1. Marhẹ ọwan i ru rhe taghene e nyerẹn uvuẹn “ẹdẹ ri koba na” ne?

ẸGBUKPE 1914 ọ vrẹnren e ki vwiọ? Orho rhiomaran, wu nyerẹn ọsoso akpọ ọnọ uvuẹn “ẹdẹ ri koba” ọrẹ enyerakpọ ọnana ne. (2 Tim. 3:1) Ọwan ephian i rhon kpahen iyẹnrẹn ri Jesu ọ ta kpahen ọke ọnana ne. Aye i sekpahen ivweri, emaren ri na kanren, etọre ekpogho, emiamo, irhi egbeghwu ro no bunrhọ, ọrhẹ ẹkparehaso ihworho i Jehova. (Matt. 24:3, 7-9, 12; Luke 21:10-12) A ji mẹrẹn iruemru ri gberi ihworho rẹ ọnyikọ Paul ọ ta kpahen. (Se ekpeti na “ Iruemru rẹ Ihworho i Vwori Ọke Ọnana.”) Re rhiẹ idibo i Jehova na, o mwurun ọwan ẹro taghene e nyerẹn uvuẹn “ẹdẹ ri koba na” ne.—Mic. 4:1.

2. Enọ ego ya na kpahenrhọ?

² Ra mẹriẹn taghene ẹgbukpe 1914 ọ vrẹn jiri ne na, ọwan e vi nyerẹn uvuẹn oba ọrẹ “ẹdẹ ri koba na.” Fọkime oba na o tikẹrẹ ne, o fori ne rhe ẹkpahenrhọ rẹn enọ eghoghanren enana: Ekwakwa ego yi na phia uvuẹn ehion “ẹdẹ ri koba na”? Me yi Jehova o fiẹrorhọ taghene ọwan ine ruo ne ki te ọke ọrana?

3. Lele aruẹmẹrẹn rọ ha uvuẹn 1 Thessalonians 5:1-3, aghwoghwo ọgo yẹ egbamwa na ine ghwoghwo?

³ Se 1 Thessalonians 5:1-3. Paul ọ ta kpahen “ẹdẹ i Jehova.” Uvuẹn ekete i Baibol ọnana, ẹmro na o mevirhọ ọke ra na kparehaso i “Babylon Rode” ro rhiẹ okugbe ẹga efian ọrẹ akpọ na, ye te ọke uvweri Armageddon. (Rev. 16:14, 16; 17:5) Bọmọke “ẹdẹ” ọrana ọnọ tonrhọ, egbamwa na  ine rhe ghwoghwo “Ufuoma ọrhẹ omefuon!” (Erhianrhian ezẹko i tare: “Ufuoma ọrhẹ ẹhẹn ro totọre.”) Ọkezẹko, ihworho re suẹn akpọ na a ha aruẹ ẹmro ọnana ruiruo ọke aye arha tẹmro kpahen obọdẹn onyerẹnkugbe rọ ha uvwre egbamwa na. * Ọrẹn, aghwoghwo “ufuoma ọrhẹ omefuon” ri Baibol na ọ ta kpahen ọnọ vẹnẹ. Mesoriẹ? Ọrana ọrhọ phia, ihworho ine rhe roro taghene usun akpọ na, o ruẹ akpọ na rhiẹ ekete ro vwo ufuoma ọrhẹ omefuon ne. Ọrẹn, “oghwọghọ kpregede” yo no lele “ukpokpogho rode” na.—Matt. 24:21.

4. (a) Me ya na hẹrhẹ kpahen aghwoghwo “ufuoma ọrhẹ omefuon” na? (b) Me yẹ ọwan i rhe kpahiẹn ne?

⁴ Ọwan i rhe ekwakwa ezẹko kpahen aghwoghwo “ufuoma ọrhẹ omefuon.” Ọrẹn, o vwo ekwakwa ezẹko ọwan i vwe rhe. Ọwan e rhe oborẹ ọnọ lẹrhẹ ere suẹn ghwoghwo aghwoghwo ọnana-a, yanghene oborẹ aye ine ghwoghwie lele-e. Ọwan e rhe sẹ ono rhiẹ aghwoghwo owu yanghene aghwoghwo sansa-an. Oborẹ ọ phia lele ephian, ọwan i rhe ọnana: E vwe jẹ akpọ na phiẹ ọwan rhọ ne roro taghene usun ituakpọ ọnọ ghini sabu rhua ufuoma rhe-e. Ukpomaran, ọnana aghwoghwo ra ta rẹn ọwan ne fiẹrorhọ. Ọnana oka ro no djephia taghene “ẹdẹ i Jehova” ọ guọlọ tuanrhọ ne!

5. Marhẹ 1 Thessalonians 5:4-6 ono ru ha userhumu rẹn ọwan mwuegbe hẹrhẹ “ẹdẹ i Jehova”?

⁵ Se 1 Thessalonians 5:4-6. Urhebro i Paul ọ ta rẹn ọwan oborẹ ene ru mwuegbe hẹrhẹ “ẹdẹ i Jehova.” O fo na “merhẹn jerẹ oborẹ eri hẹrhẹre na e ruẹ-ẹ.” Ana vi “rhọmọ” jeghwai rha dẹrẹ. Jerẹ udje, o fori na jomarhotọre neneyo a ja rha kpare emevigbanhon ọwan fughwẹ, jeghwai kẹnoma rẹn irueruo usun oseghe ọrẹ akpọ na. Ọwan i rhe vwobọrhọ ye, nọyẹ a “ha usuẹn akpọ na” ne. (John 15:19) Ọwan i rheri taghene Uvie Osolobrugwẹ ọvo yọ nọ sabu yẹ ituakpọ ufuoma.

6. Me ya na ha userhumu rẹn awọrọ ru, mesoriẹ?

⁶ Haba ẹrhomo ẹnẹ, o ji fo na ha userhumu rẹn awọrọ rhe kpahen oborẹ i Baibol na ọ tare taghene ọnọ phia uvuẹn ẹdẹ ri koba na. Jenẹ a karorhọ taghene ukpokpogho rode na ọrhọ tonrhọ ne, ihworho i rhe vwo uphẹn aye ina ga i Jehova-a. Ọnana yọ soriẹ owian aghwoghwo ọwan o rhiẹ emru okpakpa! *

7. Me yi Jehova ọ guọlọre nẹ ọwan i ru vwana?

⁷ Uvwre ibiọke rọ hẹrhẹre bọmọke “ẹdẹ” i Jehova ọnọ tonrhọ, Jehova ọ guọlọre taghene e fiomarhọ owian aghwoghwo na ọke ephian. O fori no mwu ọwan  ẹro taghene e vwo “ewian buebun uvuẹn owian Ọrovwori na.” (1 Cor. 15:58) Jesu ọ ta kpahen oborẹ ọwan ine ruo. Ọke rọ tẹmro kpahen ọsoso ekwakwa oghẹnrensan ri na homaphia uvuẹn ẹdẹ ri koba na, nọ habaye: “Uvuẹn egbamwa na ephian, ene vi ghwoghwo iyẹnrẹn esiri na vwẹre.” (Mark 13:4, 8, 10; Matt. 24:14) Gbe rorie: Wu rhe riẹ aghwoghwo, we vwobọrhọ owian ra na ha aruẹmẹrẹn i Baibol ọrana te orugba!

8. Marhẹ ọwan i ru rhe taghene owian aghwoghwo Uvie na o ruẹ riarorhọ?

⁸ Me ya na sabu ta kpahen eruriaro owian aghwoghwo Uvie na? Kẹgbukpe kẹgbukpe, owian na o riarorhọ. Jerẹ udje, roro kpahen oborẹ uchunu ighwoghwẹmro i bun te ne uvuẹn ẹdẹ ri koba na. Uvuẹn ẹgbukpe 1914, o vwo ighwoghwẹmro ri te 5,155 uvuẹn ẹkwotọre 43. Inyenana, o vwo ighwoghwẹmro ri te iduduru 8.5 uvuẹn ẹkwotọre 240! Udabọ ọrana, owian ọwan o ji hi-in. Ọwan ine ji rhe ghwoghwo rẹn ihworho taghene Uvie Osolobrugwẹ yọ nọ sabu kwaphiẹ ebẹnbẹn ituakpọ rhọ.—Ps. 145:11-13.

9. Mesoriẹ o fo ne rhe ghwoghwo iyẹnrẹn esiri Uvie na?

⁹ Owian aghwoghwo Uvie na o hiẹ-ẹn, jokpanẹ Jehova ọ tare taghene o te ne. Emwa ọke yọ ji hẹrhẹ rẹn ihworho nẹ aye i me rhe i Jehova ọrhẹ Jesu Kristi? (John 17:3) Ọwan e rhe-e. Ọrẹn, e rheri taghene bọmọke ukpokpogho rode na ọnọ tonrhọ, ọsoso “ihworho ri vwo omamọ ẹhẹn ri ne vwo arhọ i bẹmẹdẹ” ina sabu rhon iyẹnrẹn esiri na jeghwai ga i Jehova. (Acts 13:48) Marhẹ ọwan ine ru ha userhumu rẹn ihworho erana?

10. Userhumu ọgo yi Jehova ọ yẹ ọwan na sabu yono ihworho urhomẹmro na?

¹⁰ Nyoma ukoko ọnẹyen, Jehova ọ yẹ ọwan ọsoso oborẹ a guọlọre na sabu yono ihworho urhomẹmro na. Jerẹ udje, ọwan e yono kọkprughwre kọkprughwre uvuẹn uyono re ruẹ uvuẹn ọkprughwre na. Uyono ọnana ọ ha userhumu rẹn ọwan rhe oborẹ ana ta uvuẹn aghwoghwo ọrhẹ ọke re ruẹ ẹrharhumu bru. O ji yono ọwan oborẹ ene ruẹ uyono i Baibol lele. Ukoko i Jehova ọ ji yẹ ọwan ekwakwa ra na ha ruiruo ri ha uvuẹn Ekwakwa ra ha yono Ihworho. Ekwakwa enana a ha userhumu rẹn ọwan . . .

•   tuẹn ẹmro eghwoghwo rhọ,

• ghwoghwo ẹmro izede rọ merhen ihworho oma,

• lẹrhẹ ihworho vwo omwemẹ aye ine yono i Baibol na rhọ,

• yono urhomẹmro na ọke ra ha uyono i Baibol phia, ọrhẹ

• ha use rẹn eri vwo omamerhomẹ kpahen i Baibol na riẹ iwẹbsaiti ọwan, ọrhẹ Aghwẹlẹ Uvie ọwan.

Itiọrurhomẹmro, ọ ghwai te re ne vwo ekwakwa enana-a. O fori na ha aye ruiruo. * Jerẹ udje, orhianẹ ọke we lele ohworho ro vwo omamerhomẹ kpahen urhomẹmro i Baibol na dabu tẹmro hin, ne wu nyaji itrati yanghene ọbe vwo riẹn, ọnọ sabu rhe se riobarorhọ bọmọke wu na rharhumu mẹriẹn. Ọwan yi vwo owian re ne fiomarhọ owian aghwoghwo Uvie na kibiamo kibiamo.

11. Mesoriẹ e ru Online Bible Study Lessons?

¹¹ Udje ọrọrọ kpahen oborẹ i Jehova o ru ha userhumu rẹn ihworho yono urhomẹmro na yẹ, Online Bible Study Lessons rọ ha uvuẹn jw.org^®. (Hiẹn riẹ BIBLE TEACHINGS > ONLINE LESSONS.) Mesoriẹ e mwuegbe irhomu-ẹmro enana? Kibiamo kibiamo, ihworho buebun uvuẹn akpọ na e riẹ itanẹti ya guọlọ iyono i Baibol. Iyono ri ha uvuẹn iwẹbsaiti ọwan, ọnọ sabu ha userhumu rẹn ihworho enana rhe urhomẹmro rọ ha uvuẹn i Baibol na. Habaye, ihworho ezẹko re lele tẹmro i rhiabọ dede uyono i Baibol ogege-e. Omarana, dje ekete ọnana rẹn aye uvuẹn iwẹbsaiti ọwan, yanghene dje urhomu vwe aye uvuẹn ifonu aye nẹ aye i sabu hiẹn riẹ avwaye. *

12. Me yẹ ohworho ọnọ sabu yono nẹ Online Bible Study Lessons?

¹² Ezẹko usuẹn irhomu-ẹmro enana ri ha uvuẹn iwẹbsaiti na yẹ: “The Bible and Its Author,” “The Bible’s Main Characters,” ọrhẹ “The Bible’s Message of Hope.” Irhomu-ẹmro enana e yono:

• Oborẹ i Baibol na ono ru ha userhumu rẹn ohworho

• Aruẹ ohworho ri Jehova, Jesu ọrhẹ emakashe na i havwọ

• Oborẹ ọsoriẹ Osolobrugwẹ ọ ma ituakpọ

• Oborẹ ọsoriẹ ojẹriọ ọrhẹ ọkon a havwiẹ

Iyono na a ji ta kpahen oborẹ i Jehova ono ru . . .

• fioba rhẹ ojẹriọ ọrhẹ uhwu,

• rhọmọ ihworho ri hwuru na, jeghwai

• tiẹ usun ituakpọ nie neneyo Uvie Osolobrugwẹ o suẹn akpọ na.

13. Ẹkwaphiẹrhotọre uyono ọrẹ itanẹti na o wene ẹkwaphiẹrhotọre uyono i Baibol? Dje yi fiotọre.

¹³ Iyono enana e wene ẹkwaphiẹrhotọre uyono i Baibo-ol. Jesu ọ yẹrẹ ọwan uphẹn re ne ruẹ idibo. Ọwan i fiẹrorhọ taghene ihworho ri vwo omamerhomẹ ine se irhomu-ẹmro enana, dje ọdaremẹro kpahen aye, jeghwai yono riarorhọ. Ọkezẹko, aye ina sabu rhiabọ dede uyono i Baibol. Uvuẹn ehion uyono owuowu, na ha use rẹn ohworho ro se irhomu-ẹmro na, nọ nekpẹn oyono ro no lelie yono i Baibol na. Nyoma iwẹbsaiti ọwan, a mẹrẹn ihworho ri vrẹn 230 kẹdẹkẹdẹ ri guọlọ yono i Baibol na! Itiọrurhomẹmro, ọghanranren nẹ ihworho na i vwo oyono ro no lele aye yono i Baibol na kugbe!

14. Lele ọkpọvi Jesu rọ ha uvuẹn Matthew 28:19, 20, me yẹ ọwan a damoma ruẹ, mesoriẹ?

¹⁴ Se Matthew 28:19, 20. Ọke re ruẹ uyono i Baibol, o fori na damoma “ruẹ idibo . . . , rhe yono aye nẹ aye i ru lele ọsoso oborẹ [i Jesu o] je ekama ye.” O fori na rha ha userhumu rẹn ihworho rhe oborẹ ọ ghanren te aye ina ga i Jehova, jeghwai hobọtua Uvie ọnẹyen. Ọnana o mevirhọ taghene ana damoma lẹrhẹ ihworho na ha oborẹ aye e yono na ruiruo, homakpahontọre rẹn i Jehova jeghwai bromarhame. Ọnana ọvo yọ nọ lẹrhẹ aye vwo usimirhọ uvuẹn ẹdẹ i Jehova.—1 Pet. 3:21.

15. Me ye ne je ruo, mesoriẹ?

¹⁵ Jerẹ oborẹ a hunute bi, ibiọke ọvo yọ hẹrhẹre bọmọke oba enyerakpọ ọnana ono ki te. Omarana, ọwan i vwa ghwọghọ ọke yono ihworho ri vwa guọlọ rhiẹ idibo i Kristi-i. (1 Cor. 9:26) Owian ọwan ọrẹ okpakpa! O vwo ihworho buebun ri vwe ji rhon iyẹnrẹn esiri na, o fori ne ghwoghwo rẹn aye bọmọke oba na ọnọ ki rhe.

16. Lele oborẹ ọ ha uvuẹn Revelation 18:2, 4, 5, 8, me yẹ ọwan ephian ine vi ru? (Ji se ekete ra djokarhọ.)

¹⁶ Se Revelation 18:2, 4, 5, 8. Eghwẹmro enana i ta kpahen oborẹ i Jehova ọ guọlọ mie idibo yi. Ọsoso Ilele Kristi urhomẹmro, ina vi kẹnoma rẹn irueruo ẹga efian. Bọmọke ohworho o ki yono i Baibol na, ọkezẹko ọye o kwomakugbe ẹga efian bi ne. Ọnọ sabu rhe riẹ ẹga aye, jeghwai rhe vwobọrhọ irueruo aye. Yanghene o toro igho rẹn aruẹ ẹga erana ne. Bọmọke ọmọ uyono i Baibol ono ki mwuovwan oghwoghwẹmro ro vwo ji bromarhame, ọye ono vi tioma nẹ irueruo ẹga efian. Ọnọ vi ya ileta ro tioma nẹ ẹga efian na, yanghene kẹnoma rẹn irueruo aye ephian, ọrhẹ ikoko erọrọ ri surhobọmwu Babylon Rode. *

17. Aruẹ iruo ego yo fori nẹ Olele Kristi ọ kẹnoma riẹn, mesoriẹ?

¹⁷ Ono vi mwu Olele Kristi urhomẹmro ẹro taghene owian yen o surhobọmwu ẹga efia-an. (2 Cor. 6:14-17) Jerẹ udje, ọ vwọ ha iruo re ruẹ uvuẹn ishọshi-i. Habaye, o fo nẹ Olele Kristi rọ wian harẹn ohworho, o fiomarhọ owian ra wian uvuẹn ekete re ruẹ irueruo ẹga efia-an. Orho vwo owian omobọ ye, ọ vwọ ha owian owuorowu ro surhobọmwu irueruo ẹga efia-an. Mesoriẹ ọwan e brorhiẹn ọgbogbanhon  ọnana? Fọkime ọwan a guọlọ vwobọrhọ ewian ọrhẹ edandan erẹ ẹga efian ri vwa fon obaro Osolobrugwẹ-ẹ.—Isa. 52:11. *

18. Marhẹ omizu ọhworhare owu o ru nyalele iruemru-urhi Baibol kpahen owian omobọ ye?

¹⁸ Ẹgbukpe buebun ri vrẹnren, na ta rẹn omizu ọhworhare owu ro rhiẹ ọkpako ukoko ro vwo owian omobọ ye, taghene ọ yọ wian owian ikapita uvuẹn ishọshi rọ ha uvuẹn amwa ro rhirhiẹ. Ohworho rọ yẹriẹ owian na o rheri taghene omizu na ọ vwọ ha owian ishọshi-i. Ọrẹn ọke ọnana, ohworho na ọ guọlọ ọrọ nọ wian owian na kpatakpata. Udabọ ọrana, omizu na nọ nyalele iruemru-urhi Baibol jeghwai tiẹn owian na. Ọkprughwre rọ ha kpahiẹn, ọbe rọ kpare iyẹnrẹn uvuẹn amwa na nọ ha ifoto ikapita ọrọrọ rọ ha agbagba viẹ uvuẹn ishọshi na. Orhianẹ omizu na ọ ha owian na, manẹ ifoto yi yọ homaphia uvuẹn ọbe iyẹnrẹn na. Itiọrurhomẹmro, manẹ ọnana o biomu omamọ odẹ omizu na, jeghwai hobọte imizu ukoko na! Ọrọ maido, manẹ oma ọ vwọ merhen i Jehova-a!

19-20. (a) Me yẹ ọwan i yono ne? (b) Me ye ne ji yono ba ye?

¹⁹ Jerẹ oborẹ aruẹmẹrẹn i Baibol o djephia, emru oghẹnrensan rọ nọ phia uvuẹn akpọ na phẹrẹkpẹ yẹ aghwoghwo “ufuoma ọrhẹ omefuon.” Fọkiẹ oborẹ i Jehova o yonirin ọwan ne, e rheri taghene egbamwa na i sabu vwo obọdẹn ufuoma rọ nọ tọ-ọ. Me yẹ ọwan ine ruo bọmọke ekwakwa enana ọrhẹ oghwọghọ kpregede ọnọ rhe? Jehova o fiẹrorhọ taghene ọwan ine rhe fiomarhọ owian aghwoghwo Uvie na, jeghwai rha damoma ruẹ idibo buebun. Habaye, o fori ne tioma nẹ irueruo ẹga efian ephian. Ọnana o ji mevirhọ taghene ana kẹnoma rẹn okugbe ẹga efian jeghwai tiẹn ewian ri surhobọmwuie.

²⁰ O vwo ekwakwa erọrọ ri na phia uvwre oba “ẹdẹ ri koba na.” O ji vwo ekwakwa erọrọ ri Jehova ọ guọlọre ne ru. Enana ekwakwa ego, marhẹ ene ru mwuegbe oma ọwan hẹrhẹ kemru kemru rọ nọ phia obaro na? Ene yono kpahen aye uvuẹn urhomu-ẹmro rọ ha kpahen ọnana.