JOSEPH ONYẸ ARIMATHEA o rhe taghene ọye ọnọ sabu vwo uduefigbere ro no bru igọvunọ ro sun Rome na-a. E rhe Pontius Pilate rhẹ ọludu. Ọrẹn, orhianẹ a guọlọ dabu sin i Jesu, o fori nẹ ohworho o bru i Pilate nya, ne tiobọnu orinmi Jesu. Joseph o rorori bi taghene ọnọ bẹn, ọrẹn, ọ phia omara-an. Ọke i Pilate ọ nọ isodja owu sẹ i Jesu o hwu ne, no kweri taghene e tiobọnu orinmi Jesu. Omarana, dedevwo i Joseph o ji mwuomarhọ, no brokpakpa riẹ ekete e kpe i Jesu.​—⁠Mark 15:​42-45.

• Ọrọmo yi Joseph onyẹ Arimathea?

• Onyerẹnkugbe ọgo yi Joseph ọrhẹ i Jesu i vwori?

• Mesoriẹ o fo ne wu yono kpahen ikuegbe i Joseph?

Uvuẹn iyẹnrẹn i Mark ọ ya kpahen i Jesu, e se Joseph “omamọ ohworho usuẹn iguẹnzọn re ha uvuẹn oghwa ẹghware na.” Uvuẹn erhirhiẹ ọnana, oghwa ẹghware na ọnọ sabu rhiẹ sanhedrin na, ọnana yẹ ẹghware ro rierun rọ jeghwai vwo omẹgbanhon omamọ rẹn itu i Jew na. (Mark 15:​1, 43) Omarana, Joseph ọ ha usuẹn ere suẹn ihworho na, ọkezẹko, ọnana yọ lẹrheriẹ sabu lele Pilate tẹmro kugbe. A jeghwai hunute yi taghene i Joseph o feri omamọ.​—⁠Matt. 27:⁠57.

Buebun ihworho ri ha uvuẹn sanhedrin na i vwo utuoma kpahen i Jesu. Fọkiẹ ọnana aye ni djẹ iroro aye ine kpe i Jesu. Ọrẹn, Baibol na ọ tare taghene i Joseph, “omamọ ohworho ro ji rhiẹ ọvwata.” (Luke 23:50) Ọ họhọ ihworho erọrọ ri ha uvuẹn i Sanhedrin na-a, fọkime ọ ta urhomẹmro ọke ephian, ọ damoma huvwele Osolobrugwẹ jeghwai nyerẹn akpọ ro serhọ. Habaye, Joseph ọ ji “hẹrhẹ Uvie Osolobrugwẹ,” ọnana no dje oborẹ ọsoriẹ ọye o rhiẹ owuọwan usuẹn idibo i Jesu. (Mark 15:43; Matt. 27:57) Ọkezẹko, ọnana yọ lẹrheriẹ vwo ẹguọlọ kpahen iyono i Jesu, nime urhomẹmro ọrhẹ orhienbro ọsoso i ghanren riẹn omamọ.

John 19:38 ọ tare taghene i Joseph “odibo i Jesu ọrẹ odjahen fọkiẹ ofẹnzẹ itu i Jew na.” Mesoriẹ i Joseph ọ zofẹn? Joseph o rheri taghene itu i Jew na i vwo utuoma kpahen i Jesu, aye i jeghwai brorhiẹn rẹ aye ine le ohworho ro vwo esegburhomẹmro kpahen i Jesu nẹ i synagogue na. (John 7:​45-49; 9:22) Erhe le ohworho nẹ i synagogue na, ihworho i vwa rha họghọ riẹ-ẹn, ihworho na kẹnoma riẹn, aye ne nie jerẹ ohworho re le nẹ oma. Ọnana nọ lẹrhẹ i Joseph kpọke ro no dje esegburhomẹmro ro vwo kpahen i Jesu phia uvuẹn afiede. Orho dje yi phia, ene tie nẹ ẹrhẹ rọ havwọ, a ji họghọ riẹn ghwomara-an.

Orhiẹ i Joseph ọvo yọ ha uvuẹn aruo erhirhiẹ ọrana-a. John 12:42 ọ tare taghene “buebun ihworho re suẹn na i vwo esegburhomẹmro [kpahen i Jesu], ọrẹn, aye a sabu dje yi phia-a, fọkime aye a zofẹn itu Pharisee na, ne je le aye nẹ synagogue na.” Ohworho ọrọrọ rọ ji zofẹn yẹ Nicodemus, rọ ji ha usuẹn iguẹnzọn ri ha uvuẹn Sanhedrin na.​—⁠John 3:​1-10; 7:​50-52.

Ọrẹn, Joseph ọ sabu dje yi phia taghene ọye odibo i Jesu ọrẹ afiede-e. Ọnana o rhiẹ emru egbobọse nime, Jesu ọ tare: “Kohworho kohworho rọ tẹmro kpahen mẹ obaro ituakpọ, mi na ji tẹmro kpahiẹn rẹn Ọsẹ mẹ rọ ha obẹ odjuwu. Ọrẹn, kohworho kohworho rọ tenren mẹ obaro ituakpọ, mi na ji tiẹn obaro Ọsẹ mẹ rọ ha obẹ odjuwu.” (Matt. 10:​32, 33) Joseph ọ tiẹn i Jesu-u,  ọrẹn, o ji vwo uduefigbere rọ tẹmro kpahiẹ-ẹn. Wẹwẹ vwo?

Ọrẹn, Joseph o ruẹ oborẹ o rhomurun, Baibol na ọ tare taghene Joseph ọ hobọtua iroro re ne kpe i Jesu-u. (Luke 23:51) Ọkezẹko, Joseph o riẹ ẹghware ra djẹ iroro re ne kpe i Jesu na-a. Kerhirhiẹ kerhirhiẹ, oma ọ merhen i Joseph kpahen osehiẹn ọnana-a, ọrẹn, ọ sabu ru emru owuorowu kpahiẹ-ẹn!

Ọke e kpe i Jesu hin, Joseph no fi ofẹnzẹ ituakpọ kparobọ, nọ jeghwai brorhiẹn rọ nọ hobọtua idibo i Jesu. Orhienbro ọrana yọ ha uvuẹn Mark 15:43 rọ tare: “No fiudugbere bru i Pilate nọ ta riẹn no tiobọnu orinmi Jesu riẹn.”

Ọ họhọre taghene i Joseph ọ ha ekete re kpe i Jesu. Itiọrurhomẹmro, Joseph o kiki Pilate rhe kpahen uhwu i Jesu. Ọnana yẹ ọsoriẹ, ọke i Joseph ọ nekpẹn orinmi Jesu, igọvunọ na “no roro sẹ [i Jesus] o ghini hwu ne.” (Mark 15:44) Ọnọ sabu rhirhiẹ taghene omiamiamo i Jesu ọ dẹrughwaroghwu oberun orhan oja na ri Joseph ọ mẹrẹnren, yọ lẹrheriẹ brorhiẹn ro no dje esegburhomẹmro ro vwori kpahen i Jesu phia. Kerhirhiẹ kerhirhiẹ, Joseph o ru oborẹ ọgbare. Orho rhiẹ odibo ọrẹ odjahen ghwomara-an.

Urhi itu i Jew ọ tare taghene e sin ihworho re kperi bọmọke ason ono te. (Deut. 21:​22, 23) Ọrẹn, itu i Rome a nyajẹ aruo ihworho erana re kperi na vwo, nẹ aye i gbon yanghene aye ne doron aye rhọ usin kpekpa.  Ọrẹn, ọrana rhẹ oborẹ ọ ha ẹhẹn i Joseph kpahen orinmi Jesu-u. Joseph o vwo usin ro ruru obọ rọ kẹrẹ ekete e kpe i Jesu na. E ji sin ohworho rhẹ usin ọrana dẹ-ẹ, ro djephia taghene o ji jiri i Joseph ọ kwa nẹ Arimathea * riẹ Jerusalemu-u, ọ jeghwai vwo rhẹ ẹhẹn taghene avwaye ye ne sin ihworho ri hwuru uvuẹn ekrun ọnẹyen rhọ. (Luke 23:53; John 19:41) Joseph o vwo uruemru ghwologhwolo ra mẹriẹn taghene o sin i Jesu rhẹ usin ọnẹyen, nọ jeghwai ha aruẹmẹrẹn i Baibol na rọ tare taghene ene sin i Jesu rhẹ ekete re sin edafe rhọ, te orugba.​—⁠Isa. 53:​5, 8, 9.

Inyikọ i Jesu awan ẹne ri nẹ iyẹnrẹn kpahen uhwuie, i tare taghene ọke e ti orinmi Jesu nẹ orhan oja na ne, Joseph nọ ha ewẹn efeludu fare orinmi Jesu jeghwai kpariẹ rhẹ usin ọnẹyen. (Matt. 27:​59-61; Mark 15:​46, 47; Luke 23:​53, 55; John 19:​38-40) Nicodemus ọvo ya tare taghene ọ ha userhumu rẹn i Joseph, nime ọ ha ekwakwa ra haba sin i Jesu rhe. Ra mẹriẹn taghene ihworho eva enana i titiri na, ọnọ sabu rhirhiẹ taghene rhẹ aye ọvo yi kpare orinmi Jesu-u. Ọnọ sabu rhirhiẹ taghene idibo aye yi kpare i Jesu ye sion. Kerhirhiẹ kerhirhiẹ, aye awanva i damoma omamọ. Urhi na ọ tare taghene kohworho kohworho rọ hobọte orinmi, ono rhiẹ ohworho rọ vwọ fon te ẹdọke irhiruẹ, kemru kemru aye i hobọte ono ji rhiẹ oborẹ ọ vwọ fon. (Num. 19:11; Hag. 2:13) Aruo erhirhiẹ ọrana ọnọ lẹrhẹ aye je kwomakugbe awọrọ ọke a riorẹ Ọnyavrẹn na ọrhẹ irueruo ephian ri sekpahen orẹ na. (Num. 9:⁠6) Nime i Joseph o sin i Jesu, ọye nọ dẹrughwaroghwu imwofẹn rẹ ereva ye uvuẹn sanhedrin na ina haye djechẹẹ. Ọrẹn, Joseph o mwuegbe rọ nọ dẹrughwaroghwu kemru kemru rọ phia riẹn nime o sin i Jesu jeghwai dje omayen rhiẹ owuọwan usuẹn idibo i Jesu.

Ọke a ta kpahen orinmi esion i Jesu hin, Baibol na ọrhọ hunute i Joseph onyẹ Arimathea na ghwomara-an, nọ lẹrhẹ ọwan nọ: Me yọ phia riẹn? Itiọrurhomẹmro, ọwan e rhe-e. Sekpahen oborẹ a tẹmro kpahen ne na, ọkezẹko, Joseph o djerie phia ọrẹ afiede taghene ọye nẹ Olele Kristi. Uvuẹn ọke edamuni ọrhẹ ebẹnbẹn, esegburhomẹmro ọrhẹ uduefigbere ri Joseph o vwori ọ gbanhanrhọ, o vwo seriotọre-e. Ọrana o djephia taghene o dje omayen rhiẹ Olele Kristi.

Ikuegbe ọnana ọ lẹrherẹ ọwan ephian vwo onọ owu ro fori ne roro kpahen: O vwo emru owuorowu, nọyẹ ẹrhẹ ra havwọ, owian ra wian, ekwakwa re vwori, ekrun ọwan yanghene tobọ te ugbomọphẹ ọwan, ra ha karo ghwẹ onyerẹnkugbe ọwan rhẹ i Jehova?