ha iroko ikpe seri nẹ ekete ame e rhirhiẹ. Emrẹ ihworho ẹrẹnren ye riẹ uyono na. Arha ha use rẹn ame nẹ ame i rhirhiẹ ye te ẹdẹ ọreva ye, ame ne semerhẹn otọre ọkaka jeghwai riẹ omamọ emaren urhiọke ẹdẹ ọreva ye. Orhiẹ emru omamerhomẹ rẹ ame e rhe taghene Iseri Jehova buebun i ha avwaye ne.

Omizu mẹ ọrhẹ aniẹ re se Lottie a ga uvuẹn ẹrhẹ ọkobaro oghẹnrensan uvuẹn Ireland, ame awan ẹne ni riẹ omẹvwa ọduado obẹ Belfast uvuẹn ẹgbukpe 1952. Oghwa omizu owu avwaye yẹ ame ephian i rhirhiẹre kugbe Pryce Hughes rọ hẹrote oghọn ukoko i Britain ọke ọrana. Ason owu, ame ni tẹmro kpahen ọbe na God’s Way Is Love re tiobọnu maido fọkiẹ itu Ireland. Omizu Hughes nọ tẹmro kpahen oborẹ ọ bẹn te re ne ghwoghwo rẹn ihworho re riẹ ishọshi Catholic uvuẹn Ireland. E le imizu na buebun nẹ oghwa aye, habaye, irherẹn ishọshi e dje ilogbozighi ya kparehaso imizu na. Omizu Pryce nọ tare: “Ame i guọlọ esa ọrhẹ ane ezẹko ri vwo imoto neneyo a sabu vwobọrhọ owian aghwoghwo oghẹnrensan re ne tiobọnu ọbe na rẹn ihworho buebun uvuẹn ẹkwotọre na.” * Ogege ame ni tare, “Ame ine ruie!” Ọrana yẹ ẹkpahenrhọ ame i haphia uvuẹn oberun na.

Ekete owu rẹ ekobaro a sabu rhirhiẹ ọke ephian uvuẹn Dublin yẹ oghwa omizu ọmase owu rọ fuevwan  ga i Jehova ọke jijiri ne, ihworho e se yi Ma Rutland. Ọke ame a dobọji avwaye ibiesuọn, jeghwai rhẹ ekwakwa ezẹko, ame awan ẹne ni ruẹ imotosaikoro i Bob ro vwo ekete ihworho e siyẹ uvuẹn okokọ ye, ame ni ya guọlọ imoto rẹ ame ina dẹ. Ame ni mẹrẹn omamọ imoto ro vwo rhiẹ ọkpokpọ, ame ni ta rẹn ohworho rọ rhẹ ye na nọ ghwa ye vwe ame, ra mẹriẹn taghene o vwo ọrọ sabu ghwa imoto usuẹn ame-e. Ason o te, Arthur no siyẹ ukpe ame, no ruẹ jerẹ ohworho rọ ghwa imoto. Ọke i Arthur ọ damoma rọ nọ ghwa imoto na nẹ ekete re gbo rien rhọ urhiọke ẹdẹ ọreva ye imishọnari owu re se Mildred Willett (rọ rọnmọ John Barr ọke oru) nọ rhere. Mildred Willett o rhe oborẹ a ghwa imoto! Ọye no yoni Arthur oborẹ a ghwa imoto lele, ame ni tuẹn onya rhọ!

Ame na guọlọ ekete ame ine rhirhiẹ. A ta rẹn ame bi taghene ame i vwe rhirhiẹ imoto ọduado ro vwo oghwa-a, nime evwreghrẹn ina sabu torhẹ ame rhẹ uvuien, omarana, ame na guọlọ omamọ oghwa, ọrẹn, ame a mẹrẹ-ẹn. Ason ọrana, ame awan ẹne ni semerhẹn uvuẹn imoto ame na. Ẹdẹ ọreva ye, ame ni mẹrẹn imoto ọduado owu, ro vwo oghwa ọkokamu rhẹ ekpa ekokamo eva. Avwaye nọ yẹ ame i rhirhiẹre. O gberẹ ame unu ọke eghwẹrẹ ezẹko e kwe taghene ame i gbo imoto ame rhẹ otọre aye. Ame i sabu ghwoghwo rẹn ihworho re rhirhiẹ ekete ro seri te iroko 10 riẹ 15. Ame i rhe ghwoghwo hin, ame na ghwẹrioma ya vwa ihworho rẹ ame i kiki ghwoghwo riẹn bi.

Ọ lọhọre omamọ ọke ame a rharhumu bru ihworho ri ha obọrẹ o riotọre uvuẹn ẹkwotọre na, ame ni tiobọnu ẹbe ri te 20,000 jeghwai ya edẹ ihworho ri vwo omamerhomẹ kpahen iyẹnrẹn esiri na vwe oghọn ukoko rọ ha uvuẹn i Britain. Ghini ebrurhọ ọduado ra mẹriẹn taghene Iseri Jehova ri ha avwaye i bunrun omamọ ne!

Ọke oru, ne dje rẹ ame riẹ London. Uvwre ikprughwre ezẹko, oghọn ukoko rọ ha uvuẹn i Britain no se Arthur nyoma ifonu taghene ọ tuẹn owian oniruo okinhariẹ rhọ ẹdẹ ọreva ye! Ọke e yonie te ọkprughwre owu hin, ame ni riẹ i Scotland. Arthur o vwo ọke buebun ro no mwuegbe ẹmro ọnẹye-en, ọrẹn, omẹdamu ọnẹyen ro ruẹ ekwakwa enana uvuẹn ogame i Jehova, ọ ha urhebro mẹ. Owian ame na, ọ ghini merhen ame oma omamọ. Ame i gare uvuẹn ẹkwotọre ekokamo uvwre ẹgbukpe buebun ne, no rhiẹ emru omamerhomẹ ame a rharhumu ha uvwre imizu emẹse ọrhẹ ehworhare buebun.

Uvuẹn ẹgbukpe 1962, ọke e se Arthur riẹ isukuru i Gilead rọ nọ ha ibiamo ikpe, ame ni dẹrughwaroghwu orhienbro ọduado. Ame ni brorhiẹn taghene dedevwo Arthur ọnọ nyaji mẹ vwo, o ji serhọ rẹ ono riẹ isukuru na. Ra mẹriẹn taghene mẹmẹ ọvo yi havwiẹ na, ne djeri mẹ riẹ Hemsworth, ni mi ga ẹrhẹ ọkobaro oghẹnrensan. Ẹgbukpe owu ọ vrẹn, Arthur nọ ghwẹrioma rhe, ne dje rẹ ame ye kin Scotland, England, ọrhẹ Ireland.

Uvuẹn ẹgbukpe 1964, na yẹ Arthur owian rọ nọ hẹrote oghọn ukoko rọ ha uvuẹn Ireland. Fọkime  ame a mẹrẹn omamerhomẹ nẹ owian ame, ofẹn no kiki mwu ame ọke a yẹ ame owian ọkpokpọ na. Ri mie roro kpahen oborẹ ọ phia vrẹn ne na, oma ọ merhen mẹ taghene ame i vwo uphẹn rẹ ame a ga uvuẹn oghọn ukoko. Mi vwo imwẹro taghene erhe rhiabọ dede owian ra vwa guọlọ ru, Jehova ọnọ ha ebrurhọ rẹn ọwan. Mi wianren uvuẹn ọfisi, ekete re fomu ẹbe, ekete re sere emaren, ọrhẹ owian erufon. Uvwre ọke ezẹko, ame i ji kin ẹkwotọre buebun, ame ni jeghwai rhe imizu buebun uvuẹn ẹkwotọre na. Oborẹ ọ lẹrhere mẹ vwo omamọ onyerẹnkugbe rhẹ imizu ri ha uvuẹn Ireland, yẹ owian ame e kin ikoko na ọrhẹ ọrẹ ame a mẹrẹn ihworho ame i yonorin ri ru riaro. Ọnana ghini ebrurhọ ọduado!

Dublin ye kiki ru omẹvwa oghẹnrensan re ruru uvuẹn Ireland uvuẹn ẹgbukpe 1965. * Udabọ ẹkparehaso ọgbogbanhon, a sabu ru omẹvwa na rhẹ efikparobọ. Ihworho ri te 3,948 yi nyaren, awan 65 ni bromarhame. A ya ileta ekpẹmẹ vwe imizu ri fi oghwa aye rhotọre rẹn imizu ri te 3,500 ri nẹ ekete erọrọ rhe. Ihworho ri vwo eghwa na, ni jiri omamọ uruemru imizu na i vwori. Ọnana ghini emru igbevwunu uvuẹn Ireland.

Uvuẹn ẹgbukpe 1966, ne rurie nẹ oghọn ukoko rọ ha uvuẹn Dublin ọ hẹrote ewian re ruẹ uvuẹn obọrẹ o rierun ọrhẹ obọrẹ o riotọre uvuẹn Ireland, ọnana ọ vẹnẹ oghalẹ rọ ha uvwre igọmẹti ọrhẹ ishọshi sansan ri ha avwaye. O gberẹ ame unu rẹ ame a mẹrẹn otu Catholic buebun ri me rhiabọ dede urhomẹmro na jeghwai kwomakugbe ga rhẹ imizu ri riẹ ishọshi erọrọ bi.

Uvuẹn ẹgbukpe 2011, enyerakpọ ame no wenerin omamọ ọke e ku oghọn ukoko i Britain ọrhẹ ọrẹ Ireland kugbe no rhiẹ owu, ne dje rẹ ame riẹ oghọn ukoko rọ ha uvuẹn London. Ame i rhon iyẹnrẹn ọnana, uvwre ọke oma Arthur ọ vwọ ghwai serhọ. O kpomu emiamo rọ hobọte isuaso ọrhẹ iriẹn omayen. Uvuẹn May 20, 2015, esa mẹ mi lele ga uvwre ẹgbukpe 66 ne, no hwuru.

Uvwre ẹgbukpe ezẹko rhe na, ẹhẹn mẹ o seriotọre, mia jeghwai mwuomarhọ ọkezẹko. Vẹrhẹ bi, Arthur yọ yẹ mẹ urhebro. Ọ da re mẹ omamọ! Ọrẹn, wu rha dẹrughwaroghwu aruo erhirhiẹ ọnana, nu we tiẹ kẹrẹ i Jehova rhọ. O rhiẹ emru omamerhomẹ mie rhe taghene ihworho buebun i vwo ẹguọlọ kpahen Arthur. Imizu buebun e dje ileta vwe mẹ nẹ Ireland, Britain, tobọ te United States. Ileta enana ọrhẹ urhebro rẹ omizu Arthur re se Dennis ọrhẹ Mavis ro rhiẹ aniẹ, kugbe urhebro imizu mẹ Ruth ọrhẹ Judy i yẹre mẹ, i ghini ha userhumu mẹ omamọ.

Ekete i Baibol ro ghini ru mẹ gbanhon yẹ Isaiah 30:18. Ọrhọ ta: “Ọrẹn, Jehova o vwo erhionrin ro no dje arodọmẹ wẹn, ono vẹnrẹn no dje arodọmẹ wẹn. Nime i Jehova, ọye Osolobrugwẹ ro brorhiẹn ọsoso. Omamerhomẹ ọ havwiẹ rẹn ihworho re fiẹrorhọ ye.” Ọ yẹ mẹ urhebro mie rhe taghene i Jehova ọ hẹrhẹ ọke ro no ru ekwakwa serhọ jeghwai yẹ ọwan ewian irhorhomu uvuẹn akpọ ọkpokpọ na.

Ri mie roro kpahen oborẹ ọ phia rẹn ame vrẹn ne, mi sabu mẹrẹn oborẹ i Jehova ọ ha ọkpọvi ọrhẹ ebrurhọ rẹn owian ame uvuẹn Ireland! Ghini uphẹn ọduado mie vwobọrhọ owian aghwoghwo na uvuẹn avwaye. Itiọrurhomẹmro, re ru oborẹ i Jehova ọ tare taghene e ru, ọ ghini ha ebrurhọ buebun sa.