Сӕйраг ӕрмӕгмӕ рахиз

Сӕргӕндтӕм рахиз

Кӕм ис ссарӕн дзуаппытӕ?

Кӕм ис ссарӕн дзуаппытӕ?

Кӕм ис ссарӕн дзуаппытӕ?

«Ӕнусон хъизӕмӕртты ахуырадӕн иумӕйагӕй ницы ис, Хуыцау йӕ фӕлдисондты кӕй уарзы, уыимӕ. [...] Уд цалдӕр азы дӕргъы цы рӕдыдтытӕ сарӕзта, уыдон тыххӕй ӕнустӕм ӕфхӕрд кӕй цӕудзӕн, ӕмӕ йын уыимӕ сраст уӕвынӕн кӕй ницы фадат ис, ууыл ӕууӕндын нысан кӕны зонды ныхмӕ цӕуын» НИКХИЛАНАНДӔ, ИНДУСАГ ФИЛОСОФ

1, 2. Мӕрдты бӕсты царды тыххӕй алыхуызон уырнындзинӕдтӕ кӕй ис, уымӕ гӕсгӕ цавӕр фарстытӕ сӕвзӕры?

 АЦЫ индусаг философау абон дӕр бирӕтӕн ӕнцон нӕу ӕнусон хъизӕмӕртты ахуырадимӕ сразы уӕвын. Раст уыцы аххосӕгтӕм гӕсгӕ, иннӕтӕн та зын у ахӕм цӕстӕнгӕстӕ ӕмбарын, куыд нирванӕмӕ бафтын ӕмӕ Даоимӕ сиу уӕвын.

2 Фӕлӕ уӕддӕр ӕнӕмӕлгӕ уды ӕмбарынад, куыд Ныгуылӕны, афтӕ Скӕсӕны динты дӕр мӕрдты бӕсты тыххӕй сӕвзӕрын кодта адӕймаджы зонд хӕццӕгӕнӕг уырнындзинӕдтӕ. Цымӕ мӕлӕты рӕстӕджы адӕмыл цы ’рцӕуы, уый тыххӕй ӕцӕгад базонӕн ис? Уд ӕцӕгдӕр ӕнӕмӕлгӕ у? Кӕм ис ссарӕн дзуаппытӕ?

Зонад ӕмӕ философи

3. Мӕрдты бӕсты тыххӕй дзуаппытӕ зонад, кӕнӕ зонадон иртасынады руаджы ис ссарӕн?

3 Цымӕ мӕрдты бӕсты царды фарстытӕн дзуаппытӕ ссарӕн ис зонад кӕнӕ зонадон иртасынады руаджы? Мӕлӕты къахыл лӕуд чи уыд, кӕнӕ «буарӕй хицӕн кӕныны» уысм чи бавзӕрста, уыдоны ӕнкъарӕнты тыххӕй фӕстаг бӕрӕггӕнӕнты бындурыл иуӕй-иу иртасджытӕ архайдтой мӕлӕты фӕстӕ царды тыххӕй бӕлвырддӕр зонӕнтӕ райсыныл. Ахӕм иртасӕнтӕн хатдзӕг аразгӕйӕ, католикон теолог Ганс Кюнг йӕ лекци «Мӕлӕт рухсмӕ фӕндаг у?»-йы загъта: «Ахӕм иртасӕнтӕ ницы хуызы бӕлвырд кӕнынц мӕлӕты фӕстӕ царды уӕвынад: уыдон дзурӕг сты мӕлӕты фӕстӕ ӕнусон царды нӕ, фӕлӕ ӕрмӕстдӕр мӕлӕты размӕ фӕстаг фондз минуты ӕнкъарӕнтыл». Уый фӕстӕ йӕм бафтыдта: «Алкӕцы адӕймӕгӕн дӕр ахсджиаг у мӕлӕты фӕстӕ царды фарст. Кӕд ын медикты бон нӕу дзуапп раттын, уӕд ӕндӕр искуы хъӕуы агурын дзуапп».

4. Философийы бон у махӕн баххуыс кӕнын мӕрдты бӕсты тыххӕй алыхуызон динон ӕмбарынӕдты ’хсӕн иунӕг раст дзуапп ссарынӕн?

4 Цы зӕгъӕн ис философийы тыххӕй та? Баххуыс нын кӕндзӕн мӕрдты бӕсты тыххӕй алыхуызон динон ӕмбарынӕдты ’хсӕн иунӕг раст дзуапп ссарынӕн? XX ӕнусы бритайнаг философ Бертран Рассел хъуыдымӕ гӕсгӕ, философон иртасынадмӕ хауы «хъуыдыйы архайд». Иу энциклопеди куыд амоны, афтӕмӕй философи у «иртасынады формӕ, уырдӕм хауынц аналитикон ӕмӕ критикон методтӕ, афтӕ ма хъуыдыкӕнынад ӕмӕ ӕмбарынкӕнынад дӕр» («The World Book Encyclopedia»). Мӕрдты бӕсты фарсты тыххӕй та философон хъуыдытӕ тынг алыхуызон сты: ӕнӕмӕлгӕ цард ӕрмӕст бӕллиц кӕй у, уымӕй райдайгӕйӕ ӕмӕ адӕймаджы ӕнӕбайсгӕ бар кӕй у, ууыл фӕугӕйӕ.

Дзуаппыты иунӕг раст суадон

5. Зӕххыл цы чингуытӕ ис, уыдонӕй иуыл рагондӕр кӕцы у?

5 Фӕлӕ ис ахӕм чиныг, цард ӕмӕ мӕлӕты ахсджиаг фарстытӕн раст дзуапп кӕм ис ссарӕн. Уый у ӕппӕты рагондӕр чиныг: йӕ хӕйттӕй иуӕй-иутӕ фыст ӕрцыдысты иу-3 500 азы размӕ. Ацы чиныджы фыццаг хай фыст ӕрцыд индусаг сыгъдӕг фыстыты фыццаг гимнты, Ведты, фӕзындӕй цалдӕр ӕнус раздӕр, ӕмӕ Буддӕ, Махавири ӕмӕ Конфуцийы райгуырдӕй та — 1 000 азы бӕрц раздӕр. Фыст та фӕци н. э. 98 азы — Мӕхӕмӕт пысылмон динӕн бындур куы ӕрӕвӕрдта, уымӕй иу-500 аз раздӕр. Уыцы чиныг, зонды иунӕг раст суадон, у Библи a.

6. Цӕмӕ гӕсгӕ у раст хъуыды кӕнын, уд цы у, уый тыххӕй Библийы кӕй дзырдӕуы?

6 Зӕххыл цыдӕриддӕр чингуытӕ ис, уыдонӕй рагон истори иуыл бӕлвырддӕр ӕвдисы Библи. Библийы дзырд цӕуы суанг адӕймаг зӕххыл куыд фӕзынд ӕмӕ уӕдӕй фӕстӕмӕ цы цаутӕ ’рцыд, уыдоныл. Уый ма дзуры, суанг адӕймаг куы нӕма уыд, уыцы заманыл дӕр. Уӕдӕ ацы чиныджы ӕнӕмӕнгӕй ис дзуапп, адӕймаг куыд фӕзынд ӕмӕ уд цы у, уый тыххӕй.

7, 8. Цӕмӕ гӕсгӕ у нӕ бон ӕууӕндын, мӕлӕты фӕстӕ цы ’рцӕуы, уый тыххӕй Библи раст ӕмӕ уырнинаг дзуапп кӕй дӕтты?

7 Уымӕй уӕлдай Библи у пехуымпарӕдты чиныг, кӕцытӕ иттӕг раст ӕххӕст кӕнынц. Зӕгъӕм, уым рагзагъд уыд Мидо-Персаг ӕмӕ Грекъаг дунеон паддзахӕдты сбӕрзонд ӕмӕ басаст. Уыцы ныхӕстӕ афтӕ раст сӕххӕст сты, ӕмӕ иуӕй-иу критиктӕ хъавыдысты сбӕлвырд кӕнын,— ӕцӕг сын нӕ бантыст,— Библи уыцы цауты фӕстӕ кӕй ӕрцыд фыст (Данелы 8:1—7, 20—22). Библийы иннӕ пехуымпарӕдтӕ та лыстӕг хӕйтты онг ӕххӕст кӕнынц растдӕр нӕ рӕстӕджы b (Матфейы, 24 сӕр; Маркы, 13 сӕр; Лукайы, 21 сӕр; 2 Тимофеймӕ 3:1—5, 13).

8 Ӕппӕты зондджын адӕймаджы бон дӕр нӕу фидӕн развӕлгъау афтӕ раст зонын. Уый ӕрмӕстдӕр Дун-дунейы ӕппӕтхъомысджын ӕмӕ ӕппӕтзонӕг Сфӕлдисӕгӕн у йӕ бон (2 Тимофеймӕ 3:16, 17; 2 Петры 1:20, 21). Библи ӕцӕгдӕр Хуыцауӕй лӕвӕрд чиныг у. Уӕдӕ цавӕр ӕндӕр чиныджы ис ссарӕн раст ӕмӕ уырнинаг дзуапп мӕлӕты фӕстӕ цы ’рцӕуы, уый тыххӕй. Фыццаг уал ӕркӕсӕм, Библи уды тыххӕй цы дзуры, уымӕ.

[Фиппаинӕгтӕ]

a Кӕс Хъахъхъӕнӕг Мӕсыджы Ӕхсӕнады уагъд брошюрӕ «Чиныг алкӕмӕндӕр»-мӕ.

b Кӕс Хахъхъӕнӕг Мӕсыджы Ӕхсӕнады уагъд чиныг «Библи: Хуыцауы ныхас у ӕви адӕймаджы?» (уырыс.).

[Фарстатӕ ахуыр кӕнынӕн]

[Ныв 18 фарсыл]

Ӕппӕты рагондӕр чиныг.

[Ныв 18 фарсыл]

Раст ӕмӕ уырнинаг дзуаппыты чиныг.