1, 2. Me ye yono erhe ruẹ riaro uvuẹn urhomẹmro na? Dje udje yi.

A YẸ ọmọvwerhe owu ẹghẹlẹ. Eri vwiẹriẹ ni ta riẹn, “Mroma ohworho na.” Ọmọ na nọ huvwele dedevwo o nẹ ẹhẹn yen rhe-e. Ọrẹn, ọke ọmọ na ọ ghwanran, ọdaremẹro ro vwo kpahen iroro eri vwiẹriẹ ọrhẹ uruemru esiri awọrọ nọ dua. Ọke ọrana, no dje ekpẹmẹ phia nẹ ẹhẹn sa. Mesoriẹ? Fọkime o yono oborẹ e dje ọdaremẹro phia ne.

² Omaran ọ ji havwọ, ọke a tu mẹrẹn urhomẹmro na vwrurhe, e yonorin taghene o fori na huvwele i Jehova. Ọrẹn, re ruẹ riaro uvuẹn urhomẹmro na, ne yono kpahen oborẹ i Jehova o roro, jerẹ ekwakwa ra merhiẹn oma, oborẹ o vwo utuoma kpahen, ọrhẹ ukẹro rọ ha ni emru. Arha hẹrokele i Jehova jeghwai brorhiẹn omobọ lele oborẹ ọnọ merhiẹn oma, ne djephia taghene ọwan a ha iroro yi ruẹ erẹ ọwan.

3. Mesoriẹ ọ bẹn ne roro jerẹ i Jehova?

³ Dedevwo oma ọ merhen ọwan re ne roro jerẹ i Jehova, ọrẹn, o ji rhiẹ oborẹ ọ bẹnren. Fọkime, ijẹgba ọwan ọ lẹrhiẹ bẹn rẹn ọwan. Jerẹ udje, ọnọ sabu bẹn ọkezẹko ne vwẹruọ ukẹro ri Jehova ọ ha ni iruemru ijẹfuọn, ekwakwa ugboma,  owian aghwoghwo na, ọbara ẹha yanghene erọrọ. Me ya na sabu ru kpahiẹn? Marhẹ ene ru rha ha iroro i Jehova ruẹ erẹ ọwan? Marhẹ yo fori nẹ ọnana ọ hobọte idjaghwẹ ọwan a kpara vwana ọrhẹ erẹ obaro na?

4. Me yo sekpahen ra na nyalele urhebro i Paul ọnana: ‘Are i wene iroro are’?

⁴ Se Romans 12:2. Ọnyikọ Paul o dje oborẹ o mevirhọ re ne roro jerẹ i Jehova. Urhomu-ẹmro rọ vrẹnren na ọ ha userhumu rẹn ọwan rhe taghene nẹ ‘akpọ ọnana ọ jọ rhọ ma ọwan,’ o fo ne roro kpahen iruemru ọrhẹ irueruo akpọ na-a. Paul nọ habaye taghene, ọwan i “wene iroro” ọwan. Ọnana o sekpahen ọrẹ ene se i Baibol na jeghwai roro kpahiẹn neneyo a sabu vwẹruọ iroro i Jehova jeghwai hẹrokelie.

5. Dje kpahen ovẹnẹ rọ havwiẹ ra na ghwai se ọbe ọrhẹ ọrẹ ene yono ọbe na.

⁵ Re ne ruẹ uyono, ọ ghwẹ ọrẹ a ghwai se ẹbe jeghwai djokarhọ ekete ra na kpahenrhọ uvuẹn uyono. Erhe ruẹ uyono, e roro kpahen oborẹ ekete re seri na ọ ta rẹn ọwan kpahen i Jehova, izede enẹyen, ọrhẹ iroro yi. Ọwan a damoma vwẹruọ oborẹ ọsoriẹ Osolobrugwẹ ọ ta taghene e ru emru yanghene e vwe ruie-e. Ọwan e ji roro kpahen ewene ro fori ne ru uvuẹn akpenyerẹn ọwan. Dedevwo orhiẹ uvuẹn uyono owu ye ne roro kpahen enana ephia-an, ọrẹn a mẹrẹn erere arha dabu ha ọke roro kpahen oborẹ ọwan i seri, ọrhọ tobọ rhianẹ owuobọ ọke na ya ha roro kpahen oborẹ e seri.—Ps. 119:97; 1 Tim. 4:15.

6. Me yọ phia erhe roro kodo kpahen iroro i Jehova?

⁶ Erhe roro kpahen oborẹ e seri uvuẹn i Baibol na ọke ephian, emru oghẹnrensan nọ phia. Ọwan ne djephia rẹn oma ọwan taghene iroro i Jehova ọgbare. Ọwan na ha ukẹro i Jehova ọ ha ni emru, e nie. Ọwan ne wene iroro ọwan rhiẹ ọkpokpọ. Bibiesuọn bibiesuọn, ne roro jerẹ i Jehova.

7, 8. (a) Ukẹro ọgo yi Jehova ọ ha ni ekwakwa ugboma? (Ni ifoto rọ ha uvuẹn ọtonrhọ uyono na.) (b) Arha hẹrokele i Jehova, me ya na ha karo?

⁷ Orhiẹ ọmudu ọwan ọvo yẹ iroro ọwan ọ hobọte-e. Iroro ọwan ọ hobọte idjaghwẹ ọwan. (Mark 7:21-23; Jas. 2:17) Na sabu vwẹruọ ye, jene yono kpahen idje ezẹko. Iyẹnrẹn ri sekpahen akpenyerẹn i Jesu, i ta rẹn ọwan kpahen ukẹro ri Jehova ọ ha ni ekwakwa ugboma. Osolobrugwẹ yọ djẹ ihworho ri ne vwiẹ Ọmọyen, nọyẹ esa ọrhẹ ane ri vwe vwo igho bun. (Lev. 12:8; Luke 2:24) Ọke i Mary o vwiẹ i Jesu, nọ kpareriẹ “rhẹ uvuẹn ekete re fi odin eranmo a ria rhọ, fọkime o vwo oghwa aye ine rhirhiẹ uvuẹn ekete re jedọn rhọ-ọ.” (Luke 2:7) Orhianẹ i Jehova ọ guọlọre, manẹ ọ sabu ruie neneyo aye i mẹrẹn omamọ oghwa re ne vwiẹ Ọmọyen rhọ. Ukpomaran, oborẹ ọ mai ghanren riẹn, yẹ ọrẹ ene vwiẹ i Jesu jeghwai hẹrote yi uvuẹn ekrun ra ha i Jehova karo.

⁸ Nyoma ikuegbe ọnana ro sekpahen ọke e vwiẹ i Jesu na, e me rhe aruẹ ukẹro ri Jehova ọ ha ni ekwakwa ugboma ne. Emiemọ ezẹko i guọlọre nẹ emọ aye i vwo ekwakwa ugboma bun, ọrhọ  tobọ rhianẹ onyerẹnkugbe emọ na rhẹ i Jehova ọ rioja. Ọrẹn, o fiotọre taghene i Jehova o nirien taghene onyerẹnkugbe re ne vwo rhẹ ọye yọ mai ghanren. We roro jerẹ i Jehova? Me yẹ irueruo enọ e djephia?—Se Hebrews 13:5.

9, 10. Marhẹ ene ru djephia taghene a ha ukẹro ri Jehova ọ ha ni uruemru re rhiẹ ukọ rẹn awọrọ, e nie?

⁹ Udje ọrọrọ, yẹ ukẹro i Jehova ọ ha ni uruemru re rhiẹ ukọ rẹn awọrọ. Jesu ọrhọ ta: “Kohworho kohworho ro rhiẹ ukọ harẹn ihworho enana ri vwo esegburhomẹmro kpahen mẹ, ono rhomu riẹn orhianẹ a gba atita rẹ ikẹrẹkẹte ọ lọrọ mwu owọriẹ jeghwai mwa ye rhẹ urhie ọduado na.” (Mark 9:42) Enana ghini ẹmro egbogbanhon! Ra mẹriẹn taghene i Jesu o vwo iruemru Ọsẹ ye na, ana sabu vwo imwẹro taghene i Jehova ọ ji tuekwẹre gbangbanhon kpahen ohworho ro rhiẹ ukọ rẹn idibo i Jesu.—John 14:9.

¹⁰ Ukẹro i Jehova ọrhẹ Jesu a ha ni emru yẹ ọwan a ji ha nie? Ọwan e roro jerẹ aye? Me yẹ irueruo ọwan e djephia? Jerẹ udje, ọwan i vwo ẹguọlọ kpahen osẹme rọ nọ sabu lẹrhẹ imizu ezẹko tuekwẹre yanghene lẹrhẹ imizu erọrọ vwo oruru ehware? Ọwan ina sabu ha ọdamẹ re vwo kpahen imizu ọwan karo rẹn ojemẹ ọwan?—1 Tim. 2:9, 10.

11, 12. Marhẹ ene ru sẹrorẹ oma ọwan nẹ ọdandan erhe vwo omerhesun jeghwai ha ukẹro i Jehova ọ ha ni obiobiomu e nie?

¹¹ Udje ọresa: Jehova o vwo utuoma kpahen irueruo ọkon. (Isa. 61:8) Dedevwo Jehova o rheri taghene ọwan a gba-a, ọrẹn ọ ha urhebro rẹn ọwan ne vwo utuoma kpahen oborẹ obiomurun. (Se Psalm 97:10.) Erhe roro kpahen oborẹ ọsoriẹ i Jehova o vwo utuoma kpahen oborẹ obiomurun, ọnọ ha userhumu rẹn ọwan roro jerẹ ọye jeghwai lẹrhẹ ọwan tiẹn ọdandan.

¹² Arha hẹrokele i Jehova, ọnọ ji ha userhumu rẹn ọwan rhe oborẹ obiomurun ọrhọ tobọ rhianẹ a hunute yi uvuẹn i Baibol na-a. Jerẹ udje, uruemru re gbe igbegbe uvuẹn agbadoghwẹ ohworho, oborẹ ihworho buebun e ruẹ uvuẹn akpọ na inyenana. Ihworho ezẹko a ta taghene uruemru ọnana ọ sọ-ọ, aye na ta taghene rhẹ irueruo ọfanrhiẹ-ẹn. * Ọrẹn, ukẹro ọrana yi Jehova ro vwo utuoma kpahen obiobiomu ephian ọ ha nie? Jenẹ a kẹnoma rẹn ọdandan nyoma ene vwo omerhesun jeghwai vwo utuoma kpahen oborẹ i Jehova o vwo utuoma kpahen.—Rom. 12:9.

13. Mesoriẹ o fo ne roro vwana kpahen ukẹro i Jehova ọ ha ni emru?

¹³ Erhe yono vwana, o fori ne roro kpahen ukẹro ri Jehova ọ ha ni ekwakwa neneyo a sabu brorhiẹn ri serhọ obaro na. Omarana, arha dẹrughwaroghwẹ erhirhiẹ ro fori ne brorhiẹn ogege, na sabu ruẹ te omaran ukperẹ erhirhiẹ na ọnọ ruẹ ọwan ọrhan. (Prov. 22:3) Roro kpahen idje ezẹko.

14. Me ye yono nẹ oborẹ i Joseph ọ tiẹn ane i Potiphar lele?

¹⁴ Ọke ane i Potiphar ọ guọlọ riẹriẹ  i Joseph no gbọfanrhiẹn, Joseph no djephia taghene ọ dabu roro kpahen ukẹro i Jehova ọ ha ni ọwiẹghwọ ne. (Se Genesis 39:8, 9.) Habaye, ẹkpahenrhọ rọ yẹ ane i Potiphar o djephia taghene o roro jerẹ i Jehova, nyoma rọ ta: “Marhẹ mi ne ru ruẹ ọdandan ọghwaghwa ọnana haso Osolobrugwẹ?” Nẹ ọwan vwo? Gba haye taghene ohworho we lele wian no dje uruemru obẹlẹme phia. Yanghene ne dje ifoto ọfanrhiẹn ruẹ ifonuo. * Ọnọ phẹrẹ ra na tiẹn erhirhiẹ enana orhianẹ a dabu mwuegbe oborẹ ene ru rhotọre ne.

15. Marhẹ ene ru sẹrorẹ atamwu re vwo kpahen i Jehova jerẹ idama i Hebrew awansa na?

¹⁵ Roro kpahen udje idama i Hebrew awansa re se Shadrach, Meshach, ọrhẹ Abednego. Aye i brorhiẹn rẹ aye ine je gburhomu rhotọre rẹn oma rẹ Orodje Nebuchadnezzar ọ maren, habaye, oborẹ aye i kpahenrhọ rẹn orodje na lele o djephia taghene aye i roro kpahen oborẹ aye ine ru sẹrorẹ atamwu aye kpahen i Jehova ne. (Ex. 20:4, 5; Dan. 3:4-6, 12, 16-18) Gba haye taghene ohworho wa wian riẹn nọ ta wẹn ne wu toro igho ra na hobọtua orẹ owu ro sekpahen ẹga efian. Me wu ne ruo? Ukperẹ wu na hẹrhẹ nẹ erhirhiẹ erana i homaphia vwẹre, o fo ne wu roro kpahen ukẹro i Jehova ọ ha ni erhirhiẹ erana vwana? Ọke ọrana, aruẹ erhirhiẹ erana i rha homaphia, nọ nọ phẹrẹ wu na tẹmro fiotọre jeghwai ru oborẹ ọgbare jerẹ idama i Hebrew awansa na.

16. Marhẹ iroro i Jehova ono ru ha userhumu rẹn ọwan mwuegbe hẹrhẹ omesimo kpregede?

¹⁶ Erhe roro kpahen oborẹ ọ ghanren te ra na sẹrorẹ atamwu, ọnọ ha userhumu rẹn ọwan orhianẹ oborẹ o sekpahen omesimo kpregede ọ homaphia. Dedevwo e brorhiẹn ra na ja ha ọbara yanghene eghọn ẹne ra ghalẹ ọbara rhọ, ọrẹn, o vwo erhirhiẹ ezẹko ra guọlọ nẹ ọwan ọvo i brorhiẹn omobọ sekpahen iruemru-urhi Baibol na. (Acts 15:28, 29) Omarana, o rhiẹ ọke ra ha  uvuẹn ihọsipita ra ha emiamiamo ye ne brokpakpa brorhiẹ-ẹn. Ọke ọnana yo fo na dabu guọlọ otọre ẹmro na, fiobọ rhọ ọbe ro dje oborẹ wu guọlọre jeghwai leli idọkitọ ọnọ tẹmro. *

17-19. Mesoriẹ o fo ne vwo iroro i Jehova vwana? Dje kpahen erhirhiẹ owu ro fori na dabu mwuegbe rhọ.

¹⁷ Ọrọkẹta, roro kpahen oborẹ i Jesu o kiki kpahenrhọ lele ọke i Peter ọ ta: “Roro harẹn oma, Ọrovwori.” O fiotọre taghene i Jesu ọ dabu roro kpahen ọhọre i Jehova riẹn ọrhẹ ekete uvuẹn Eyaya Ọfuanfon na ri sekpahen akpenyerẹn yen ọrhẹ uhwu ọnẹyen uvuẹn otọrakpọ na. Irherhe ọnana ọ ha userhumu riẹn sẹrorẹ atamwu ọnẹyen jeghwai nyerẹn akpọ ro ze izobo rẹn i Jehova.—Se Matthew 16:21-23.

¹⁸ Inyenana, ọhọre Osolobrugwẹ rẹn ihworho yi, yẹ ọrẹ aye ine vwo obọdẹn onyerẹnkugbe rhẹ ọye jeghwai fiomarhọ owian yen. (Matt. 6:33; 28:19, 20; Jas. 4:8) Jerẹ oborẹ ọ phia rẹn i Jesu, ihworho ezẹko ina sabu rha guọlọ kpọ ẹhẹn ọwan nẹ owian ọrana. Jerẹ udje, me wu ne ruo, orhianẹ ohworho wa wian riẹn ọ yẹruọ owian ọrọrọ rọ nọ lẹrhẹ igho rọ kwa wẹn bunrhọ, ọrẹn wu rhe vwo ọke wu ne fiomarhọ ogame i Jehova-a? Yanghene wu rha ha uvuẹn isukuru, me wu ne ruo orhianẹ a ta wẹn ne wu riẹ isukuru ọrọrọ ye yono riaro rhọ? Ọke ọrana, ye wu na guọlọ riaro rhọ, nẹrhomo kpahiẹn, nekpẹn userhumu mie ekrun ọnọ ọrhẹ ekpako na wu ki brorhiẹn? O fori ne wu yono oborẹ i Jehova o roro kpahen erhirhiẹ na vwana neneyo wu rhe roro jerẹ i Jehova. Omarana, wu rha dẹrughwaroghwẹ aruẹ erhirhiẹ erana, ne wu ne rhe oborẹ wu ne ru lele. Nime wu bru ẹkẹ te oma jeghwai brorhiẹn uvuẹn ọmudu ọnọ ne, ne wu na sabu nyamwu orhienbro ọnọ.

¹⁹ Wu na sabu ji roro kpahen erhirhiẹ erọrọ ri na sabu homaphia kpregede. Itiọrurhomẹmro, a sabu rhe ọsoso oborẹ ọnọ phia ne mwuegbe rhotọre-e. Ọrẹn, erhe roro kpahen iroro i Jehova ọke re ruẹ uyono omobọ, na na sabu karorhọ oborẹ e yonorin ro sekpahen erhirhiẹ ra dẹrughwaroghwẹ jeghwai haye ruiruo. Omarana, jenẹ arha djokarhọ iroro i Jehova na ha aye ruẹ erẹ ọwan, na jeghwai roro kpahen oborẹ iroro i Jehova ine ru hobọte orhienbro ọwan obaro na.

20, 21. (a) Mesoriẹ ugbomọphẹ ọwan uvuẹn akpọ ọkpokpọ na ono vwo ughwru? (b) Marhẹ ene ru vwo aruẹ omamerhomẹ ọrana vwana?

²⁰ Ọwan e fiẹrorhọ akpọ ọkpokpọ na. Buebun ọwan i fiẹrorhọ taghene ene nyerẹn bẹmẹdẹ uvuẹn otọrakpọ na. Obotọre usuon ọrana, ituakpọ i rha viẹ ghwomara-an. Habaye, ọke ọrana ihworho ine ji vwo ugbomọphẹ. Kohworho kohworho ine brorhiẹn sekpahen oborẹ o jerie.

²¹ Ọrẹn, aruẹ ugbomọphẹ ọrana ono ji vwo ughwru. Fọkime, Jehova yọ nọ yẹ ọwan ọkpọvi sekpahen oborẹ orhomurun ọrhẹ oborẹ obiomurun. Oma ọnọ ghini merhen ọwan uvuẹn akpọ ufuoma. (Ps. 37:11) Ọrẹn, ana sabu mẹrẹn omamerhomẹ vwana erhe roro jerẹ i Jehova.