Habu̱ ma gi tini te hutsʼi

Habu̱ ma dä xiʼi te hutsʼi

APENDISE

¿Te mängä rä Mäkä Tꞌofo nuꞌmu̱ di diborsia yä medinthäti o di ñhe̱gi?

¿Te mängä rä Mäkä Tꞌofo nuꞌmu̱ di diborsia yä medinthäti o di ñhe̱gi?

Rä Zi Dada Jeoba to̱ꞌmi ge nuꞌu̱ toꞌo xä nthäti hindä hyatꞌi yä däme o yä ꞌme̱hñä ꞌne dä kumpli ko näꞌä rä promesa bi ja näꞌä pa bi nthäti. Nuꞌmu̱ Jeoba bi thäti Adán ꞌne Eva, Näꞌä bi mända: «Rä ñꞌo̱ho̱ [...] pe̱ꞌtsi te dä mꞌu̱hui rä ꞌme̱hñä, ꞌne nuꞌu̱ ma dä zo̱ho̱ dä nꞌatho rä ngo̱». Mi mꞌu̱kua Ñhesukristo ha rä Xiꞌmhai ꞌnehe bi ꞌñenä: «Hänge di xiꞌähu̱ ge nuꞌu̱ di nꞌatho hinge di yoho. Hänge nuꞌä dä pe̱hnä Äjuä, hindä za go dä ꞌuekä nꞌa rä jäꞌi» (Génesis 2:24; Mateo 19:3-6). Ja ngu di handihu̱, rä Zi Dada Jeoba ꞌne rä Hesu di mändabi nuꞌu̱ xä nthäti ge dä mꞌu̱i mähye̱gi pa nzäntho hingä pa nꞌa ratotho. Näꞌä kohi o promesa di ja nuꞌu̱ di nthäti, huadi asta nuꞌmu̱ xti du nꞌa de geꞌu̱ (1 Corintios 7:39). Ante yä da rä Zi Dada Jeoba, rä medinthäti xä nsunda. Hänge nunka di debe gä mbenihu̱ ge dä za gä diborsiahu̱ ora go gä nehu̱. Rä Zi Dada Jeoba di u̱tsa ora handi hanja yä medinthäti di diborsia ꞌne hingi ja nꞌa rä däta raso pa geꞌä (Malaquías 2:15, 16).

¿Te mä raso uni rä Mäkä Tꞌofo pa nꞌa rä diborsio? Nde, rä Zi Dada Jeoba xa di u̱tsa ora handi ge nꞌa rä jäꞌi näꞌä ya xä nthäti, ꞌme̱ngui mä nꞌa rä jäꞌi näꞌä hingä go rä ꞌme̱hñä o rä däme (nunä pekado fädi ngu rä adulterio). ꞌNehe xa di u̱tsa nuꞌu̱ märꞌa yä däta pekado o̱tꞌe yä ꞌñätsa jäꞌi ko yä ndoyꞌo (nuya yä pekado fädi ngu rä inmoralidad sexual) (Génesis 39:9; 2 Samuel 11:26, 27; Salmo 51:4). Jeoba xa di u̱tsa rä adulterio ꞌne rä inmoralidad sexual, hänge di umbäbi nse̱ki dä diborsia nꞌa rä jäꞌi, pe ho̱nse̱ mu̱ näꞌä toꞌo xä nthätui bi yꞌo̱tꞌe nꞌa de nuya yä däta pekado. (Ha Rä ntheke 9, ha rä parrafo 7 de nunä mfistꞌofo, esplika ndaꞌu̱ nuꞌu̱ yä pekado fädi ngu rä inmoralidad sexual.) ¿Toꞌo di debe dä desidi mu̱ dä diborsia o hinä? Rä Zi Dada Jeoba umbäbi rä derecho de dä desidi mu̱ dä diborsia o hinä näꞌä jäꞌi toꞌo bi thatꞌi, hingä näꞌä toꞌo bi yꞌo̱tꞌe yä däta pekado. Pe di debe dä desidise̱ ꞌne hindi debe toꞌo dä animäbi pa dä diborsia (Mateo 19:9, TNM). Rꞌabu̱, näꞌä jäꞌi bi thatꞌi, di desidi hindä diborsia ngeꞌä handi ge rä däme o rä ꞌme̱hñä, xa mäjuäni di arrepenti de näꞌä däta pekado bi yꞌo̱tꞌe. Pe mähyoni dä beni ge mu̱ dä desidi dä diborsia o dä desidi dä pumbäbi, go ma dä ndudese̱ näꞌä responsabilidaꞌä (Gálatas 6:5, TNM).

Pe ja märꞌa yä däta raso nuꞌu̱ dä za dä japi nꞌa rä jäꞌi dä ꞌuege o asta dä diborsia de näꞌä toꞌo xä nthätui mäske hinxä yꞌo̱tꞌe rä adulterio o rä inmoralidad sexual. Pe rä Mäkä Tꞌofo di mändabi näꞌä toꞌo bi desidi dä ꞌuege ge «hindi debe dä nthäti mänꞌaki, o, dä hogi dä mengi» ko näꞌä rä däme o rä ꞌme̱hñä (1 Corintios 7:11, TNM). Hää, näꞌä toꞌo bi desidi bi ꞌuege, hingi ꞌmu̱i libre pa dä konose mä nꞌa rä jäꞌi ꞌne dä nthätui (Mateo 5:32, TNM). Pe, ma gä handihu̱ ndaꞌu̱ yä däta raso dä za dä japi nꞌa rä jäꞌi dä ꞌuege de näꞌä toꞌo xä nthätui.

Mu̱ nꞌa rä däme hingi ne dä mäntene rä familia. Rꞌa yä däme, mäske tsa, hingi ne dä mäntene yä familia ꞌne japi dä thogi yä ñꞌäbojä, o rꞌabu̱ asta otho te dä zi o te dä hyee. Rä Mäkä Tꞌofo enä: «Mu̱ nꞌa rä jäꞌi hingi umbäbi te dä zi rä familia, ꞌne principalmente nuꞌu̱ ꞌmu̱i ha rä nguu, xä u̱tsa rä jamfri ꞌne mänꞌa xä ntsꞌo näꞌä pe̱fi ke nꞌa rä jäꞌi näꞌä otho rä jamfri» (1 Timoteo 5:8, TNM). Mu̱ nꞌa rä däme hingi ne dä mäntene rä familia ꞌne hingi ne dä paati rä mꞌu̱i, rä ꞌme̱hñä dä za dä desidi mu̱ mänꞌa dä hogi dä ꞌuege de rä däme. * Pa geꞌä mähyoni dä ma ha yä autorida pa dä abisabi por hanja bi ꞌuege de rä däme. Mu̱ rä kristianu näꞌä dämeꞌä, yä ansiano de rä mhuntsꞌi pe̱ꞌtsi te dä imbestiga näꞌä caso. Ngeꞌä nꞌa rä kristianu näꞌä hingi ne dä mäntene rä familia, näꞌä nꞌa rä raso pa dä tꞌe̱ni o dä espulsa de rä mhuntsꞌi.

Mu̱ nꞌa rä däme xa pu̱ni rä ꞌme̱hñä. Nuꞌu̱ yä däme xa yä tsꞌomꞌu̱i ꞌne yä bo̱ka, hutsꞌi en peligro rä te rä ꞌme̱hñä o japi dä ñheni. Mu̱ nꞌa rä kristianu pe̱fi njabu̱, yä ansiano pe̱ꞌtsi te dä imbestiga näꞌä caso. Ngeꞌä mu̱ nꞌa rä kristianu di nkue̱ ntsꞌe̱di o rä tsꞌomꞌu̱i ꞌne pu̱nte, näꞌä nꞌa däta rä raso pa dä tꞌe̱ni o dä espulsa de rä mhuntsꞌi (Gálatas 5:19-21, TNM). *

Mu̱ hingi hopäbi dä me̱päbi Jeoba. Rꞌa yä däme häkuäbi ꞌne hingi hopäbi yä ꞌme̱hñä dä me̱päbi rä Zi Dada Jeoba, o asta di obligabi dä me̱fi nꞌa rä tꞌo̱tꞌe näꞌä di nkontraui näꞌä udi rä Mäkä Tꞌofo. Mu̱ nꞌa rä kristiana di sufri njabu̱, dä za dä desidi dä ꞌuege de rä däme, pe mähyoni dä hyandi mu̱ ho̱nse̱ geꞌä rä opción pe̱ꞌtsi pa dä za dä me̱päbi rä Zi Dada Jeoba (Hechos 5:29).

¿Te mähyoni gä pe̱fihu̱ ora di handihu̱ nꞌa rä kristianu o kristiana thogi nuꞌu̱ yä däta xuñha ya dä mäñhu̱? Nuju̱ hindi debe gä xipäbihu̱ o gä kombensehu̱ pa dä ꞌuege de rä däme o rä ꞌme̱hñä, nixi gä embäbihu̱ ge dä sigi dä mꞌu̱hui. Mäske yä ansiano o märꞌa yä kristianu nuꞌu̱ ja yä mfädi dä za dä umbäbi yä tsꞌofo de rä Mäkä Tꞌofo, nuꞌu̱ hingi pädi xä ñho te thogi ha yä mꞌu̱i nuꞌu̱ yä medinthäti. Ho̱nse̱ rä Zi Dada Jeoba go geꞌä pädi ꞌne handi. Pe mähyoni ge nuꞌu̱ xä nthäti, ꞌnehe dä beni ge hingi eꞌspäbi rä nsu rä Zi Dada Jeoba mu̱ hingä mäjuäni di sufri ndunthi ꞌne ge ho̱nse̱ mängä njabu̱ ngeꞌä ne dä ꞌuege de rä däme o de rä ꞌme̱hñä. Rä Zi Dada Jeoba näꞌä hinto dä za dä hyatꞌi ꞌne näꞌä pädi ora nꞌa rä jäꞌi mängä yä nhemhñä o yä nkꞌuamba ho̱nse̱ pa dä za dä zopu̱ näꞌä toꞌo xä nthätui. Hää, rä Mäkä Tꞌofo enä: «Äjuä handi ꞌne pädi gatꞌho nuꞌä di o̱thu̱ ꞌne di beñhu̱, ngeꞌä nuꞌä gatꞌho go xä hyoki ꞌne pädi gatꞌho nuꞌä te ja. ꞌNe hindä za te dä tꞌäkuäbi nixi te dä jo̱mbäbiꞌä, ngeꞌä nuꞌä ya pädi gatꞌho, ꞌne go geꞌä ma gä daphu̱ ngue̱nda de gatꞌho nuꞌä xtä o̱thu̱» (Hebreos 4:13). Pe mu̱ di sufri ndunthi nꞌa rä kristianu o kristiana ꞌne hää mäjuäni thogi nuꞌu̱ yä xuñha ya dä mäñhu̱, nuꞌmu̱ hinto di debe dä ñämäñꞌu̱ o dä juzga mu̱ bi desidi dä ꞌuege de rä ꞌme̱hñä o de rä däme. Mähyoni gä benihu̱ ge «gatꞌho nuju̱ ma gä ꞌmaihu̱ ndelante de Äjuä pa dä juzgagihu̱» (Romanos 14:10-12, TNM).

^ parr. 1 Pe mähyoni gä benihu̱ ge rä noya dä ꞌuege de rä däme, di signifika ge ho̱nse̱ ma dä ꞌuege pe hingä ma dä diborsia de geꞌä, ngeꞌä ante yä autorida nuꞌu̱ tobe xä nthäti.

^ parr. 2 Nuua ho̱nse̱ di mäñhu̱ te dä za dä thogi mu̱ nꞌa rä däme pu̱nte. Pe geꞌätho di aplika mu̱ rä ꞌme̱hñä go geꞌä rä tsꞌomꞌu̱i ꞌne pu̱nte.