1, 2. (a) Ẹhẹn ọgo yẹ Iseri Jehova i vwo kpahen i Baibol na? (b) Ekete ego ya mai jo uvuẹn i Baibol na?

ISERI JEHOVA i vwo ẹguọlọ kpahen i Baibol na. Ọ ha ọkpọvi ra na sabu hẹroso rẹn ọwan, ọ jeghwai sa ọwan erhumu mẹrẹn urhebro ọrhẹ ifiẹrorhọ. (Rom. 15:4) A vwa ha ye taghene iroro ituakpọ ye ha uvuie-en, ọrẹn, ‘jerẹ oborẹ ọ ghini havwọ, ẹmro Osolobrugwẹ.’—1 Thess. 2:13.

² O vwo ẹfro-o, o vwo ekete rọ mai je ọwan uvuẹn i Baibol na. Ezẹko a riẹ amerhen iyẹnrẹn ra nẹ kpahen i Jesu, rọ dabu dje iruemru Jehova fiotọre, ra mẹrẹnren uvuẹn oma i Jesu. (John 14:9) Awọrọ i vwo omamerhomẹ kpahen aruẹmẹrẹn ri ha uvuẹn i Baibol na—ọkezẹko ọbe Revelation, rọ hunute ‘ekwakwa ri na vi phia obaro na phẹrẹkpẹ.’ (Rev. 1:1) Ọwan ephian a mẹrẹn erere nẹ urhebro re ha ọbe i Psalms yanghene a jeghwai ha ọmamọ iyono re ha ọbe Proverbs ruiruo ne. Itiọrurhomẹmro, i Baibol na ọbe harẹn ihworho ephian.

3, 4. (a) Ẹhẹn ọgo yẹ ọwan i vwo kpahen ẹbe ukoko na? (b) Ẹbe ukoko na ego yi sekpahen ẹko ihworho ezẹko?

³ Nime ọwan i vwo ẹguọlọ kpahen i Baibol na, a jeghwai vwo ẹguọlọ kpahen ẹbe ukoko na erọrọ ra bọn kpahen i Baibol na. Jerẹ udje, ọwan i vwo ọdaremẹro kpahen emaren erẹ ẹhẹn ra  mẹrẹn nẹ ẹbe eduado, ibroshọ, imagazini, ọrhẹ ẹbe erọrọ. Ọwan i rheri taghene ekwakwa enana ri nẹ obẹ Jehova rhe na, a sa ọwan erhumu dẹrẹ izede ọrẹ ẹhẹn, a vuọn ọwan evwan izede ọrẹ ẹhẹn, a jeghwai ruẹ ọwan ‘gbanhan uvuẹn esegburhomẹmro na.’—Titus 2:2.

⁴ Haba ẹbe erẹ ukoko na, ọwan i ji vwo ẹbe erọrọ ra bọn kpahen i Baibol na, ri sekpahen ẹko ihworho ezẹko. O vwo ẹbe ezẹko rẹ ruru nọ sa iphuphẹn erhumu; erọrọ a sa emiọmọ erhumu. Ẹbe buebun re fomu phia kugbe eri ha iwẹbsaiti ọwan, e ru rẹ aye fọkiẹ ihworho ri vwe rhiẹ Iseri Jehova. Emaren ẹhẹn enana ri gbephe na, a karorhọ ọwan taghene i Jehova ọ sẹrorẹ ive ọnẹyen ro no ‘mwuegbe omamọ emaren buebun harẹn ihworho ephian.’—Isa. 25:6.

5. Me yẹ i Jehova o vwo ọdaremẹro kpahen?

⁵ Itiọrurhomẹmro, buebun ọwan i ghini guọlọ se Baibol na ọrhẹ ẹbe ra bọn kpahen i Baibol na ọke ephian orhianẹ e vwo ọke. O mwu rẹ ọwan ẹro taghene Jehova o vwo ọdaremẹro kpahen omẹdamo ọwan ra ‘dabu ha ọke ọwan ruiruo’ nyoma e se i Baibol na jeghwai ruẹ uyono omobọ ọwan ọke ephian. (Eph. 5:15, 16) Ọrẹ imwẹro, orhiẹ ọsoso ẹbe ukoko na ya na sabu se hin ukwọgbọ-ọ. Ọrẹn, o fori ne rhe ẹkuọn re vwe kiki mẹrẹnvwrurhe. Me yẹ ọye?

6. Me yọ nọ sabu lẹrhẹ ọwan ja mẹrẹn erere nẹ ẹkwaphiẹrhotọre erẹ i Jehova?

⁶ Ọwan i rhe roro taghene ẹkwaphiẹrhotọre ọrẹ ẹhẹn o sekpahen ọwa-an, ọ suẹ ẹkuọn. Jerẹ udje, ana sabu roro taghene oghọn i Baibol owu o sekpahen erhirhiẹ ọwa-an, yanghene oborẹ a ya rhẹ ọbe ukoko na o sekpahen owa-an, ọwan a ha ikẹro ghemeghe ni iyẹnrẹn na—gbinẹ ọwan a ghwai kpare iroro vrẹn ye? Orho rhiomaran, iyẹnrẹn buebun ri na rhua erere vwe ọwan ina va ọwan obọ. Marhẹ ọwan ine ru kẹnoma rẹn ufi ọrana? Maido, o fori nẹ kohwohro kohworho i rhe taghene Osolobrugwẹ yẹ Esiri emaren ọrẹ ẹhẹn na. Nyoma ọmẹraro Isaiah, ọrhọ ta: ‘Mẹmẹ, Jehova, yẹ Osolobrugwẹ are, Ohworho ro yono are nẹ are mẹrẹn erere harẹn omobọ are.’ (Isa. 48:17) Ono rhomu ne roro kpahen izede esa rọ nọ sa ọwan erhumu mẹrẹn erere nẹ eghọn i Baibol na ephian ọrhẹ emaren ẹhẹn sansan re havwiẹ rẹn ọwan.

7. Mesoriẹ o fo ne rhiẹ ẹhẹn firhọ se i Baibol na?

⁷ Rhiẹ ẹhẹn firhọ se yi. Baibol na ọ tariẹ fiotọre taghene, ‘Eyaya Ọfuanfon na ephian, ẹhẹn ọfuanfon Osolobrugwẹ ya ha ya ye, jeghwai emru erere.’ (2 Tim. 3:16) Itiọrurhomẹmro, oghọn i Baibol na ezẹko a ya riẹ fọkiẹ ohworho owu yan ẹko ihworho. Ọyẹ ọsoriẹ o fo ne rhiẹ ẹhẹn firhọ se i Baibol na. Omizu ọhworhare owu nọ tare, “Ọke mie se i Baibol na, mia damoma mi na karorhọ taghene ọnọ sabu vwo uyono buebun mi ne yono nẹ oghwẹmro owu rhe. Mia rha karorhọ ọnana no mwu mẹ roro kodo kpahiẹn.” Bọmọke ene se Ẹmro Osolobrugwẹ, o fori na nẹrhomo vwe i Jehova no rhiẹ ẹhẹn ọwan firhọ, jeghwai yẹ ọwan ẹghwanren ne rhe oborẹ ọ guọlọre nẹ ọwan i yono.—Ezra 7:10; Se James 1:5.

8, 9. (a) Ọke re se i Baibol na, enọ ego ya na sabu nọ oma ọwan? (b) Me yẹ oborẹ ene ru mwuovwan na sabu ga uvuẹn ẹrhẹ ọkpako, o yono ọwan kpahen i Jehova?

⁸ Nọ enọ. Ọke vwe se oghwẹmro i Baibol na, dunuji ne wu nọ oma enọ enana: ‘Me yọ ta mẹ kpahen i Jehova? Marhẹ mi ne ru sabu ha iyẹnrẹn ọnana ruiruo uvuẹn akpenyerẹn mẹ? Marhẹ mi ne ru sabu ha ye sa awọrọ erhumu?’ Ọke rẹ ọwan e roro kpahen enọ enana, ọwan ine ghini mẹrẹn  erere nẹ isese i Baibol na rhe. Jerẹ udje, roro kpahen oborẹ i Baibol na ọ ta kpahen oborẹ ene ru mwuovwan na sabu ga uvuẹn ẹrhẹ ọkpako. (Se 1 Timothy 3:2-7.) Ra mẹriẹnvwrurhe taghene buebun ọwan i vwa ga uvuẹn ẹrhẹ ọkpako na-a, ọwan ina sabu roro taghene oghwẹmro i Baibol ọnana o sekpahen akpenyerẹn ọwa-an. Ọrẹn, ọke re roro kpahen ẹkpahenrhọ harẹn enọ enana ri ha obaro na, ọwan ni na mẹriẹnvwrurhe taghene oborẹ e keleri ne ki mwuovwan ra na ga uvuẹn ẹrhẹ ọkpako, ọnọ sabu rhua erere vwe ọwan ephian.

⁹ Me yọ ta mẹ kpahen i Jehova? Ri Jehova o kele oborẹ ene ru mwuovwan na, no djephia taghene ọye o vwo oborẹ ọ guọlọre mie erẹ ina ga uvuẹn ẹrhẹ ọkpako. Ọye ọ guọlọre taghene aye i dje omamọ udje phia, ọnọ jeghwai nọ aye oborẹ aye a hẹrote ukoko ‘rọ dẹre rhẹ ọbara Ọmọ yen’ na lele. (Acts 20:28) Jehova ọ guọlọre ne vwo ufuoma uvuẹn ẹruete ekpako na. (Isa. 32:1, 2) Nyoma ọmẹrẹnvwrurhe ọrana, oborẹ i Baibol na ọ tare ne ru na ki sabu mwuovwan ga uvuẹn ẹrhẹ ọkpako o djephia taghene i Jehova o vwo ẹguọlọ kpahen ọwan.

10, 11. (a) Ọke re se oborẹ ọ lẹrhẹ ohworho mwuovwan rẹn ẹrhẹ ọkpako, marhẹ ọwan ine ru sabu ha iyẹnrẹn ọrana ruiruo uvuẹn akpenyerẹn ọwan? (b) Marhẹ ọwan ine ru sabu ha iyẹnrẹn ọrana sa awọrọ erhumu?

¹⁰ Marhẹ mi ne ru sabu ha iyẹnrẹn ọnana ruiruo uvuẹn akpenyerẹn mẹ? Nẹ ọke riẹ ọke, o fori nẹ ohworho ra ha mwu ọ ni omayen nyoma ukpẹ i Baibol na, nọ jeghwai guọlọ ekete rọ nọ wian rhọ. Omizu ọhworhare ro ‘vwo ẹhẹn rọ nọ ga uvuẹn ẹrhẹ ọkpako’ o fori nọ dabu roro kpahen ekwakwa rọ nọ nya mwu na, nọ damoma nya mwu aye ephian ekete omẹgbanhon ọnẹyen o teri. (1 Tim. 3:1) Itiọrurhomẹmro, Ilele Kristi ephian ina sabu yono nẹ ovwan ra na nya mwu uvuẹn eghwẹmro enana, nime buebun aye i sekpahen oborẹ i Jehova ọ guọlọre miẹ Ilele Kristi ephian. Jerẹ udje, o fori nẹ ọwan ephian i rhiẹ ihworho re roro te, jeghwai dje osasame ẹhẹn phia. (Phil. 4:5; 1 Pet. 4:7) Ọke rẹ ekpako e dje ‘udje rẹn usurhe na,’ ana sabu yono mie aye jeghwai ‘hẹrokele esegburhomẹmro aye.’—1 Pet. 5:3; Heb. 13:7.

¹¹ Marhẹ mi ne ru sabu ha iyẹnrẹn ọnana sa awọrọ erhumu? Ọwan ina sabu ha ovwan ra na nya mwu re kele rẹn Ilele Kristi na, ha  userhumu rẹn ihworho ri vwo omamerhomẹ kpahen urhomẹmro na yanghene emọ uyono i Baibol ọwan, nẹ aye mẹrẹn izede rẹ ekpako ri ha ukoko na i ru vẹnẹ ilori ẹga ugbunu. Habaye, ọke re se ovwan ra na nya mwu na, na karorhọ taghene ekpako uvuẹn ukoko na a damoma fọkiẹ ọwan. Erhe roro kpahen oborẹ aye e fioma rhẹ owian na lele, o ruẹ ‘ọghọ ọwan kodo rẹn era wian owian ọgbogbanhon’ uvwre ọwan. (1 Thess. 5:12) Ọwan i rhe dje ọghọ rẹn ekpako enana ra wian omamọ na, ọwan ni ne toroba aghọghọ aye.—Heb. 13:17.

12, 13. (a) Arha ha ekwakwa re tiobọnu rẹn ọwan ruiruo, emru ẹgo ya na sabu guọlọ otọre aye? (b) Dje udje ro djephia taghene re ọwan e rhe iyẹnrẹn ri sekpahen oborẹ ọ phia vrẹn ne, ọnọ sabu dje iyono rẹ ọwan i vwe rhe bi fiotọre.

¹² Guọlọ otọre emru. Arha ha ekwakwa re tiobọnu rẹn ọwan ruiruo, ana sabu guọlọ iyẹnrẹn ri sekpahen enọ enana:

• Ọrọmo yọ ya ekete ọnana uvuẹn Eyaya Ọfuanfon na?

• Ekete ọrhẹ ọke ọgo yẹ a ya ye?

• Me yẹ emru kirighwo rọ phiare ọke ra ya ẹbe i Baibol na?

Ọwan e rhe iyẹnrẹn ri sekpahen oborẹ ọ phia vrẹn ne, ọnọ sa ọwan erhumu rhe iyono rẹ ọwan i vwe rhe fiotọre bi.

¹³ Jerẹ udje, roro kpahen oborẹ ọ ha Ezekiel 14:13, 14, ro seri: “Orho rhianẹ ẹkwotọre o ruru mẹ sọ nyoma aye i vwa fuevwan kpahen mẹ, ni mi na riẹn obọ mẹ haso aye jeghwai ghwọghọ ekete emaren aye o nẹ sa, mi na jeghwai dje orhọmo ọgbogbanhon vwe aye, jeghwai kpe ituakpọ ọrhẹ eramo nẹ uvuẹn ẹkwotọre na. ‘Ọrhọ tobọ rhianẹ—Noah, Daniel, ọrhẹ Job—e ha uvuẹn avwaye, oma aye ọvo yẹ aye ina sabu simi fọkime aye evwata,’ omaran i Jehova osuisuensun akpọ ephian ọ tare.” Nyoma otọre emru ẹ guọlọ, ọwan i yonorin taghene a ya oghwẹmro ọbe Ezekiel ọnana uvwre ẹgbukpe 612 B.C.E. O ki me te ọke ọrana, Noah kugbe Job i hwuru ẹgbukpe buebun ri vrẹn ne, jọrẹn iyẹnrẹn esegburhomẹmro aye ọ ha uvuẹn okarorhọ ọrẹ i Jehova. Daniel ọ ji ha akpọ ọke ọrana. Itiọrurhomẹmro, Daniel ọnọ sabu ha uvwre ẹgbukpe 20 ọke rẹ i Jehova ọ ta taghene ọye ọ fuevwan jerẹ Noah ọrhẹ Job. Me ye yonorin? Jehova ọ djokarhọ jeghwai ha ukẹro ọghoghanren ni emevigbanhon ọrẹ idibo yi ri fuevwan, jeghwai te eri rhiẹ iphuphẹn.—Ps. 148:12-14.

14. Marhe ẹbe ukoko na ri sekpahen iphuphẹn e ru sa aye erhumu, marhẹ awọrọ ine ru sabu mẹrẹn erere nie rhe? (Mẹrẹn ifoto rọ ha uvuẹn ọtonrhọ uyono na.)

¹⁴ Jerẹ oborẹ a mẹrẹn erere ọke re se Ẹmro Osolobrugwẹ, ana ji sabu mẹrẹn erere nẹ ọsoso emaren ẹhẹn re havwiẹ rẹn ọwan. Roro kpahen udje ezẹko. Ẹbe ri sekpahen iphuphẹn. Ẹgbukpe ezẹko re vrẹnren na, ẹbe ọwan buebun i sekpahen iphuphẹn. ^[1] Ezẹko uvuẹn ẹbe enana a ya rẹ aye nọ sa iphuphẹn erhumu nyerẹn ghele ọhiẹn obẹ isukuru yanghene ebẹnbẹn aye. Marhẹ ọwan ine ru sabu mẹrẹn erere nẹ isese ẹbe enana rhe? Erhe se ẹbe enana, na karorhọ oborẹ iphuphẹn ọwan ri vwo esegburhomẹmro a dẹrughwaroghwẹ. Ọrana nẹ ono mwu ọwan dabu sa aye erhumu jeghwai ha urhebro rẹn aye.

15. Mesoriẹ o fo nẹ Ilele Kristi ri ghwanren ne i vwo omamerhomẹ kpahen iyẹnrẹn ri sekpahen iphuphẹn?

¹⁵ Buebun ebẹnbẹn re ha uvuẹn ẹbe ri sekpahen iphuphẹn na, a ghwai sekpahen aye ọvo-o. O fori nẹ ọwan ephian i dje esegburhomẹmro phia, sun iroro ọwan, tiẹn ọhiẹn ro nẹ obọ otuẹdẹre sa, jeghwai kẹnoma rẹn okugbe ri vwe fo ọrhẹ orharhere iruẹn. Urhomu-ẹmro enana ọrhẹ  erọrọ buebun i sekpahen iphuphẹn. O fori nẹ Ilele Kristi ri ghwanren ne i roro taghene ẹbe ri sekpahen iphuphẹn ọrhamẹ aye? Ẹjo! Dedevwo a ya ẹbe enana izede ro no ti iphuphẹn uhrun, a ha iyẹnrẹn re ha uvuien nẹ iruemru-urhi Baibol na rhe, ọwan ephian ina sabu mẹrẹn erere nẹ emaren ẹhẹn enana.

16. Me yẹ ẹbe ọwan na ọ ji sa iphuphẹn erhumu ruẹ?

¹⁶ Vrẹn ọrẹ ọnọ sa iphuphẹn erhumu nyerẹn ghele ebẹnbẹn, ẹbe ọwan ọ ji sa aye erhumu dua riaro ọrẹ ẹhẹn jeghwai tiẹ aye kẹrẹ i Jehova. (Se Ecclesiastes 12:1, 13.) Omarana, Ilele Kristi ri ghwanren ne ina ji sabu mẹrẹn erere nie rhe. Jerẹ udje, Awake! ọrẹ April 2009 o vwo urhomu-ẹmro “Young People Ask . . . How Can I Make Bible Reading Enjoyable?” Urhomu-ẹmro na o dje izede ezẹko phia, kugbe ekpeti ra na sabu bru nie fi rhẹ ekete uvuẹn i Baibol na, na sabu ha ye ruiruo ọke ra guọliẹ. Ihworho ri ghwanren ne, i mẹrẹn erere nẹ urhomu-ẹmro ọnana rhe? Ọmase owu ro vwiẹ emọ ne, rọ ha ẹgbukpe 24 nọ tare: “Baibol e se ọ vwọ ro mẹ oma-a. Ni mi ha izede ra ha phia uvuẹn urhomu-ẹmro ọrana te ẹhẹn, mi jeghwai ha ekete re brẹ nie na ruiruo. Vwana mi vwo omamerhomẹ kpahen isese i Baibol ne. Mia sabu mẹrẹn oborẹ urhomu-ẹmro ẹbe i Baibol owuowu i surhobọ mwuọwan, nọ jeghwai họhọ ekwakwa re rhuon kugbe ra lẹrhẹ oghwa rhoma. A vwẹ ọke mie se i Baibol na, oma ọ ji merhen mẹ te omana dẹ-ẹ.”

17, 18. Marhẹ ọwan ine ru sabu mẹrẹn erere nẹ ẹbe re fiẹ rhẹ ada? Ha udje yi phia.

¹⁷ Ẹbe re fiẹ rhẹ ada. Nẹ ẹgbukpe 2008 rhe, a riẹ amerhen i Watchtower re yono uvuẹn ukoko ọwan sansan, ri sekpahen Iseri Jehova. Ọrẹn, nẹ ẹbe re fiẹ rhẹ ada vwo? Ana ji sabu mẹrẹn erere nẹ ẹbe erana? Roro kpahen udje ọnana. Gbe roro taghene ẹdẹ owu, a ki tuẹn ẹmro otu rhọ, ne wu mẹrẹn ohworho wu se rhiẹ uyono rọ rhiẹ Aghwẹlẹ Uvie. O vwo ẹfro-o, oma ọnọ merhuọn. Ọke rẹ ọtẹmro na ọ tẹmro na nyarhẹn, wu na sabu rhe roro kpahen ọpha rọ rhere na. Omarana, wu na sabu rhe roro kpahen oborẹ ọpha na o roro. Fọkiẹ orana, ne wu nẹ avwaye rhẹ ọdaremẹro kpahen urhomu-ẹmro ọrana.

¹⁸ Ọwan ina ji sabu mẹrẹn aruo erere ọrana ọke re se ẹbe re fiẹ rhẹ ada. Jerẹ udje, i Watchtower re fiẹ rhẹ ada a ta kpahen irhomu-ẹmro rẹ otu na ina sabu vwo ẹruọ ye. Omaran ji te irhomu-ẹmro re ha uvuẹn jw.org, jerẹ ere ha uvuẹn “Bible Questions Answered” kugbe “Frequently Asked Questions.” Ọke re se aruo iyẹnrẹn enana, ọdaremẹro re vwo kpahen urhomẹmro na nọ gbanhanrhọ. Habaye, ọwan ne yono ena ekpokpọ ra na sabu ha dje esegburhomẹmro ọwan fiotọre uvuẹn owian aghwoghwo na. Omaran ọ ji havwọ, ọke ephian yẹ Awake! o ruẹ imwẹro ọwan gbanhan taghene Osolobrugwẹ urhomẹmro na o nyerẹn, ọ jeghwai sa ọwan erhumu yono oborẹ ọwan ine ru sabu chiochiọn esegburhomẹmro ọwan.—Se 1 Peter 3:15.

19. Marhẹ ọwan ine ru sabu dje ọdaremẹro rẹn i Jehova fọkiẹ ẹkwaphiẹrhotọre enẹyen?

¹⁹ Itiọrurhomẹmro, Jehova ọ yẹrẹ ọwan ekwakwa buebun re na sabu ruẹ ‘edamẹ ẹhẹn’ ọwan vuọnvuọn. (Matt. 5:3) Jenẹ a ha ẹkwaphiẹrhotọre re tiobọnu rẹn ọwan na ruiruo ọke ephian. Ọke ọrana, ọwan ni ne dje ọdaremẹro ọwan phia rẹn Ohworho ro yono ọwan, na mẹrẹn erere harẹn omobọ ọwan.—Isa. 48:17.