1. Lele oborẹ ọ ha Malachi 3:16, ọbe ọgo yi Jehova ọ ya, me yọ ha uvuien?

 UVWRE ẹgbukpe buebun rhe na, Jehova ọ ya ọbe oghẹnrensan owu. Ọbe ọrana o vwo edẹ ihworho, ọ tonrhọ rhẹ odẹ ohworho ọrukaro rọ fuevwan re se Abel. * (Luke 11:50, 51) Nẹ ọke ọrana rhe, Jehova ọ ha edẹ awọrọ ba ye ne, inyenana ọbe na o vwo odẹ iduduru ihworho. Uvuẹn i Baibol na, e se ọbe ọrana “ọbe okarorhọ,” “ọbe ọrẹ arhọ na,” ọrhẹ “ikpitọnbe ọrẹ arhọ.” Uvuẹn urhomu-ẹmro ọnana, ene se yi “ọbe ọrẹ arhọ na.”​—Se Malachi 3:16; Rev. 3:5; 17:8.

2. Edẹ ayọmo ya ya rhẹ ọbe ọrẹ arhọ na, me ye ne ruo na sabu ya odẹ ọwan rhọ ye?

² Ọbe oghẹnrensan ọrana, o vwo edẹ ọsoso ihworho ri ga i Jehova rhẹ ọghọ okokodo, zofẹn yen, ji ha ukẹro ọghoghanren ni odẹ ye. Aye i vwo uphẹn aye ine vwo arhọ i bẹmẹdẹ. Inyenana, ana ji sabu ya odẹ ọwan rhẹ ọbe ọrana, ọke erhe vwo onyerẹnkugbe rọ kpẹnkpẹnren rhẹ Jehova, ra bọn kpahen izobo otan i Jesu Kristi. (John 3:16, 36) Ọwan ephian i guọlọre na ya odẹ ọwan rhẹ ọbe ọrana​—sẹ ene rhirhiẹ odjuwu yanghene uvuẹn otọrakpọ na.

3-4. (a) Ene nyerẹn bẹmẹdẹ orhianẹ odẹ ọwan ọ ha uvuẹn ọbe arhọ na vwana? Dje yi fiotọre. (b) Me ye ne yono kpahen uvuẹn urhomu-ẹmro ọnana ọrhẹ ọrọ ha kpahiẹn?

³ Ọnana no mevirhọ taghene kohworho kohworho rẹ  odẹ ye ọ ha ọbe ọrana, ọnọ ghwai vwo arhọ i bẹmẹdẹ? Ana mẹrẹn ẹkpahenrhọ ye nẹ ẹmro ri Jehova ọ ta rẹn Moses, rọ ha Exodus 32:33. Jehova ọrhọ ta: “Kohworho kohworho ro ru ọdandan haso mẹ, mi ne hionron odẹ ye nẹ ọbe mẹ.” Omarana, ana sabu hionron edẹ ri ha uvuẹn ọbe na nie, nọ họhọre taghene Jehova ọ ha ipẹnsoro ya edẹ na ọke ukaro. (Rev. 3:5) Omarana, ono vi mwu ọwan ẹro taghene odẹ ọwan ọ daji uvuẹn ọbe arhọ na, bọmọke ana ki ha ibairo ya ye.

⁴ Ọrana ọnọ sabu lẹrhẹ ọwan nọ enọ ezẹko. Jerẹ udje, me yi Baibol na ọ ta kpahen ihworho rẹ edẹ aye ọ ha uvuẹn ọbe arhọ na, ọrhẹ ihworho ra vwa ya odẹ aye rhọ ye? Ọkiọgo yẹ ihworho rẹ edẹ aye ọ ha ọbe na ine vwo arhọ i bẹmẹdẹ? Nẹ ihworho ri vwa sabu yono kpahen Jehova bọmọke aye i ki hwu vwo-o? Ana sabu ya odẹ aye rhẹ ọbe ọrana? Ana kpahenrhọ enọ erana uvuẹn urhomu-ẹmro ọnana ọrhẹ ọrọ ha kpahiẹn.

EDẸ AYỌMO YI HA UVUẸN ỌBE NA?

5-6. (a) Jerẹ oborẹ a hunute uvuẹn Philippians 4:3, edẹ ayọmo yi ha usuẹn era ya rhẹ ọbe arhọ na? (b) Ọkiọgo yẹ odẹ aye ọnọ daji uvuẹn ọbe na bẹmẹdẹ?

⁵ Edẹ ayọmo ya ya rhọ ọbe arhọ na? Na sabu kpahenrhọ onọ ọrana, ene yono kpahen ẹko ihworho awan isionrin. Edẹ ezẹko usuẹn aye i ha uvuẹn ọbe arhọ na, awọrọ a havwiẹ-ẹ.

⁶ Ẹko ọrukaro na yẹ era djẹha ri ne leli Jesu sun obẹ odjuwu. Edẹ aye ọ ha uvuẹn ọbe arhọ na vwana? Ee. Jerẹ ẹmro rẹ ọnyikọ Paul ọ ya vwe erẹ ọye o “lele wian” uvuẹn Philippi, edẹ era djẹha na, ra ha use riẹn nẹ aye i leli Jesu sun, i ha uvuẹn ọbe arhọ na vwana. (Se  Philippians 4:3.) Ọrẹn, nẹ odẹ aye ọ sabu daji uvuẹn ọbe ra dje udje na, aye ine vi fuevwan toba. Orho ru, arha yẹ aye oka rọ kẹta, sẹ bọmọke aye i ki hwu yanghene bọmọke ukpokpogho rode na ọ ki tonrhọ, edẹ aye ni na daji uvuẹn ọbe na bẹmẹdẹ.​—Rev. 7:3.

7. Me ye vwẹruọ ye nẹ Revelation 7:16, 17 sekpahen ọke ra na ya odẹ igegede ereva na rhẹ ọbe arhọ na bẹmẹdẹ?

⁷ Ẹko ọreva na yẹ otu gbidigbidi ọrẹ igegede ereva na. Edẹ aye i ha uvuẹn ọbe arhọ na? Ee. Odẹ aye ono ji rhirhiẹ uvuẹn ọbe na aye i rha vabọ Armageddon hin? Ee. (Rev. 7:14) Jesu ọ tare taghene ẹko igegede ereva na ine vwo “arhọ i bẹmẹdẹ.” (Matt. 25:46) Ọrẹn, eri vabọ Armageddon, i vwo arhọ i bẹmẹdẹ ogege-e. Ana ha ipẹnsoro ya odẹ aye rhẹ ọbe arhọ na. Uvwre Usun Ẹgbukpe Uriusionrin na, Jesu “ọnọ sẹrorẹ aye jeghwai suẹn aye riẹ usurhẹn ame arhọ.” Edẹ ihworho ri nyalele ọkpọvi Kristi, ji fuevwan uvuẹn ukẹro i Jehova, ni na daji uvuẹn ọbe arhọ na bẹmẹdẹ.​—Se Revelation 7:16, 17.

8. Edẹ ayọmo yi vwa ha uvuẹn ọbe arhọ na, me yọ nọ phia rẹn aye?

⁸ Ẹko ọresa na yẹ ẹvwe na, ra na ghwọghọ uvuẹn Armageddon. Edẹ aye a ha uvuẹn ọbe arhọ na-a. Jesu ọ tare taghene aye ine “riẹ oghwọghọ i bẹmẹdẹ.” (Matt. 25:46) Nyoma ẹhẹn ọfuanfon na, Paul nọ yare taghene “ihworho enana ina rioja oghwọghọ i bẹmẹdẹ.” (2 Thess. 1:9; 2 Pet. 2:9) Ọrana yẹ oborẹ ọnọ ji phia rẹn ihworho ri ha arudo ruẹ ọdandan haso ẹhẹn ọfuanfon na. Aye ina ghwọghọ bẹmẹdẹ, aye i vwo arhọ i bẹmẹdẹ-ẹ. Itiọrurhomẹmro, o vwo ẹrhọmọnuhwu rẹn aye-e. (Matt. 12:32; Mark 3:28, 29; Heb. 6:4-6) Jene yono kpahen ẹko ihworho eva ra na rhọmọ rhiẹ otọrakpọ na.

IHWORHO RA NA RHỌMỌNUHWU

9. Jerẹ oborẹ ọ ha Acts 24:15, ẹko ihworho eva ego ya na rhọmọ rhiẹ otọrakpọ na, me yẹ ovẹnẹ rọ ha uvwre aye?

⁹ Baibol na ọ ta kpahen ẹko ihworho eva ra na rhọmọnuhwu, rhẹ ifiẹrorhọ aye ine nyerẹn bẹmẹdẹ uvuẹn otọrakpọ na, “evwata” ọrhẹ “eri vwe rhiẹ evwata.” (Se Acts 24:15.) “Evwata” na, ihworho ri fuevwan ga i Jehova ọke aye e nyerẹn. Ọrẹn, “eri vwe rhiẹ evwata” na, a fuevwan ga i Jehova-a. Itiọrurhomẹmro, uvuẹn erhirhiẹ buebun irueruo aye o rhiẹ ọrẹ ọsoso-o. Fọkime ana rhọmọ ẹko eva enana, ana sabu ta taghene edẹ aye i ha uvuẹn ọbe arhọ na? Na mẹrẹn ẹkpahenrhọ rẹn onọ ọrana, jene yono kpahen ẹko owuowu.

10. Mesoriẹ ana rhọmọ “evwata na,” uphẹn ẹga ọgo yẹ ezẹko ina riamerhiẹn? (Se urhomu-ẹmro na “Enọ rẹ Otu re se Ẹbe Ọwan i Nọren” ro sekpahen ẹrhọmọnuhwu, rọ ha uvuẹn Oghwa Odẹrẹ ọnana.)

¹⁰ “Evwata na” yẹ ẹko ọrẹ ẹnẹ. Bọmọke aye i ki hwu, a ya odẹ aye rhẹ uvuẹn ọbe arhọ na. E ti edẹ aye nẹ ọbe na ọke aye e hwu hin? Ẹjo, fọkime aye e ji “nyerẹn” uvuẹn okarorhọ i Jehova. Ọye “Osolobrugwẹ, orhiẹ eri hwuru na-a, ọrẹn ere nyerẹn na, fọkime aye ephian e nyerẹn hariẹn.” (Luke 20:38) Ọnana no mevirhọ taghene ọke ra na rhọmọ evwata na rhie akpọ, edẹ aye ine rhirhiẹ ọbe arhọ na, dedevwo “ipẹnsoro” ya ha ya ye ọke ukaro. (Luke 14:14) O vwo ẹfro-o, ezẹko usuẹn ihworho erana ra na rhọmọ na, ine vwo uphẹn ẹga aye ina ga jerẹ “ekakuro uvuẹn ọsoso otọrakpọ na.”​—Ps. 45:16.

11. Me yẹ “eri vwe rhiẹ evwata” na ine yono vwẹre na ki ya odẹ aye rhẹ ọbe arhọ na?

 ¹¹ Ọrọkẹta, jene yono kpahen ẹko ọrẹ isionrien, “eri vwe rhiẹ evwata.” Ọkezẹko, fọkime aye e rhe kpahen irhi Jehova-a, aye arha fuevwan ga ye bọmọke aye i ki hwu-u. Omarana, a ya edẹ aye rhẹ ọbe arhọ na-a. Ọrẹn, ọke i Jehova ọrhọ rhọmọ aye, nọ yẹ aye uphẹn ra na sabu ya odẹ aye rhẹ ọbe na. “Eri vwe rhiẹ evwata” na, ina guọlọ userhumu buebun. Bọmọke aye i ki hwu, aye i ruẹ ekwakwa ibiobiomu buebun. Omarana, ofori ne yono aye kpahen oborẹ aye ine ru huvwele irhi egbagba i Jehova. Na sabu yono aye, Uvie Osolobrugwẹ ọnọ ha ẹkwaphiẹrhotọre uyono rọmai kerabọ phia uvuẹn ọsoso ikuegbe ituakpọ.

12. (a) Ayọmo yi ne yono eri vwe rhiẹ evwata na? (b) Me yọ nọ phia rẹn eri vwe kwe ha oborẹ aye i yonorin ruiruo?

¹² Ayọmo yi ne yono eri vwe rhiẹ evwata na? Otu gbidigbidi na ọrhẹ evwata ra rhọmọnuhwu na. Nẹ odẹ eri vwe rhiẹ evwata na ọ sabu rhirhiẹ uvuẹn ọbe na, aye ni ne vwo onyerẹnkugbe rhẹ Jehova, ji homakpahontọre riẹn. Jesu Kristi ọrhẹ era djẹha na, ina dabu ni eru riaro aye so. (Rev. 20:4) Kohworho kohworho rọ vwọ huvwele iyono erana, ọnọ ghwọghọ​—ọrhọ tobọ rhirhiẹ te ẹgbukpe 100 ne. (Isa. 65:20) Jehova ọrhẹ Jesu i rhe oborẹ ọ ha uvuẹn ọmudu na, ono ji mwu aye ẹro taghene a ha uphẹn rẹn ohworho owuorowu nọ suẹ oghwọghọ uvuẹn akpọ ọkpokpọ na-a.​—Isa. 11:9; 60:18; 65:25; John 2:25.

ẸRHỌMỌNUHWU RHIẸ ARHỌ ỌRHẸ ẸZEGUON

13-14. (a) Ọke bi, marhẹ ye vwẹruọ ẹmro i Jesu rọ ha John 5:29 lele? (b) Me yo fori na djokarhọ kpahen ẹmro erana?

¹³ Jesu ọ ji ta kpahen ihworho ra na rhọmọ rhiẹ otọrakpọ. Jerẹ udje, ọrhọ ta: “Wu vwe je ọnana gbo unu-u, fọkime  unọke na ọ sa rẹ ọsoso ihworho ri ha uvuẹn usin okarorhọ ine rhon uvwele yi, aye ni ne vẹnrẹn rhe, eri ruẹ orhorhomu riẹ ẹrhọmọnuhwu ọrẹ arhọ, eri ruẹ obiobiomu riẹ ẹrhọmọnuhwu ọrẹ ẹzeguon.” (John 5:28, 29) Me yi Jesu ọ haye ta?

¹⁴ Ọke bi, e vwẹruọ ẹmro i Jesu na taghene o mevirhọ oborẹ ihworho ra rhọmọnuhwu ine ruo ọke arha rhọmọ aye nuhwu hin; nọyẹ, ezẹko ina rhiẹ akpọ me ruẹ oborẹ orhomurun, habaye ezẹko ina rhiẹ akpọ me ruẹ oborẹ obiomurun. Ọrẹn, djokarhọ ye taghene Jesu ọ ta taghene ihworho ra rhọmọren na ine ruẹ oborẹ orhomuru-un, yanghene aye ine ruẹ ekwakwa ibiobiomu-u. Ọ ha ẹmro rọ phia vrẹn ne ruiruo. Jesu ọ ta kpahen ihworho ri “ruẹ orhorhomu” ọrhẹ eri “ruẹ obiobiomu.” Ọnana no djephia taghene irueruo erana i homaphia bọmọke aye i ki hwu. Ọhọ ọ ha ẹmro ọrana, fọkime a ha uphẹn rẹn ohworho owuorowu no ruẹ oborẹ obiomurun uvuẹn akpọ ọkpokpọ na-a. Eri vwe rhiẹ evwata na, i ruẹ ekwakwa ibiobiomu bọmọke aye i ki hwu. Omarana, marhẹ ene vwẹruọ ẹmro i Jesu kpahen “ẹrhọmọnuhwu ọrẹ arhọ” ọrhẹ “ẹrhọmọnuhwu ọrẹ ẹzeguon” na lele?

15. Ayọmo yi ne vwo “ẹrhọmọnuhwu ọrẹ arhọ,” mesoriẹ?

¹⁵ Evwata na, ri ruẹ ekwakwa irhorhomu bọmọke aye i ki hwu, ine vwo “ẹrhọmọnuhwu ọrẹ arhọ,” fọkime a ya edẹ aye rhẹ ọbe arhọ na bi ne. Ọnana no mevirhọ taghene ẹrhọmọnuhwu “eri ruẹ orhorhomu” re dje rhẹ John 5:29, yi jeghwai ẹrhọmọnuhwu ọrẹ “evwata” na, ra hunute uvuẹn Acts 24:15. Idjedje ọnana o serhọ rhẹ ẹmro rọ ha Romans 6:7, rọ tare: “Ohworho ro hwu ne, ọ kwosa edandan enẹyen ne.” Omarana, Jehova ọ harhomu edandan evwata na ọke aye e hwu, ọrẹn ọ karorhọ ekwakwa irhorhomu aye i ruru. (Heb. 6:10) Ọrẹ imwẹro, ofori nẹ evwata na i sẹrorẹ atamwu aye toba, neneyo edẹ aye i sabu daji uvuẹn ọbe arhọ na.

16. Me yẹ “ẹrhọmọnuhwu ọrẹ ẹzeguon” na o mevirhọ?

¹⁶ Me yọ nọ phia rẹn eri ruẹ obiobiomu bọmọke aye i ki hwu? Dedevwo aye i kwosa edandan aye ne ọke aye e hwu, aye a fuevwan ga i Jehova ọke aye e nyerẹ-ẹn. Edẹ aye a ha uvuẹn ọbe arhọ na-a. Omarana, ẹrhọmọnuhwu “eri ruẹ obiobiomu” na, yi jeghwai aruẹ ẹrhọmọnuhwu “eri vwe rhiẹ evwata,” ra hunute uvuẹn Acts 24:15. Ọrẹ aye ono rhiẹ “ẹrhọmọnuhwu ọrẹ ẹzeguon.” * Ọnana o mevirhọ taghene Jesu ono ni irueruo aye so, ji damu aye ni. (Luke 22:30) Ọnọ ha ọke bọmọke ene ki rhe sẹ aye i mwuovwan ihworho ra na ya edẹ aye rhẹ ọbe arhọ na. Aye i rha tiẹn irueruo ọkon aye ruẹ bi, ji homakpahontọre rẹn Jehova, ọke ọrana ọvo ya na sabu ya edẹ aye rhẹ ọbe arhọ na.

17-18. Me yo fori nẹ ọsoso ihworho ra na rhọmọ rhiẹ otọrakpọ na i ru, me yẹ “irueruo” ra hunute uvuẹn Revelation 20:12, 13?

¹⁷ Sẹ ọwan evwata bi, yanghene eri vwe rhiẹ evwata, ofori nẹ kohworho kohworho ra rhọmọren nọ huvwele irhi ri ha  uvuẹn ikpitọnbe ọkpokpọ ra na haphia uvwre usuon ẹgbukpe 1,000 na. Ọnyikọ John ọrhọ ta kpahen oborẹ ọ mẹrẹnren uvuẹn emena arudo: “Mi mẹrẹn eri hwuru na, eduado na ọrhẹ ekokamu na, ri mevi obaro aga usun na, na jeghwai rhie ikpitọnbe. Ọrẹn ne rhie ukpitọnbe ọrọrọ; ọrana yẹ ukpitọnbe arhọ na. Na ha irueruo eri hwuru na guẹn aye ẹzọn lele oborẹ a ya rhẹ ikpitọnbe na.”​—Rev. 20:12, 13.

¹⁸ “Irueruo” ego ya na ha guẹn eri rhọmọren na ẹzọn? Ekwakwa aye i ruru bọmọke aye i ki hwu? Ẹjo! Karorhọ, aye i kwosa edandan aye i ru vrẹn ne ọke aye e hwu. Omarana, “irueruo aye” ọ sabu rhiẹ ekwakwa aye i ruru bọmọke aye i ki hwu-u. Ukpomaran, ono vi rhiẹ ekwakwa aye i ruru sekpahen oborẹ ene yono aye uvuẹn akpọ ọkpokpọ na. Fọkime ihworho ri rhiẹ evwata jerẹ Noah, Samuel, David, ọrhẹ Daniel dede, ine yono kpahen Jesu Kristi, ji vwo esegburhomẹmro kpahen izobo otan yen. Omarana, o ji fo nẹ eri vwe rhiẹ evwata na i ru vrẹn omaran!

19. Me yọ nọ phia rẹn ihworho ri tiẹn uphẹn ọduado ọrana?

¹⁹ Me yọ nọ phia rẹn ihworho ri tiẹn uphẹn ọduado ọrana? Revelation 20:15 ọrhọ ta: “Ne doron i kohworho kohworho rẹ odẹ ye ọ vwọ ha uvuẹn ọbe arhọ na rhẹ uvuẹn ẹtẹrhe erhanren na.” Omaran dẹn, ana ghwọghọ aye bẹmẹdẹ. Omarana, o rhiẹ oborẹ ọghanranren nẹ odẹ ọwan o rhirhiẹ uvuẹn ọbe arhọ na, ji daji uvuien!

20. Owian omamerhomẹ ọgo ya na wian uvwre Usun Ẹgbukpe Uriusionrin na? (Ni ifoto obaro ọbe na.)

²⁰ Usun Ẹgbukpe Uriusionrin na ghini ọke omamerhomẹ! Ọke ọrana yẹ ihworho i Jehova ina ha ẹkwaphiẹrhotọre uyono rọmai kerabọ phia uvuẹn ikuegbe ituakpọ. Ọrẹn, ono ji rhiẹ ọke re ne ni irueruo evwata na ọrhẹ eri vwe rhiẹ evwata so. (Isa. 26:9; Acts 17:31) Marhẹ ene ru ẹkwaphiẹrhotọre uyono ọrana lele? Urhomu-ẹmro uyono rọ ha kpahen ọnana ọnọ ha userhumu rẹn ọwan vwẹruọ, ji dje ọdaremẹro ọwan kpahen ẹkwaphiẹrhotọre ọrana phia.