ମନ୍ଦିରର ପବିତ୍ର ଭାଗରେ ଯିବା ପୂର୍ବରୁ ଗୋଟିଏ ବରଣ୍ଡା ଥିଲା । ପବିତ୍ର ଶାସ୍ତ୍ରର ନୂତନ ଜଗତ ଅନୁବାଦର ୨୦୨୪ ପୂର୍ବରୁ ଯେଉଁ ସଂସ୍କରଣଗୁଡ଼ିକ ଥିଲା, ସେଥିରେ କୁହାଯାଇଥିଲା ଯେ “ଗୃହର ସମ୍ମୁଖସ୍ଥ ବରଣ୍ଡାର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଗୃହର ପ୍ରସ୍ଥାନୁସାରେ କୋଡ଼ିଏ ହାତ ଓ ଉଚ୍ଚତା ଶହେ କୋଡ଼ିଏ ହାତ ଥିଲା ।” (୨ ବଂଶା. ୩:୪) ବାଇବଲର ଅନ୍ୟ ଅନୁବାଦଗୁଡ଼ିକରେ ବରଣ୍ଡାର ଉଚ୍ଚତା “୧୨୦ ହାତ” ଥିଲା ବୋଲି ଲେଖାଯାଇଛି, ଅର୍ଥାତ୍‌ ୧୭୫ ଫୁଟ (୫୩ ମିଟର) ।

କିନ୍ତୁ ୨୦୨୪ ମସିହାରେ ଛପାଯାଇଥିବା ନୂତନ ଜଗତ ଅନୁବାଦ ବାଇବଲରେ ଶଲୋମନଙ୍କ ମନ୍ଦିରର ବରଣ୍ଡା ବିଷୟରେ ଲେଖାଅଛି ଯେ “ତାʼର ଉଚ୍ଚତା ୨୦ ହାତ ଥିଲା ।” a ଅର୍ଥାତ୍‌ ପ୍ରାୟ ୩୦ ଫୁଟ (୯ ମିଟର) । ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନ କାହିଁକି କରାଯାଇଛି ? ଆସନ୍ତୁ ଏହାର କିଛି କାରଣ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ।

୧ ରାଜାବଳୀ ୬:୩ ପଦରେ ବରଣ୍ଡାର ଉଚ୍ଚତା ବିଷୟରେ କୁହାଯାଇ ନାହିଁ । ପ୍ରଥମ ରାଜାବଳୀ ବହି ଯିରିମୀୟ ଲେଖିଥିଲେ । ଏହି ପଦରେ ସେ ବାରମ୍ବାର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଓ ପ୍ରସ୍ଥ ବିଷୟରେ କହିଲେ, କିନ୍ତୁ ତାʼର ଉଚ୍ଚତା ବିଷୟରେ କିଛି କହିଲେ ନାହିଁ । ୭ ଅଧ୍ୟାୟରେ ସେ ମନ୍ଦିରର ଅନ୍ୟ ଭାଗଗୁଡ଼ିକ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ତଥ୍ୟ ଦେଲେ । ଯେପରି ପିତ୍ତଳର [“ତମ୍ବା,” NWT] କୁଣ୍ଡ, ଦଶ ବୈଠି ଏବଂ ବରଣ୍ଡା ବାହାରେ ଥିବା ତମ୍ବାର ଦୁଇଟି ଖମ୍ବ ବିଷୟରେ । (୧ ରାଜା. ୭:୧୫-୩୭) ତାହେଲେ ଭାବନ୍ତୁ ବରଣ୍ଡାର ଉଚ୍ଚତା ୧୭୦ ଫୁଟରୁ ଅଧିକ ଥାʼନ୍ତା ଏବଂ ତାʼର ଉଚ୍ଚତା ମନ୍ଦିରର ଉଚ୍ଚତାଠାରୁ ବି ବେଶୀ ଥାʼନ୍ତା ତାହେଲେ କʼଣ ଯିରିମୀୟ ତାʼର ଉଚ୍ଚତା ବିଷୟରେ କହି ନ ଥାʼନ୍ତେ ? କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ଅନେକ ବର୍ଷ ପରେ ଯେବେ ଯିହୁଦୀ ଇତିହାସକାରମାନେ ଶଲୋମନଙ୍କ ମନ୍ଦିର ବିଷୟରେ ଲେଖିଲେ, ତେବେ ସେମାନେ ବରଣ୍ଡାର ଉଚ୍ଚତା ମନ୍ଦିରର ଉଚ୍ଚତାଠାରୁ ଅଧିକ ବୋଲି କହିଲେ ନାହିଁ ।

ବିଦ୍ୱାନମାନେ କହନ୍ତି ଯେ ବରଣ୍ଡାର କାନ୍ଥ ଯେତେ ମୋଟା ଥିଲା ସେଥିରୁ ଏପରି ଲାଗେନି ଯେ ବରଣ୍ତାର ଉଚ୍ଚତା ୧୨୦ ହାତ ହୋଇଥିବ । ପ୍ରାଚୀନ ସମୟରେ ଯେବେ ପଥର ବା ଇଟାରେ ଉଚ୍ଚ ଉଚ୍ଚ ଦୁର୍ଗ ବା ଦ୍ୱାର ତିଆରି କରାଯାଉଥିଲା, ତେବେ ସେଗୁଡ଼ିକର କାନ୍ଥର ତଳ ଭାଗ ମୋଟା ରହୁଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଉପର ଆଡ଼କୁ ତାହା କମି କମି ଯାଉଥିଲା । ଯେପରିକି ମିଶରରେ ଥିବା ମନ୍ଦିରଗୁଡ଼ିକର ଦ୍ୱାରର ଯେଉଁ କାନ୍ଥଗୁଡ଼ିକ ଥିଲା, ସେଗୁଡ଼ିକ ସେପରି ହିଁ ତିଆରି କରାଯାଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ଶଲୋମନଙ୍କ ମନ୍ଦିରର କାନ୍ଥଗୁଡ଼ିକ ସେତିକି ମୋଟା ନ ଥିଲା । ବିଦ୍ୱାନମାନେ କହନ୍ତି ଯେ ଏହାର କାନ୍ଥ ପ୍ରାୟ ୬ ହାତ ବା ୯ ଫୁଟ ମୋଟା (୨.୭ ମିଟର) ଥିଲା । ତେଣୁ ପ୍ରାଚୀନ ଐତିହାସିକ ସ୍ଥାପତ୍ୟକାର ଓ ବିଦ୍ୱାନ ଟେଓଡୋର ବ୍ୟୁସିଂକ କହନ୍ତି, “[ମନ୍ଦିରର ଦ୍ୱାରର] କାନ୍ଥଗୁଡ଼ିକ ଏତେ ମୋଟା ନ ଥିଲା ଯେ ତାʼ ଉପରେ ୧୨୦ ହାତ [ଉଚ୍ଚ] ବରଣ୍ଡା ତିଆରି କରାଯାଇପାରନ୍ତା ।”

୨ ବଂଶାବଳୀ ୩:୪ ପଦକୁ ନକଲ କରିବା ସମୟରେ ହୁଏତ ଶାସ୍ତ୍ରୀମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଭୁଲ ହୋଇଥିବ । ଏହା ସତ ଯେ କିଛି ପୁରୁଣା ହସ୍ତଲିପିଗୁଡ଼ିକରେ ୨ ବଂଶାବଳୀ ୩:୪ ପଦରେ ବରଣ୍ଡାର ଉଚ୍ଚତା “୧୨୦” ଲେଖାଅଛି, କିନ୍ତୁ ଯେପରି ପଞ୍ଚମ ଶତାବ୍ଦୀର କୋଡେକ୍ସ ଏଲେକ୍‌ଜେଣ୍ଡ୍ରିଆନ୍ସ ଏବଂ ଷଷ୍ଠ ଶତାବ୍ଦୀର କୋଡେକ୍ସ ଏମ୍ରୋସିଏନ୍ସ ଭଳି ଜଣାଶୁଣା ଓ ଭରସାଯୋଗ୍ୟ ହସ୍ତଲିପିଗୁଡ଼ିକରେ ତାʼର ଉଚ୍ଚତା “୨୦ ହାତ” ଲେଖାଯାଇଛି । ନକଲକାରୀମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଏହି ଭୁଲ କାହିଁକି ହେଲା ? ସେମାନେ କାହିଁକି “୧୨୦” ଲେଖିଲେ ? ଏବ୍ରୀ ଭାଷାରେ “୧୨୦କୁ” “ଶହେ ୨୦” ଓ “୨୦ ହାତକୁ” “ହାତ ୨୦” ଲେଖାଯାଉଥିଲା । କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ଏବ୍ରୀ ଭାଷାରେ “ଶହେ” ଓ “ହାତ” ଯେପରି ଭାବେ ଲେଖାଯାଏ, ତାହା ଏକାଭଳି ଦେଖାଯାଏ । ତେଣୁ ହୋଇପାରେ ନକଲକାରୀମାନେ “ହାତ” ଲେଖିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଭୁଲରେ “ଶହେ” ଲେଖି ଦେଲେ । ହୁଏତ ଏହି କାରଣ ଯୋଗୁଁ କିଛି ପୁରୁଣା ହସ୍ତଲିପିଗୁଡ଼ିକରେ “ଶହେ କୋଡ଼ିଏ” ଅର୍ଥାତ୍‌ “୧୨୦” ଲେଖାଅଛି ।

ଆମେ ଶଲୋମନଙ୍କ ମନ୍ଦିରର ଟିକିନିଖି କଥା ଭଲଭାବରେ ବୁଝିବା ଓ ଏବିଷୟରେ ସଠିକ୍‌ ତଥ୍ୟ ଜାଣିବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରୁ । କିନ୍ତୁ ତାʼଠୁ ବି ବେଶୀ ଆମେ ଏ କଥାକୁ ଧ୍ୟାନ ଦେଉ ଯେ ଏହି ମନ୍ଦିର ଯିହୋବାଙ୍କ ମହାନ ମନ୍ଦିରର ଛାୟା ଅଟେ । ଆଉ ଆମେ ଯିହୋବାଙ୍କ ବହୁତ କୃତଜ୍ଞ ଯେ ସେ ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ସେବକମାନଙ୍କୁ ମହାନ ମନ୍ଦିରରେ ଉପାସନା କରିବା ପାଇଁ ସୁଯୋଗ ଦେଇଛନ୍ତି ।—ଏବ୍ରୀ ୯:୧୧-୧୪; ପ୍ରକା. ୩:୧୨; ୭:୯-୧୭.