1, 2. (a) Izede ọgo yẹ enyerakpọ ọnana o ru họhọ ozighẹ re suẹn ye kpe? (Mẹrẹn ifoto rọ ha uvuẹn ọtonrhọ uyono na.) (b) Marhẹ yẹ ihworho ine ru lele kpahen akpọ ọnana rọ nọ nyavrẹn na?

“ORINMI RỌ NYA!” Omaran ihworho ri ha ekanron a ta ọke e suẹn ozighẹ nẹ ekanron, aye na jeghwai fomu ighwe ekanron na. Ohworho na ọnọ sabu vwo oma ọkpokpọ; o vwo kpomu emiamo rọ nọ sabu kpe yi ogege-e. Mesoriẹ ihworho na a ta omaran? Aye a ta omaran nime, elọkpa na e suẹn ozighẹ na riẹ ekete re ne kpe yi. O mwẹro taghene ozighẹ re brorhiẹn kpe na ono hwuo. *

² Omaran ọ ji havwọ, enyerakpọ ọnana ọ họhọ ozighẹ ọrana re brorhiẹn uhwu kpe na. O jiri ne re brorhiẹn ra na ghwọghọ akpọ ọnana, phẹrẹkpẹ a samọ ghwọghiẹ. Baibol na ọrhọ ta: “Akpọ na ọ nyavrẹn.” (1 John 2:17) Oghwọghọ akpọ ọnana, oborẹ ọnọ vi phia. Ọrẹn, ovẹnẹ kirighwo ọ ha uvwre ozighẹ na ọrhẹ ehion enyerakpọ ọnana. Ọke a guọlọ kpe ozighẹ na, ihworho ina sabu kparehaso orhienbro na, kpare ẹzon na riẹ ekete ọrọrọ, yanghene tobọ fiẹrorhọ  taghene ene wene orhienbro na. Ọrẹn, ọrẹ akpọ na, ohworho rọ gbare ro ji rhiẹ Ọrọ Maido uvuẹn akpọ ọrhẹ idjuwu na, yo brorhiẹn ra na ghwọghọ akpọ na. (Deut. 32:4) Jehova ọ vwọ samọ wene orhienbro na-a, ihworho i vwa samọ ji vwo ẹhẹn eveva kpahen orhienbro na-a. Arha ghwọghọ evwọkon nẹ akpọ na ne, ihworho ephian ni ne kwerhọ ye taghene orhienbro ọsoso ye bruru. Ẹhẹn ihworho ephian ni ne totọre!

3. Ekwakwa ẹne ego yi ne nie Uvie Osolobrugwẹ ọrhọ rhe?

³ Me yọ ji ha usuẹn akpọ ọnana rọ nọ nyavrẹn na? Oborẹ ihworho buebun e nẹ taghene ina daji akpọ na bẹmẹdẹ, ine nie. Ọrana iyẹnrẹn omemwurhọ? Ẹjo! Itiọrurhomẹmro, ọrana ọ ha usuẹn iyẹnrẹn esiri Uvie na rẹ ọwan e ghwoghwo. (Matt. 24:14) Omarana, jenẹ a tẹnrovi oborẹ ono nie, Uvie Osolobrugwẹ ọrhọ rhe. Ọwan ine roro kpahen ekwakwa ẹne kirighwo: evwọkon, ikoko ibiobiomu, irueruo esọsọ ọrhẹ erhirhiẹ akpọ na rọ lẹrhẹ ẹhẹn ọwan seriotọre. Ọwan ine ji roro kpahen (1) oborẹ erhirhiẹ erana e ru hobọte ọwan inyenana, (2) oborẹ i Jehova ono ru kpahen aye, ọrhẹ (3) oborẹ ono ru ha ekwakwa irhorhomu wene erhirhiẹ erana.

4. Izede ego yẹ evwọkon e ru hobọte ọwan inyenana?

⁴ Marhẹ evwọkon e ru hobọte ọwan inyenana? Ọke ọnyikọ Paul ọ ta taghene ọwan ine rhiẹromẹrẹn akpọ ọgbogbanhon uvuẹn ehion enyerakpọ na hin, nọ ji ya: “Evwọkon ọrhẹ ihworho ra phiẹ ihworho rhọ, ni ne biomurhọ biomurhọ, aye ine sun ihworho ọrhẹ omayen beghe.” (2 Tim. 3:1-5, 13) Wu mẹrẹn orugba aruẹmẹrẹn ọrana ne? Ihworho buebun i rhiẹromẹrẹn erhirhiẹ erana ne, jerẹ ihworho ra ha ihworho ru usigho, ihi, ihworho re gbozighi, ihworho ra phiẹ ihworho rhọ, ihworho re sehiẹn awọrọ ọrhẹ erọrọ. Ezẹko e ruie phia, awọrọ a ha irueruo irhorhomu rhurhu ọkon aye. Ọrhọ tobọ rhianẹ ọ ji phia rẹn ọwa-an, irueruo ọkon erana a hobọte ọwan. Ẹhẹn ọwan o seriotọre, ọke ọwan e rhon iyẹnrẹn kpahen irueruo evwọkon na. Oborẹ evwọkon e kpe emọvwerhe lele, eri kpako ne ọrhẹ ihworho ri na ja sabu chochọn omayen, ọ lẹrhẹ ofẹn mwu ọwan. Evwọkon i vwo iruemru eramo ọrhẹ iruemru ikpodje. (Jas. 3:15) Ọrẹ omamerhomẹ, Baibol na o vwo iyẹnrẹn esiri harẹn ọwan.

5. (a) Uphẹn ọgo yo ji rhie firhọ rẹn evwọkon? (b) Me yọ nọ phia rẹn evwọkon orhianẹ aye e kwe ghwẹriẹ-ẹ?

⁵ Me yi Jehova ono ru? Vwarana, Jehova ọ ha uphẹn rẹn evwọkon nẹ aye i ghwẹriẹ. (Isa. 55:7) Jehova o ji brorhiẹn kpe evwọkon na-a. Akpọ ọnana ye brorhiẹn kpe ne. Ọrẹn, me yọ nọ phia rẹn ihworho ri vwe kwe ghwẹriẹ bọmọke ukpokpogho rode na ọnọ rhe? Jehova o veri taghene ọye ono ti evwọkon na nẹ akpọ na bẹmẹdẹ. (Se Psalm 37:10.) Evwọkon na ina sabu roro taghene, orhienbro i Jehova ọ hobọte aye-e. Ọkezẹko, aye i tẹn ona rẹ aye e tiomanẹ orhianẹ aye i ru oborẹ ọsọre, a vwa sabu ha urhi mwu aye-e. (Job 21:7, 9) Ọrẹn, Baibol na ọ tare taghene: “Ukẹro Osolobrugwẹ o ni izede onyakpọ, ọye ọ jeghwai mẹrẹn izede yi ephian. O vwo okuku yanghene ekete re tiomanuẹ rẹ evwọkon na, ina sabu gbomatinu-u.” (Job 34:21, 22) O vwo ekete ra na sabu gbomatinu rẹn Osolobrugwẹ-ẹ. O vwo ohworho rọ nọ sabu phiẹ ye rhọ-ọ;  Jehova ọ mẹrẹn kemru kemru. Uvweri Armageddon orho fi hin, ọwan ine ni ekete evwọkon na i havwọ, ọwan i mẹrẹn aye-e. Ana ghwọghọ aye nie bẹmẹdẹ!—Ps. 37:12-15.

6. Ayọmo yi ne simirhọ, mesoriẹ ọnana orhiẹ iyẹnrẹn esiri?

⁶ Ayọmo yi ne simirhọ? Jehova no vive orhorhomu ọnana rẹn ọwan: “Ihworho dẹndẹn ena ha akpọ na riuku, nẹ aye ena mẹrẹn obọdẹn omamerhomẹ uvuẹn ufuoma ro gbephe. Evwata na ena ha otọrakpọ na riuku, aye ine nyerẹn uvuien bẹmẹdẹ.” (Ps. 37:11, 29) Ayọmo yẹ evwata ọrhẹ ihworho dẹndẹn na? Ihworho dẹndẹn na yẹ, ihworho ra nyalele ọkpọvi ọrhẹ iyono ri Jehova ọ haphia; evwata na yẹ, ihworho re ruẹ oborẹ ọ gbare uvuẹn ukẹro i Jehova. Inyenana, evwọkon yi mai bun uvuẹn akpọ na. Ọrẹn uvuẹn akpọ rọ sa na, ihworho dẹndẹn ọrhẹ evwata na ọvo yi ne rhe nyerẹn. Itiọrurhomẹmro, ihworho ri simirhọ na ni ne ruẹ akpọ na rhiẹ i Paradais!

7. Marhẹ ikoko ibiobiomu e ru hobọte ọwan inyenana?

⁷ Marhẹ ikoko ibiobiomu e ru hobọte ọwan inyenana? Ikoko buebun ya suẹ ekwakwa ibiobiomu ra phia inyenana, orhiẹ owuowọnwan ọvo-o. Jerẹ udje, ikoko ishọshi buebun inyenana a phiẹ ihworho rhọ kpahen aruo ohworho rẹ Osolobrugwẹ ọ ghini havwọ, urhomẹmro ri ha uvuẹn i Baibol na, obaro akpọ na ọrhẹ iyono erọrọ buebun. Ihworho re suẹn, a lẹrhẹ agbamwa buebun fioma rhẹ uvweri, aye e sehiẹn ivwiegbere, aye a jeghwai ha ufan mie ihworho. Ileyi buebun e biomu aphẹrẹ na, ọrhẹ emama erọrọ, aye a jeghwai phiẹ ihworho rhọ neneyo aye i sabu fe, nẹ awọrọ i rhiẹ ivwiegbere. O vwo ẹfro-o, ikoko ibiobiomu enana ya suẹ ukpokpogho buebun ra phia uvuẹn akpọ na inyenana.

8. Sekpahen oborẹ ọ ha uvuẹn i Baibol na, me yọ nọ phia rẹn ikoko ibiobiomu ephian?

⁸ Me yi Jehova ono ru? Ukpokpogho rode na ọnọ tonrhọ ọke ihworho re suẹn, ina kparehaso ikoko ẹga efian ephian ri Baibol na o se ri Babylon Rode. (Rev. 17:1, 2, 16; 18:1-4) Ana ghwọghọ ẹga efian ephian nie. Me yọ nọ phia rẹn ikoko ibiobiomu erọrọ? Baibol na ọ ha igbenu ọrhẹ otọre rẹ ame o kinhariẹ, e dje ikoko ituakpọ, rẹ ituakpọ i rorori taghene i dabu mwuotọre inyenana. (Se Revelation 6:14.) Baibol na ọ ji ta taghene ana ghwọghọ ikoko erana ephian. Ukpokpogho rode na ono vwoba arha ghwọghọ usuon akpọ ọnana, ihworho ra hobọtua ye kugbe eri kparehaso usuon Osolobrugwẹ nie ne. (Jer. 25:31-33) Ọke ọrana, orho vwo ikoko ibiobiomu ghwomara-an!

9. Mesoriẹ ono mwu ọwan ẹro taghene ana dabu kwaphiẹ akpọ ọkpokpọ na rhọ?

⁹ Me ya na ha wene ikoko ibiobiomu? Uvweri Armageddon orho fi hin, ono ji vwo ukoko ọrọrọ uvuẹn otọrakpọ na? Baibol na ọrhọ ta: “O vwo idjuwu ekpokpọ ọrhẹ akpọ ọkpokpọ rẹ ọwan a hẹrhẹ sekpahen ive ọnẹyen, evwata yi ne rhirhiẹ ye.” (2 Pet. 3:13) Ene ti idjuwu ọrhẹ akpọ ahwanren na nie, nọyẹ ikoko ibiobiomu re suẹn ọrhẹ ikoko erọrọ ri ha obotọre aye. Me ya na ha wene aye? Idjuwu ọrhẹ akpọ ọkpokpọ ra tẹmro kpahen na. Ọnana o mevirhọ taghene ono vwo usuon ọkpokpọ ọrhẹ ihworho evwata rẹ usuon ọrana ono sun. Uvie ri Jesu ono sun na ono rhiẹ Uvie ra dabu kwaphiẹrhọ, nime Jehova rọ dabu kwaphiẹ  ekwakwa rhọ na yọ ha riẹ mwu. (1 Cor. 14:33) Omarana, ana jeghwai dabu kwaphiẹ akpọ ọkpokpọ na rhọ. Ono vwo ihworho ri na dabu hẹrote ekwakwa. (Ps. 45:16) Jesu Kristi ọrhẹ awan 144,000 ri ne lelie sun na, yi na yẹ aye ọkpọvi. Gba ha ẹhẹn roro kpahen ọke ra na ha usuon owu ro rhomurun, ro vwo okugbe e wene ikoko ibiobiomu ephian.

10. Iruemru ibiobiomu ego ya phia uvuẹn ekete we rhirhiẹ, marhẹ yẹ ọnana o ru hobọte owẹwẹ ọrhẹ ekrun ọnọ?

¹⁰ Marhẹ irueruo ibiobiomu e ru hobọte ọwan inyenana? Ọwan e nyerẹn uvuẹn akpọ rọ vuọnren rhẹ orusọ. Akpọ ọnana ọ vuọnren rhẹ ihworho ri vwo uruemru ọfanrhiẹn, ihworho ra mọrenfian, ọrhẹ ihworho re gbozighi. Emiemọ a damoma rẹ aye ina sẹrorẹ emọ aye nẹ aruo iruemru erana. Ughe ọrhẹ ekwakwa ra kpare iyẹnrẹn buebun e jiri ekwakwa ri biomurun ukperẹ ono rhiẹ irhi Jehova. (Isa. 5:20) Ilele Kristi urhomẹmro a kẹnoma rẹn aruo iruemru erana. Aye a damoma nẹ aye i sẹrorẹ emevigbanhon aye uvuẹn akpọ ọnana rọ vuọnren rhẹ ihworho re gbe irhi Jehova ghwẹ.

11. Me yẹ ọwan i yonorin nẹ oborẹ i Jehova o ru Sodom ọrhẹ Gomorrah?

¹¹ Me yi Jehova ono ru kpahen irueruo ibiobiomu? Roro kpahen oborẹ i Jehova o ruru kpahen iruemru ibiobiomu ọrẹ itu Sodom ọrhẹ Gomorrah. (Se 2 Peter 2:6-8.) Lot ro rhiẹ ọvwata o mwuomarhọ fọkiẹ ekwakwa ibiobiomu ra phia rẹ ọye ọrhẹ ekrun ọnẹyen a mẹrẹn. Ọke i Jehova ọ ghwọghọ emwa erana, no fioba rhẹ ọkon rẹ aye e ruẹ uvuẹn ekete erana. Habaye, nọ ji haye ru orhetio rẹn evwọkon kpahen oborẹ ọnọ phia rẹn aye. Jerẹ oborẹ i Jehova o fioba rhẹ iruemru ọfanrhiẹn ọke ọrana, omaran ono ji fioba rhẹ ekwakwa ibiobiomu ra ji phia inyenana, nyoma ọnọ ghwọghọ evwọkon na nie.

12. Ewian ego ye wu fiẹrorhọ taghene wu na wian uvuẹn akpọ ọkpokpọ na?

¹² Me ya na ha wene irueruo ibiobiomu? Akpọ ọnana ono rhiẹ i Paradais rọ vuọnren rhẹ irueruo ra merhen oma. Roro kpahen owian re ne ru akpọ ọnana rhiẹ i Paradais kugbe owian ra na bọn oghwa rẹn oma ọwan ọrhẹ ekrun ọwan. Roro kpahen owian re ne rhiabọ dede buebun ihworho ri rhọmọnuhwu, jeghwai yono aye kpahen izede i Jehova ọrhẹ oborẹ o lele ituakpọ nyerẹn lele. (Isa. 65:21, 22; Acts 24:15) Ọwan ine vwo omamọ ewian buebun ri na lẹrhẹ ọwan jiri Jehova jeghwai mẹrẹn omamerhomẹ.

13. Me yẹ ẹkparehaso Echu, Adam ọrhẹ Eve ọ rhua vwe ituakpọ inyenana?

¹³ Marhẹ yẹ erhirhiẹ akpọ na rọ lẹrhẹ ẹhẹn ọwan seriotọre o ru hobọte ọwan inyenana? Evwọkon, ikoko ibiobiomu, ọrhẹ irueruo ibiobiomu a lẹrhẹ ẹhẹn ọwan seriotọre. Ivweri, erhirhiẹ ogbere, yanghene iruemru ra sanọ ihworho a hobọte ọwan izede owu yanghene ọrọrọ. Ọkezẹko, ọnọ sabu rhiẹ emiamo yanghene uhwu. Ọwan ephian a dẹrughwaroghwu erhirhiẹ enana fọkiẹ Echu, Adam ọrhẹ Eve ri rhiẹ evwọkon ri kparehaso i Jehova. Ẹkparehaso Echu, Adam ọrhẹ Eve ọ hobọte ituakpọ ephian.

14. Me yi Jehova ono ru kpahen erhirhiẹ akpọ na rọ lẹrhẹ ẹhẹn ọwan seriotọre? Dje udje yi.

¹⁴ Me yi Jehova ono ru kpahen erhirhiẹ  akpọ na rọ lẹrhẹ ẹhẹn ọwan seriotọre? Roro kpahen uvweri. Jehova o veri taghene ọye ọnọ ha uvweri ephian te oba bẹmẹdẹ. (Se Psalm 46:8, 9.) Me yi Jehova ono ru kpahen emiamo? Ọye ono ti emiamo nie bẹmẹdẹ. (Isa. 33:24) Jehova ọnọ jeghwai ti uhwu nie bẹmẹdẹ. (Isa. 25:8) Ọye ọnọ ha erhirhiẹ ogbere te oba. (Ps. 72:12-16) Jehova ọnọ jeghwai ti kemru kemru rọ lẹrhẹ ẹhẹn ọwan seriotọre nie bẹmẹdẹ. Ọye ọnọ tobọ ti oriẹriẹme Echu ọrhẹ ikpodje yi nie bẹmẹdẹ.—Eph. 2:2.

15. Me yi ne nie uvweri Armageddon orho fi hin?

¹⁵ Wu na sabu roro kpahen akpọ ro vwo vwo uvweri, emiamo, ọrhẹ uhwu? Rorie, orho vwo isodja yanghene elọkpa-a! Orho vwo ekwakwa uvweri-i. Orho vwo ihọsipita, idọkitọ, inọsu, imọshuari, usin yanghene ekwakwa ri sekpahen uhwu-u! Nime ozighi o nirien ne, orho vwo oghwa ra gbogba kinhariẹ, edẹrotọre, yanghene ekwakwa re le ihi-i! Gba jeghwai roro kpahen ọke rẹ ọwan ine je vwo emru owuorowu ro kpokpo ọwan ẹhẹn.

16, 17. (a) Marhẹ oma ono ru ihworho ri simirhọ nẹ uvweri Armageddon? Dje udje yi. (b) Marhẹ yẹ ọwan ine ru vwo imwẹro taghene ọwan ine simirhọ akpọ ọkon ọnana orho nie?

¹⁶ Marhẹ akpọ na ono rhirhiẹ, erhirhiẹ ibiobiomu enana i rhe nie ne? Itiọrurhomẹmro, ono ghini gbe ọwan unu. Erhirhiẹ akpọ ọnana ọ rienrien rẹ ọwan oma ne te erhirhiẹ ọwan i vwe rhe oborẹ akpọ na o biomu te. Jerẹ udje, edon itreni ọnọ sabu rienrian ihworho re rhirhiẹ kẹrẹ ekete itreni buebun a ghwa, yanghene ọrhen ekwakwa igbongbon ọnọ sabu rienrian ihworho re rhirhiẹ kẹrẹ ekete e dorẹn ekwakwa igbongbon rhọ. Ọrẹn, erhe ti edon na ọrhẹ ọrhon na nie ne, omefuon no rhirhiẹ ye rẹn ihworho ephian!

¹⁷ Me ya na ha wene ebẹnbẹn rẹ ọwan a dẹrughwaroghwẹ inyenana? Psalm 37:11 ọrhọ ta: “Aye ena mẹrẹn obọdẹn omamerhomẹ uvuẹn ufuoma ro gbephe.” Ẹmro enana a merhuọn oma? Ọnana yẹ oborẹ i Jehova ọ guọlọ rẹn owẹwẹ. Omarana, no fori ne wu ru kemru kemru ne wu sabu daji kẹrẹ i Jehova ọrhẹ ukoko yi uvuẹn ọke egbogbanhon enana ri koba na! Ha ukẹro ọghoghanren ni ifiẹrorhọ wu vwori, roro kpahiẹn, dabu vwo imwẹro kpahiẹn uvuẹn ọmudu ọrhẹ ẹhẹn ọnọ, jeghwai ta rẹn awọrọ kpahiẹn. (1 Tim. 4:15, 16; 1 Pet. 3:15) Wu rhe ru omaran, wu na sabu vwo imwẹro taghene ọke ana ghwọghọ akpọ ọnana, a ghwọghọ owẹwẹ ba-a. Ọke ọrana ne wu ne nyerẹn bẹmẹdẹ rhẹ omamerhomẹ!