Сӕйраг ӕрмӕгмӕ рахиз

Сӕргӕндтӕм рахиз

ГУЫРДЗЫСТОН | 1924–1990

Ӕмбырдтӕ ӕххуыс кӕнынц уырнындзинад фидар кӕнынӕн

Ӕмбырдтӕ ӕххуыс кӕнынц уырнындзинад фидар кӕнынӕн

Ӕмбырдтӕ стыр ӕххуыс уыдысты, рӕстдзинад-иу чи базыдта, уыдонӕн сӕ уырнындзинад фидар кӕнынӕн. Донаргъуыд-иу ӕрӕджы чи райста, уыдоны дӕр, рӕстдзинад бирӕ азты размӕ чи базыдта, уыцы чырыстӕттау тынг фӕндыд, цӕмӕй-иу ӕмбырдтӕ сӕ хӕдзӕртты уагътаиккой. Ӕмбырдмӕ-иу чи ӕрбацыд, уыдоныл-иу иууылдӕр зӕрдиагӕй бацин кодтой, ӕмӕ сӕ уый дӕр кӕрӕдзийыл тынг баста.

Цалдӕр адӕймаджы-иу донаргъуыд райсынмӕ цӕттӕ куы уыдысты, уӕд-иу сусӕгӕй ауагътой сӕрмагонд фембӕлд. 1973 азы августы Сухумимӕ ’ввахс, Сау денджызы былгӕрон уыд ахӕм фембӕлд. Фӕлӕ донаргъуыд цы 35 адӕймаджы хъуамӕ райстаиккой, уыдонӕн уый сӕ къухы нӕ бафтыд. Ӕмбырд нӕма фӕци, афтӕ милицӕйы кусджытӕ ӕрбацыдысты, ӕмӕ ’фсымӕртӕй ӕмӕ хотӕй кӕйдӕрты ӕрцахстой. Уыдонимӕ уыд Владимир Гладюк дӕр.

Владимиры ӕмӕ иннӕ ӕфсымӕрты куыддӕр рауагътой, афтӕ бацагуырдтой, донаргъуыд чи хъуамӕ райстаид, уыдоны. Се ’ппӕт дӕр донаргъуыд райстой, фыццаг хатт сын куы нӕ бантыст, уымӕй дыууӕ боны фӕстӕ. Владимир загъта: «Ӕмбӕрстам ӕй, Йегъовӕ нӕ фарс кӕй уыд. Донаргъуыды фӕстӕ иууылдӕр иумӕ скуывтам ӕмӕ Йегъовӕйӕн бузныг загътам».

Сӕ ныхмӕ кӕй цыдысты, уый фӕрцы хорз хабар парахат кодта

Уыцы хабарӕй дыууӕ боны куы рацыд, уӕд та Владимир Гладюкы ногӕй ӕрцахстой. Фӕстӕдӕр Владимирӕн, стӕй Иттӕ Сударенко ӕмӕ Нателӕ Чаргеишвилийӕн цалдӕргай азтӕ радтой. Кӕд хъусынгӕнджытӕ ууыл маст кодтой, уӕддӕр сӕ ныфс нӕ асаст, ӕмӕ хорз хабар дарддӕр хъусын кодтой, фӕлӕ уыдысты тынг къӕрцхъус.

Цӕмӕй хицауад мацы базыдтаид, уый тыххӕй хъусынгӕнджытӕ хорз хабар хъусын кӕнынмӕ цыдысты ӕндӕр горӕттӕм ӕмӕ хъӕутӕм. Уӕдӕ, сӕ ныхмӕ кӕй цыдысты, уый фӕрцы хорз хабар парахат кодта ӕндӕр рӕтты дӕр.

Стырдӕр горӕтты чи цард, уыцы хъусынгӕнджытӕ коммунистты рӕстӕг хорз хабар хъусын кодтой, бирӕ адӕм-иу кӕм нӕ уыд, ахӕм уынгты ӕмӕ паркты. Арӕх-иу сӕмбӕлдысты, ӕндӕр горӕттӕй ӕмӕ-иу хъӕутӕй сӕ хиуӕтты бӕрӕг кӕнынмӕ кӕнӕ истытӕ ӕлхӕнынмӕ чи ӕрцыд, ахӕм адӕмыл. Искӕй-иу фылдӕр базонын куы фӕндыд, уӕд-иу ын йӕ адрис райстой ӕмӕ-иу бацархайдтой, цӕмӕй-иу ногӕй фембӕлдаиккой.

Бабуца Джеджелавӕ дӕр Гуырдзыстоны ныгуылӕн хаймӕ арӕх цыд. Бабуца радзырдта: «Мӕ хиуӕттӕ алы рӕтты кӕй цардысты, уымӕ гӕсгӕ диссаг никӕмӕ каст, ӕдзух дыууӕрдӕм кӕй кодтон, уый. Иу-дыууӕ азы фӕстӕ Зугдидийы Библи ахуыр кодтон 20 адӕймагӕй фылдӕримӕ, горӕт Чхороцъхъуйы та фондз адӕймагимӕ. Се ’ппӕт дӕр донаргъуыд райстой».

Литературӕ гуырдзиаг ӕвзагыл тынг хъуыди

Гыццыл фӕстӕдӕр ӕфсымӕртӕ бамбӕрстой, публикацитӕ гуырдзиаг ӕвзагыл кӕй хъӕуы. Хъусынгӕнджытӕ уыдтой, ногӕй-иу кӕмӕ бацыдысты ӕмӕ, Библи кӕимӕ ахуыр кодтой, уыдоны сӕхи ӕвзагыл Библи ӕмӕ литературӕ ӕнӕмӕнг кӕй хъуыди *.

Гуырдзиаг ӕвзагыл литературӕ куы нӕ уыд, уыцы рӕстӕг адӕмимӕ Библи ахуыр кӕнын куыд зын уыди, уый тыххӕй Бабуца радзырдта: «Уыди мӕм Библи ӕмӕ ӕндӕр публикацитӕ уырыссаг ӕвзагыл. Уымӕ гӕсгӕ-иу мӕ арӕх хъуыди тӕлмац кӕнын, адӕймагимӕ цы ӕрмӕг ахуыр кодтам, уый». Дзырдуат йеддӕмӕ йӕм ницы уыди, афтӕмӕй-иу нӕ журналтӕй статьятӕ гуырдзиаг ӕвзагмӕ тӕлмац кодта. Суанг ма Матфейы Евангели дӕр ӕнӕхъӕнӕй ратӕлмац кодта!

Хъӕбатыр Ӕвдисӕнтӕ ахӕм гыццыл къопигӕнӕн машинкӕтӕй сӕ хӕдзӕртты публикацитӕ мыхуыр кодтой

Фылдӕр базонын кӕй фӕндыд, уыдонӕн сӕхи ӕвзагмӕ тӕлмацгонд статьятӕ сӕ зӕрдӕмӕ афтӕ тынг цыдысты, ӕмӕ-иу сӕ сӕхицӕн къухӕй рафыстой. Библи гуырдзиаг ӕвзагыл зын ссарӕн кӕй уыд, уымӕ гӕсгӕ, Библи чи ахуыр кодта, уыдонӕй иуӕй-иутӕ систы Хуыцауы Ныхасы нырыккон «писыртӕ».

«Бон-изӕрмӕ-иу фыстон»

Гуырдзиаг ӕвзагмӕ кӕй тӕлмац кодтой, уыцы публикацитӕ къухӕй-къухмӕ цыдысты, ӕмӕ сӕ ’фсымӕртӕ ӕмӕ, Библи чи ахуыр кодта, уыдон радгай кастысты. Публикаци бакӕсынӕн алкӕмӕн дӕр уыди ӕрмӕстдӕр цалдӕр боны кӕнӕ цалдӕр къуырийы. Ӕмӕ ’фсымӕртӕм Чырыстон Грекъаг Фыстытӕ нырыккон гуырдзиаг ӕвзагыл куы фӕзындысты, уӕд уыдон дӕр къухӕй-къухмӕ ацыдысты. Иу бинонты бафӕндыд, цӕмӕй дзы сӕхицӕн къопи скодтаиккой.

Рауль Карчавайыл цыди 13 азы, йӕ фыд ын Чырыстон Грекъаг Фыстытӕ рафыссыны тыххӕй куы загъта, уӕд. Рауль радзырдта: «Мӕ фыд мын ӕнӕхъӕн къопп тетрӕдтӕ, алыхуызон ручкӕтӕ ӕмӕ кърандӕстӕ ӕрбахаста, цӕмӕй ма зивӕг кодтаин. Кӕд мӕ ныфс нӕ хастон, уӕддӕр сразы дӕн. Бон-изӕрмӕ-иу фыстон, ӕрмӕстдӕр-иу иу гыццыл мӕ къухтӕ айвазынмӕ сыстадтӕн».

«Хъахъхъӕнӕн мӕсыг» ӕмӕ «Алы бон дӕр Фыстад иртас» гуырдзиаг ӕвзагыл, къухӕй фыст къопитӕ

Раулы хӕстӕджытӕ тынг бацин кодтой, ӕфсымӕртӕ ма сын чиныг ноджыдӕр цалдӕр къуыримӕ куы ныууагътой, уӕд, уымӕн ӕмӕ уӕд гыццыл Рауль йӕ уӕззау куыст кӕронмӕ фӕуыдаид. Рауль Чырыстон Грекъаг Фыстыты 27 чиныджы рафыста дыууӕ мӕймӕ!

Кӕд чидӕртӕ публикацитӕй къопитӕ кодтой, уӕддӕр фаг нӕ уыдысты, уымӕн ӕмӕ Библи ахуыр кӕнын кӕй фӕндыд, уыдон фылдӕрӕй-фылдӕр кодтой. Уымӕ гӕсгӕ иуӕй-иу хъӕбатыр ӕфсымӕртӕ ӕмӕ хотӕ сӕ хӕдзӕртты райдыдтой Библи ӕмбарынгӕнӕн публикацитӕй къопитӕ кӕнын, кӕд уый тӕссаг уыд, уӕддӕр.

Гуырдзыстоны ныгуылӕн хайы хъусын кӕныны хъуыддаг размӕ цыд. Фӕлӕ скӕсӕн хайӕн та йӕ хабар куыд уыд? Цымӕ, уӕлдӕр кӕй кой кодтам, уыцы Васо Квениашвилийау рӕстдзинад чи агуырдта, уыдонӕн Тбилисийы искӕмӕн йӕ бон уыд баххуыс кӕнын?

Рӕстдзинад бахӕццӕ сӕйраг горӕтмӕ

1970 азты Советон хицауад хъавыд Ӕвдисӕнты ныфс асӕттынмӕ, ӕмӕ-иу сӕ уый тыххӕй сӕ хӕдзӕрттӕй сыстын кодта. Афтӕ уыд сӕ хабар, Тбилисимӕ цӕрынмӕ чи ӕрцыд, уыцы украинаг лӕг ӕмӕ усӕн, Алексей ӕмӕ Лидийӕ Курдасӕн дӕр. Уыдон сӕ уырнындзинады тыххӕй лагерты бирӕ азтӕ фӕбадтысты.

Хъесаты (ныр Гудадзе) Ларисӕ, 1970 азты

Алексей йӕ бинойнагимӕ рӕстдзинады тыххӕй радзырдта Хъесаты Зауыр ӕмӕ Этерийӕн. Уыдон Хуыцауыл тынг ӕууӕндыдысты. Уыцы рӕстӕг сӕ чызг Ларисӕйыл цыди 15 азы. Ларисӕ радзырдта, фыццаг хатт Алексей ӕмӕ Лидийӕимӕ куы ныхас кодтой, уый тыххӕй: «Тынг нӕ фӕндыд, цӕмӕй сын бамбарын кодтаиккам, православон динӕй растдӕр дин кӕй нӕй. Цалдӕр хатты семӕ куы аныхас кодтам, уӕд мах нал зыдтам, цы ма сын загътаиккам, уый. Уыдон та нын Фыстадӕй бӕлвырдгӕнӕнтӕ хастой ӕмӕ хастой».

Ларисӕ ма загъта: «Аргъуаны дыууӕ иконӕйы ’хсӕн къулыл фыст уыдысты Дӕс фӕдзӕхсты, ӕмӕ-иу аргъуанмӕ куы бацыдыстӕм, уӕд-иу сӕ алы хатт дӕр бакастӕн. Фӕлӕ нын иу изӕр Алексей Рацыды 20:4, 5 стихтӕ куы бакаст, уӕд арвыцӕфау фӕдӕн. Уыцы ӕхсӕв нӕ бафынӕй дӕн, уымӕн ӕмӕ хъуыды кодтон, цымӕ иконӕтӕн кӕй кувӕм, уымӕй ӕцӕгдӕр Хуыцауы фӕдзӕхст халӕм, зӕгъгӕ».

Дыккаг бон райсомӕй раджы Ларисӕ аргъуанмӕ азгъордта ӕмӕ та къулыл ногӕй бакаст: «Ма араз дӕхицӕн... нывтӕ. Сӕ разы дӕ зонгуытыл ма лӕуу». Уӕд Ларисӕмӕ бахъардта, уыцы фӕдзӕхст цы нысан кӕны, уый. Фӕстӕдӕр Ларисӕ ӕмӕ йӕ ныййарджытӕ донаргъуыд райстой ӕмӕ уыдысты фыццаг Ӕвдисӕнтӕй Тбилисийы.

Рӕстдзинад агуырдта, ӕмӕ йӕ ссардта

Васо Квениашвили рӕстдзинады тыххӕй фыццаг хатт куы фехъуыста, уымӕй 20 азы бӕрц куы рацыд, уӕд сӕмбӕлд, Тбилисийы Йегъовӕйы Ӕвдисӕнты ӕмбырдтӕм чи цыд, ахӕм адӕймагыл. Васо тынг бацин кодта, уымӕн ӕмӕ уымӕ рагӕй ӕнхъӕлмӕ каст.

Васо Квениашвили рӕстдзинад фыццаг хатт куы фехъуыста, уымӕй иу-24 азы фӕстӕ сси Йегъовӕйы Ӕвдисӕн

Фӕлӕ Ӕвдисӕнты фыццаг нӕ фӕндыд, цӕмӕй Васо ӕмбырды хъуыддӕгты архайдтаид, уымӕн ӕмӕ зыдтой, раздӕр цы гӕнӕг уыд, уый. Иуӕй-иутӕ ма суанг афтӕ дӕр хъуыды кодтой, ӕмӕ Советон хицауады шпион у. Уымӕ гӕсгӕ Васойы цыппар азы дӕргъы ӕмбырдтӕм нӕ уагътой.

Фӕлӕ ’фсымӕртӕ куы бамбӕрстой, Васо ӕцӕгдӕр Хуыцауы кӕй агуры, уӕд ӕй ӕмбырдтӕм цӕуын ӕмӕ донаргъуыд райсын бауагътой. Ныр ын фадат фӕзынд, цӕмӕй баввахс уыдаид, «раст тӕрхон чи кӕны, уыцы Хуыцаумӕ». Ӕрыгонӕй фӕстӕмӕ тынг цӕмӕ бӕллыд, уый йӕ къухы бафтыд! (Ис. 30:18). Васо суанг йӕ мӕлӕты онг, 2014 азмӕ, Хуыцауӕн иузӕрдионӕй лӕггад кодта.

1990 азмӕ Гуырдзыстоны ныгуылӕн ӕмӕ скӕсӕн хайы дӕр хъусын кӕныны хъуыддаг размӕ цыди. Иу-900 хъусынгӕнӕгӕн уыди 942 Библийы ахуыры. Фӕлӕ уый уыди ӕрмӕстдӕр райдиан – уӕдӕй фӕстӕмӕ Гуырдзыстоны Ӕвдисӕнты нымӕцыл фылдӕрӕй-фылдӕр ӕфтыд.

^ 12 абз. Советон хицауады рӕстӕг Библи тынг зын ссарӕн уыд, кӕд йӕ иуӕй-иу хӕйттӕ гуырдзиаг ӕвзагмӕ нӕ эрӕйы фӕндзӕм ӕнусы ратӕлмац кодтой, уӕддӕр. (Кӕс рамкӕ «Библи гуырдзиаг ӕвзагыл».)