Сӕйраг ӕрмӕгмӕ рахиз

Сӕргӕндтӕм рахиз

Ахсджиаг хъуыдытӕ Титмӕ, Филимонмӕ ӕмӕ Дзуттӕгтӕм фыстӕджытӕй

Ахсджиаг хъуыдытӕ Титмӕ, Филимонмӕ ӕмӕ Дзуттӕгтӕм фыстӕджытӕй

Йегъовӕйы Ныхас у ӕгас

Ахсджиаг хъуыдытӕ Титмӕ, Филимонмӕ ӕмӕ Дзуттӕгтӕм фыстӕджытӕй

АПОСТОЛ Павелы н. э. 61 азы Ромы ахӕстонӕй фыццаг хатт куы ссӕрибар кодтой, уӕд уымӕй гыццыл фӕстӕдӕр ацыд Криты сакъадахмӕ. Криты чырыстӕтты уырнындзинад цы уавӕры уыдис, Павел уый куы федта, уӕд Титы уым ныууагъта, цӕмӕй сӕ бафидар кодтаид. Фӕстӕдӕр, ӕвӕццӕгӕн, Македонийӕ Павел Титмӕ ныффыста фыстӕг, цӕмӕй йын бацамыдтаид, цы кӕнын ӕй хъуыд ӕмӕ цӕмӕй равдыстаид, уыцы хъуыддаг ын апостол Павел кӕй бахӕс кодта.

Н. э. 61 азы Павелы ахӕстонӕй куы ссӕрибар кодтой, уымӕй гыццыл раздӕр уый ныффыста фыстӕг Филимонмӕ, Колосстӕй иу ӕфсымӕрмӕ. Фыссы йӕм куыд йӕ хӕлар.

Павел ма н. э. 61 азы ныффыста, Иудейы дзуттӕгтӕй чырыстон дин чи райста, уыдонмӕ дӕр. Уыцы фыстӕджы сын бамбарын кодта, чырыстон дин дзуттӕгты динӕй хуыздӕр цӕмӕй у, уый. Ӕртӕ фыстӕджы дӕр махӕн ис хорз уынаффӕтӕ (Дзут. 4:12).

УЫРНЫНДЗИНАДЫ ФИДАР УТ

(Тит. 1:1–3:15)

Павел Титӕн куы загъта, цӕмӕй «алы сахары дӕр сӕвӕра хистӕр нӕлгоймӕгты», уӕд ын уый фӕстӕ радта ахӕм уынаффӕ, зӕгъгӕ, «[хивӕнд адӕймӕгтӕн] карзӕй уайдзӕф кӕн, уырнындзинады фидар куыд уой». Криты чырыстӕтты се ’ппӕты дӕр Павел фӕдзӕхста, цӕмӕй «ӕнӕхуыцау хъуыддӕгтӕй... дард лидзой ӕмӕ... уой ӕмбаргӕ» (Тит. 1:5, 10–13; 2:12).

Цӕмӕй Криты ӕфсымӕртӕн сӕ уырнындзинад ма фӕцуда, уый тыххӕй сын баххуыс кӕнӕн куыд уыд, уый фӕдыл Павел Титӕн радта ӕндӕр уынаффӕтӕ дӕр. Йӕхицӕн та йын загъта, цӕмӕй йӕхи «хиза ӕнӕзонд радзур-бадзуртӕй ӕмӕ... Закъоны фӕдыл быцӕутӕй» (Тит. 3:9).

Фарстытӕн дзуаппытӕ

1:15 – Куыд ӕмбарын хъӕуы, зӕгъгӕ, «сыгъдӕг чи у, уыдонӕн алцыдӕр сыгъдӕг у», фӕлӕ «сыгъдӕг чи нӕу ӕмӕ уырнындзинад кӕмӕ нӕй, уыдонӕн та сыгъдӕг ницы у»? Ацы фарстӕн дзуапп базондзыстӕм, Павел «алцыдӕр» цы хоны, уый куы бамбарӕм, уӕд. Павел дзуры, Хуыцауы Ныхас ӕргом кӕй ныхмӕ у, уыцы хъуыддӕгтыл нӕ, фӕлӕ чырыстон, йе ’фсарм ын куыд дзуры, уымӕ гӕсгӕ кӕй ӕвзары, уыцы хъуыддӕгтыл. Йӕ хъуыдытӕ Хуыцауы уагӕвӕрдтӕм гӕсгӕ раст кӕмӕн сты, уыдонӕн ахӕм хъуыддӕгтӕ сты сыгъдӕг. Фӕлӕ йӕ хъуыдытӕ раст кӕмӕн не сты ӕмӕ йе ’фсарм сыгъдӕг кӕмӕн нӕу, уыдонӕн сыгъдӕг ницы у *.

3:5 – Сӕрст чырыстӕттӕ, ӕхсад кӕй ӕрцыдысты, уый фӕрцы куыд ирвӕзынц ӕмӕ сыгъдӕг удӕй куыд ног кӕнынц? Ӕхсад кӕй ӕрцыдысты, уый фӕрцы уыцы хуызы ирвӕзынц, ӕмӕ сӕ Хуыцау ӕхсы, ома сӕ сыгъдӕг кӕны, Чырыстийы туджы аргъӕй. Хуыцау сӕ сыгъдӕг удӕй та уыцы хуызы сног кодта, ӕмӕ систы «ног сконд», сыгъдӕг удӕй гуырд фырттӕ (2 Кор. 5:17).

Зондзонӕнтӕ махӕн

1:10–13; 2:15. Хистӕр нӕлгоймӕгтӕ хъуамӕ ныфсджынӕй архайой, ӕмбырды исты хъуыддӕгтӕ раст куы нӕ уой, уӕд.

2:3–5. Фыццаг ӕнусы куыд уыд, афтӕ абон дӕр фӕлтӕрд хотӕ хъуамӕ «уой ӕгъдауджын, макӕй фыдкой кӕной, ма уой нозтмӕ ӕмхиц, хорз цы у, ууыл иннӕты ахуыр кӕной». Уый сын бар дӕтдзӕн, цӕмӕй, ӕмбырды «ӕрыгон сылгоймӕгтимӕ» хибарӕй куы ныхас кӕной, уӕд сын зонд амоной.

3:8, 14. «Нӕ хъуыдытӕ, хорзӕй цы саразӕм, ууыл уой», уый у «хорз ӕмӕ пайда», уымӕн ӕмӕ нын уый фӕрцы Хуыцауы хъуыддаджы бирӕ ӕнтысы ӕмӕ ацы фыддунейӕ иуварс лӕууӕм.

«ХАТЫН УАРЗОНДЗИНАДЫ НОМӔЙ»

(Филим. 1–25)

Павел Филимонӕй ӕппӕлыд, уырнындзинад ӕмӕ уарзондзинады хъуыддаджы фӕзминаг кӕй уыд, уый тыххӕй. Филимон-иу йе ’мчырыстӕтты барӕвдыдта, ӕмӕ уый Павелӕн хаста «стыр цин ӕмӕ удӕнцой» (Филим. 4, 5, 7).

Павел ӕппӕт цӕстдарджытӕн дӕр фӕзминаг у, Онисимы зын хъуыддаг куыд аскъуыддзаг кодта, уымӕй. Уый Филимонӕн бардзырд нӕ радта, фӕлӕ йӕм «хатыд уарзондзинады номӕй». Павел ын загъта: «Фыссын дӕм, уымӕн ӕмӕ мӕ дӕуӕй ныфс ис, „нӕ“ мын кӕй нӕ зӕгъдзынӕ, стӕй йӕ зонын, цы дӕ курын, уымӕй дӕр фылдӕр кӕй сараздзынӕ» (Филим. 8, 9, 21).

Фарстытӕн дзуаппытӕ

10, 11, 18 – «Кӕддӕр... пайда кӕмӕй нӕ уыд», уыцы Онисим «стыр ӕххуыс» куыд сси? Онисим уыд ӕгоммӕгӕс цагъар. Уый алыгъд Колосстӕй Роммӕ, ӕмӕ, ӕвӕццӕгӕн, йӕ хицау Филимонӕй адавта ӕхца, уымӕн ӕмӕ йӕ фӕндаг уыд дард – 1 400 километры. Уӕдӕ дзы, кӕй зӕгъын ӕй хъӕуы, Филимонӕн пайда нӕ уыд. Фӕлӕ Ромы Павел Онисимӕн баххуыс кодта, цӕмӕй чырыстон суыдаид. Кӕддӕр пайда кӕмӕй нӕ уыд, уыцы цагъар сси стыр ӕххуыс, уымӕн ӕмӕ ныр уыд чырыстон.

15, 16 – Павел Филимонӕн цӕуылнӕ загъта, цӕмӕй Онисимы ауагътаид? Павелы фӕндыд йӕ сӕйраг хӕслӕвӕрд ӕххӕст кӕнын: хъусын кӕнын Хуыцауы паддзахады тыххӕй ӕмӕ ахуыр кӕнын Хицау Йесо Чырыстийы тыххӕй. Уымӕ гӕсгӕ ӕхсӕнадон фарстаты йӕхи нӕ тъыста, уыимӕ цагъарадимӕ баст фарстаты дӕр (Ап. хъ. 28:31).

Зондзонӕнтӕ махӕн

2. Филимонӕн йӕ хӕдзары уагътой чырыстон фембӕлдтӕ. Стыр кад нын у, нӕ хӕдзары уацамындон фембӕлд куы цӕуа, уый (Ром. 16:5; Кол. 4:15).

4–7. Хъуамӕ ӕппӕлӕм, уырнындзинад ӕмӕ уарзондзинады хъуыддаджы не ’мчырыстӕттӕй фӕзминаг чи у, уыдонӕй.

15, 16. Царды зындзинӕдтӕн уый бар хъуамӕ ма раттӕм, цӕмӕй ӕгӕр мӕт кӕнын райдайӕм. Онисимы хабары куыд уыд, афтӕ нӕ хабӕрттӕ дӕр, гӕнӕн ис, ӕмӕ хуыздӕрырдӕм фӕивой.

21. Павелы уый ныфс уыд, ӕмӕ Филимон Онисимӕн кӕй ныббардзӕн. Мах дӕр-иу хъуамӕ ныббарӕм, чи нӕ фӕхъыг кӕна, уыцы ӕфсымӕрӕн (Матф. 6:14).

«ӔППӔТ ХЪАРУТӔЙ ТЫРНӔМ ФӔЛТӔРДДЗИНАДМӔ»

(Дзут. 1:1–13:25)

Йесойы нывондыл ӕууӕндын Закъоны хъуыддӕгтӕй ахсджиагдӕр кӕй у, уый сбӕлвырд кӕнынӕн Павел загъта, чырыстон дины Бындурӕвӕрӕг, стӕй йӕ сауджынтӕ, йӕ нывонд ӕмӕ ног бадзырд цас хуыздӕр сты, уый тыххӕй (Дзут. 3:1–3; 7:1–3, 22; 8:6; 9:11–14, 25, 26). Ацы хабӕрттӕ, дзуттӕгтӕй чырыстон дин чи райста, уыдонӕн хъуамӕ баххуыс кодтаиккой, цӕмӕй фидар фӕлӕууыдаиккой, дзуттӕгтӕ сӕ фӕдыл куы зылдысты ӕмӕ сӕ куы ӕфхӕрдтой, уӕд. Йе ’мчырыстӕтты Павел разӕнгард кодта, цӕмӕй «ӕппӕт хъарутӕй тырныдтаиккой фӕлтӕрддзинадмӕ» (Дзут. 6:1).

Чырыстонӕн уырнындзинад цас ахсджиаг у? «Ӕнӕ уырнындзинадӕй та Хуыцауы зӕрдӕ барухс кӕнӕн нӕй», ныффыста Павел. Уый дзуттӕгты разӕнгард кодта, зӕгъгӕ, «нӕ размӕ цы фӕндаг ис, ууыл фӕразонӕй згъорӕм», ӕмӕ уый кӕнӕм уырнындзинадимӕ (Дзут. 11:6; 12:1).

Фарстытӕн дзуаппытӕ

2:14, 15 – Сайтанмӕ «мӕлӕт хӕссыны хъомыс» кӕй ис, уымӕ гӕсгӕ уый ууыл дзурӕг у, ӕмӕ кӕйфӕнды дӕр цӕрынхъуагӕй амардзӕн? Нӕу. Фӕлӕ Сайтан Едемы цӕхӕрадоны Хуыцауы ныхмӕ куы рацыд, уӕдӕй фӕстӕмӕ йӕ мӕнг ныхӕстӕ хӕссынц мӕлӕт. Уымӕн ӕмӕ уыцы мӕнг ныхӕсты аххосӕй Адам тӕригъӕд ракодта ӕмӕ тӕригъӕд ӕмӕ мӕлӕт алӕвӕрдта йӕ байзӕддӕгтӕн (Ром. 5:12). Уымӕй уӕлдай, Сайтаны зондыл чи цӕуы, уыдон Хуыцауы лӕггадгӕнджыты фӕдыл зилынц, цӕмӕй сӕ амарой, Йесойы дӕр куыд амардтой, афтӕ. Фӕлӕ уый ууыл дзурӕг нӕу, ӕмӕ Сайтанмӕ ис ӕгӕрон бартӕ ӕмӕ йӕ бон у кӕйфӕнды дӕр амарын. Афтӕ куы уыдаид, уӕд Йегъовӕйы лӕггадгӕнджытӕй афонмӕ удӕгасӕй иу дӕр нал баззадаид. Йегъовӕ йӕ адӕмы хъахъхъӕны, куыд къорд, афтӕ, ӕмӕ Сайтанӕн уый бар нӕ ратдзӕн, цӕмӕй сӕ скуынӕг кӕна. Кӕд Хуыцау бауадзы, цӕмӕй йӕ лӕггадгӕнджытӕй Сайтаны аххосӕй исчи амӕла, уӕддӕр мах фидарӕй зонӕм: Сайтан нын цыфӕнды зиан ма ракӕна, Хуыцау алцыдӕр сраст кӕндзӕн.

4:9–11 – Нӕ бон куыд у «Хуыцауы ӕнцойадмӕ» бацӕуын? Ӕхсӕзӕм сфӕлдыстадон боны кӕрон Хуыцау ӕрулӕфыд йе ’ппӕт сфӕлдыстадон хъуыддӕгтӕй дӕр, уымӕн ӕмӕ зыдта, зӕхх ӕмӕ адӕмы тыххӕй цы сфӕнд кодта, уый ӕнӕмӕнгӕй кӕй сӕххӕст уыдзӕн (Райд. 1:28; 2:2, 3). Мах уыцы «ӕнцойадмӕ» бацӕуӕм, нӕхи цавӕрдӕр хъуыддӕгтӕй куы нӕ фӕрӕстытӕ кӕнӕм ӕмӕ, Хуыцау мах фервӕзын кӕныны тыххӕй цы нывонд ӕрхаста, ууыл куы баууӕндӕм. Нӕ хиуарзон фӕндтӕ куы нӕ феххӕст кӕнӕм, фӕлӕ Йегъовӕйыл куы феууӕндӕм ӕмӕ йӕ Фырты фӕдыл куы фӕцӕуӕм, уӕд нын алы бон дӕр фӕхӕссы удӕнцой ӕмӕ ӕнцойдзинад (Матф. 11:28–30).

9:16 – Ног «бадзырд» чи сарӕзта, уыцы адӕймаг чи у? Ног бадзырдӕн бындур ӕрӕвӕрдта Йегъовӕ. Йесо та у, уыцы «бадзырд чи сарӕзта, уыцы адӕймаг». Йесо у уыцы бадзырды Ӕхсӕнылӕг ӕмӕ кӕй амард, уый уыд, уыцы бадзырдӕн бындур сӕвӕрынӕн чи хъуыд, уыцы нывонд (Лук. 22:20; Дзут. 9:15, фип.).

11:10, 13–16 – Авраам цавӕр «сахармӕ» ӕнхъӕлмӕ каст? Уый ӕнӕуи сахар нӕ уыд. Авраам ӕнхъӕлмӕ каст «уӕларвон Иерусалиммӕ», уыцы сахар арӕзт у Йесо Чырыстийӕ ӕмӕ йӕ 144 мин ӕмпаддзахӕй. Чырыстийы ӕмпаддзӕхтӕй йӕ уӕларвон кад чи райста, уыдон ма хуыйнынц «сыгъдӕг сахар – Ног Иерусалим» дӕр (Дзут. 12:22; Рарг. 14:1; 21:2). Авраам ӕнхъӕлмӕ каст, Хуыцауы Паддзахады дӕлбар кӕд цӕрдзӕн, уыцы рӕстӕгмӕ.

12:2 – Цы уыди, Йесо хъизӕмӕртты хъӕдыл мӕлӕт кӕй тыххӕй бавзӕрста ӕмӕ кӕмӕ ӕнхъӕлмӕ каст, уыцы циндзинад? Уыцы циндзинад уыди уый, ӕмӕ Йесо уыдта, йӕ лӕггад цы ’рхӕсдзӕн, зӕгъӕм, Йегъовӕйы ном кӕй срухс уыдзӕн, Хуыцауӕн хицауиуӕг кӕныны бар кӕй ис, уый кӕй сбӕлвырд уыдзӕн ӕмӕ адӕм мӕлӕтӕй ӕлхӕд кӕй ӕрцӕудзысты. Йесо ма хъуыды кодта йӕ хӕрзиуӕгыл: Паддзах кӕй суыдзӕн ӕмӕ Хистӕр Сауджынӕй кӕй лӕггад кӕндзӕн, цӕмӕй адӕмы арфӕдзинӕдтӕй хайджын кӕна.

13:20 – Ног бадзырд «ӕнусон» цӕмӕн хонынц? Уымӕн ис ӕртӕ аххосаджы: 1) ӕндӕрӕй ивд никуы ӕрцӕудзӕн; 2) ӕрхӕсдзӕн ӕнусон арфӕдзинӕдтӕ; 3) «ӕндӕр фыстӕн» пайда хӕсдзӕн Армагеддоны фӕстӕ дӕр (Иоан. 10:16).

Зондзонӕнтӕ махӕн

5:14. Хъуамӕ лӕмбынӕг ахуыр кӕнӕм Хуыцауы Ныхас Библи ӕмӕ, цы базонӕм, уымӕ гӕсгӕ аразӕм нӕ цард. Ӕндӕр нӕ бон никуыд бауыдзӕн нӕ «зонд, раст цы у ӕмӕ цы нӕу, уый ӕмбарын» сахуыр кӕнын (1 Кор. 2:10).

6:17–19. Хуыцау нын зӕрдӕ цӕмӕй бавӕрдта ӕмӕ нын цӕмӕй басомы кодта, нӕ ныфс фидарӕй ууыл куы лӕууа, уӕд рӕстдзинады фӕндагӕй нӕ фӕиппӕрд уыдзыстӕм.

12:3, 4. Гӕнӕн ис, ӕмӕ ӕмбӕлӕм исты гыццыл зындзинӕдтыл ӕмӕ ныхмӕлӕудыл. Фӕлӕ ма хъуамӕ бауадзӕм, цӕмӕй уыдоны аххосӕй «бафӕллайӕм ӕмӕ нӕ ныфс... асӕтта». Уый бӕсты хъуамӕ тырнӕм фӕлтӕрддзинадмӕ ӕмӕ нӕхи фидар кӕнӕм, цӕмӕй зындзинӕдтӕн хуыздӕр фӕразӕм. Мах хъуамӕ фӕндфидарӕй тох кӕнӕм нӕ туг ныккалыны онг, ома мӕлӕты онг дӕр (Дзут. 10:36–39).

12:13–15. Мах уый бар хъуамӕ ма дӕттӕм, цӕмӕй нӕ «маргджын уидаг» – алцӕуылдӕр хъуыр-хъуыр чи кӕны, ахӕм хо кӕнӕ ӕфсымӕр – хъыгдара «нӕхицӕн раст фӕндӕгтӕ» аразын.

12:26–28. «Хуыцау цы нӕ сарӕзта, уыдӕттӕ» – абоны цардӕвӕрд, стӕй йе ’взӕр «арв» дӕр – иууылдӕр фесӕфдзысты. Уый куы ’рцӕуа, уӕд баззайдзысты, «фенкъуысӕн цӕмӕн нӕй», ӕрмӕст уыдӕттӕ, ома Хуыцауы Паддзахад ӕмӕ йӕ фарс чи у, уыдон. Куыд ахсджиаг у Хуыцауы Паддзахады тыххӕй зӕрдиагӕй хъусын кӕнын ӕмӕ йӕ уагӕвӕрдтӕм гӕсгӕ цӕрын!

13:7, 17. Ацы уынаффӕ, ӕмбырды цӕстдарджытӕм хъусут ӕмӕ сӕ коммӕ кӕсут, зӕгъгӕ, ӕдзух нӕ зӕрдыл куы дарӕм, уӕд иууылдӕр архайдзыстӕм ӕмвӕнд ӕмӕ ӕмзондӕй.

[Фиппаинаг]