Sagantaa fi Odeeffannoo Niiwu Yoorki Siitiitti Namoota Neetiiv Ameerikaatiif Qophaaʼe
Namoonni hedduun warri Neetiiv Ameerikaa kan jiraatan naannoo baadiyyaa Ameerikaa keessa qofa akka taʼetti yaadu. Haa taʼu malee, dhibbeentaa 70 kan taʼan naannoo magaalaa keessa jiraatu. Magaalota Yunaayitid Isteetis keessaa ishii guddoo kan taate Niiwu Yoorki, Waxabajjii 5-7, 2015tti a qophii “Gateway to Nations (Saboota Walitti Fiduu)” jedhu qopheessitee turte. Dhugaa Baatonni Yihowaa tokko tokko waaʼee qophii kanaa yommuu dhagaʼan isaanis irratti argamuudhaaf karoora baafachuu jalqaban. Maaliif?
Dhugaa Baatonni Yihowaa, barreeffamoota Kitaaba Qulqulluu irratti hundaaʼan, Afaanota warri Neetiiv Ameerikaa dubbatan kan akka Bilaakfuut, Daakootaa, Hooppii, Moohaawuk, Naavaahoo, Odaawaa fi Pileeyin Kirii dabalatee Afaanota hedduutti hiiku. Kanaafuu Dhugaa Baatonni qophii kana irratti minjaalaa fi gaariiwwan mimmiidhagoo barreeffamoota irra kaaʼanitti fayyadamanii, tiraaktii You Can Trust the Creator! jedhamu dabalatee barreeffamoota hedduu namootatti argisiisan.
Weebsaayitii keenya irrattis afaanota armaan olitti ibsaman keessaa hedduu isaaniitiin wantoota sagalee fi viidiyoodhaan qophaaʼan argachuun ni dandaʼama. Dhugaa Baatonni qophii “Gateway to Nations” jedhamu irratti wantoota waraabaman kana keessaa tokko tokko daawwattoota waaʼee isaanii beekuu barbaadaniif taphachiisanii turan; daawwattoonni kun Dhugaa Baatota irraa kan hafe hirmaattonni kaan agarsiisawwan, beeksisawwanii fi qophiileen isaanii afaan Ingiliffaa fi Ispeeniin qofa akka qopheessan hubatanii turan.
Namoonni qophii kana irratti argaman hedduun carraaqqii nuti afaanota Neetiiv Ameerikaa hedduutti hiikuuf goonuu fi carraaqqii nuti magaalaattis taʼe bakka namoonni qubatanitti hojii Kitaaba Qulqulluu barsiisuuf goonu dinqisiifataniiru. Namoota qophii kaan qindeessan keessaa tokko hojii keenya erga akka gaariitti hubatee booda, “Yeroo isin mana koo itti dhuftanii fi Kitaaba Qulqulluu itti baradhu hawwiidhaanan eeggadha!” jechuudhaan Kitaaba Qulqulluu qoʼachuu akka barbaadu dubbateera.
Hiriyoonni gaaʼelaa lammiilee Neetiiv Ameerikaa taʼanii fi dhagaʼuu hin dandeenye iddoo barreeffamoonni kaaʼaman keessaa gara isa tokkoo kan dhufan taʼus, Dhugaa Baatonni sun isaanii wajjin qunnamuu hin dandeenye. Haa taʼu malee, Dhugaa Baatuun afaan mallattoo barate tokko yeruma sana dhufte. Namoota kanaa wajjin gara daqiiqaa 30 kan mariʼatte siʼa taʼu, bakka walgaʼiin naannoo afaan mallattootiin naannoo isaaniitti itti geggeeffamu akka beekan isaan gargaarteetti.
Dhugaa Baatonni Yihowaa gara 50 taʼan carraaqqii Kitaaba Qulqulluu barsiisuuf godhame kana irratti kan hirmaatan siʼa taʼu, namoonni agarsiisa isaanii daawwatan guyyaa sadii gidduutti barreeffamoota 150 ol fudhataniiru.
a Akka qorataan aadaa Wiiliyaam Poorsi jedhanitti qophiin kun, “qophii uummataa namoonni gareedhaan irratti sirbanii fi dhiironni, dubartoonnii fi ijoolleen sirbicha duukaa buʼuudhaan daansiidhaan irratti hirmaatan” akka taʼe dubbataniiru.—Ethnomusicology, Fulbaana 1968, fuula 354.