RÄ LECCIÓN 03
¿Dä za gi kamfri näꞌä udi rä Biblia?
Ha rä Biblia hutsꞌi nuꞌu̱ yä konseho ꞌne nuꞌu̱ yä promesa xä uni Äjuä. Zäi ge nuꞌi gi ne gi pädi te udi rä Biblia, pe rꞌabu̱ ꞌnehe di jaꞌäꞌi xä ñhei gi kamfri näꞌä udi. Zäi ge gi ense̱: «Mu̱ rä Biblia bi tꞌofo dende mäyaꞌmu̱, ¿tobe faxte näꞌä udi? ¿Dä za gä kamfri näꞌä udi rä Biblia ora enä ge dende nubye̱ dä za gä ꞌmu̱i ko rä johya ꞌne ge xudi ndämäni Äjuä ma dä hä nꞌa rä hogä mꞌu̱i?». ¿Gi pädi? Po gatꞌho rä Xiꞌmhai yä miyontho yä jäꞌi xä zo̱ho̱ xä gamfri. Ma gä handihu̱ por hanja.
1. ¿Xa mäjuäni bi thogi näꞌä pede rä Biblia?
Rä Biblia mää ge «xa mäjuäni» näꞌä udi (Eclesiastés 12:10). Nuꞌu̱ yä jäꞌi no̱ni rä Biblia xa mäjuäni bi mꞌu̱i (hñeti Lucas 1:3, TNM; 3:1, 2, TNM). Ndunthi yä bämhñä xä dini ge nuꞌu̱ yä thogi bi nja mäyaꞌmu̱, hää di nthe̱ ko nuꞌu̱ yä fecha, yä jäꞌi, ꞌne nuꞌu̱ yä luga no̱ni rä Biblia.
2. Mäske rä Biblia bi tꞌofo ya dende mäyaꞌmu̱, ¿por hanja mäpaya tobe xa ja ndunthi rä muui?
Nuꞌmu̱ bi tꞌofo rä Biblia, bi tꞌofo rꞌa yä tꞌo̱tꞌe nuꞌu̱ tobe himi fädi ha näꞌä tiempoꞌä, sino asta mꞌe̱fa bi zo̱ho̱ bi fädi. Por ejemplo, rä Biblia ya xki mää mi tenguꞌä rä Xiꞌmhai ꞌne hanja bi zo̱ho̱ bi thoki. Mäpaya, yä bämhñä xä dini ge hää mäjuäni njabu̱. Hää, rä Biblia «ri ꞌñepi dä ꞌme̱späbi rä komfiansa [...] tanto nubye̱ ꞌne pa nzäntho» (Salmo 111:7, 8).
3. ¿Por hanja dä za gä kamfrihu̱ ge näꞌä xä mängä rä Biblia ge ma dä thogi, hää mäjuäni di kumpli?
Rä Biblia hutsꞌi yä profecía a habu̱ mää «nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe tobe hinxä thogi» (Isaías 46:10). Dende mäyaꞌmu̱, rä Biblia ya xki mää te ma xä thogi ha rꞌa yä hnini. ꞌNehe bi mää te ma xä thogi ha nuya yä pa di ꞌmu̱hu̱. Ha nunä lección ma gä handihu̱ rꞌa de nuꞌu̱ yä profecía hutsꞌi ha rä Biblia ꞌne ma gä handihu̱ hanja xä kumpli.
HANJA DÄ ZA DÄ MAXꞌÄꞌI RÄ NOYA ÄJUÄ
Ma gä handihu̱ hanja näꞌä xä dini yä bämhñä di nthe̱ ko näꞌä ya xki tꞌofo ha rä Biblia dende mäyaꞌmu̱. ꞌNehe ma gä handihu̱ hanja xä kumpli rꞌa de nuꞌu̱ yä profecía hutsꞌi.
4. Näꞌä xä dini yä bämhñä udi ge mäjuäni näꞌä mängä ha rä Biblia
Mäyaꞌmu̱ yä jäꞌi mi kamfri ge ja te mi to̱ꞌtse rä Xiꞌmhai pa njabu̱ hindä dagi. Yꞌe̱ntsꞌihu̱ rä BIDEO.
Ma gä handihu̱ näꞌä bi tꞌofo ha rä mfistꞌofo Job o̱tꞌe ngu 3.500 yä je̱ya. Hñetihu̱ Job 26:7, ꞌnepu̱ thädihu̱ nunä rä ntꞌani:
-
¿Por hanja di sorprendegihu̱ gä handihu̱ ge ha rä Biblia ya mi mää ge hinte to̱ꞌtse rä Xiꞌmhai?
Mäyaꞌmu̱, yä jäꞌi himi pädi habu̱ mi ehe näꞌä rä dehe ja ha rä Xiꞌmhai. Asta penä o̱tꞌe ngu 200 yä je̱ya, bi fädi ge rä Hyadi geꞌä japi dä bo̱tsꞌe rä ꞌmipa de ha yä ndehe, ꞌnepu̱ näꞌä rä ꞌmipa po̱tsꞌe pa di nja yä gui. Mꞌe̱fa uäi ꞌne nuꞌu̱ yä deheꞌu̱ pengi mänꞌaki ha yä däthe. Hñetihu̱ Job 36:27, 28, ꞌnepu̱ thädihu̱ nuya yä ntꞌani:
-
¿Te bi sorprendeꞌi de nuya yä testo dä hetihu̱?
-
¿Gi kamfri ge nuya yä testo dä hetihu̱ dä za dä maxꞌäꞌi pa gi pe̱ꞌspäbi rä komfiansa näꞌä udi rä Biblia?
5. Rä Biblia ya xki mää te ma xä thogi ha rꞌa yä luga
Hñetihu̱ Isaías 44:27–45:2, ꞌnepu̱ thädihu̱ nunä rä ntꞌani:
-
¿Te ya xki mää rä Biblia ge ma xä thogi ko rä dähni Babilonia, 200 yä je̱ya änte de xä njabu̱?
Rꞌa yä mfistꞌofo udi ge Ciro näꞌä rä rey de Persia ko nuꞌu̱ yä soldado, bi ma bä yo̱ꞌte Babilonia ha rä je̱ya 539 a.e.c. b Nthetsꞌi de rä hnini Babilonia mi ja nꞌa rä däthe näꞌä mi kotꞌi rä hnini. Pe Ciro ꞌne nuꞌu̱ yä soldado bi paki näꞌä rä dätheꞌä pa njabu̱ bi za bi rꞌani. ¿Pe hanja bi za bi yu̱tꞌi mu̱ näꞌä rä hnini mi jotꞌi ko yä däta jädo? Nuꞌu̱ toꞌo mi nkargo dä su rä hnini hixki beni dä gotꞌi yä goxthi, hänge yä me Babilonia hinte bi za bi yꞌo̱tꞌe mi yu̱tꞌi Ciro ꞌne nuꞌu̱ yä soldado. Ya o̱tꞌe thogi de 2.500 yä je̱ya dende nuꞌmu̱ bi njabu̱, ꞌne dende geꞌmu̱ ya hinto bi mꞌu̱hni mänꞌaki ha Babilonia.
Hñetihu̱ Isaías 13:19, 20, ꞌnepu̱ thädihu̱ nunä rä ntꞌani:
-
¿Hanja di handihu̱ ge näꞌä ya xki mängä rä Biblia geꞌä bi thogi ko rä hnini Babilonia?
Ho̱nse̱ yä dongu bi gohi de rä hnini Babilonia. Nuꞌu̱ yä donguꞌu̱ bi kohi ha näꞌä rä dähni fädibye̱ ngu Irak
6. Dende mäyaꞌmu̱, rä Biblia ya xki mää ge ma dä thogi nuꞌu̱ yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe di handihu̱ mäpaya
Nuya yä pa di ꞌmu̱hu̱, rä Biblia embäbi «yä gäxä pa» (2 Timoteo 3:1, TNM). Hyandi te bi mää rä Biblia ge ma dä nheki ha nuya yä pa di ꞌmu̱hu̱.
Hñetihu̱ Mateo 24:6, 7, TNM, ꞌnepu̱ thädihu̱ nunä rä ntꞌani:
-
¿Te bi mängä rä Biblia ge ma xä thogi ha yä gäxä pa?
Hñetihu̱ 2 Timoteo 3:1-5, TNM, ꞌnepu̱ thädihu̱ nuya yä ntꞌani:
-
¿Te mä mꞌu̱i bi mängä rä Biblia ge ma xä ꞌñudi yä jäꞌi ha yä gäxä pa?
-
¿Te mä mꞌu̱i pe̱ꞌtsi yä jäꞌi mäpaya näꞌä gi handi ge di nthe̱ ko näꞌä ya dä hetihu̱ ha nuya yä testo?
RꞌA YÄ JÄꞌI ENÄ: «Rä Biblia go xä yꞌofose̱ yä jäꞌi».
-
Xi nuꞌi, ¿te jaꞌi gi kamfri ge näꞌä udi rä Biblia hää xa mäjuäni?
NÄꞌÄ DÄ PÄDIHU̱
Näꞌä xä dini yä científico, yä bämhñä ꞌne ora di handihu̱ hanja xä thogi nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe huxä ha rä Biblia; utkägihu̱ ge dä za gä kamfrihu̱ näꞌä udi rä Biblia.
Pa gä benihu̱
-
¿Xa mäjuäni bi thogi näꞌä pede rä Biblia?
-
¿Te xä dini yä bämhñä de rä Xiꞌmhai ꞌne de rä dehe? ¿Hanja udi näꞌä xä diniꞌu̱ ge mäjuäni näꞌä mängä rä Biblia?
-
¿Gi kamfri ge xa mäjuäni di kumpli näꞌä xä mängä rä Biblia ge ma dä thogi? ¿Por hanja gi kamfri njabu̱?
HABU̱ DÄ ZA GI PÄDI MÄ NꞌA TU̱I
¿Jabu̱ nꞌa rä tꞌo̱tꞌe ha rä Biblia näꞌä xä dini yä bämhñä ge hingä mäjuäni?
«¿Mäjuäni näꞌä udi rä Biblia ko näꞌä xä dini yä bämhñä?» (Ehe ha jw.org)
¿Te bi mängä rä Biblia ge ma xä thogi ha yä gäxä pa?
«Ya di nheki mäpaya näꞌä bi mängä rä Biblia ge ma xä thogi» (La Atalaya, 1 de mayo de 2011)
Mäyaꞌmu̱ rä dähni Grecia bi dominä rä xiꞌmhai. Hyandi hanja rä Biblia ya xki mää ge ma xä thogi njabu̱.
Hyandi hanja nꞌa rä ñꞌo̱ho̱ näꞌä himi kamfri Äjuä, bi paati näꞌä mi mbeni ora bi hyandi ge rä Biblia, dende änte mää te ma dä thogi mꞌe̱fa.
«Mä mꞌe̱tꞌo hingä ndi kamfri Äjuä» (La Atalaya, núm. 5 2017)
Puede que también le interese
NÄꞌÄ DI ÑꞌANI YÄ JÄꞌI
¿Tengu nuꞌu̱ yä curso de rä Mäkä Tꞌofo uni yä testigo rä Jeoba?
Ora ma gi hñäni ri curso, nuꞌi dä za gi usa näꞌä rä Biblia go gi ne. ꞌNehe dä za gi mbitabi ri familia o nuꞌu̱ ri amigo pa dä nxadi rä Biblia kongeꞌi.
