1. ¿Te mä sadi ma gä handihu̱?

YÄ MIYONTHO yä jäꞌi de rä Xiꞌmhai pädi xä ñho näꞌä rä sadi tꞌembi rä padrenuestro. Näꞌä sadi go bi zoogi rä Hesu ngu nꞌa rä kꞌoi, ꞌne mähyoni gä pädihu̱ te ri bo̱ni. Ma gä handihu̱ nuꞌu̱ hñuu yä mu̱di tꞌo̱tꞌe bi mää rä Hesu, pa njabu̱ gä ntiendehu̱ mänꞌa xä ñho näꞌä xa mäjuäni udi rä Mäkä Tꞌofo.

2. Mää hñuu yä tꞌo̱tꞌe bi ꞌñuti rä Hesu nuꞌu̱ yä de̱ni dä yꞌadi ha yä sadi.

² Mi mu̱di näꞌä rä sadi rä Hesu, bi ꞌñenä: «Nuꞌähu̱ pe̱ꞌtsi te gi jahu̱ ri sadihu̱ njaua: “Mä Zi Dadaꞌihe gi ꞌmu̱i mähetsꞌi, hyopi drä nsunda ri thuhu. Hyopi dä ehe ri tsꞌu̱tꞌhui. Hyopi dä tꞌo̱tꞌe ri bolunta ha rä xiꞌmhai ja ngu bi tꞌo̱tꞌe ha mähetsꞌi”» (Mateo 6:9-13, TNM). ¿Te di signifika nuya hñuu yä tꞌo̱tꞌe bi mää rä Hesu?

3. ¿Te mä tꞌo̱tꞌe de rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä mähyoni gä pädihu̱?

³ Ya xtä pädihu̱ ndunthi de rä thuhu rä Zi Dada Jeoba. ꞌNehe ya xtä ñähu̱ de rä bolunta, de näꞌä ya xä yꞌo̱tꞌe ꞌne de näꞌä ma dä me̱fi mꞌe̱fa po gatꞌho yä jäꞌi de rä Xiꞌmhai. Pe, ¿te bi ne bi mää rä Hesu ko nuꞌu̱  yä noya «dä ehe ri tsꞌu̱tꞌhui»? ¿Te me̱ꞌä rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä? ꞌNe xti zo̱ho̱ nunä Tsꞌu̱tꞌhui, ¿hanja ma dä japi dä nsunda rä thuhu Äjuä ꞌne dä tꞌo̱tꞌe rä bolunta?

4. ¿Te me̱ꞌä rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä, ꞌne toꞌo näꞌä rä Ndä?

⁴ Rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä, näꞌä nꞌa rä gobiernu xä hñutsꞌise̱ rä Zi Dada Jeoba, ꞌne go xä huahnise̱ näꞌä rä Ndä o Rey de nunä gobiernu. ¿Toꞌo näꞌä rä Ndä? Rä Ñhesukristo. Rä Hesu mänꞌa rä hogä Ndä ke gatꞌho nuꞌu̱ yä ndä ꞌmu̱kua ha rä Xiꞌmhai, hänge po rängeꞌä tꞌembi «rä Hmuu de gatꞌho yä hmuu, ꞌne rä Ndä de gatꞌho yä ndä» (Apocalipsis [Revelación] 17:14). Rä Hesu mänꞌa pe̱ꞌtsi rä tsꞌe̱di pa dä me̱fi xa ndunthi yä hogä tꞌo̱tꞌe ke gatꞌho nuꞌu̱ yä gobiernu de rä Xiꞌmhai.

5. ¿Dende habu̱ ma dä mända rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä?

⁵ ¿Dende habu̱ ma dä mända rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä? ¿Habu̱ bi ꞌmu̱i rä Hesu? Ja ngu ya xtä hanthu̱, mꞌe̱fa de bi tsꞌu̱ti ha nꞌa rä zaa pa bi tho, rä Hesu bi nangi de rä du ꞌne bi ma mähetsꞌi (Hechos 2:33). Po rängeꞌä, rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä bi kohi nuni mähetsꞌi. Hänge rä Mäkä Tꞌofo embäbi «rä tsꞌu̱tꞌhui de mähetsꞌi» (2 Timoteo 4:18, TNM). Pe mäske bi kohi ha mähetsꞌi, dende gehni ma dä mända gatꞌho rä Xiꞌmhai (hñeti Apocalipsis 11:15).

6, 7. ¿Por hanja rä Hesu nꞌañꞌo de gatꞌho nuꞌu̱ märꞌa yä ndä?

⁶ Rä Hesu nꞌañꞌo de gatꞌho nuꞌu̱ märꞌa yä ndä. ¿Por hanja di mäñhu̱ njabu̱? Pa ri mu̱di, rä Hesu nunka ma dä du. Nuꞌu̱ yä ndä ja nuua ha rä xiꞌmhai tu, pe rä Mäkä Tꞌofo enä ge rä Hesu «pe̱ꞌtsä rä te nuꞌä hiñhaꞌmu̱ dä uadi» (Hebreos 7:16). Po rängeꞌä, gatꞌho nuꞌu̱ yä hogä tꞌo̱tꞌe ma dä yꞌo̱tꞌe rä Hesu, ma dä  dura pa nzäntho. ꞌNe di pädihu̱ ge ma dä me̱fi xa ndunthi yä hogä tꞌo̱tꞌe.

⁷ Hyandi te mää rä Mäkä Tꞌofo ge ma dä me̱fi rä Hesu: «Ma dä me̱ꞌtsi rä mäkä tsꞌe̱di Jeoba, ꞌne ma dä matsꞌi pa xa dä mbämhñä, pa xa dä nja rä mfeni, pa dä uni yä hogä tsꞌofo ꞌne pa xa dä nja rä tsꞌe̱di, pa xa dä nja rä mfädi ꞌne pa dä me̱ꞌtsi nꞌa rä hogä ntsu po Jeoba. ꞌNe xa ma dä johya po näꞌä rä hogä ntsu di pe̱ꞌtsi po Jeoba. Hingä ma dä juzga ko ho̱nse̱ näꞌä dä hyandi, nixi ma dä juzga ko ho̱nse̱ näꞌä dä yꞌo̱de. Näꞌä ma dä juzga ko rä justisia nuꞌu̱ yä zi hyoya ꞌne ma dä juzga xä ñho nuꞌu̱ yä hojäꞌi de rä xiꞌmhai» (Isaías 11:2-4). Nuya yä noya, utkägihu̱ ge rä Hesu ma dä mända yä jäꞌi ko rä justisia ꞌne ko rä nhuekäte. ¿Gi nehmä gi pe̱ꞌtsi nꞌa rä ndä o rey nguꞌä?

8. ¿Toꞌo nuꞌu̱ ma dä mända ko rä Hesu?

⁸ Ma gä handihu̱ mä nꞌa rä tꞌo̱tꞌe de rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä: rä Hesu hingä ma dä mändase̱, ꞌmu̱i märꞌa yä jäꞌi nuꞌu̱ ma dä mända kongeꞌä. Rä apostol Pablo bi xipäbi Timoteo: «Mu̱ gä tse̱tihu̱ yä tsꞌo thogi, ꞌnehe ma gä mändahu̱ kongeꞌä» (2 Timoteo 2:12). Hää, rä apostol Pablo, Timoteo ꞌne märꞌa yä jäꞌi nuꞌu̱ xä ñꞌo mänjuäntho ha rä ꞌñuu Äjuä, xä thahni pa dä mända ko rä Hesu ha näꞌä Tsꞌu̱tꞌhui o gobiernu bi ja ha mähetsꞌi. Pe, ¿hängu nuꞌu̱ yä jäꞌi ma dä hñäni näꞌä rä däta nsuꞌä?

9. ¿Hängu nuꞌu̱ yä jäꞌi ma dä mända ko rä Hesu, ꞌne hämꞌu̱ bi mu̱di bi huahni Äjuä?

⁹ Ja ngu dä pädihu̱ ha Rä ntheke 7 de nunä mfistꞌofo, rä apostol Juan bi hyandi «rä Tꞌu̱kä De̱ti [Ñhesukristo] mi ꞌmai ha rä tꞌo̱ho̱ nuni Sion [ngu nꞌa rä  Ndä ha mähetsꞌi], ꞌne mi ꞌmahuiniꞌä nꞌa nthebe ꞌne yo nꞌate mä goho mꞌo yä jäꞌi nuꞌu̱ xki tꞌopäbi ha yä de rä thuhu rä Tꞌu̱kä De̱ti, ꞌne rä thuhu Äjuä rä Dada». ¿Toꞌo nuꞌu̱ 144.000? Rä apostol Juan bi ꞌñenä ge go gehyu̱ «di de̱ni rä Tꞌu̱kä De̱ti, ꞌne pe̱ui habu̱räza paꞌä». ꞌNe gehyu̱ bi thai «de gatꞌho märꞌa yä jäꞌi pa rä mu̱di sofo pa Äjuä ꞌne pa rä Tꞌu̱kä De̱ti» (Apocalipsis 14:1, 4). Nuꞌu̱ 144.000 yä jäꞌi, geꞌu̱ xä yꞌo̱de ꞌne xä ñꞌo mänjuäntho ha rä ꞌñuu rä Zi Dada Jeoba, hänge xä thahni pa dä mända ko rä Hesu ha mähetsꞌi. Mꞌe̱fa de dä du, rä Zi Dada Jeoba ju̱tsꞌi nuyu̱ yä jäꞌi pa dä ꞌmu̱i ha mähetsꞌi, ꞌne dende gehni ma dä ndä ko Ñhesukristo ꞌne ma dä mända ha gatꞌho rä Xiꞌmhai (Apocalipsis 5:10). Dende ha yä pa nuꞌu̱ yä apostol rä Hesu, rä Zi Dada Jeoba bi mu̱di bi huahni rꞌa de nuꞌu̱ yä ꞌme̱go, pa dä yu̱tꞌi ha näꞌä grupo de nuꞌu̱ 144.000 ma dä ma mähetsꞌi.

10. ¿Por hanja bi ꞌñudi rä Zi Dada Jeoba ge xa di mäkägihu̱ nuꞌmu̱ bi huahni rä Hesu ꞌne nuꞌu̱ 144.000 pa go dä mändagihu̱?

¹⁰ Rä Zi Dada Jeoba bi ꞌñudi ge xa di mäkägihu̱ nuꞌmu̱ bi huahni rä Hesu ꞌne nuꞌu̱ 144.000 pa go dä mändagihu̱. ¿Por hanja? Ngeꞌä rä Hesu bi mꞌu̱i ngu nꞌa rä jäꞌi ꞌne po rängeꞌä pädi xä ñho hängu yä sufrimiento di thogihu̱. Rä apostol Pablo bi ꞌñenä ge rä Hesu «pe̱ꞌskähu̱ rä nthekäte, ngeꞌä ꞌneꞌä bi thogi njabu̱ ngu näꞌä di thohu̱ ꞌnehe, pe näꞌä hiñhaꞌmu̱ bi yꞌo̱tꞌä nꞌa rä tsꞌoki» (Hebreos 4:15; 5:8). Nuꞌu̱ yä jäꞌi ma dä mända ko rä Hesu ha rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä ꞌnehe xä ze̱ti gatꞌho nuꞌu̱ yä sufrimiento di pe̱ꞌtsihu̱, xä nto̱xkui rä tsꞌoki ꞌne xä me̱ꞌtsi ndunthi de nuꞌu̱ yä ñheni di thogihu̱. Hänge po rängeꞌä, nuyu̱ ma dä ntiende xä ñho te mä xuñha thogi yä jäꞌi.

11. ¿Por hanja rä Hesu bi xipäbi yä de̱ni ge xä yꞌadi xä tꞌo̱tꞌe rä bolunta Äjuä ha mähetsꞌi?

¹¹ Rä Hesu hingä ho̱nse̱ bi xipäbi yä de̱ni ge dä yꞌadi dä ehe rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä; ꞌnehe bi xipäbi ge xä yꞌadi pa xä tꞌo̱tꞌe rä bolunta rä Zi Dada Jeoba «ha rä xiꞌmhai ja ngu bi tꞌo̱tꞌe ha mähetsꞌi». Rä Zi Dada Jeoba bi ꞌmu̱i ha mähetsꞌi ko nuꞌu̱ yä hogä e̱nxe̱ xä me̱päbi rä bolunta nzäntho. Pe ja ngu dä pädihu̱ ha Rä ntheke 3 de nunä mfistꞌofo, ꞌmu̱i nꞌa rä tsꞌo e̱nxe̱ näꞌä ya himbi me̱päbi rä bolunta Äjuä ꞌne bi hyatꞌi rä Adan ꞌne rä Eba pa ya himbi yꞌo̱te Jeoba. Ha Rä ntheke 10, ma gä pädihu̱ mä nꞌa tu̱i te udi rä Mäkä Tꞌofo de näꞌä rä e̱nxe̱ tꞌembi rä Zithu. Äjuä bi hye̱gi ge rä Zithu ꞌne nuꞌu̱ yä tsꞌo e̱nxe̱ tꞌembi yä u̱xjua, xpä ꞌmu̱i ha mähetsꞌi po nꞌa rä tiempo. Po rängeꞌä, hingä gatꞌho mi pe̱päbi rä bolunta Äjuä nuꞌu̱ mi ꞌmu̱i ha mähetsꞌi. ꞌNe bi sigi bi njabu̱ asta nuꞌmu̱ rä Ñhesukristo bi mu̱di bi mända ha rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä ꞌne bi ntuhni ko rä Zithu (hñeti Revelación 12:7-9, TNM).

12. ¿Te mä yoho yä däta tꞌo̱tꞌe no̱ni Apocalipsis 12:10?

¹² Nunä profesia de rä Mäkä Tꞌofo xikägihu̱ näꞌä ma xä thogi: «ꞌNe dä o̱de toꞌo mi ñä xa ntsꞌe̱di dende mähetsꞌi mi enä: “¡Nubye̱ hää, xä zo̱ho̱ rä ñhänte, ꞌne rä tsꞌe̱di, ꞌne rä tsꞌu̱tꞌhui mä Zi Dadahu̱, ꞌne rä tsꞌe̱di rä Kristo, ngeꞌä bä tꞌe̱i pa ha rä xiꞌmhai näꞌä toꞌo mi ju̱ꞌspäbi yä nhemhñä mä kuhu̱, mi ju̱ꞌspä yä nkꞌuamba de gä pa ꞌne de gä xui ha rä thandi Äjuä!”» (Revelación 12:10, TNM). Ngu gi da ngue̱nda, ha nunä testo no̱ni yoho yä däta tꞌo̱tꞌe: 1) rä Ñhesukristo bi mu̱di bi mända ha rä Tsꞌu̱tꞌhui  Äjuä ꞌne 2) bä jui rä Zithu de mähetsꞌi ꞌne bä tꞌe̱i pa nuua ha rä Xiꞌmhai.

13. ¿Te bi ja ha mähetsꞌi dende nuꞌmu̱ bä jui rä Zithu de gehni?

¹³ Ko nuꞌu̱ yoho yä tꞌo̱tꞌe bä thogi ha mähetsꞌi, rä Noya Äjuä enä: «Hänge johyahu̱ nuꞌähu̱ [...] gi ꞌmu̱hu̱ua ha mähetsꞌi» (Apocalipsis 12:12). Hää, yä hogä e̱nxe̱ xa bi johya ngeꞌä bä jui de mähetsꞌi rä Zithu ꞌne nuꞌu̱ yä u̱xjua. Nubye̱, gatꞌho nuꞌu̱ bi ꞌmu̱hni, bi o̱te rä Zi Dada Jeoba, bi ntsitsꞌi xä ñho nꞌa ngu mänꞌaa ꞌne xa bi ja nꞌa rä hogä mꞌu̱i. Hänge ha mähetsꞌi ya bi tꞌo̱tꞌe rä bolunta Äjuä.

14. ¿Te xä thogi nuua ha rä Xiꞌmhai dende bä jui rä Zithu de mähetsꞌi?

¹⁴ ¿Xi te bi thogi nuua ha rä Xiꞌmhai? Rä Mäkä Tꞌofo enä: «Huekäteꞌihu̱ nuꞌähu̱ gi ꞌmu̱hu̱bu̱ ha rä xiꞌmhai ꞌne ha rä ndehe, ngeꞌä rä tsꞌondähi [o rä Zithu] xä jui xki mabu̱ habu̱ gi ꞌmu̱hu̱, ꞌne xa ja rä kue̱ ngeꞌä pädi ge tsꞌu̱tho yä pa di ꞌme̱di pa drä huatiꞌä» (Apocalipsis 12:12). Rä Zithu xa xä nkue̱ ngeꞌä bä jui de mähetsꞌi ꞌne pädi ge ya kohibi tsꞌu̱tho yä pa. Koꞌmu̱ xa xä nkue̱, xa di ho dä yꞌo̱tꞌe yä xuñha ha rä Xiꞌmhai. Ha näꞌä ntheke xä ꞌñepu̱, ma gä pädihu̱ mä nꞌa tu̱i de nuꞌu̱ yä xuñhaꞌu̱. Pe nubye̱, ma gä handihu̱ hanja ꞌne te ma dä me̱fi rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä, pa dä tꞌo̱tꞌpäbi rä bolunta rä Zi Dada Jeoba nuua ha rä Xiꞌmhai.

15. ¿Ndaꞌä rä bolunta Äjuä pa rä Xiꞌmhai?

¹⁵ Beni ndaꞌä rä bolunta Äjuä pa rä Xiꞌmhai. Ja ngu gä pädi ha Rä ntheke 3 de nunä mfistꞌofo, Jeoba bi ꞌñudi ha rä uädri Eden ge näꞌä ne ge nunä Xiꞌmhai, dä zo̱ho̱ dä uädri ꞌne dä ñudi ko yä hojäꞌi nuꞌu̱ nunka dä du. Nuꞌmu̱ rä Zithu bi hyatꞌi rä Adan ꞌne  rä Eba, ya himbi sigi bi tꞌo̱tꞌe rä bolunta Äjuä nuua ha rä Xiꞌmhai. Pe hingä po rängeꞌä bi paati Jeoba rä bolunta, näꞌä ma dä kumpli nunä promesa: «Nuꞌu̱ yä jäꞌi o̱tꞌe rä justisia geꞌu̱ ma dä mꞌu̱i ha rä xiꞌmhai, ꞌne ja ma dä mꞌu̱hni pa nzäntho» (Salmo 37:29). Rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä go ma dä kumpli nunä promesa. ¿Hanja ma dä zo̱ho̱ dä njabu̱?

16, 17. ¿Te utkägihu̱ Daniel 2:44 de rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä?

¹⁶ Ha Daniel 2:44 di tinihu̱ nunä profesia: «Ha yä pa nuꞌu̱ yä ndä, rä Zi Dada de mähetsꞌi ma dä hñutsꞌi nꞌa rä tsꞌu̱tꞌhui näꞌä nunka ma dä uadi. ꞌNe näꞌä rä tsꞌu̱tꞌhui hingä ma dä tꞌumbi mä nꞌa rä hnini. Ma dä xutꞌi ꞌne ma dä huati gatꞌho nuya yä tsꞌu̱tꞌhui, ꞌne ho̱nse̱ gehnä ma dä mända pa nzäntho». ¿Te utkägihu̱ nunä profesia de rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä?

¹⁷ Nunä profesia udi hñuu yä tꞌo̱tꞌe: 1) ge rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä, ma xä thutsꞌi «ha yä pa nuꞌu̱ yä ndä», o mientra di jatho märꞌa yä tsꞌu̱tꞌhui o gobiernu. 2) Udi ge rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä nunka ma dä uadi ꞌne ge hinte mä tsꞌu̱tꞌhui o gobiernu ma dä za dä däpäbi. ꞌNe 3) ma dä nja nꞌa rä tuhni entre rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä ꞌne yä tsꞌu̱tꞌhui o gobiernu de nunä rä xiꞌmhai. Pe rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä go geꞌä ma dä ntäte ꞌne go geꞌä ma dä mända yä mexiꞌmhai. Nubye̱ hää, ¡yä jäꞌi ma dä mꞌu̱i ko rä johya ꞌne ma dä me̱ꞌtsi nꞌa rä hogä gobiernu!

18. ¿Te rä thuhu näꞌä rä tuhni ma dä nja entre rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä ꞌne nuꞌu̱ yä tsꞌu̱tꞌhui o gobiernu de nunä rä xiꞌmhai?

¹⁸ Rä Mäkä Tꞌofo xikägihu̱ ndunthi de näꞌä rä tuhni ma dä nja entre rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä ꞌne nuꞌu̱ yä tsꞌu̱tꞌhui o gobiernu de nunä rä xiꞌmhai. Rä Mäkä  Tꞌofo xikägihu̱ ge änte dä zo̱ho̱ rä fin, yä u̱xjua ma dä xani yä nkꞌuamba pa dä hyatꞌi «yä ndä de gatꞌho rä xiꞌmhai», ꞌne ma dä muntsꞌiꞌu̱ ha näꞌä tuhni kontra «Äjuä nuꞌä to pe̱ꞌtsä gatꞌho rä tsꞌe̱di». Nuꞌu̱ yä gobiernuꞌu̱, ma dä muntsꞌi «ha nuꞌä rä luga rä thuhu Armäjedon» (Apocalipsis 16:14, 16). Ko näꞌä di handihu̱ ha nuya yoho yä testo, di pädihu̱ ge rä thuhu Armäjedon näꞌä rä tuhni ma dä nja entre rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä ꞌne nuꞌu̱ yä tsꞌu̱tꞌhui o gobiernu de nunä rä xiꞌmhai.

19, 20. ¿Por hanja hindi tꞌo̱tꞌe rä bolunta Äjuä dende nubye̱ ha rä Xiꞌmhai?

¹⁹ ¿Te ma dä me̱fi rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä po mäde de näꞌä tuhni rä thuhu Armäjedon? Po mäde de geꞌä, ma dä japi dä ñudi rä Xiꞌmhai ko yä jäꞌi nsinke rä tsꞌoki ꞌne gatꞌho ma dä me̱päbi rä Zi Dada Jeoba, ha nꞌa rä Uädri ja ngu mi neꞌä dende ri mu̱di. ¿Por hanja hindi tꞌo̱tꞌe rä bolunta Äjuä dende nubye̱ ha rä Xiꞌmhai? Rä mu̱di raso, ngeꞌä di pe̱ꞌtsihu̱ rä tsꞌoki, hänge di ñhenihu̱ ꞌne di tuhu̱. Pe ha Rä ntheke 5, dä pädihu̱ ge rä Hesu bi du po gatꞌhogihu̱ pa njabu̱ dä za gä ꞌmu̱ihu̱ pa nzäntho. Zäi ge nuꞌi gi beni ge ha näꞌä rä Evangelio bi yꞌofo rä apostol Juan enä: «Äjuä xa bi mädi ntsꞌe̱di gatꞌho yä jäꞌi de rä xiꞌmhai, hänge bä pe̱hni rä rꞌa Tꞌu̱, pa nuꞌu̱ toꞌo gatꞌho dä gamfriꞌä, hindä mꞌe̱di, nuꞌu̱ ma dä me̱ꞌtsi rä te pa nzäntho» (Juan 3:16).

²⁰ Rä yoho rä raso, ngeꞌä ja ndunthi yä tsꞌomꞌu̱i jäꞌi, nuꞌu̱ mää yä nkꞌuamba, yä hyate ꞌne o̱tꞌe yä tsꞌoki ko yä ndoyꞌo. Nuꞌu̱ yä jäꞌiꞌu̱ hingi ne dä me̱päbi rä bolunta Äjuä. Pe gatꞌho nuꞌu̱ pe̱fi yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe ma dä  du ha näꞌä rä tuhni Äjuä rä thuhu Armäjedon (hñeti Salmo 37:10). Rä hñuu rä raso de por hanja hindi tꞌo̱tꞌe rä bolunta Äjuä, ngeꞌä nuꞌu̱ yä ndä o gobiernu de rä xiꞌmhai, hingi fatsꞌi yä jäꞌi pa dä me̱fi njabu̱. Ndunthi de geꞌu̱ hinxä mända xä ñho, yä hyate ꞌne yä tsꞌomꞌu̱i. Rä Mäkä Tꞌofo enä de geꞌu̱: «Durante näꞌä rä tiempo habu̱ rä jäꞌi xä mända rä mi jäꞌiui pa rä u̱gise̱» (Eclesiastés 8:9).

21. ¿Hanja rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä ma dä japi dä tꞌo̱tꞌe rä bolunta Jeoba nuua ha rä Xiꞌmhai?

²¹ Pe mꞌe̱fa de Armäjedon, yä mexiꞌmhai ma dä me̱ꞌtsi ho̱nse̱ nꞌadä rä gobiernu: rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä. Näꞌä Tsꞌu̱tꞌhuiꞌä ma dä japi dä tꞌo̱tꞌpäbi rä bolunta rä Zi Dada Jeoba ꞌne ma dä hä xa ndunthi yä jäpi pa gatꞌho yä mexiꞌmhai. Ma dä jotꞌi rä Zithu ꞌne nuꞌu̱ yä u̱xjua (Apocalipsis 20:1-3). Po mäde de näꞌä rä te bi uni rä Hesu, gatꞌho nuꞌu̱ yä jäꞌi yä yꞌo̱de, ya hingä ma dä ñheni, hingä ma dä du ꞌne ma dä za dä mꞌu̱i pa nzäntho (hñeti Apocalipsis 22:1-3). ꞌNehe ma dä japi dä uädri gatꞌho rä Xiꞌmhai. Njabu̱, rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä ma dä yꞌo̱ꞌtuä rä bolunta rä Zi Dada Jeoba ha rä Xiꞌmhai ꞌne ma dä nsundabi rä thuhu. Hää, po mäde de rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä, gatꞌho yä jäꞌi ma dä zo̱ho̱ dä ꞌñeꞌspäbi rä nsu rä thuhu Jeoba.

22. ¿Hanja di pädihu̱ ge rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä himbä ehe mientra rä Hesu mi ꞌmu̱i ha rä Xiꞌmhai, nixi mꞌe̱fa de bi nangi de rä du?

²² Nuꞌmu̱ rä Hesu bi xipäbi yä de̱ni ge xä yꞌadi dä ehe rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä, bi ꞌñudi ge ha nuꞌu̱ yä paꞌu̱ tobe himi tso̱ho̱. ¿Bi zo̱ho̱ nuꞌmu̱ rä Hesu bi ma mähetsꞌi? Hinä, nixi geꞌmu̱, ngeꞌä rä apostol Pedro ꞌne rä  apostol Pablo bi mää ge mi nangi rä Hesu de rä du, bi kumpli näꞌä mää Hechos 2:34, 35 habu̱ enä: «Äjuä rä Dada bi ꞌñembi mä zi Hmuu: “guä ehe gi hñudiua ha mä ñꞌe̱i, asta hingä tsiñꞌäꞌi gatꞌho ri nkontra pa dä gohiꞌu̱ ha ngaꞌti ri ua”» (Salmo 110:1; Hebreos 10:12, 13). Hää, rä Ñhesukristo pe̱ꞌtsi te bi do̱ꞌmi nꞌa rä tiempo.

23. a) ¿Hämꞌu̱ bi mu̱di bi mända rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä? b) ¿Te ma gä pädihu̱ ha näꞌä rä ntheke xä ꞌñepu̱?

²³ ¿Hängu ma xä do̱ꞌmi rä Hesu? Ha nuꞌu̱ yä siglo XIX ꞌne XX, nuꞌu̱ mi tꞌembi yä Estudiantes de la Biblia bi da ngue̱nda ge rä Hesu ma xä do̱ꞌmi asta rä je̱ya 1914. (Mu̱ gi ne gi pädi mä nꞌa tu̱i de rä je̱ya 1914, hyandi näꞌä rä apendise de nuꞌu̱ yä nxii 247-249.) Nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe xä thogi ha gatꞌho rä Xiꞌmhai dende 1914, udi ge mäjuäni näꞌä bi mää yä Estudiantes de la Biblia. Ko nuꞌu̱ yä profesia de rä Mäkä Tꞌofo bi kumpli ha näꞌä rä je̱ya 1914, udi ge ha näꞌä rä je̱yaꞌä Jeoba bi hñutsꞌi Ñhesukristo de gä Ndä ꞌne geꞌmu̱ bi mu̱di bi mända rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä. Po rängeꞌä, di ꞌmu̱hu̱ ha nuꞌu̱ «tsꞌu̱tho yä pa» kohibi rä Zithu (Apocalipsis 12:12; Salmo 110:2). Di pädihu̱ xä ñho ge  mänꞌitꞌho, rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä ma dä japi dä tꞌo̱tꞌe rä bolunta Jeoba ha gatꞌho rä Xiꞌmhai. ¿Hänge xa mähotho nunä humu̱i? ¿Gi kamfri ge xa mäjuäni ma dä thogi njabu̱? Ha näꞌä rä ntheke xä ꞌñepu̱, ma gä pädihu̱ te xa mäjuäni udi rä Mäkä Tꞌofo de nuya yä tꞌo̱tꞌe.