Habu̱ ma gi tini te hutsʼi

Habu̱ ma dä xiʼi te hutsʼi

RÄ LECCIÓN 40

¿Hanja dä za gä ꞌmu̱ihu̱ xä ntꞌaxi ante yä da Äjuä?

¿Hanja dä za gä ꞌmu̱ihu̱ xä ntꞌaxi ante yä da Äjuä?

Imäjinä nꞌa rä nänä näꞌä hiti rä zi bätsi ꞌne huꞌtsuäbi yä dutu xä ntꞌaxi pa dä me̱hni rä skuela. Toꞌo handi näꞌä bätsi zäi ge ꞌmestho di da ngue̱nda ge nuꞌu̱ yä dada xa di jamäsu, di mädi ꞌne turämu̱i po geꞌä. Njabu̱ ꞌnehe, rä Zi Dada Jeoba xa di mäkägihu̱ ꞌne näꞌä ne dä hyandi ge nzäntho gä ꞌmu̱ihu̱ xä ntꞌaxi tanto ha mä ndoyꞌohu̱ ngu ha mä mꞌu̱ihu̱. Ora di ꞌmu̱ihu̱ xä ntꞌaxi, nuju̱se̱ di hänihu̱ ndunthi yä benefisio ꞌne di eꞌspäbihu̱ rä nsu rä Zi Dada Jeoba.

1. ¿Hanja dä za gä pe̱ꞌtsihu̱ xä ntꞌaxi mä ndoyꞌohu̱ ꞌne nuꞌu̱ yä kosa di pe̱ꞌtsihu̱?

Rä Zi Dada Jeoba engägihu̱: «ꞌMu̱hu̱ xä ntꞌaxi, ngeꞌä nugi xä ntꞌaxigi» (1 Pedro 1:16). Gä ꞌmu̱ihu̱ xä ntꞌaxi ante rä thandi Äjuä signifika gä pe̱ꞌtsihu̱ xä ntꞌaxi mä ndoyꞌohu̱, habu̱ gatꞌho di yꞌohu̱ ꞌne ha mä mꞌu̱ihu̱. Hää, mähyoni gä hitä mä ndoyꞌohu̱, gä pengä mä dutuhu̱, gä paxtꞌä mä nguhu̱ ꞌne gä komudahu̱. Mu̱ di pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa rä karro, mähyoni di ꞌmu̱i xä ntꞌaxi. ꞌNehe, mähyoni gä mfaxtehu̱ pa gä paxtꞌihu̱ ꞌne gä xu̱kihu̱ rä Ngu de gä Mhuntsꞌi. Mu̱ gä pe̱fihu̱ njabu̱, ma gä eꞌspäbihu̱ rä nsu rä Zi Dada Jeoba (2 Corintios 6:3, 4TNM).

2. ¿Ndaꞌu̱ nuꞌu̱ yä kosa debe gä ebitahu̱ pa gä ꞌmu̱ihu̱ xä ntꞌaxi ante rä thandi Äjuä?

Rä Biblia xikägihu̱ ge debe «gä ꞌuegehu̱ de gatꞌho yä tsꞌoki de mä mfenihu̱ ꞌne de mä ndoyꞌohu̱» (2 Corintios 7:1). Hänge xa mähyoni gä ebitahu̱ gatꞌho nuꞌu̱ yä kosa di tsꞌoni mä ndoyꞌohu̱ ꞌne mä mfenihu̱. Koꞌmu̱ di nehu̱ ge rä Zi Dada Jeoba dä numäñho nuꞌu̱ yä mfeni di pe̱ꞌtsihu̱, nzäntho di o̱thu̱ ntsꞌe̱di po gä ebitahu̱ nuꞌu̱ yä mfeni xä ntsꞌo (Salmo 104:34). ꞌNehe, di ebitahu̱ gä mäñhu̱ nuꞌu̱ yä noya xä ntsꞌo (hñeti Colosenses 3:8).

Ja ndunthi yä kosa nuꞌu̱ dä za dä tsꞌoni mä ndoyꞌohu̱ ꞌne mä mfenihu̱, ngu yä tabaco, yä nuez de areca (nuez de betel), yä hojas de coca ꞌne märꞌa yä droga. ꞌNehe, mu̱ nꞌa rä jäꞌi dä zi ndunthi yä ꞌñethi nsinke xä resetabi nꞌa rä mediko, dä za dä tsꞌombäbi rä ndoyꞌo ꞌne rä mfeni. Mu̱ gä ebitahu̱ nuya yä kosa, ma gä su mä ndoyꞌohu̱ ꞌne ma gä utihu̱ rä Zi Dada Jeoba ge di balorahu̱ näꞌä rä bida xä rꞌakägihu̱. ꞌNehe, di o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di po gä ꞌuegehu̱ de nuꞌu̱ yä pekado o̱tꞌe yä ꞌñätsa jäꞌi ko yä ndoyꞌo. Por ejemplo, rꞌa yä jäꞌi thatꞌäse̱ yä mpo̱ngä ꞌmitꞌi pa dä senti ge ꞌme̱ngui nꞌa rä jäꞌi. Märꞌa yä jäꞌi di ho dä hyandi yä bideo o yä foto habu̱ po̱ni yä tsꞌu̱di jäꞌi nsi yä dutu, o habu̱ di nheki hanja nꞌa rä jäꞌi ꞌme̱ngui mä nꞌa rä jäꞌi. Hänge pa gä pe̱ꞌtsihu̱ mä ndoyꞌohu̱ ꞌne mä mfenihu̱ xä ntꞌaxi, debe gä ebitahu̱ gatꞌho nuya yä kosa xi xä ntsꞌo (Salmo 119:37; Efesios 5:5TNM). Rꞌabu̱ xä ñhei gä ꞌuegehu̱ de nuya yä kosa hingi tꞌaxi, pe rä Zi Dada Jeoba di prometegihu̱ dä maxkägihu̱ (hñeti Isaías 41:13).

HANJA DÄ ZA DÄ MAXꞌÄꞌI RÄ NOYA ÄJUÄ

Ma gä pädihu̱ por hanja eꞌspäbi rä nsu rä Zi Dada Jeoba ora di pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa rä mꞌu̱i xä ntꞌaxi, ꞌne hanja dä za gä ꞌuegehu̱ o gä täpäbihu̱ nuꞌu̱ yä bisio tsꞌoni mä ndoyꞌohu̱ ꞌne mä mfenihu̱.

3. Mu̱ xä ntꞌaxi mä ndoyꞌohu̱ ꞌne gatꞌho näꞌä di pe̱ꞌtsihu̱, di eꞌspäbihu̱ rä nsu Jeoba

Ora di handihu̱ ha rä Biblia nuꞌu̱ yä mhända bi tꞌumbäbi rä hnini Israel de mäyaꞌmu̱, dä za gä ntiendehu̱ hängu di mportabi rä Zi Dada Jeoba rä limpiesa. Hñetihu̱ Éxodo 19:10 ꞌne 30:17-19, ꞌnepu̱ thädihu̱ nuya yä ntꞌani:

  • ¿Hanja di handihu̱ ha nuya yä testo ge rä Zi Dada Jeoba di ho rä limpiesa?

  • Xi nuju̱, ¿te dä za gä pe̱fihu̱ pa njabu̱ gä pe̱ꞌtsihu̱ xä ntꞌaxi mä ndoyꞌohu̱ ꞌne mä dutuhu̱?

Hindi mporta habu̱ di ꞌmu̱ihu̱, ua dyä rikohu̱ o dyä hyoyahu̱, gatꞌho dä za gä pe̱ꞌtsihu̱ mä ndoyꞌohu̱ xä ntꞌaxi ꞌne mä nguhu̱. Pa geꞌä di ja mꞌe̱di rä tiempo ꞌne rä ꞌme̱fi. Yꞌe̱ntsꞌihu̱ rä BIDEO, ꞌnepu̱ thädihu̱ nunä rä ntꞌani:

  • Mu̱ di pe̱ꞌtsihu̱ xä ntꞌaxi mä ndoyꞌohu̱, mä dutuhu̱ ꞌne mä nguhu̱, ¿te ma dä mbeni de rä Zi Dada Jeoba nuꞌu̱ yä jäꞌi di predikabihu̱?

4. Täpäbi yä bisio

Ko rä mfatsꞌi rä Zi Dada Jeoba dä za gä täpäbihu̱ yä bisio.

Mu̱ nuꞌi gi tsi yä yꞌu̱i, yä droga, o xkä mbisio ko rꞌa yä ꞌñethi nuꞌu̱ hinxä resetaꞌi rä mediko, zäi ge xkä handi hängu xä ñhei gi hye̱pu̱ nuꞌu̱ yä bisio. ¿Pe te dä za dä maxꞌäꞌi? Hñudi gi ntso̱ꞌmi ꞌne hyandi hängu gi perjudika ri bida ꞌne yä bida märꞌaa. Hñetihu̱ Mateo 22:37-39TNM, ꞌnepu̱ ñähu̱ hanja ora nꞌa rä jäꞌi tsi yä tabaco, yä yꞌu̱i, yä droga o pe̱ꞌtsi märꞌa yä bisio, di perjudikabi...

  • ... näꞌä rä ntsitsꞌi pe̱ꞌtsi ko rä Zi Dada Jeoba.

  • ... rä familia, yä amigo ꞌne märꞌa yä jäꞌi.

Mbeni te dä za gi pe̱fi pa dä za gi täpäbi nꞌa rä bisio. a Yꞌe̱ntsꞌihu̱ rä BIDEO.

Hñetihu̱ Filipenses 4:13TNM, ꞌnepu̱ thädihu̱ nunä rä ntꞌani:

  • Mu̱ nꞌa rä jäꞌi dä nzäi dä xatuäbi rä Zi Dada Jeoba nzäntho, dä nxadi rä Biblia ꞌne dä ntini ha yä mhuntsꞌi, ¿por hanja gi kamfri ge geꞌä ma dä matsꞌi pa dä däpäbi nꞌa rä bisio?

5. Nuꞌi dä za gi täpäbi yä tsꞌo mfeni ꞌne yä bisio

Hñetihu̱ Colosenses 3:5TNM, ꞌnepu̱ thädihu̱ nuya yä ntꞌani:

  • ¿Hanja di pädihu̱ ge rä Zi Dada Jeoba xa di u̱tsa ora handi ge yä jäꞌi kontsꞌäse̱ yä mpo̱ngä ꞌmitꞌi, o nuꞌmu̱ yä jäꞌi handi yä bideo o yä foto habu̱ po̱ni yä tsꞌu̱di jäꞌi nsi yä dutu, o habu̱ di nheki hanja nꞌa rä jäꞌi ꞌme̱ngui mä nꞌa rä jäꞌi, o nuꞌmu̱ yä jäꞌi ofo yä mensaje o o̱de yä grabasio habu̱ ñä de yä nkꞌatꞌä jäꞌi?

  • ¿Gi kamfri ge dä za gä pe̱ꞌtsihu̱ xä ntꞌaxi mä ndoyꞌohu̱ ꞌne mä mfenihu̱ ja ngu adi rä Zi Dada Jeoba? ¿Por hanja?

Hyandi hanja dä za gi täpäbi yä tsꞌo mfeni. Yꞌe̱ntsꞌihu̱ rä BIDEO.

Rä Hesu bi usa nꞌa rä ejemplo pa bi ꞌñudi ge di debe nguntꞌä gä rechazahu̱ nuꞌu̱ yä kosa xä ntsꞌo, pa njabu̱ gä ꞌmu̱ihu̱ xä ntꞌaxi ante yä da Äjuä. Hñetihu̱ Mateo 5:29, 30TNM, ꞌnepu̱ thädihu̱ nunä rä ntꞌani:

  • Nuꞌmu̱ rä Hesu bi ꞌñenä ge gä häihu̱ mä dahu̱ o gä he̱kihu̱ mä yꞌe̱hu̱ ꞌne gä fo̱tehu̱ yabu̱, signifika ge di debe gä ꞌmu̱ihu̱ dispuesto gä tsohu̱bu̱ nꞌa rä kosa näꞌä di perjudikagihu̱. ¿Hänge te di debe dä me̱fi nguntꞌä nꞌa rä jäꞌi ora tso̱päbi yä tsꞌo mfeni? b

Mu̱ ya gi o̱tꞌe ntsꞌe̱di po gi täpäbi nuꞌu̱ yä tsꞌo mfeni gi pe̱ꞌtsi, rä Zi Dada Jeoba ne gi pädi ge näꞌä xa di balora gatꞌho näꞌä gi pe̱fi pa gi ꞌmu̱i xä ntꞌaxi ante yä da. Hñetihu̱ Salmo 103:13, 14, ꞌnepu̱ thädihu̱ nunä rä ntꞌani:

  • Mu̱ nuꞌi ya gi ꞌmu̱i desidido gi täpäbi yä tsꞌo mfeni ꞌne gi rechaza yä bisio pa dä za gi ꞌmu̱i xä ntꞌaxi ante yä da Äjuä, ¿hanja dä za dä maxꞌäꞌi nuya yä testo pa gi sigi gi lucha ꞌne gi täpäbi nuꞌu̱ yä bisio?

Mu̱ gä tagi, ¡ogi turimu̱i! ¡Nuꞌi dä za gi nangi mänꞌaki!

Rꞌa yä jäꞌi xa ꞌmu̱i desidido ꞌne o̱tꞌe ntsꞌe̱di po dä däpäbi nuꞌu̱ yä bisio pe̱ꞌtsi. Pe ora tagi mänꞌaki ha näꞌä rä bisio, rꞌaa enä: «Nuga ya nunka ma dä za gä täpäbi nunä rä bisio di pe̱ꞌtsi». Pe ma gä huxu̱ nꞌa rä ejemplo: Nuꞌu̱ yä jäꞌi ku̱tꞌi ha yä ntsa tähä de gä nhextꞌihi rꞌabu̱ nuꞌu̱ dä za dä mfeꞌtse ꞌne dä dagi. Ora thogi njabu̱, ¿gi kamfri ge näꞌä jäꞌi bi dagi, ma dä tꞌe̱ni de rä ntsa tähä o ma dä tꞌembäbi ge dä mengi pa dä mu̱di mänꞌaki? Hinä. Nuꞌu̱ dä za dä nangi ꞌne dä nextꞌihi mänꞌaki. Njabu̱ ꞌnehe, mu̱ nuꞌi gä tagi mänꞌaki ha nꞌa rä bisio, hindi signifika ge ya nunka ma dä za gi kꞌotꞌi de näꞌä bisioꞌä o ge ya bi ma ha rä paxi gatꞌho näꞌä rä lucha ya xkä yꞌo̱tꞌe. Nuꞌu̱ yä jäꞌi xä hye̱pu̱ nꞌa rä bisio, ndunthi yä mꞌiki bi dagi ꞌnehe. Pe ko rä tiempo bi logra bi hye̱pu̱ rä bisio. Hänge ogi rinde, ¡nuꞌi hingi se̱he̱! ¡Rä Zi Dada Jeoba ma dä maxꞌäꞌi gi täpäbi rä bisio!

RꞌA YÄ JÄꞌI ENÄ: «Hängu di ne gä he̱gi nunä bisio, pe hingi tsa».

  • ¿Te mä testo de rä Biblia dä za gi usa pa gi ꞌñuti näꞌä jäꞌi ge ko rä mfatsꞌi rä Zi Dada Jeoba, hää dä za dä däpäbi rä bisio?

NÄꞌÄ DÄ PÄDIHU̱

Ora di pe̱ꞌtsihu̱ mä ndoyꞌohu̱ ꞌne mä mfenihu̱ xä ntꞌaxi, ꞌne di ebitahu̱ nuꞌu̱ yä pekado o̱tꞌe yä ꞌñätsa jäꞌi ko yä ndoyꞌo, rä Zi Dada Jeoba di numäñhogihu̱ ꞌne di johyabihu̱ rä koraso.

Pa gä benihu̱

  • ¿Por hanja xa mähyoni gä ꞌmu̱ihu̱ xä ntꞌaxi?

  • ¿Te dä za gä pe̱fihu̱ pa gä pe̱ꞌtsihu̱ xä ntꞌaxi mä ndoyꞌohu̱, mä nguhu̱ ꞌne nuꞌu̱ yä kosa di pe̱ꞌtsihu̱?

  • ¿Te dä za gä pe̱fihu̱ pa gä pe̱ꞌtsihu̱ xä ntꞌaxi mä mfenihu̱ ꞌne gä ebitahu̱ nuꞌu̱ yä pekado o̱tꞌe yä ꞌñätsa jäꞌi ko yä ndoyꞌo?

Hyoki de gä tarea

HABU̱ DÄ ZA GI PÄDI MÄ NꞌA TU̱I

Mäske dyä zi hyoyahu̱, ¿te dä za gä pe̱fihu̱ pa njabu̱ gä ꞌmu̱ihu̱ xä ntꞌaxi ꞌne hingä ñhenihu̱?

Rä limpiesa pa nꞌa rä hogä nzaki: Nxu̱yꞌe̱ (3:01)

Hyandi te mä konseho dä za dä maxꞌäꞌi pa gi tsopu̱ yä yꞌu̱i.

«¿Te ma dä maxꞌäꞌi gi hye̱gi yä yꞌu̱i?» (¡Despertad!, mayo de 2010)

Hyandi hängu di perjudikabi rä bida nꞌa rä jäꞌi näꞌä di ho dä hyandi yä bideo o yä foto habu̱ po̱ni yä tsꞌu̱di jäꞌi nsi yä dutu, o habu̱ di nheki hanja nꞌa rä jäꞌi ꞌme̱ngui mä nꞌa rä jäꞌi.

«Rä pornografía: ¡Tsꞌombäbi yä mꞌu̱i yä jäꞌi!» (La Atalaya, 1 de agosto de 2013)

Nꞌa rä jäꞌi mi ho dä hyandi nuꞌu̱ yä foto habu̱ po̱ni yä tsꞌu̱di jäꞌi nsi yä dutu ꞌne o̱tꞌe yä pekado ko yä ndoyꞌo. Pe hyandi te bi me̱fi pa bi däpäbi nunä rä bisio.

«Dä tagi ndunthi yä mꞌiki, ¡pe hää bi za dä täpäbi näꞌä rä bisio ndi pe̱ꞌtsi!» (La Atalaya, núm. 4 2016)

a Ha rä ngätsꞌi de nunä lección xiꞌi ge dä za gi tini mä nꞌa tu̱i rä imformäsio ha näꞌä rä artikulo rä thuhu «¿Te ma dä maxꞌäꞌi gi hye̱gi yä yꞌu̱i?».

b Tini rä mfatsꞌi pa gi täpäbi näꞌä rä bisio de gi kontsꞌäse̱ ri mpo̱ngä ꞌmitꞌi. Pa geꞌä hyandi näꞌä rä artikulo rä thuhu «¿Hanja dä za gä he̱gi näꞌä rä bisio de gä kontsꞌäse̱ mä mpo̱ngä ꞌmitꞌi?», ehe ha rä mfistꞌofo Nuꞌu̱ yä ntꞌani o̱tꞌe yä bäsjäꞌi, volumen 1, capítulo 25.