ỌWAN ephian i guọlọre ne rhe ọwan rhẹ ọwan rhẹ emamọ ihworho. Ọrẹn, ọ bẹn re ne ruẹ orhorhomu inyenana. Ihworho buebun e ‘vwo ẹguọlọ orhorhomu-u.’ (2 Tim. 3:3) Aye ina sabu rhe ruẹ oborẹ aye i rorori ta ọgbare yanghene ọsọre, rọ lẹrhẹ aye ta taghene “oborẹ orhomurun obiomurun, oborẹ obiomurun orhomurun.” (Isa. 5:20) Ọ bẹn re ne rhiẹ omamọ ohworho fọkiẹ ekwakwa re ru vrẹn ne ọrhẹ ijẹgba ọwan. Ana sabu họhọ i Anne, * dedevwo ọ ga i Jehova ẹgbukpe buebun ne, nọ tare, “ọ bẹn ha mẹ mi ne kwe taghene mẹmẹ omamọ ohworho.”

Ọrẹ omamerhomẹ, ọwan ephian ina sabu vwo uruemru orhorhomu! Ẹhẹn ọfuanfon i Jehova yọ yẹ ohworho uruemru ọnana, o ji vwo omẹgbanhon ghwẹ ebẹnbẹn ephian ra dẹrughwaroghwẹ. Jene yono oborẹ orhorhomu o mevirhọ, ọrhẹ oborẹ ene ru djeyi phia vuọnvuọn.

Orhorhomu o mevirhọ erhirhiẹ yanghene uruemru re ruẹ oborẹ orhomurun. O sekpahen omamọ uruemru ọrhẹ orhorhomu rọ vabọ irueruo obiobiomu. Erhe djeyi phia rẹn awọrọ, na mẹriẹnvwrurhe uvuẹn oma aye. Ọnana uruemru rọ lẹrhẹ ohworho ha userhumu rẹn awọrọ.

Ọkezẹko wu mẹrẹn ihworho ezẹko re ruẹ oborẹ orhomurun rẹn igbehian ọrhẹ ihworho ekrun aye, ọrẹn ihworho erana ọvo yo fori ne ruẹ orhorhomu riẹn? Ọwan ephian i sabu ruẹ orhorhomu izede rọ gbare-e, fọkime Baibol na ọ tare taghene “o vwo onyakpọ owuorowu ro ruẹ oborẹ orhomurun ọke ephian ro vwo ruẹ ọdanda-an.” (Eccl. 7:20) Ọnyikọ Paul nọ tare: “Mi rheri taghene uvuẹn oma mẹ, nọyẹ uvuẹn ugboma mẹ, o vwo emru owuorowu ro rhomuru-un.” (Rom. 7:18) Omarana, o fori ne bru i Jehova ro rhiẹ Esiri orhorhomu arha guọlọ vwo uruemru ọrana.

Jehova o jurhi oborẹ ọgbare ọrhẹ oborẹ ọsọre. Sekpahen ọnana, Baibol na nọ tare: “Wẹwẹ omamọ ohworho, ewian enọ i rhomurun. Yoni mẹ kpahen ọkpọvi enọ.” (Ps. 119:68) Jene yono kpahen erhirhiẹ eva ri hobọte uruemru orhorhomu i Jehova.

Jehova omamọ ohworho. Orhorhomu ọ ha usuẹn iruemru i Jehova. Roro kpahen oborẹ ọ phiare ọke i Jehova ọ ta rẹn i Moses: “Mi na lẹrhuọ rhe ekwakwa irhorhomu mẹ.” Ọke i Jehova o dje odidi ọrhẹ orhorhomu ọnẹyen rẹn i Moses, Moses no rhon uvwele owu ro dje oborẹ i Jehova ọ havwọ omana: “Jehova, Jehova, Osolobrugwẹ arodọmẹ ọrhẹ aruẹdọn, ọ vwọ kiki tuekwẹre-e, ọ vuọnren rhẹ ẹguọlọ atamwu ọrhẹ urhomẹmro, ro dje ẹguọlọ atamwu rẹn uriusionrin buebun, rọ harhomu orusọ, ogbegbon, ọrhẹ ọdandan, ọrẹn o vwo ọke owuorowu rọ nọ jọ ha oja riẹ ọrọ riẹ iborhi-in, ọnọ ha oja ọdandan ọsẹ ha riẹ emọ ọrhẹ ivwremọ kugbe isakpegodi ọrhẹ imamasima.” (Ex. 33:19; 34:6, 7) Ọnana ọ lẹrherẹ ọwan rhe taghene i Jehova o dje orhorhomu phia ọrẹ kizede kizede. Dedevwo Jesu yọ mai dje udje ro serhọ sekpahen uruemru orhorhomu uvuẹn otọrakpọ na, nọ ji ta: “O vwo ohworho owuorowu ro rhomuru-un, jokpanẹ owuọwan ọvo, Osolobrugwẹ.”—Luke 18:19.

Ewian i Jehova irhorhomu. Kemru kemru ri Jehova o ruẹ o djephia ta o vwo uruemru orhorhomu. “Jehova o ruẹ oborẹ orhomurun harẹn  ihworho ephian, a jeghwai mẹrẹn arodọmẹ ye vwrurhe uvuẹn ewian enẹyen.” (Ps. 145:9) Jehova o vwo ni ọwan ruẹ-ẹ, omarana no tiobọnẹ arhọ ọrhẹ kemru kemru ra guọlọre rẹn ituakpọ. (Acts 14:17) A ji mẹrẹn orhorhomu ọnẹyen vwrurhe ọke ọrhọ harhomu ọwan. Ọbo ijoro na nọ yare: “Wẹwẹ, O Jehova, omamọ ohworho, wu mwuegbe wu na harhomu.” (Ps. 86:5) Ọnọ sabu mwu ọwan ẹro ta i “Jehova ọ vwọ samọ ti ekwakwa irhorhomu nu rẹn ihworho ra sẹrorẹ emevigbanhon aye-e.”—Ps. 84:11.

Jehova yọ maren ọwan, omarana ana sabu hẹrokelie ruẹ orhorhomu. (Gen. 1:27) Ọrẹn, Baibol na ọ ha urhebro rẹn ọwan ne “yono oborẹ e ruẹ orhorhomu.” (Isa. 1:17) Marhẹ ene ru dje omamọ uruemru ọnana phia? Jenẹ a tẹmro kpahen izede esa.

Ọrukaro, ana sabu nẹrhomo vwe i Jehova nọ yẹ ọwan ẹhẹn ọfuanfon ọnẹyen, ọnana ọnọ ha userhumu rẹn ọwan sabu rhe ruẹ oborẹ orhomurun. (Gal. 5:22) Ẹhẹn ọfuanfon i Jehova ọnọ sabu ha userhumu rẹn ọwan vwo ẹguọlọ kpahen oborẹ orhomurun, jeghwai vwo utuoma kpahen oborẹ obiomurun. (Rom. 12:9) Baibol na ọ tobọ ta taghene Jehova ọnọ sabu ruẹ ọwan “gbanhon uvuẹn irueruo ọrhẹ ẹmro irhorhomu ephian.”—2 Thess. 2:16, 17.

Ọreva, o fori ne rhe se i Baibol na. Erhe ruẹ ọnana, Jehova ono yono ọwan “ọsoso oborẹ orhomurun” ji mwuegbe ọwan “rhẹ omamọ owian ephian.” (Prov. 2:9; 2 Tim. 3:17) Erhe se i Baibol na ji roro kodo kpahiẹn, ekwakwa irhorhomu ri sekpahen i Jehova ọrhẹ ọhọriẹ ni na sabu vuọn ọmudu ọwan. Omarana, na na sabu rha karorhọ efe erẹ ẹhẹn enana ri ha uvuẹn ọmudu ọwan.—Luke 6:45; Eph. 5:9.

Ọresa, ọwan a damoma “hẹrokele oborẹ orhomurun.” (3 John 11) O vwo idje buebun ra na sabu hẹrokele uvuẹn i Baibol na. Ọrẹn, idje ri mai serhọ yẹ eri Jehova ọrhẹ Jesu. Ọrẹn, ana ji sabu yono kpahen idje awọrọ uvuẹn i Baibol na. Awanva usuẹn aye yẹ Tabitha ọrhẹ Barnabas. (Acts 9:36; 11:22-24) Wu na sabu se iyẹnrẹn aye, ji djokarhọ oborẹ aye i ruru rọ ha userhumu rẹn aye ruẹ oborẹ orhomurun rẹn awọrọ. Roro kpahen izede wu ne ru sabu ha userhumu rẹn ihworho ezẹko uvuẹn ekrun ọnọ yanghene uvuẹn ukoko na. Ji djokarhọ emamọ ekwakwa ri phia rẹn Tabitha ọrhẹ Barnabas nime aye i vwo uruemru orhorhomu. Wu na ji sabu mẹrẹn erere.

Ana ji sabu roro kpahen Ilele Kristi re ruẹ oborẹ orhomurun ọke ọwan na. Jerẹ udje, roro kpahen ekpako ukoko ra wian gbangbanhon ri ji ‘vwo ẹguọlọ kpahen orhorhomu.’ Habaye, ji roro kpahen emẹse ri fuevwan ra nyoma ẹmro ọrhẹ irueruo djephia taghene aye “iyono oborẹ  orhomurun.” (Titus 1:8; 2:3) Omizu ọmase owu re se Roslyn, nọ tare: “Ugbehian mẹ ọ ha urhebro rẹn ihworho ukoko ame izede oghẹnrensan re vwe roro rhọ. Omizu na o roro kpahen erhirhiẹ aye, no ji tiobọnẹ ibiẹ ẹghẹlẹ rẹn aye ọkezẹko. Mie ni ugbehian mẹ na ta ọye omamọ ohworho.”

Jehova ọ ha urhebro rẹn ihworho yi nẹ aye i “guọlọ oborẹ orhomurun.” (Amos 5:14) Erhe ruẹ omaran, ne ne vwo ẹguọlọ kpahen irhi Jehova, jeghwai vwo omwemẹ re ne ruẹ oborẹ orhomurun.

O fo ne roro taghene na sabu rhiẹ emamọ ihworho, ene vi tiobọnu ẹghẹlẹ eghoghanren yanghene ruẹ ekwakwa gegerege rẹn awọrọ-ọ. Jerẹ udje: O mwuruon ẹro ta ohworho ro sin ifoto ọnọ sabu ha ibrọshi owu ọvo sin ifoto na hin? Ẹjo, ukpomaran ibrọshi ekokamo buebun yọ ha sin ifoto na. Omaran ọ ji havwọ, ana sabu ruẹ orhorhomu izede buebun.

Baibol na o jiririe harẹn ọwan ne “mwuegbe” re ne ru oborẹ orhomurun. (2 Tim. 2:21; Titus 3:1) Erhe vwo ọdamẹ kpahen erhirhiẹ awọrọ, ene vwo uphẹn re ne ruẹ oborẹ ọnọ merhen aye oma “fọkiẹ orhorhomu ọnẹyen, nọ bọn yen gbanhon.” (Rom. 15:2) Ọrana ọnọ sabu mevirhọ ọrẹ ana ghalẹ oborẹ e vwori. (Prov. 3:27) Ana sabu ha use rẹn ohworho nọ mọ riẹ emaren uvuẹn oghwa ọwan, yanghene lelie gbikun kugbe. Ohworho orho kpomẹ, ana sabu ya ileta vwe yi, kọn bruie, yanghene se yi uvuẹn ifonu. Ana ji sabu guọlọ uphẹn ra na ta ‘ẹmro ro rhomurun, rọ bọn ihworho gbanhan sekpahen oborẹ erhirhiẹ na ọ havwọ, neneyo ẹmro na ọ sabu rhua erere vwe ihworho re rhon yi.’—Eph. 4:29.

Jerẹ i Jehova, ọwan a damoma ruẹ oborẹ orhomurun rẹn ihworho ephian. Omarana, o fori na ha ukẹro ro serhọ ni ihworho. Izede oghẹnrensan owu yẹ ọrẹ ene ghwoghwo iyẹnrẹn esiri Uvie na rẹn ihworho ephian. Jerẹ oborẹ i Jesu o jurhie, ọwan a damoma ruẹ orhorhomu rẹn ihworho ephian tobọ te evwreghrẹn ọwan. (Luke 6:27) Ọ sọ re ne dje uruemru esiri phia yanghene rhiẹ emamọ ihworho-o, fọkime “enana i rhe nie, orho vwo urhi ọrọrọ-ọ.” (Gal. 5:22, 23) Erhe dje omamọ uruemru phia udabọ ẹkparehaso ọrhẹ ebẹnbẹn, ana sabu lẹrhẹ aye rhe urhomẹmro na jeghwai jiri Jehova.—1 Pet. 3:16, 17.

“Omamọ ohworho ọnọ riamerhen oborẹ o nerhumu irueruo yi rhe.” (Prov. 14:14) Me yẹ erere ezẹko usuẹn aye? Erhe ruẹ orhorhomu rẹn awọrọ, aye ni ne ji dje aruẹ uruemru ọrana rẹn ọwan. (Prov. 14:22) Awọrọ arha tobọ ruẹ ọwan gbalogbalo, o fori ne rhe ruẹ emamọ ekwakwa rẹn aye, fọkime ọrana ọnọ sabu lẹrhẹ aye wene uruemru aye i vwori kpahen ọwan.—Rom. 12:20 ekete ra djokarhọ.

Ihworho buebun ina sabu nẹ iyẹnrẹn kpahen erere rọ havwiẹ nime aye i sẹrerhumuji obiobiomu jeghwai ru oborẹ orhomurun. Roro kpahen ikuegbe i Nancy, ọrhọ ta: “Ọke mia ghwanran, mia kpara ruẹ, mie gbọfanrhiẹn, mie ji hinmaro omamọ, ọrẹn ọke mie yono kpahen orhorhomu i Jehova ji haye ruiruo, oma nọ dabu merhen mẹ. Vwana, ihworho a ha omamọ ukẹro ni mẹ, aye a ji họghọ mẹ ne.”

Iroro rọ mai ghanren ro mwu ọwan ruẹ orhorhomu, yẹ ọrẹ e rhe ta ọ lẹrhẹ oma merhen i Jehova. Orhianẹ ihworho buebun i vwa mẹrẹn oborẹ e ruẹ-ẹ, Jehova ọ mẹriẹn. O rhe irueruo ọrhẹ iroro ọwan ephian. (Eph. 6:7, 8) Me yo no nerhumie rhe? “Ohworho ro ruẹ oborẹ orhomurun ọ mẹrẹn ekwerhọ i Jehova.” (Prov. 12:2) Omarana, o fori na rha damoma vwo uruemru orhorhomu. Jehova orho ve, “odidi ọrhẹ ọghọ kugbe ufuoma ono rhirhiẹ ye harẹn kohworho kohworho ro ruẹ oborẹ orhomurun.”—Rom. 2:10.