1, 2. ¿Konte dä za gä komparahu̱ nuꞌu̱ yä dibersio ꞌne te mä opción di pe̱ꞌtsihu̱?

IMÄJINÄ ge ya ma gi tsi nꞌa rä fruta näꞌä di nheki ge xa xä ku̱hi. Pe ora ya ma gi tsoki, gi handi ge xä yꞌa nꞌa xe̱ni. ¿Te ma gi pe̱fi? Ja hñuu yä opción: nꞌaa, gi tsi njabu̱ mäske xä yꞌa. Yoho, gi fo̱te ha rä paxi. ꞌNe hñuu, gi hñäki habu̱ xä yꞌaa pa dä za gi tsi. ¿Te mä opción ma gi huahni?

² Yä dibersio ꞌñenä ngu näꞌä rä fruta dä mäñhu̱. Rꞌabu̱, nuꞌi gi ne gi diberti nꞌa tu̱i, pe gi pädi ge kasi gatꞌho nuꞌu̱ yä dibersio ja mäpaya xa xä ntsꞌo. Hänge, ¿te ma gi pe̱fi? Rꞌa yä jäꞌi hindi mportabi ꞌne di asepta gatꞌho nuꞌu̱ yä dibersio di ofrese nunä xiꞌmhai. Märꞌaa, xä huahni hinte mä dibersio dä me̱ꞌtsi. Pe märꞌaa, di huahni ho̱nse̱ nuꞌu̱ yä dibersio xä ntꞌaxi ꞌne di ꞌuege de nuꞌu̱ yä dibersio xä ntsꞌo. Xi nuꞌi, ¿te mä opción ma gi huahni pa hingi hye̱gi näꞌä rä mhäte xä rꞌakägihu̱ Äjuä?

3. ¿Te ma gä handihu̱?

³ Kasi gatꞌhogihu̱ ma gä huahnihu̱ rä opción hñuu. Di pädihu̱ ge rꞌabu̱ di jakägihu̱ mꞌe̱di gä dibertihu̱ nꞌa tu̱i, pe ꞌnehe di o̱thu̱ ntsꞌe̱di po gä huahnihu̱ ho̱nse̱ nuꞌu̱ yä dibersio xä ntꞌaxi. Pa geꞌä, xa mähyoni gä pädihu̱ ndaꞌu̱ nuꞌu̱ yä dibersio xä ntsꞌo ꞌne ndaꞌu̱ hinä.  Mꞌe̱tꞌo, ma gä handihu̱ te dä za dä thogi ko näꞌä rä so̱kämbeni di umbäbihu̱ rä Zi Dada Jeoba mu̱ hingä huahnihu̱ xä ñho nuꞌu̱ yä dibersio.

4. ¿Te ma dä maxkägihu̱ pa gä yꞌo̱hu̱ mänjuäntho ha rä ꞌñuu Jeoba?

⁴ O̱tꞌe rꞌa yä je̱ya, nꞌa rä testigo rä Jeoba näꞌä bi nxixtehe dende rä je̱ya 1946 bi ꞌñenä: «Nuga nzäntho xa di ho gä o̱de nuꞌu̱ yä discurso tꞌumbäbi nuꞌu̱ ma dä nxixtehe, ꞌñenä go geki näꞌä ma dä nxixtehe». ¿Por hanja bi mängä njabu̱? Näꞌä bi ꞌñenä: «Pa njabu̱ gä beni ge xtä umbäbi mä te Jeoba, ꞌne geꞌä faxkägi pa gä o̱te nzäntho». ¿Hänge mäjuäni näꞌä bi mängä rä ku? Pa gä yꞌohu̱ mänjuäntho ha rä ꞌñuu Jeoba, di ja mꞌe̱di gä benihu̱ njatꞌä näꞌä dä prometebihu̱ (hñeti Eclesiastés 5:4). Hää, mu̱ njatꞌä gi ntso̱ꞌmi ꞌne gi beni näꞌä rä pa gä umbäbi ri te Jeoba, geꞌä ma dä jaꞌi gi jamäsu hanja gi pe̱päbi, ꞌne hanja gi handi märꞌa yä tꞌo̱tꞌe, por ejemplo nuꞌu̱ yä dibersio. Rä apostol Pablo bi ꞌñembäbi nuꞌu̱ kristianu de näꞌä tiempoꞌä: «Mu̱ gi ñunihu̱, o gi tsithehu̱, o gi pe̱fihu̱ märꞌa yä tꞌo̱tꞌe, pe̱fihu̱ gatꞌho yä tꞌo̱tꞌe pa rä nsunda Äjuä» (1 Corintios 10:31, TNM).

5. ¿Te di signifika näꞌä bi mää rä apostol Pablo ha Romanos 12:1, ꞌne te mä mhända mi beni ora bi yꞌofo nuꞌu̱ yä noyaꞌu̱?

⁵ Mähyoni gä benihu̱ ge gatꞌho näꞌä di pe̱fihu̱ japi dä hogi o dä tsꞌoki näꞌä so̱kämbeni di umbäbihu̱ rä Zi Dada Jeoba. Hänge rä apostol Pablo bi ꞌñembäbi nuꞌu̱ yä kristianu de rä hnini Roma: «Umbäbihu̱ ri ndoyꞌohu̱ ngu nꞌa rä sacrificio näꞌä te, näꞌä xä ntꞌaxi pa dä numäñho Äjuä, nꞌa rä mäkä ꞌme̱fi näꞌä udi ge ja ri mfenihu̱» (Romanos 12:1, TNM). Ora enä «ri ndoyꞌohu̱», di signifika gatꞌho mä mfenihu̱, mä korasohu̱  ꞌne mä tsꞌe̱dihu̱. ¿Hänge mäjuäni ge gatꞌho gehya di usahu̱ ora di pe̱päbihu̱ Jeoba? (Marcos 12:30, TNM.) Ora bi mängä njabu̱ rä apostol Pablo, zäi ge mi beni ge ha näꞌä rä Ley bi tꞌumbäbi Moisés, mi mää ge rä Zi Dada Jeoba himi asepta de gä ofrenda nuꞌu̱ yä zuꞌue mi yä doua nixi nuꞌu̱ mi hñeni (Levítico 22:18-20). ¿Te dä za gä pädihu̱ de geꞌä? Näꞌä rä so̱kämbeni di umbäbihu̱ Jeoba, ꞌñenä ngu nꞌa rä ofrenda o sacrificio. Mu̱ rä Zi Dada Jeoba hindä numäñho, näꞌä hingä ma dä asepta. Pe, ¿te dä za dä tsꞌoni nuꞌu̱ mä ofrendahu̱ di umbäbihu̱ Jeoba?

6, 7. ¿Hanja dä za dä tsꞌoni rä ndoyꞌo nꞌa rä kristianu, ꞌne te mä xuñha dä za dä me̱ꞌtsi?

⁶ Rä apostol Pablo bi yꞌopäbi nꞌa rä karta nuꞌu̱ yä kristianu de rä hnini Roma ꞌne bi ꞌñembäbi: «Oxki hophu̱ rä tsꞌoki dä sigi dä mända ha ri ndoyꞌohu̱». ꞌNehe bi ꞌñembäbi: «Hyohu̱ nuꞌu̱ yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe adi ri ndoyꞌohu̱» (Romanos 6:12-14; 8:13, TNM). Änte de dä umbäbi nunä mhända, rä apostol Pablo ya xki mää hanja yä jäꞌi di usa yä ndoyꞌo pa o̱tꞌe yä pekado. Näꞌä xki ꞌñenä: «Yä ne xä ñutsꞌi ko yä tsꞌone». «Yä ua xa di tihi pa dä fani yä ji.» «Yä da hinte mä ntsu pe̱ꞌspäbi Äjuä.» (Romanos 3:13-18, TNM.) ¿Te dä za  dä thogi mu̱ nꞌa rä kristianu dä me̱fi njabu̱? Por ejemplo, mu̱ nꞌa rä kristianu dä usa yä da pa dä hyandi nuꞌu̱ yä programä ꞌne yä pelikula habu̱ di nheki yä tuhni, habu̱ po̱ni nuꞌu̱ yä jäꞌi hingi he yä dutu o habu̱ po̱ni nuꞌu̱ yä ꞌñätsa jäꞌi o̱tꞌe yä pekado ko yä ndoyꞌo, ma dä tsꞌoni gatꞌho rä ndoyꞌo ꞌne njabu̱ hingä ma dä za dä ofresebi Jeoba ngu nꞌa rä ofrenda xä ntꞌaxi (Deuteronomio 15:21; 1 Pedro 1:14-16; 2 Pedro 3:11, TNM). Hää, mu̱ gä handihu̱ nuya yä tsꞌo dibersio, ¡Jeoba hingä ma dä asepta näꞌä rä so̱kämbeni di umbäbihu̱!

⁷ Ja ngu di handihu̱, mu̱ gä huahnihu̱ yä tsꞌo dibersio, ma dä hänkägihu̱ yä däta xuñha. Nuju̱ di ne gä dibertihu̱ ho̱nse̱ ko nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe japi mänꞌa dä hogi näꞌä rä so̱kämbeni di umbäbihu̱ Jeoba, hingä nuꞌu̱ ma dä tsꞌoni näꞌä mä ntsitsꞌi di pe̱ꞌtsihu̱ kongeꞌä. Pe nubye̱ ma gä pädihu̱ hanja dä za gä dahu̱ ngue̱nda mu̱ nꞌa rä dibersio xä ntꞌaxi o hinä.

8, 9. a) ¿Ndaꞌu̱ nuꞌu̱ yoho yä klase de gä dibersio ja? b) ¿Te mä dibersio hinxä ñho pa yä kristianu ꞌne por hanja?

⁸ Ja ho̱nse̱ yoho yä klase de gä dibersio: nuꞌu̱ hindi debe gä handihu̱ ꞌne nuꞌu̱ hää dä za gä handihu̱. Ma gä handihu̱ mꞌe̱tꞌo te mä dibersio nuꞌu̱ di u̱tsa Jeoba ꞌne mähyoni gä u̱tsahu̱ ꞌnehe.

⁹ Ha Rä ntheke 1, dä handihu̱ rꞌa de nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe di kondenä rä Mäkä Tꞌofo. Por ejemplo, ha yä página de Internet, ha yä thuhu, ha yä pelikula ꞌne ha rꞌa yä programä de rä telebision, di nheki yä tuhni, yä nthote ꞌne yä mäjia. Ha ndunthi de nuya yä dibersio, ꞌnehe di nheki nuꞌu̱ yä jäꞌi hingi he yä dutu o po̱ni nuꞌu̱ yä ꞌñätsa jäꞌi o̱tꞌe yä pekado ko yä ndoyꞌo. ¿Di debe nꞌa rä  kristianu dä diberti ko nuya yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe di u̱tsa Jeoba ꞌne di nkontraui rä Mäkä Tꞌofo? Hinä (Hechos 15:28, 29; 1 Corintios 6:9, 10, TNM; Apocalipsis 21:8). Mu̱ gä ꞌuegehu̱ de nuꞌu̱ yä tsꞌo dibersio, ma gä utihu̱ rä Zi Dada Jeoba ge xa mäjuäni di «u̱tsahu̱ nuꞌä xä ntsꞌo» ꞌne ge di ꞌuegehu̱ de «näꞌä xä ntsꞌo». Njabu̱, ma gä udihu̱ ge mä jamfrihu̱ «hingä rä yohmi» (Romanos 12:9; Salmo 34:14; 1 Timoteo 1:5, TNM).

10. a) ¿Te di mbeni rꞌa yä jäꞌi de nuꞌu̱ yä tsꞌo dibersio? b) ¿Por hanja yꞌo ri dagi ha nꞌa rä däta peligro toꞌo di mbeni njabu̱?

¹⁰ Rꞌaa pädi te mä tꞌo̱tꞌe di kondenä rä Mäkä Tꞌofo, pe nuꞌu̱ di mbeni ge hinte mä dañu bi hämpäbi mu̱ ho̱nse̱ dä hyandätho. Nuꞌu̱ enä: «Ho̱nse̱ di handi nunä pelikula o nunä programä, pe nuga nunka di pe̱fi nuya yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe». Toꞌo di mbeni njabu̱, di ñhatꞌäse̱ ꞌne yꞌo ri dagi ha nꞌa rä däta peligro (hñeti Jeremías 17:9). Mu̱ di ho gä dibertihu̱ ko nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe di kondenä rä Mäkä Tꞌofo, ma gä udihu̱ ge hindi u̱tsahu̱ näꞌä xä ntsꞌo ja ngu di mändagihu̱ Jeoba. Mu̱ njatꞌä gä handihu̱, gä hetihu̱ o gä o̱dehu̱ nuꞌu̱ yä tsꞌo tꞌo̱tꞌeꞌu̱, mꞌe̱fa ma dä megi mä konsiensiahu̱ ꞌne asta dä za gä pe̱fihu̱ yä pekado (Salmo 119:70; 1 Timoteo 4:1, 2, TNM). Mu̱ gä pe̱fihu̱ njabu̱, ya nixi hingä ma gä handihu̱ ngu nꞌa rä pekado nuꞌu̱ yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe pe̱fi märꞌaa.

11. Ora di huahnihu̱ yä dibersio, ¿hanja dä za dä maxkägihu̱ Gálatas 6:7?

¹¹ Geꞌä xä thogi ko rꞌa yä kristianu. Rꞌa de geꞌu̱ xä zo̱ho̱ xä me̱fi yä däta pekado. ¿Por hanja? Ngeꞌä nuꞌu̱ mi ho dä hyandi nuꞌu̱ yä tsꞌo dibersio. Nuꞌu̱ mꞌe̱tꞌo bi thogi yä xuñha pa ja bi rekonose ge «gatꞌho näꞌä dä motꞌä nꞌa rä jäꞌi, geꞌä ma dä xofo» (Gálatas 6:7, TNM). Pe nuju̱, ¿hänge hindi nehu̱ gä tagihu̱ ha nunä trampa? Mu̱ gä o̱thu̱ ntsꞌe̱di po gä e̱nthu̱ ha mä  ñäxuhu̱ yä hogä mfeni, nuꞌmu̱ ma gä xofohu̱ nꞌa rä mꞌu̱i temäꞌentho (hyandi rä rekuadro « ¿Te mä dibersio ri ꞌñehe gä huahni?»).

12. a) Ora di huahnihu̱ yä dibersio, ¿hanja dä za dä maxkägihu̱ Gálatas 6:5? b) ¿Te ma dä maxkägihu̱ pa gä huahnihu̱ xä ñho näꞌä ma gä pe̱fihu̱?

¹² Nubye̱ ma gä pädihu̱ te mä dibersio dä za gä huahnihu̱. Mäjuäni ge ja rꞌa yä dibersio nuꞌu̱ hindi kondenä rä Mäkä Tꞌofo, pe nixi di mändagihu̱ gä pe̱fihu̱. Hänge kada nꞌa rä kristianu, pe̱ꞌtsi te dä hyandäse̱ te mä dibersio hingä ma dä tsꞌombäbi rä ntsitsꞌi ko Äjuä (hñeti Gálatas 6:5, TNM). Pa gä huahnihu̱ xä ñho, nuju̱ di pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa rä mfatsꞌi. Hää, ha rä Mäkä Tꞌofo di tinihu̱ ndunthi yä testo nuꞌu̱ utkägihu̱ te di mbeni Jeoba. Mu̱ gä jamäsuhu̱ nuꞌu̱ yä tsꞌofo ha mä mꞌu̱ihu̱, nzäntho ma dä za gä pädihu̱ «ndaꞌä rä bolunta Jeoba», ꞌne asta ma dä maxkägihu̱ gä huahnihu̱ nuꞌu̱ yä dibersio xä ntꞌaxi (Efesios 5:17, TNM).

13. ¿Te ma dä maxkägihu̱ pa gä ꞌuegehu̱ de nuꞌu̱ yä dibersio di u̱tsa rä Zi Dada Jeoba?

¹³ Di pädihu̱ ge hingä gatꞌho yä kristianu di ñätsꞌi mähye̱gi yä konsiensia (Filipenses 1:9). ꞌNehe, kada nꞌa rä kristianu di ho rꞌa nꞌañꞌo yä dibersio. Hänge hindi to̱ꞌmihu̱ ge gatꞌho yä kristianu dä desidi mähye̱gi. Pe mäske njabu̱, mähyoni gä hopihu̱ ge nuꞌu̱ yä tsꞌofo hutsꞌi ha rä Mäkä Tꞌofo, dä gu̱hni mä mfenihu̱ ꞌne mä korasohu̱ pa njabu̱ hindä jakägihu̱ xä ñhei gä ꞌuegehu̱ de nuꞌu̱ yä dibersio di u̱tsa rä Zi Dada Jeoba (Salmo 119:11, 129; 1 Pedro 2:16, TNM).

14. a) ¿Te mä tꞌo̱tꞌe mähyoni gä o̱thu̱ ngue̱nda ora di huahnihu̱ yä dibersio? b) ¿Te ma dä maxkägihu̱ pa gä honihu̱ mꞌe̱tꞌo rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä?

 ¹⁴ Ha nuꞌu̱ yä dibersio di huahnihu̱, ja di nhekibu̱ mu̱ di handihu̱ yä tꞌo̱tꞌe ja ngu handi rä Zi Dada Jeoba o hinä. Pe ja mä nꞌa rä tꞌo̱tꞌe näꞌä mähyoni gä o̱thu̱ ngue̱nda: mä tiempohu̱. Hää, näꞌä rä tiempo di usahu̱ pa gä dibertihu̱, ja gepu̱ di nheki te mä tꞌo̱tꞌe mänꞌa  ja rä muui pa gekhu̱. Pa nuꞌu̱ xa mäjuäni yä kristianu, mänꞌa xa mähyoni dä usa yä tiempo pa dä me̱päbi Äjuä (hñeti Mateo 6:33, TNM). ¿Te ma dä maxkägihu̱ pa gä honihu̱ mꞌe̱tꞌo rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä? Rä apostol Pablo bi ꞌñenä: «Sigi gi suhu̱ hanja gi ꞌmu̱ihu̱ ꞌne ogyä ꞌme̱mfenihu̱, ꞌñudihu̱ ge ja ri mfädihu̱, ꞌne usahu̱ xä ñho ri tiempohu̱, ngeꞌä nuya yä pa xi xä ntsꞌo» (Efesios 5:15, 16, TNM). Mu̱ gä usahu̱ ho̱nse̱ nꞌa tu̱i de mä tiempohu̱ pa gä dibertihu̱, ma dä bongi rä tiempo pa gä pe̱fihu̱ «nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe mänꞌa xa mähyoni» (Filipenses 1:10, TNM).

15. ¿Te mähyoni gä pe̱fihu̱ ko nuꞌu̱ yä dibersio di dudahu̱ mu̱ xä ntꞌaxi o hinä?

¹⁵ Ha rä mu̱di parrafo dä mäñhu̱ ge yä dibersio rꞌabu̱ ꞌñenä ngu nꞌa rä fruta näꞌä xä yꞌa. ¿Te di pe̱fihu̱ ora di handihu̱ ge xä yꞌaa nꞌa xe̱ni? Di häkuäbihu̱ ꞌne asta di he̱kihu̱ nꞌa xe̱ni habu̱ xä ñho, pa njabu̱ gä ꞌmu̱hu̱ seguro ge dä häkuäbihu̱ gatꞌho näꞌä xä tsꞌoki. Geꞌä ꞌnehe ri ꞌñehe gä pe̱fihu̱ ora di huahnihu̱ yä dibersio. Hingä ho̱nse̱ di ꞌuegehu̱ de nuꞌu̱ yä dibersio di kondenä rä Mäkä Tꞌofo, ꞌnehe di tsohu̱bu̱ nuꞌu̱ yä dibersio di dudahu̱ mu̱ xä ntꞌaxi o hinä (Proverbios 4:25-27). ¿Te ma dä maxkägihu̱ pa gä pe̱fihu̱ njabu̱? Mähyoni gä jamäsuhu̱ ꞌne gä o̱tehu̱ nuꞌu̱ yä tsꞌofo hutsꞌi ha rä Mäkä Tꞌofo.

16. a) ¿Hanja ma gä udihu̱ ge di mbenihu̱ ngu di mbeni Jeoba? b) ¿Te ma dä maxkägihu̱ pa nzäntho gä ꞌmu̱ihu̱ ja ngu di mändagihu̱ Jeoba?

¹⁶ Änte de gä huahnihu̱ nꞌa rä dibersio, mꞌe̱tꞌo di o̱tꞌehu̱ ngue̱nda te di mbeni Jeoba. Hää, di nxadihu̱ rä Mäkä Tꞌofo pa gä pädihu̱ te di senti ꞌne ndaꞌu̱ nuꞌu̱ yä  mhända. Rä rey Salomón bi yꞌofo nꞌa rä lista habu̱ hutsꞌi rꞌa de nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe di u̱tsa Jeoba. Por ejemplo: «Nꞌa rä kꞌuamba jäne, ꞌne nuꞌu̱ yä yꞌe̱ di fambäbi yä ji nuꞌu̱ hinte mä tsꞌoki o̱tꞌe, nꞌa rä koraso näꞌä di mbeni hanja dä me̱fi näꞌä xä ntsꞌo, ꞌne nuꞌu̱ yä ua xa di tihi pa dä me̱fi yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe» (Proverbios 6:16-19). Pe, ¿hanja ma gä udihu̱ ge di mbenihu̱ ngu di mbeni Jeoba? Rä salmista bi ꞌñenä: «Oh nuꞌähu̱ gi mädihu̱ Jeoba, u̱tsahu̱ näꞌä xä ntsꞌo» (Salmo 97:10). Po rängeꞌä, nuꞌu̱ yä dibersio di huahnihu̱ mähyoni dä ꞌñudi ge xa mäjuäni di u̱tsahu̱ nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe di u̱tsa rä Zi Dada Jeoba (Gálatas 5:19-21, TNM). Mähyoni gä benihu̱ ge näꞌä di pe̱fihu̱ ora di ꞌmu̱se̱hu̱ ꞌne ora hinto hanꞌgägihu̱, ja gepu̱ ma dä nheki toꞌogihu̱ (Salmo 11:4; 16:8). ¿Di nehu̱ ko ngatꞌho mä korasohu̱ gä ꞌmu̱ihu̱ ja ngu di ho rä Zi Dada Jeoba? Mu̱ hää, änte de gä huahnihu̱ nꞌa rä desision, mꞌe̱tꞌo mähyoni gä o̱tꞌehu̱ ngue̱nda te di mbeni ꞌne te di senti Jeoba. Geꞌä ma dä maxkägihu̱ pa gä o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di po gä ꞌmu̱ihu̱ nzäntho ja ngu di mändagihu̱ (2 Corintios 3:18).

17. Änte de gä huahnihu̱ nꞌa rä dibersio, ¿te mä ntꞌani ri ꞌñehe gä o̱tꞌäse̱hu̱?

¹⁷ ¿Te mä nꞌa dä za gä pe̱fihu̱ pa gä ꞌmu̱ihu̱ seguro ge  nuꞌu̱ yä dibersio di huahnihu̱ hindi ofende Jeoba? Dä hogi gi ñꞌanise̱: «¿Ma dä maxkägi o ma dä tsꞌoni näꞌä mä ntsitsꞌi di pe̱ꞌtsi ko rä Zi Dada Jeoba?». O änte de gi hyandi nꞌa rä pelikula, ꞌnehe dä hogi gi ñꞌanise̱: «¿Ma dä tsꞌoni mä konsiensia nunä pelikula ma gä handi?». Ma gä handihu̱ rꞌa yä testo nuꞌu̱ ma dä maxkägihu̱ ora di pe̱ꞌtsihu̱ nuya yä ntꞌani.

18, 19. a) ¿Hanja faxkägihu̱ Filipenses 4:8 pa gä huahnihu̱ nuꞌu̱ yä dibersio xä ntꞌaxi? b) ¿Ndaꞌu̱ nuꞌu̱ märꞌa yä testo dä za dä maxkägihu̱ pa gä huahnihu̱ nuꞌu̱ yä dibersio xä ntꞌaxi? (Hyandi rä nota.)

¹⁸ Ma gä jamäsuhu̱ näꞌä hutsꞌi ha Filipenses 4:8 habu̱ enä: «Dä yꞌodä ri mfenihu̱ gatꞌho nuꞌä mäjuäni, ꞌne nuꞌä xä nsunda, ꞌne nuꞌä xä ñho, ꞌne gatꞌho nuꞌä xä ntꞌaxi, ꞌne rä ñhogä jäꞌi, ꞌne nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe mhää ge xä ñho. Dä yꞌodä ri mfenihu̱ nuꞌä gi pähu̱ ge xä ñho». Nuꞌmu̱ bi yꞌofo nuya yä noya rä apostol Pablo, näꞌä hingä mi ñä de yä dibersio, sino mi xipäbi yä kristianu ge xä hyandi te mä tꞌo̱tꞌe di numäñho Äjuä (Salmo 19:14). Hänge nunä tsꞌofo, ꞌnehe dä za dä maxkägihu̱ ora di huahnihu̱ yä dibersio. Xi, ¿hanjaꞌä?

¹⁹ Ñꞌanise̱: «Nuya yä pelikula, yä videojuego o yä thuhu, ¿ma dä maxkägi gä ñuꞌtsi mä ñäxu ko nuꞌu̱ yä mfeni xä ntꞌaxi?». Por ejemplo, mꞌe̱fa de gä handihu̱ nꞌa rä pelikula, mähyoni gä ñꞌanise̱hu̱: «¿Xä ntꞌaxi nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe bi gohi ha mä mfeni?». Mu̱ hää, di signifika ge dä huahnihu̱ nꞌa rä dibersio xä ntꞌaxi. Pe mu̱ bi zoogi yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe ha mä mfenihu̱, udi ge hingi tꞌaxi näꞌä rä dibersio dä huahnihu̱ (Mateo 12:33; Marcos 7:20-23, TNM). ¿Por hanja? Ngeꞌä ora ku̱tꞌi ha mä ñäxuhu̱ yä tsꞌo mfeni, di tsꞌoni mä konsiensiahu̱, di tsꞌoni näꞌä mä ntsitsꞌihu̱ ko rä Zi Dada Jeoba, ꞌne mä mfenihu̱ hingi pe̱ꞌtsi nꞌa rä hogä tsaya (Efesios 5:5; 1 Timoteo 1:5, 19).  Hänge mähyoni gä ꞌuegehu̱ de nuꞌu̱ yä dibersio hingi tꞌaxi (Romanos 12:2). * Ma gä de̱mbäbihu̱ rä ejemplo rä salmista nuꞌmu̱ bi bäntebi Jeoba: «Japäbi mä da dä thogi ndelante pa hindä hyandi nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe hinte yä muui» (Salmo 119:37).

20, 21. ¿Hanja dä za dä maxkägihu̱ 1 Corintios 10:23, 24 ora di huahnihu̱ yä dibersio?

²⁰ Rä apostol Pablo bi yꞌofo mä nꞌa rä tsꞌofo näꞌä mähyoni gä jamäsuhu̱ ora di huahnise̱hu̱ mä desisionhu̱. Näꞌä bi ꞌñenä: «Gatꞌho yä tꞌo̱tꞌe dä za gä pe̱fihu̱, pe hingä gatꞌho yä tꞌo̱tꞌe di nupkä mä mfenihu̱. Kada nꞌa de geꞌähu̱ sigi gi hyonihu̱, hingä ri ñhose̱hu̱, pe hää hyombäbihu̱ yä ñho märꞌaa» (1 Corintios 10:23, 24, TNM). ¿Hanja dä za dä maxkägihu̱ nunä testo ora di honihu̱ nꞌa rä dibersio näꞌä xä ntꞌaxi? Nde, nuꞌi dä za gi ñꞌanise̱: «¿Ma dä u̱mbäbi yä konsiensia märꞌa yä ku nunä dibersio ma gä huahni?».

²¹ Rꞌabu̱ mä konsiensiahu̱ hopkägihu̱ gä huahnihu̱ rꞌa yä dibersio nuꞌu̱ pa gekhu̱ di handihu̱ ge xä ñho. Pe, ¿xiꞌmu̱ gä dahu̱ ngue̱nda ge di u̱mbäbi yä konsiensia märꞌa yä ku? Dä hogi gä tsohu̱bu̱ näꞌä dibersioꞌä. Nuju̱ hindi nehu̱ gä njahu̱ ngu nꞌa rä do ha yä ꞌñuu yä ku pa dä mfeꞌtse. Ngeꞌä mu̱ gä japhu̱ dä mfeꞌtse mä kuhu̱, ma gä pekahu̱ kontra geꞌu̱ ꞌne «kontra rä Kristo». Rä apostol Pablo bi umbäbi nunä tsꞌofo nuꞌu̱ yä mu̱di kristianu: «Oxki ma gi japäbihu̱ dä mfeꞌtse yä judío, yä griego nixi rä mhuntsꞌi Äjuä» (1 Corintios 8:12, TNM; 10:32, TNM). Mäpaya, ꞌnehe pe̱ꞌtsi te gä  jamäsuhu̱ nunä tsꞌofo ꞌne hingä huahnihu̱ nuꞌu̱ yä dibersio dä za dä japi dä mfeꞌtse mä kuhu̱ (Romanos 14:1, TNM; 15:1, TNM).

22. ¿Por hanja mähyoni gä udihu̱ rä tꞌekꞌei po näꞌä di desidi märꞌa yä ku?

²² Pe mu̱ nuju̱ go di pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa rä konsiensia debil, hindi debe gä to̱ꞌmihu̱ ge gatꞌho yä ku dä huahni nuꞌu̱ yä dibersio go di hohu̱. Mu̱ gä jahu̱bu̱, ma gä njahu̱ ngu nꞌa rä jäꞌi näꞌä ne dä obligabi märꞌaa dä usa ho̱nse̱ yä tꞌaxä dutu ngeꞌä hingo di ho yä dutu de gä kolo. ¿Te ma gi mbeni de nꞌa rä jäꞌi njabu̱? Hänge mu̱ märꞌa yä ku di ho nꞌa rä dibersio näꞌä hingo di hohu̱, pe hindi nkontraui näꞌä udi rä Mäkä Tꞌofo, mänꞌa dä hogi gä pe̱ꞌspäbihu̱ rä tꞌekꞌei nuꞌu̱ yä konsiensia. Mu̱ gä jahu̱bu̱, ma gä udihu̱ ge ja mä juisiohu̱ ꞌne ge di pädi gä ntiendehu̱ (Filipenses 4:5, TNM; Eclesiastés 7:16).

23. ¿Te di debe gä pe̱fihu̱ pa gä huahnihu̱ nuꞌu̱ yä dibersio xä ntꞌaxi?

²³ Ko gatꞌho näꞌä ya dä pädihu̱, ¿te di debe gä pe̱fihu̱ pa gä huahnihu̱ nuꞌu̱ yä dibersio xä ntꞌaxi? Nꞌaa, mähyoni gä ñꞌanihu̱ mu̱ näꞌä dibersio di ne gä huahnihu̱ di ñꞌoui nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe di kondenä rä Mäkä Tꞌofo. Mu̱ hää, hindi debe gä dudahu̱ de gä tsohu̱bu̱. Yoho, mu̱ ngu di dudahu̱ te di mbeni Jeoba de nꞌa rä dibersio, ma gä honihu̱ märꞌa yä testo de rä Mäkä Tꞌofo nuꞌu̱ dä maxkägihu̱ gä pädihu̱ te di mbeni. Hñuu, mu̱ gä handihu̱ ge di u̱mbäbi yä konsiensia märꞌa yä ku nuꞌu̱ yä dibersio di huahnihu̱, ma gä tsohu̱bu̱ nuꞌu̱ yä dibersio pa njabu̱ hingä japäbihu̱ dä mfeꞌtse mä kuhu̱. Hää, mu̱ gä o̱thu̱ ntsꞌe̱di po gä huahnihu̱ nzäntho nuꞌu̱ yä dibersio xä ntꞌaxi, ma gä nsundahu̱ rä Zi Dada Jeoba ꞌne njabu̱ tanto nuju̱ ngu mä familiahu̱, hingä ma gä he̱gihu̱ näꞌä rä mhäte xä rꞌakägihu̱.