YEROON isaa bara 1931 waqtii arfaasaa ture. Karri galma qophii sirbaa beekamaa Pileyal jedhamuu fi Paaris keessatti argamuu namoota biyyoota 23 dhufaniin guutameera. Taaksiiwwan namoota akka gaariitti uffatan galmicha duratti buusaa kan turan siʼa taʼu, galmichis yeruma sana guute. Namoonni gara 3,000 taʼan kun kan dhufan qophii sirbaa daawwachuuf utuu hin taʼin haasaa Raazarfordi isa yeroo sanatti adda durummaadhaan hojii lallabaa keenya geggeessaa turee dhaggeeffachuufi. Haasaan isaa gara afaan Faransaay, Jarmanii fi Poolaanditti hiikamaa ture. Sagaleen Raazarfordi inni furdaan galmicha keessatti guddatee dhagaʼama ture.

Walgaʼii guddaan Paaris keessatti geggeeffamee ture kun hojii lallabaa Faransaay keessatti hojjetamaa ture irratti jijjiirama guddaa fideera. Raazarfordi dhaggeeffattoota addunyaa mara irraa dhufaniin, keessattuu warra dargaggoota taʼaniin Faransaay keessatti kolportaroota (qajeelchitoota) taʼanii akka tajaajilan afeere. Joon Kuuk inni lammii Ingilaandi taʼee fi umurii waggoota kurnanii keessatti argamu gorsa nama kakaasuu fi “Isin warri tuuta dargaggootaa taatan hojii kolportarummaa akka hin jalqabne wanti aduu jala jiru kam iyyuu isin dhowwuu hin qabu!” jedhu hin irraanfatu. *

Joon Kuuk isa yeroo booda misiyoonii taʼe dabalatee obboloonni hedduun waamicha Maqedooniyaa kanaaf deebii kennaniiru. (HoE. 16:9, 10) Lakkoofsi kolportaroota Faransaay keessa turanii bara 1930tti 27 kan ture siʼa taʼu, bara 1931tti 104 taʼeera; kunis guddina addaa waggaa tokko keessatti argame dha. Qajeelchitoota kana keessaa baayʼeen isaanii afaan Faransaay dubbachuu waan hin dandeenyeef, afaan, waan ittiin jiraatan argachuu fi kophummaa wajjin haala wal qabateen rakkina isaan mudatu kan moʼan akkamitti?

Kolportaroonni biyya alaatii dhufan abdii Mootummichaa namootatti himuuf kaardii ittiin dhugaa baʼanitti fayyadamu turan. Obboleessi afaan Jarmanii dubbatuu fi Paaris keessatti ija jabinaan lallabaa ture akkana jechuudhaan wanta yaadatu dubbateera: “Waaqni keenya hundaa ol taʼuu isaa beekna. Tajaajila irra utuu jirruu onneen keenya baayʼee kan rukutu, nama waan sodaannuuf utuu hin taʼin himni gabaabaan, ‘Voulez-vous lire cette carte, s’il vous plaît? [Maaloo kaardii kana ni dubbistaa?]’ jedhu waan nu harkaa baduuf ture. Hojiin keenya barbaachisaa akka taʼe ni amanna turre.”

Kolportaroonni appaartaamaa keessatti ennaa lallaban, yeroo baayʼee waardiyyoonni isaan ariʼu turan. Gaaf tokko obboleettonni lammii Ingilaandi taʼanii fi afaan Faransaay xinnuma qofa beekan lama waardiyyaa aare tokkoo wajjin walitti dhufan; innis eenyuun akka barbaadan isaan gaafate. Waardiyyicha tasgabbeessuuf utuu yaalaa jiranii, obboleettiin isheen tokko sibiila haphii balbala irratti maxxanfamee jiru tokko argite. Sibiilicha irratti “Tournez le bouton [Bilbilicha tuqi]” jedhamee barreeffamee ture. Kun maqaa abbaa manichaa akka taʼe yaaddee, “Aadde ‘Tournez le bouton’ gaafachuu dhufne” jettee gammachuudhaan deebisteef. Kolportaroonni hinaaffaa qaban kun tapha beekuun isaanii baayʼee isaan gargaareera!

Waggoota bara 1930mmanii keessa, namoonni Faransaay keessa jiran hedduun hiyyummaa wajjin walʼaansoo gochaa turan; kolportaroonni biyya alaatii dhufanis rakkina kana irraa bilisa hin turre. Obboleettiin afaan Ingiliffaa dubbattuu fi Monaa Bizhoskaa jedhamtu wanta ishee fi hiriyaa tajaajilaa ishee mudate ennaa dubbattu akkana jetteetti: “Iddoowwan jireenyaa keenya baayʼee duubatti hafaa turan; wantoota rakkina guddaa nutti taʼan keessaa inni tokko yeroo gannaatti manni keenya akka hoʼu gochuu dha. Yeroo baayʼee mana baayʼee diilallaaʼu keessa jiraachuuf dirqamna turre; ganama fuula dhiqachuuf bishaan joogii keessaa buufachuuf cabbii gubbaa jiru cabsuun nu barbaachisa ture.” Qajeelchitoonni durii sun haala namatti hin tolle kanaan kan kaʼe abdii kutataniiruu? Matumaa! Wanti obboleessi tokko akkana jechuudhaan dubbate miira isaanii akka gaariitti ibsa: “Homaa hin qabnu turre; garuu immoo homtuu nutti hin hirʼanne.”—Mat. 6:33.

Kolportaroonni ija jabeeyyii taʼan kun kophummaa dandaʼanii jiraachuunis isaan barbaachisa ture. Jalqaba waggoota bara 1930mmaniitti lakkoofsi babalʼistoota Mootummichaa Faransaay keessa turanii 700 hin caalu ture; baayʼeen isaanii immoo guutummaa biyyattii keessa bittinnaaʼanii turan. Kolportaroonni kophaa isaanii turan sun gammadoo taʼanii akka itti fufan wanti isaan gargaare maali dha? Moonaan isheen hiriyaa tajaajilaa ishee qajeelchituu taatee wajjin taʼuudhaan rakkina kana moʼuun ishee barbaachisee ture akkana jetteetti: “Kophummaa keenya moʼuudhaaf yeroo hunda barreeffamoota Jaarmiyichaa waliin qayyabachuu qabna turre. Yeroo sana [deddeebii gaaffii gochaa waan hin turreef, akkasumas qayyabannaa Kitaaba Qulqulluu manaa waan hin qabneef], galgala galgala muuxannoowwan walitti himuuf, akkasumas wal jajjabeessuuf jecha maatii keenyaaf keessumaa qajeelchitoota kan biraatiif xalayaa barreessuuf yeroo qabna turre.”—1 Tas. 5:11.

Kolportaroonni fedhii ofii aarsaa godhan sun gufuun garaa garaa isaan mudatee kan ture taʼus, ilaalcha gaarii qabu turan. Kanas xalayaawwan isaan Faransaay keessatti waggoota kudhaniin lakkaaʼamaniif qajeelchitoota taʼanii erga tajaajilanii booda gara waajjira dameetti barreessan irraa hubachuun ni dandaʼama. Obboleettii dibamtuun Anii Kirajiin jedhamtu, isheen abbaa manaa ishee wajjin bara 1931 hanga bara 1935tti guutummaa Faransaay keessatti tajaajilte waaʼee yeroo sanaa akkana jettee barreessiteetti: “Jireenya gammachiisaa dabarsineerra; wantoonni guguddaan hedduun yeroo raawwatamanis argineerra! Qajeelchitoonni hundi waliin hojjenna turre. Akkuma Phaawulos ergamaan jedhetti, ‘Ani nan dhaabe, Apholos bishaan obaase, Waaqayyo garuu in guddise.’ Kun nu warra waggoota hedduu dura namoota gargaaruuf carraa arganneef wanta baayʼee nama gammachiisu dha.”—1 Qor. 3:6.

Qajeelchitoonni duraanii kun obsaa fi hinaaffaa obboloota sochii tajaajila irratti godhan balʼifachuu barbaadaniif fakkeenya taʼu argisiisaniiru. Yeroo harʼaatti Faransaay keessatti qajeelchitoonni gara 14,000 taʼan jiru. Baayʼeen isaanii tuutawwan ykn gumiiwwan afaan biyya alaatiin geggeeffaman keessa tajaajilaa jiru. * Akkuma warra isaan dura turanii, wanti aduu jala jiru kam iyyuu akka isaan dhowwu hin heyyaman!—Kuusaa keenya Faransaayitti argamu keessaa.