OHWORHO rọ nẹ iyẹnrẹn kpahen aruọke, ọ dabu jomarhotọre ni ifoto aruọke na uvuẹn imashini rọ haye phia. Nọ mẹrẹn ogiribo ro mwofẹn rọ sa ekete ihworho ri bunrun omamọ e havwọ kpatakpata. Fọkime o vwo ọdamẹ kpahen arhọ ihworho na, no brokpakpa ha orhetio rẹn aye.

Omaran ọ ji havwọ, Jehova ọ ha orhetio rẹn ituakpọ vwana kpahen “ogiribo” ro mwuofẹn vrẹn kemru kemru ra na sabu rhon kpahen uvuẹn iyẹnrẹn aruọke. Marhẹ o ruẹ ọnana lele? Mesoriẹ o mwu ọwan ẹro taghene ọ yẹ ihworho ọke nẹ aye i kpare idjaghwẹ kpahen orhetio na? Na sabu rhe ẹkpahenrhọ harẹn enọ na, jene kiki ta kpahen orhetio ezẹko ri Jehova ọ haphia ọke ahwanren.

Uvuẹn i Baibol na, Jehova ọ ha orhetio phia kpahen ẹzenguon sansan, rọ nọ hasuẹ ihworho ri ha arudo tiẹn ekama yen. (Prov. 10:25; Jer. 30:23) Uvuẹn erhirhiẹ ephian, o kiki tiẹ ihworho na orhọ nọ jeghwai yẹ aye ọkpọvi rọ nọ lẹrhẹ aye ruẹ ọhọre ọnẹyen. (2 Ki. 17:12-15; Neh. 9:29, 30) Neneyo ihworho na i sabu ruẹ ewene phẹphẹrẹ, no dje idibo yi ri vwo atamwu ri ha otọrakpọ na ye ghwoghwo ẹzenguon ọnẹyen, ji lẹrhẹ aye rhe taghene o fori nẹ aye i kpare idjaghwẹ ogege.—Amos 3:7.

Owu usuẹn idibo yi enana yẹ Noah. Uvwre ẹgbukpe buebun, Noah o fiudugbere ghwoghwo kpahen Ukude rọ sa rẹn ihworho re gbọfanrhiẹn re ji gbozighi. (Gen. 6:9-13, 17) Ọ ji ta rẹn aye oborẹ aye ine ruo nẹ aye i sabu simirhọ, ọnana yọ soriẹ e seyi “oghwoghwẹmro ọvwata.”—2 Pet. 2:5.

Udabọ omẹdamu i Noah, ihworho ri nyerẹnren bọmọke Ukude na ọ ki phia, a nyalele orhetio Osolobrugwẹ-ẹ. Aye i djephia taghene aye e vwo esegburhomẹmro-o. Omarana, aye ni hwuru ọke Ukude na ọ “rhe jeghwai ghwọghọ aye ephian.” (Matt. 24:39; Heb. 11:7) Ọke akpenyerẹn aye ọ joma toba, aye arha sabu ta taghene Osolobrugwẹ o ti aye orhọ-ọ.

Uvuẹn erhirhiẹ erọrọ, Jehova ọ ha orhetio rẹn ihworho uvwre ibiọke bọmọke ukpokpogho ọ ki phia rẹn aye. Udabọ ọrana, ọ ha uphẹn rẹn aye nẹ aye i ghwẹriẹ. Jerẹ udje, Jehova ọ dabu ha orhetio phia vwẹre bọmọke ọ ki ha Ukpokpogho Ikpe rhiẹ Egypt. Uvuẹn erhirhiẹ owu, Jehova no dje i Moses ọrhẹ Aaron ye tiẹ Pharaoh ọrhẹ idibo yi orhọ kpahen ukpokpogho ọrẹ irhiruẹ na, ro rhiẹ oghwọghọ ọgbogbanhon. Ra mẹriẹn taghene oghwọghọ na ọnọ tonrhọ ẹdẹ ọreva ye, Osolobrugwẹ ọ yẹrẹ aye ọke nẹ aye i sabu vabọ oghwọghọ na? Baibol na nọ tare: “Usuẹn idibo i Pharaoh ri zofẹn ẹmro i Jehova ni brokpakpa kpare idibo yi ọrhẹ isurhe yi ruẹ oghwa, ọrẹn kohworho kohworho rọ vwọ nyalele ẹmro i Jehova nọ nyaji idibo yi ọrhẹ isurhe yi vwo uvuẹn okegbe na.” (Ex. 9:18-21) Itiọrurhomẹmro, Jehova ọ ha orhetio buebun phia neneyo ihworho ri kiki kpare idjaghwẹ, i ja rha rioja oborẹ ono nerhumie rhe.

Omaran a ji ha orhetio rẹn Pharaoh ọrhẹ idibo yi bọmọke ukpokpogho ọrẹ ikpe na ọ ki phia. Ọrẹn, aye ni tiẹn orhetio na. (Ex. 4:22, 23) Omarana, emọ aye ehworhare erukaro ni hwuru. Ọrana ọ miamoma omamọ! (Ex. 11:4-10; 12:29) Manẹ aye a sabu nyamwu orhetio na? Ee! Moses ọ ta rẹn emọ Israel ogege kpahen ukpokpogho ọrẹ ikpe rọ sa na, jeghwai yẹ aye ọkpọvi oborẹ aye ine ru simi ekrun aye. (Ex. 12:21-28) Ihworho awan  mwan yi huvwele ọkpọvi Moses? Lele oborẹ iyẹnrẹn o djerie phia, ihworho ri vrẹn iduduru esa, ri rhiẹ emọ Israel ọrhẹ “ihworho erọrọ buebun” ri vwe rhiẹ emọ Israel kugbe itu Egypt, i vabọ ẹzenguon Osolobrugwẹ jeghwai nẹ Egypt.—Ex. 12:38.

Jerẹ oborẹ idje enana i djephia, Jehova ọ yẹ ihworho yi ọke neneyo aye i sabu nyalele orhetio yi. (Deut. 32:4) Mesoriẹ Osolobrugwẹ o ruẹ omaran? Ọnyikọ Peter nọ tare taghene i Jehova “ọ guọlọ nẹ ohworho owuorowu ọ ghwọghọ-ọ, ọrẹn ọ guọlọre nẹ ihworho ephian i ghwẹriẹ.” (2 Pet. 3:9) Itiọrurhomẹmro, Osolobrugwẹ o vwo ọdamẹ kpahen ihworho na. Ọ guọlọre nẹ aye i ghwẹriẹ jeghwai nyalele urhebro ọnẹyen bọmọke ẹzenguon ọnẹyen ọnọ rhe.—Isa. 48:17, 18; Rom. 2:4.

Inyenana, ihworho ephian ina vi nyalele orhetio ọghoghanren owu re ghwoghwo uvuẹn akpọ na ephian. Ọke i Jesu ọ ha otọrakpọ na, nọ ha orhetio phia taghene ana ghwọghọ enyerakpọ ọnana uvwre ọke “ukpokpogho rode.” (Matt. 24:21) Sekpahen ẹzenguon rọ sa obaro na, Jesu ọ ha aruẹmẹrẹn phia rọ dabu dje kpahen oborẹ idibo yi ine rhiẹromẹrẹn uvwre ọke ọrana. Jesu nọ tẹmro kpahen ekwakwa ri na phia re rhiẹromẹrẹn inyenana.—Matt. 24:3-12; Luke 21:10-13.

Lele aruẹmẹrẹn ọrana, Jehova ọ ha orhetio rẹn ihworho ephian nẹ aye i ga Ye jeghwai huvwele yi. Ọ guọlọre taghene ihworho ri huvwele i riamerhen omamọ akpọ vwana, ọrhẹ obaro na uvuẹn akpọ ọkpokpọ. (2 Pet. 3:13) Jehova o vwo omwemẹ rọ nọ ha userhumu rẹn ihworho vwo esegburhomẹmro kpahen ive yi, no ruẹ ọnana nyoma iyẹnrẹn esiri Uvie na, ri Jesu ọ tare taghene ene ghwoghwo “lele ọsoso ekete re rhirhiẹ uvuẹn akpọ na no rhiẹ oseri harẹn egbamwa na.” (Matt. 24:14) Osolobrugwẹ o ruẹ ẹkwaphiẹrhotọre ne, nẹ ihworho ra ga ye i se “oseri” yanghene ghwoghwo urhomu edje ọnana uvuẹn ẹkwotọre ri te 240. Jehova ọ guọlọre taghene ihworho buebun i kpahenrhọ orhetio na, jeghwai vabọ ẹzenguon ọvwata ọnẹyen rọ sa.—Zeph. 1:14, 15; 2:2, 3. 

Ọ dabu fiotọre taghene i Jehova ọ yẹ ihworho ọke neneyo aye i kpahenrhọ orhetio ọnẹyen. Ekwakwa ra phia i djerie phia taghene ọ yẹ ihworho ọke. Ọrẹn, onọ ọghoghanren rọ havwiẹ na: Ihworho ina kpahenrhọ orhetio Osolobrugwẹ ra mẹriẹn taghene ọke ọ ji havwiẹ? Jenẹ ọwan ri rhiẹ idibo Osolobrugwẹ i rha ha userhumu rẹn ihworho buebun nẹ aye i sabu vabọ oba enyerakpọ ọnana.