Сӕйраг ӕрмӕгмӕ рахиз

Сӕргӕндтӕм рахиз

Зыдтай йӕ?

Зыдтай йӕ?

Израилӕгтӕ ӕдзӕрӕг быдыры куы уыдысты, уӕд сын Хуыцау хӕринагӕн уӕрццытӕ цӕмӕн радта?

Израилӕгтӕ Египетӕй куы рацыдысты, уӕд сӕ Хуыцау дыууӕ хатты уӕрццытӕй бафсӕста (Рацыд 16:13; Нымӕцтӕ 11:31).

Уӕрцц у, йӕ дӕргъ 18 сантиметры бӕрц, йӕ уӕз та – 100 граммы бӕрц кӕмӕн у, ахӕм гыццыл цъиу. Уӕрццытӕ лӕппынтӕ рауадзынц Ныгуылӕн Азийы ӕмӕ Европӕйы. Зымӕджы уыцы цъиутӕ атӕхынц хъарм бӕстӕтӕм – Хуссар Африкӕмӕ ӕмӕ Аравимӕ. Сӕ зымӕгон цӕрӕнуатмӕ фӕтӕхынц Зӕххастӕу денджызы скӕсӕйнаг былгӕрӕтты ӕмӕ Синайы ӕрдӕгсакъадахы сӕрты.

Иу дзырдуаты фыст ис, зӕгъгӕ, уӕрццытӕ «фӕтӕхынц тагъд ӕмӕ ӕнцонтӕй, стӕй ма сын феххуыс кӕны дымгӕ дӕр. Фӕлӕ дымгӕ ӕндӕрырдӕм дымын куы райдайы кӕнӕ цъиутӕ бирӕ куы фӕтӕхынц ӕмӕ куы бафӕллайынц, уӕд иууылдӕр зӕхмӕ ӕрхауынц» (The New Westminster Dictionary of the Bible). Ӕмӕ цалынмӕ сӕ балц адарддӕр кӕной, уӕдмӕ хъуамӕ иу-дыууӕ боны сӕ фӕллад суадзой. Уыцы рӕстӕг цъиуахсӕджы къухтӕм ӕнцонтӕй бахауынц. 20-ӕм ӕнусы райдиан Египет ӕндӕр бӕстӕтӕн алы аз дӕр уӕй кодта иу-ӕртӕ милуан уӕрццы.

Йегъовӕ израилӕгты уӕрццытӕй дыууӕ хатты дӕр уалдзӕджы бафсӕста. Ӕмӕ кӕд уӕрццытӕ Синайы сӕрты ӕдзух уалдзӕджы тахтысты, уӕддӕр-иу дымгӕ сыстын кодта Йегъовӕ, цӕмӕй-иу израилӕгты цатыртӕ кӕм уыдысты, уыцырдӕм-иу тахтаиккой (Нымӕцтӕ 11:31).

Иоанны 10:22 стихы дзырд цӕуы «Кувӕндон нывонд кӕныны бӕрӕгбоны» тыххӕй. Уый цавӕр бӕрӕгбон уыд?

Хуыцау израилӕгтӕн цы ӕртӕ бӕрӕгбоны бафӕдзӕхста бӕрӕг кӕнын, уыдон уыдысты: Донгонд дзулты бӕрӕгбон – кодтой йӕ рагуалдзӕджы; Фӕндзайӕм боны бӕрӕгбон – кодтой йӕ уалдзӕджы кӕрон; Тыллӕг ӕфснайыны бӕрӕгбон – кодтой йӕ фӕззӕджы. Иоанны 10:22 стихы цы бӕрӕгбоны кой ис, уый та бӕрӕг кодтой «зымӕджы». Уыцы бӕрӕгбон уыд, н. э. размӕ 165 азы Йегъовӕйӕн кувӕндон ногӕй кӕй снывонд кодтой, уый номыл. Бӕрӕгбон-иу ахаста аст боны, райдыдта-иу Кислевы мӕйы 25 боны ӕмӕ-иу фӕци зымӕгон хурхӕтӕны афонмӕ ’ввахс. Цымӕ уыцы бӕрӕгбон бӕрӕг кӕнын цӕмӕн райдыдтой?

Н. э. размӕ 168 азы Антиох IV (Эпифан), Селевкидты паддзӕхты мыггагӕй, сфӕнд кодта дзуттӕгты дин ӕмӕ ӕгъдӕуттӕ фесафын. Ӕмӕ уӕд Иерусалимы Йегъовӕйы кувӕндоны цы нывондхӕссӕн уыд, уый сӕрыл сарӕзта нывондхӕссӕн мӕнг хуыцӕуттӕн ӕмӕ йыл грекъаг хуыцау Зевсӕн нывӕндтӕ ӕрхаста.

Уый Маккавейтӕ куы базыдтой, уӕд Селевкидтимӕ стох кодтой. Дзуттӕгтӕ фӕуӕлахиз сты, ӕмӕ стӕй сӕ разамонӕг Иудӕ Маккавей бардзырд радта, цӕмӕй, Антиох IV цы нывондхӕссӕн фӕчъизи кодта, уый ныппырх кодтаиккой, ӕмӕ йӕ бӕсты ӕндӕр сарӕзтаиккой. Нывондхӕссӕн куы фӕчъизи кодтой, уымӕй ӕртӕ азы куы рацыд, уӕд Иудӕ Маккавей, кӕй ссыгъдӕг кодта, уыцы кувӕндон ногӕй Йегъовӕйӕн снывонд кодта. Уый уыд декабры, ӕмӕ уӕдӕй абоны онг дзуттӕгтӕ «Кувӕндон нывонд кӕныны бӕрӕгбон» (дзуттагау ханукка́) фӕкӕнынц уыцы мӕй. Абон уыцы бӕрӕгбон хонынц Ханука.

[Ныв 14 фарсыл]

Иудӕ Маккавейы ныв. Лион, 1553

[Ныв 14 фарсыл]

From the book Wood’s Bible Animals. 1876