HA RÄ mfistꞌofo Apocalipsis o Revelación no̱ni ndunthi yä noya, pe rꞌa de geꞌu̱ di usa se̱he̱ ngu nꞌa rä simbolo pa rꞌa yä tꞌo̱tꞌe (Apocalipsis 1:1). Por ejemplo, no̱ni nꞌa rä ꞌñätsa o tsꞌo ꞌme̱hñä hutsꞌi ha rä de nunä thuhu: «Dängä Babilonia». ꞌNehe, mää ge nunä ꞌme̱hñä hudi ha «nuꞌu̱ yä jäꞌi de gatꞌho [...] yä hnini» (Apocalipsis 17:1, 5, 15). Pe nunä ꞌme̱hñä hingä nꞌa rä jäꞌi. Rä Mäkä Tꞌofo se̱he̱ di usa ngu nꞌa rä simbolo nuꞌmu̱ no̱ni nunä ꞌme̱hñä rä thuhu Dängä Babilonia. Nuꞌmu̱, ¿te di representa näꞌä tsꞌo ꞌme̱hñäꞌä?

Ha Apocalipsis 17:18 enä: «Nuꞌä rä ꞌme̱hñä xkä hyandi geꞌä rä dängä hnini habu̱ ꞌmu̱i nꞌa toꞌo di mända yä ndä de rä xiꞌmhai». Rä noya «hnini», jakägihu̱ gä imäjinähu̱ habu̱ ꞌmu̱i ndunthi yä jäꞌi. Koꞌmu̱ rä mfistꞌofo Apocalipsis mää ge nunä «dängä hnini» di domina gatꞌho nuꞌu̱ «yä ndä de rä xiꞌmhai», näꞌä «ꞌme̱hñä» no̱ni, pe̱ꞌtsi te di signifika nꞌa rä däta organización näꞌä xä ntu̱ngi po gatꞌho rä Xiꞌmhai. Pe, ¿xi to geꞌä? Näꞌä nꞌa rä däta organización näꞌä xa ja rä tsꞌe̱di. Ma gä hanthu̱ hanja rꞌa yä testo de rä mfistꞌofo Apocalipsis udi ge hää njabu̱.

Ja yä däta organización de gä politiko, de gä comercio ꞌne de gä relijion. Pe näꞌä tsꞌo ꞌme̱hñä tꞌembi Dängä Babilonia, hingä nꞌa rä organización de gä politiko, ngeꞌä rä mfistꞌofo Apocalipsis mää ge «yä ndä de rä xiꞌmhai» o yä politiko, «xä yꞌo̱tꞌä yä tsꞌoki ko nuꞌä rä tsꞌo ꞌme̱hñä». Nuꞌmu̱ enä ge näꞌä tsꞌo ꞌme̱hñä «xä yꞌo̱tꞌä yä tsꞌoki» ko nuꞌu̱ «yä ndä de rä xiꞌmhai», di signifika ge xä ja yä kohi ko yä ndä o gobiernu de rä Xiꞌmhai. Näꞌä tsꞌo ꞌme̱hñä rä thuhu Dängä Babilonia, xä me̱fi gatꞌho näꞌä xä za pa njabu̱ xä dähä rä komfiansa de nuꞌu̱ yä gobiernuꞌu̱, ꞌne njabu̱ xä za xä domina. Hänge rä Mäkä Tꞌofo embäbi «tsꞌo ꞌme̱hñä», ngeꞌä ko näꞌä pe̱fi ꞌñenä nja ngu nꞌa rä ꞌme̱hñä näꞌä pa rä ndoyꞌo (Apocalipsis 17:1, 2; Santiago 4:4).

Rä mfistꞌofo Apocalipsis udi ge näꞌä tsꞌo ꞌme̱hñä tꞌembi rä Dängä Babilonia, hingä nꞌa rä däta organización de gä  comercio. Ngeꞌä rä Mäkä Tꞌofo enä ge nuꞌmu̱ xti uadi näꞌä tsꞌo ꞌme̱hñäꞌä, «nuꞌu̱ yä ma» o yä comerciante de rä xiꞌmhai xa ma dä hueki. Nuyu̱ yä testo udi xä ñho ge tanto nuꞌu̱ yä gobiernu o yä tsꞌu̱tꞌhui de rä xiꞌmhai ꞌne nuꞌu̱ yä ma o yä comerciante, ma dä mꞌai «yabu̱» ꞌne dä hyandätho xti uadi näꞌä tsꞌo ꞌme̱hñä tꞌembi rä Dängä Babilonia (Apocalipsis 18:3, 9, 10, 15-17). Po rängeꞌä, hinte mä duda ja ge näꞌä tsꞌo ꞌme̱hñäꞌä, näꞌä nꞌa rä däta organización de gä relijion, hingä de gä politiko nixi de gä comercio.

Ja mä nꞌa rä prueba näꞌä jakägihu̱ gä kamfrihu̱ ge näꞌä rä Dängä Babilonia, näꞌä nꞌa rä däta organización de gä relijion. ¿Te mä pruebaꞌä? Rä mfistꞌofo Apocalipsis udi ge näꞌä tsꞌo ꞌme̱hñä rä thuhu «Dängä Babilonia», hatꞌi yä hnini ko gatꞌho nuꞌu̱ «yä ntꞌete» ja mäpaya (Apocalipsis 18:23). Gatꞌho nuꞌu̱ yä ntꞌete ja, xpi ꞌñehe de ha nuꞌu̱ yä hyate relijion ꞌne de yä u̱xjua, hänge rä Mäkä Tꞌofo enä ge ha näꞌä rä Dängä Babilonia «ja ꞌmu̱hni gatꞌho [...] yä tsꞌondähi» (Apocalipsis 18:2; Deuteronomio 18:10-12). ꞌNehe, nunä Dängä Babilonia xa di u̱tsa näꞌä rä relijion udi näꞌä xa mäjuäni, ꞌne xä hyopäbi «yä mꞌe̱hni Äjuä» (Apocalipsis 18:24). Xa di u̱tsa ndunthi näꞌä relijion udi näꞌä xa mäjuäni de Äjuä, ꞌne honi hanja dä maltrata ꞌne asta xä zo̱ho̱ xä hyo nuꞌu̱ udi näꞌä mäjuäni de rä Hesu (Apocalipsis 17:6). Hänge hinte mä duda ja ge näꞌä tsꞌo ꞌme̱hñä rä thuhu Dängä Babilonia, di representa näꞌä däta organización de gatꞌho nuꞌu̱ yä hyate relijion xä ntu̱ngi po gatꞌho rä xiꞌmhai, ꞌne di nkontraui rä Zi Dada Jeoba.