1. Ja ngu udi Hebreos 12:1, ¿te mähyoni gä pe̱fihu̱ pa gä tse̱tihu̱ ha nunä nhextꞌihi di ku̱tꞌihu̱ ꞌne gä tso̱nihu̱ asta ha näꞌä rä te pa nzäntho?

 RÄ Mäkä Tꞌofo udi ge ꞌñenä nꞌa rä nhextꞌihi habu̱ di ku̱tꞌihu̱ nuju̱ di pe̱päbihu̱ rä Zi Dada Jeoba. Nuꞌu̱ toꞌo dä huati nunä rä nhextꞌihi, ma dä tꞌumbäbi nꞌa rä däta njutꞌi: ¡Rä te pa nzäntho! (2 Tim. 4:7, 8). Nubye̱ di ꞌmu̱ihu̱ ha yä gäxä pa, hindi debe gä kohihu̱ gä ꞌmaihu̱, sino ke tobe mänꞌa xa mähyoni gä sigihu̱ gä nextꞌihu̱. Rä apostol Pablo näꞌä bi ze̱ti ꞌne bi huati nunä rä nhextꞌihi, ꞌne bi ꞌñudi te ma dä maxkägihu̱ pa gä huatihu̱ ꞌnehe nunä rä nhextꞌihi. Näꞌä bi ꞌñenä: «Ma gä tsohu̱bu̱ gatꞌho näꞌä di nduhu̱ [...] ꞌne ma gä sigihu̱ gä tse̱tihu̱ nunä nhextꞌihi xä thutsꞌi ndelante de gekhu̱» (hñeti Hebreos 12:1, TNM).

2. ¿Te di signifika nuꞌmu̱ rä apostol Pablo bi ꞌñenä «ma gä tsohu̱bu̱ gatꞌho näꞌä di nduhu̱»?

² ¿Te di signifika «gä tsohu̱bu̱ gatꞌho näꞌä di nduhu̱»? Hindi signifika ge hinte mä ndu di debe gä hätsꞌihu̱. Sino ke rä apostol Pablo mi ne dä mää ge nuju̱ di pe̱päbihu̱ rä Zi Dada Jeoba, mähyoni gä fo̱tehu̱ nuꞌu̱ yä ndu hingä mähyoni. ¿Por hanja? Ngeꞌä mu̱ di hätsꞌihu̱ nꞌa rä ndu näꞌä hingä mähyoni, ho̱nse̱ ma dä jakägihu̱ penä gä ñꞌohu̱ ꞌne xi ma dä zabigihu̱. Hänge pa gä sigihu̱ ha nunä rä nhextꞌihi, mähyoni gä handihu̱ te me̱ꞌä di ndudehu̱. Mu̱ gä dahu̱ ngue̱nda ge di hätsꞌihu̱ nꞌa rä ndu näꞌä hingä mähyoni, debe gä dämä fo̱tehu̱. ¿Pe gi pädi? Jabu̱ rꞌa yä ndu nuꞌu̱ hää di debe gä hätsꞌihu̱, ꞌne hindi debe gä tsohu̱bu̱. ¿Por hanja? Ngeꞌä mu̱ gä tsohu̱bu̱, ma dä tꞌe̱ngägihu̱ de näꞌä rä nhextꞌihi habu̱ di yꞌohu̱ (2 Tim. 2:5). ¿Ndaꞌu̱ nuꞌu̱ yä ndu hindi debe gä tsohu̱bu̱? Ma gä handihu̱.

3. a) Ja ngu udi Gálatas 6:5, ¿te hää di debe gä nduhu̱? b) ¿Te ma gä pädihu̱ ꞌne por hanja xa mähyoni?

³ (Hñeti Gálatas 6:5, TNM). Ha nunä testo rä apostol Pablo bi mää te mä ndu di debe dä hñätsꞌi nꞌa rä kristianu. Näꞌä bi ꞌñenä: «Kada nꞌaa ma dä ndudese̱ rä responsabilida». ¿Te ri bo̱ni nuya yä  noya? Ha nunä testo rä apostol Pablo bi ꞌñudi ge gatꞌho yä kristianu pe̱ꞌtsi nꞌa rä responsabilida ante rä Zi Dada Jeoba ꞌne kada nꞌaa di debe dä ndudese̱ nunä responsabilida ngeꞌä hinto dä za dä ndude po gekhu̱. Ma gä handihu̱ te mä responsabilida di ndudehu̱ ante rä Zi Dada Jeoba, ꞌne ma gä pädihu̱ te ma dä maxkägihu̱ pa gä sigihu̱ gä hätsꞌihu̱ nunä rä ndu. ꞌNehe ma gä pädihu̱ ngu te mä tꞌo̱tꞌe hindi debe gä u̱tꞌihu̱ ha mä ꞌme̱nihu̱ o ha mä ꞌmatsꞌihu̱ ꞌne te debe gä pe̱fihu̱ pa gä fo̱tehu̱ nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe. Mu̱ gä u̱tꞌihu̱ ha mä ꞌmatsꞌihu̱ ho̱nse̱ nuꞌu̱ yä tꞌo̱tꞌe xa mähyoni gä ndudehu̱, ma dä hyokägihu̱ gä sigihu̱ ha nunä rä nhextꞌihi tsitsꞌi ha rä te pa nzäntho.

4. ¿Por hanja hingä nꞌa rä ndu xä ñhu̱ gä umbäbihu̱ mä tehu̱ Jeoba pa gä pe̱päbihu̱? (Hyandi ꞌnehe yä foto).

⁴ Nuꞌu̱ yä obligasio di pe̱ꞌtsihu̱ ko rä Zi Dada Jeoba. Näꞌä rä pa dä umbäbihu̱ Jeoba mä tehu̱, dä prometebihu̱ gä pe̱päbihu̱ rä bolunta hingä mä boluntahu̱. Näꞌä rä promesa di debe gä kumplihu̱. Mäjuäni ge nꞌa rä responsabilida näꞌä dä prometebihu̱, pe hingä nꞌa rä ndu o nꞌa rä ꞌmatsꞌi näꞌä xä ñhu̱. ¿Por hanja? Nuju̱ ri hñäxkägihu̱ rä Zi Dada Jeoba ngeꞌä njabu̱ bi hyogägihu̱ ꞌne bi rꞌakägihu̱ nꞌa rä koraso näꞌä desia dä me̱päbi rä bolunta ꞌne dä adora (Apoc. 4:11). Hänge  ora di pe̱päbihu̱ Jeoba ꞌne di adorahu̱, geꞌä rꞌakägihu̱ ndunthi rä johya (Sal. 40:8). Pe hingä ho̱nse̱ꞌä; ora di pe̱päbihu̱ rä bolunta rä Zi Dada Jeoba ꞌne di de̱mbäbihu̱ rä ejemplo rä Hesu, xa di tsamäñhohu̱ (Mat. 11:28-30).

5. ¿Te ma dä maxꞌi gi kumpli ko näꞌä gä prometebi rä Zi Dada Jeoba? (1 Juan 5:3).

⁵ ¿Te ma dä maxꞌi gi kumpli ko näꞌä rä responsabilida gi pe̱ꞌtsi ko Jeoba? 1) Mꞌe̱tꞌo japi dä te näꞌä rä mhäte gi senti po rä Zi Dada Jeoba. Mu̱ gi ꞌueke rä tiempo pa gi beni gatꞌho näꞌä xä me̱fi po geꞌi ꞌne nuꞌu̱ yä jäpi di prometeꞌi dä rꞌaꞌi pa xudi ndämäni, geꞌä ma dä maxꞌäꞌi pa mänꞌa dä te näꞌä rä mhäte gi senti po Geꞌä. Entremäs dä te näꞌä ri mhäte po Geꞌä, mänꞌa hingä ma dä jaꞌi xä ñhei gi yꞌo̱te, ꞌne hingä ma gi senti xä ñhu̱ näꞌä rä responsabilida gi pe̱ꞌtsi Kongeꞌä (hñeti 1 Juan 5:3). 2) De̱mbäbi rä mꞌu̱i rä Hesu. ¿Te bi me̱fi rä Hesu pa njabu̱ nzäntho bi logra bi me̱päbi rä bolunta rä Zi Dada Jeoba? Rä Hesu nzäntho mi xatuäbi Jeoba ꞌne mi apäbi rä mfatsꞌi ꞌne nunka bi hñäki de rä mfeni nuꞌu̱ yä jäpi mi to̱ꞌmi dä hñäni de Geꞌä (Heb. 5:7; 12:2). Ja ngu rä Hesu, nuꞌi ꞌnehe xatuäbi rä Zi Dada Jeoba ꞌne yꞌapäbi rä mfatsꞌi ꞌne rä tsꞌe̱di pa gi pe̱päbi rä bolunta ꞌne ogi pumfri ge Näꞌä xä prometeꞌi dä rꞌaꞌi nꞌa rä te pa nzäntho. Mu̱ gi japi dä te näꞌä rä mhäte gi senti po rä Zi Dada Jeoba, ꞌne gi sigi gi de̱mbäbi rä ejemplo rä Hesu, ma gi logra gi pe̱päbi rä bolunta rä Zi Dada Jeoba ꞌne ma dä za gi kumpli ko näꞌä gä prometebi.

6. ¿Por hanja di debe gä kumplihu̱ ko nuꞌu̱ yä responsabilida di pe̱ꞌtsihu̱ ha mä familiahu̱? (Hyandi ꞌnehe yä foto).

⁶ Yä responsabilida ha rä familia. Pa gä sigihu̱ ha nunä nhextꞌihi ꞌne gä tso̱nihu̱ asta ha rä te pa nzäntho, mähyoni mꞌe̱tꞌo gä mädihu̱ rä Zi Dada Jeoba ꞌne rä Hesu ke nuꞌu̱ mä familiahu̱ o mä parientehu̱ (Mat. 10:37). Pe hindi signifika ge di debe gä tsohu̱bu̱ nuꞌu̱ yä responsabilida di pe̱ꞌtsihu̱ ko mä familiahu̱, nixi debe gä handihu̱ nuꞌu̱ yä responsabilida ngu nꞌa rä estorbo näꞌä hägägihu̱ gä pe̱päbihu̱ rä Zi Dada Jeoba. Al contrario, mu̱ di nehu̱ dä nugägihu̱ xä ñho rä Zi Dada Jeoba ꞌne rä Hesu, pe̱ꞌtsi te gä kumplihu̱ ko nuꞌu̱ yä responsabilida di pe̱ꞌtsihu̱ ha mä familiahu̱ (1 Tim. 5:4, 8). Mu̱ gä jahu̱bu̱ mänꞌa ma gä sentihu̱ rä johya. ¿Por hanja? Ngeꞌä mismo rä Zi Dada Jeoba di mändabi yä däme ꞌne yä ꞌme̱hñä dä mädi ꞌne dä ꞌñudi rä tꞌekꞌei nꞌa ngu mänꞌaa. ꞌNehe, di mändabi yä dada dä mädi ꞌne dä educa yä bätsi. ꞌNehe di mändabi yä bätsi dä yꞌo̱te yä dada (Efes. 5:33; 6:1, 4).

7. ¿Te dä za gi pe̱fi pa dä za gi ndude näꞌä rä responsabilida gi pe̱ꞌtsi ha ri familia?

⁷ ¿Te ma dä maxꞌäꞌi pa dä za gi ndude näꞌä rä responsabilida gi pe̱ꞌtsi ha ri familia? Hindi mporta ua grä dada, grä nänä, grä däme, grä ꞌme̱hñä, grä tꞌu̱ o grä tꞌixu de rä familia, mähyoni ge nzäntho gi beni ge pa mä ñhouihu̱ nuꞌu̱ yä konseho uni rä Mäkä Tꞌofo. Ogi pe̱fi näꞌä go gi mbenise̱, nixi näꞌä di nzäi yä jäꞌi dä me̱fi o näꞌä xiꞌi yä bämhñä (Prov. 24:3, 4). Usa nuꞌu̱ yä erramienta rꞌakägihu̱ rä hnini rä Zi Dada Jeoba. Ha nuya yä erramienta dä za gä tinihu̱ nuꞌu̱ yä konseho uni rä Mäkä Tꞌofo nuꞌu̱ faxkägihu̱ pa gä kumplihu̱ ko nuꞌu̱ yä responsabilida di pe̱ꞌtsihu̱ ha mä familiahu̱. ¿Ngu te mä mfatsꞌiꞌu̱? Di pe̱ꞌtsihu̱ rä foyeto ¿Hanja dä za dä me̱ꞌtsi rä johya ri familia? ꞌne rä mfistꞌofo ¡Johya pa nzäntho! ha yä lección 49 ꞌne 50. Tanto ha nunä foyeto ngu ha nunä mfistꞌofo, di tinihu̱ nuꞌu̱ yä tsꞌofo uni rä Mäkä Tꞌofo ꞌne dä za dä matsꞌi yä medinthäti, yä dada, yä bäsjäꞌi ꞌne yä bätsi. b Mu̱ ri familia hingi pe̱fi näꞌä di mända rä Zi Dada Jeoba, ¡o xa gi turimu̱i! Nuꞌi sigi gi pe̱fi näꞌä di mända rä Zi Dada Jeoba. Gi nuhmä ge asta ri familia ma dä benefisia ꞌne nuꞌi ma gi hñäni ndunthi yä jäpi (1 Ped. 3:1, 2).

8. ¿Te ma gä xofohu̱ ora hingä geꞌä di mäñhu̱ o di pe̱fihu̱?

⁸ Näꞌä di xofohu̱. Rä Zi Dada Jeoba ne dä hyandi gä johyahu̱ ndunthi ora di huahnihu̱ nꞌa rä  ꞌñuu xä ñho. Pe mu̱ di desidihu̱ gä pe̱fihu̱ näꞌä hinxä ñho, rä Zi Dada Jeoba hingä ma dä ñängägihu̱ de näꞌä ma gä xofohu̱ (Gál. 6:7, 8). Hänge mu̱ di huahnihu̱ nꞌa rä desision näꞌä hinxä ñho —hingä geꞌä di mäñhu̱ o hingä geꞌä di pe̱fihu̱—, pe̱ꞌtsi te gä rekonosehu̱ näꞌä dä o̱tꞌehu̱. Mu̱ di dahu̱ ngue̱nda ge hingä geꞌä dä pe̱fihu̱ ꞌne u̱ngägihu̱ mä mfenihu̱, mähyoni gä mäñhu̱ ꞌne hingä ägihu̱ näꞌä dä pe̱fihu̱ ꞌne gä o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di po hingä yo tagihu̱ mänꞌaki ha näꞌä rä tsꞌokiꞌä. Mu̱ gä pe̱fihu̱ njabu̱, geꞌä ma dä hyokägihu̱ gä sigihu̱ gä nextꞌihu̱ ha näꞌä rä ꞌñuu tsitsꞌi ha rä te pa nzäntho.

9. ¿Te mähyoni gä pe̱fihu̱ mu̱ xtä jahu̱ nꞌa rä tꞌo̱tꞌe näꞌä hinxä ñho? (Hyandi ꞌnehe yä foto).

⁹ ¿Te ma dä maxꞌäꞌi gi ndude näꞌä gä xofo? Mähyoni gi beni ge näꞌä gä mää o gä pe̱fi, ya gä pe̱fi ꞌne hinte ma gi tähä mu̱ ho̱nse̱ꞌä gi yꞌe̱ntꞌi ha ri mfeni. Al contrario, mu̱ ho̱nse̱ꞌä odä ha ri mfeni, ma dä dekꞌä ri bida. Ogi ho̱xä rä thai märꞌaa po näꞌä gä pe̱fi ꞌne rekonose ge go gä tuse̱ rä tsꞌoki. ꞌNehe yꞌo̱tꞌe ntsꞌe̱di po gi pe̱fi gatꞌho näꞌä dä za pa gi ñhandui näꞌä rä xuñhaꞌä. Mu̱ näꞌä gä pe̱fi sigi u̱ñꞌäꞌi ri mfeni, xatuäbi rä Zi Dada Jeoba, rekonose näꞌä rä tsꞌoki gä pe̱fi ꞌne bäntebi dä puñꞌäꞌi (Sal. 25:11; 51:3, 4). Mu̱ toꞌo gä ofende o gä u̱mbäbi rä mfeni, yꞌapäbi ꞌnehe rä mpumbäte. Mu̱ di ja mꞌe̱di, yꞌapäbi rä mfatsꞌi yä anciano (Sant. 5:14, 15). Hñudi gi ntso̱ꞌmi ꞌne hyandi te utꞌäꞌi näꞌä gä pe̱fi. ꞌNepu̱ yꞌo̱tꞌe ntsꞌe̱di po ya hingi pe̱fi mänꞌaki näꞌä rä tsꞌokiꞌä. Mu̱ gi jabu̱, ogi duda ge rä Zi Dada Jeoba ma dä huekꞌäꞌi, ma dä puñꞌäꞌi ꞌne ma dä rꞌaꞌi näꞌä rä mfatsꞌi di jaꞌi mꞌe̱di (Sal. 103:8-13).

10. ¿Por hanja ngu nꞌa rä ndu xa xä ñhu̱ ora huersa di ne gä pe̱fihu̱ näꞌä pe̱fi märꞌaa? (Gálatas 6:4).

¹⁰ Ora huersa di ne gä pe̱fihu̱ näꞌä pe̱fi märꞌaa. Mu̱ di nzäihu̱ gä komparahu̱ näꞌä di pe̱fihu̱ ko näꞌä pe̱fi märꞌaa, ja rä ue̱nda ge ha mä ꞌmatsꞌihu̱ di u̱tꞌihu̱ märꞌa yä kosa näꞌä xi ma dä jakägihu̱ xä ñhei gä ndudehu̱ (hñeti Gálatas 6:4). Hää, mu̱ huersa di ne gä pe̱fihu̱ näꞌä pe̱fi märꞌaa ꞌne nzäntho di honihu̱ rä modo hanja gä täpäbihu̱, geꞌä ma dä degägihu̱ mä bidahu̱ ꞌne asta ma gä pe̱ꞌspäbihu̱ rä embidia (Gál. 5:26). Ora xa di ne gä pe̱fihu̱ näꞌä pe̱fi märꞌaa, ma xa dä zabigihu̱ ngeꞌä huersa di ne gä pe̱fihu̱ näꞌä hingä tsa gä unihu̱. Rä Mäkä Tꞌofo enä: «Ora tho̱ꞌmi nꞌa rä tꞌo̱tꞌe näꞌä tarda dä zo̱ho̱, geꞌä japi dä ñheni rä koraso» (Prov. 13:12). Ja ngu di handihu̱, ma xa dä zabigihu̱ ꞌne asta ma dä rꞌakägihu̱ rä u̱ ñäxu mu̱ di tegehu̱ mä tsꞌe̱dihu̱ ora di tratahu̱ gä jahu̱ näꞌä nunka ma gä lograhu̱. Geꞌä ma dä jakägihu̱ gä yꞌohu̱ xi rꞌamätsꞌu̱u̱ ha nunä rä ꞌñuu tsitsꞌi ha rä te pa nzäntho (Prov. 24:10).

11. ¿Te ma dä maxkägihu̱ pa hingä komparahu̱ näꞌä di pe̱fihu̱ ko näꞌä pe̱fi märꞌaa?

¹¹ ¿Te ma dä maxkägihu̱ pa gä fo̱tehu̱ näꞌä rä ꞌmatsꞌi xä ñhu̱? ¡Ogrä exigente kongeꞌise̱! Rä Zi Dada Jeoba hingä ma dä exigiꞌi gi pe̱fi o gi umbäbi näꞌä hindä za (2 Cor. 8:12). Beni nzäntho ge rä Zi Dada Jeoba hindi kompara näꞌä gi pe̱fi ko näꞌä pe̱fi märꞌaa (Mat. 25:20-23). ꞌNehe beni ge rä Zi Dada Jeoba handi ko ndunthi rä muui näꞌä gi pe̱fi po Geꞌä. Näꞌä handi ge gi pe̱päbi ko ngatꞌho ri koraso, ge gi o̱tꞌe ntsꞌe̱di po gi yꞌo̱te yä mhända ꞌne yä tsꞌofo, ꞌne handi ge gi sigi gi yꞌo ha rä ꞌñuu ꞌne hixkä ꞌuengi. Mu̱ rä Zi Dada Jeoba hindi exigiꞌi näꞌä hindä za gi pe̱fi, nuꞌi ꞌnehe mähyoni gi rekonose ge rꞌabu̱ po rä eda, po nꞌa rä ñheni o mä nꞌa rä xuñha, dä za dä hñäkꞌäꞌi de gi pe̱päbi Jeoba ja ngu gi nehmä. Ja ngu Barzilái, ora gi handi ge ya hindä za gi pe̱fi nꞌa rä responsabilida ha rä hnini rä Zi Dada Jeoba, hinte dä ja mu̱ gi mää ge hindä za gi asepta (2 Sam. 19:35, 36). ꞌNehe dä za gi de̱mbäbi rä ejemplo Moisés ꞌne asepta rä mfatsꞌi o yꞌapäbi märꞌa dä maxꞌäꞌi gi kumpli ko nꞌa rä responsabilida (Éx. 18:21, 22). Mu̱ di pädihu̱ gä rekonosehu̱ näꞌä dä za gä pe̱fihu̱ ꞌne näꞌä hinä, hingä ma gä komparahu̱ näꞌä di pe̱fihu̱ ko näꞌä pe̱fi märꞌaa. Njabu̱ hingä ma dä zabigihu̱ ꞌne ma dä za gä nextꞌihu̱ ha näꞌä rä ꞌñuu tsitsꞌi ha rä te pa nzäntho.

12. ¿Go di tuhu̱ rä tsꞌoki po näꞌä pe̱fi märꞌaa? ¿Por hanja?

¹² Ora di sentihu̱ ge go di tuhu̱ rä tsꞌoki po näꞌä pe̱fi märꞌaa. Hindä za gä obligabihu̱ märꞌaa dä  me̱fi näꞌä xä ñho, nixi ma dä za gä ñänihu̱ näꞌä ma dä xofo ora ju̱u̱ nꞌa rä ꞌñuu xä ntsꞌo. Por ejemplo, zäi xa di u̱ rä mfeni ꞌne rä koraso nꞌa rä dada ꞌne nꞌa rä nänä ora handi hanja nꞌa rä bätsi desidi dä ꞌuege de rä ꞌñuu rä Zi Dada Jeoba. Ora yä dada senti ge go tu rä tsꞌoki, ꞌñenä go hätsꞌi nꞌa rä ndu näꞌä xi xä ñhu̱. ¿Pe gi pädi? Jeoba hingi mää ge yä dada go tu rä tsꞌoki, nixi apäbi go dä ndude nunä tsꞌoki o responsabilida (Rom. 14:12).   

13. ¿Te dä za dä me̱fi nꞌa rä dada o nꞌa rä nänä mu̱ nꞌa rä bätsi bi gu̱u̱ nꞌa rä ꞌñuu näꞌä hinxä ñho?

¹³ ¿Te dä za dä me̱fi yä dada pa dä fo̱te näꞌä rä ndu xä ñhu̱? Beni ge rä Zi Dada Jeoba he̱gi kada nꞌa rä jäꞌi dä desidise̱ mu̱ ne dä me̱päbi o hinä. ꞌNehe, mäske rä Zi Dada Jeoba ne dä hyandi gi yꞌo̱tꞌe ntsꞌe̱di po gi kumpli näꞌä rä responsabilida gi pe̱ꞌtsi ko ri bätsi, pe Näꞌä pädi xä ñho ge nuꞌi grä imperfecto. Hänge mu̱ ri bätsi ya bi bädi toꞌo rä Zi Dada Jeoba ꞌne bi desidi bi zopu̱, go rä responsabilidaꞌä hingo ri reponsabilida (Prov. 20:11). Zäi ge tobe xä ñꞌu̱ ri mfeni ꞌne ri koraso ora gi beni habu̱ gä faya ko ri bätsi. Mu̱ gi senti njabu̱, xatuäbi rä Zi Dada Jeoba, xipäbi näꞌä gi senti ꞌne yꞌapäbi rä mpumbäte. Jeoba pädi xä ñho ge hindä za gi koꞌtsi rä tiempo pa gi korreji habu̱ gä faya ꞌne beni ge Jeoba hingi to̱ꞌmi gi ñäni ri bätsi de nuꞌu̱ yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe ma dä xofo po näꞌä bi me̱fi. ꞌNehe xa mähyoni gi beni ge mu̱ ri bätsi dä yꞌo̱tꞌe ntsꞌe̱di po dä mengi ko rä Zi Dada Jeoba, näꞌä ma dä resibi mänꞌaki ko ndunthi rä mhäte ꞌne rä johya (Luc. 15:18-20).

14. Mu̱ rä Zi Dada Jeoba ya bi punꞌgägihu̱ nꞌa rä pekado, ¿por hanja hindi debe gä hopäbihu̱ dä dominägihu̱ rä dumu̱i?

¹⁴ Ora xa ndunthi näꞌä dumu̱i di sentihu̱ po nꞌa rä pekado xtä o̱tꞌehu̱. Xä ñho gä sentihu̱ rä dumu̱i, pe mu̱ gä hopäbihu̱ dä ziꞌti nunä rä dumu̱i, ma dä zo̱ho̱ dä nja ngu nꞌa rä ndu näꞌä xi xä ñhu̱ ꞌne hingä ma dä hyokägihu̱ gä ñꞌohu̱. Hänge rä Zi Dada Jeoba hingi ne gä tutsꞌihu̱ nunä rä ndu xi xä ñhu̱. ¿Hanja dä za gä pädihu̱ mu̱ xa tsiꞌti näꞌä rä dumu̱i di sentihu̱? Mu̱ ya dä dahu̱ näꞌä rä pekado dä o̱tꞌehu̱, xa mäjuäni di arrepentihu̱, ꞌne di o̱tꞌehu̱ ntsꞌe̱di po hingä yo o̱tꞌehu̱ näꞌä rä pekadoꞌä, hindi debe gä dudahu̱ ge rä Zi Dada Jeoba ya bi punꞌgägihu̱ (Hech. 3:19). Mu̱ rä Zi Dada Jeoba ya bi punꞌgägihu̱, näꞌä hingi ne dä hyandi  gä sigihu̱ gä ndudehu̱ näꞌä rä dumu̱i di sentihu̱ po näꞌä dä o̱tꞌehu̱, ngeꞌä dä za dä yꞌo̱tkägihu̱ ndunthi rä dañu (Sal. 31:10). Mu̱ gä hopäbihu̱ ge näꞌä rä dumu̱i dä dominägihu̱, geꞌä hingä ma dä hyokägihu̱ gä sigihu̱ gä nextꞌihu̱ ha nunä rä ꞌñuu tsitsꞌi ha rä te pa nzäntho (2 Cor. 2:7).

15. ¿Te ma dä maxꞌäꞌi mu̱ rä dumu̱i ne dä dominäꞌi? (1 Juan 3:19, 20; hyandi ꞌnehe yä foto).

¹⁵ ¿Te ma dä maxꞌäꞌi pa hingi hyopäbi dä dominäꞌi rä dumu̱i? Mu̱ näꞌä rä dumu̱i gi senti po nꞌa rä pekado xkä o̱tꞌe ꞌñenä ngu nꞌa rä ndu näꞌä xa xä ñhu̱, mähyoni xa gi yꞌe̱ntꞌä ha ri mfeni näꞌä rä mpumbäte uni rä Zi Dada Jeoba (Sal. 130:4). Mu̱ nꞌa rä jäꞌi xa mäjuäni di arrepenti de nuꞌu̱ yä pekado xä yꞌo̱tꞌe, rä Zi Dada Jeoba di promete dä pumbäbi ꞌne hingä njatꞌä ma dä bembäbi nuꞌu̱ yä pekadoꞌu̱ (Jer. 31:34). Mäjuäni ge ora di o̱tꞌehu̱ nꞌa rä pekado, ꞌnehe di xofohu̱ yä u̱gi. Pe hindi signifika ge rä Zi Dada Jeoba hinxä punꞌgägihu̱. ¿Gä ꞌme̱di nꞌa rä responsabilida ngi pe̱ꞌtsi ha rä mhuntsꞌi po näꞌä rä pekado gä o̱tꞌe? ¡Ya ogi turimu̱i! Rä Zi Dada Jeoba ya bi pumfri nuꞌu̱ ri pekado, hänge xa mähyoni gi yꞌo̱tꞌe ntsꞌe̱di po gi pumfri ꞌnehe (hñeti 1 Juan 3:19, 20, TNM).

16. ¿Te di debe gä pädihu̱ nuju̱ di nextꞌihu̱ ha nunä rä ꞌñuu tsitsꞌi ha rä te?

¹⁶ Ja ngu nꞌa rä jäꞌi näꞌä nextꞌihi ꞌne ꞌmu̱i desidido dä ntäte, nuju̱ ꞌnehe di debe gä pe̱fihu̱ gatꞌho näꞌä di ja mꞌe̱di pa gä tähähu̱ rä te pa nzäntho (1 Cor. 9:24). Pa geꞌä, debe gä pädihu̱ xä ñho te debe gä ndudehu̱ ꞌne te hindi debe gä ndudehu̱. Hä nunä ntꞌudi di nxadihu̱, ho̱nse̱ dä handihu̱ goho yä ejemplo pe ja märꞌaa. Rä Hesu bi ꞌñenä: «Nsuhu̱, ogi ñhe̱hu̱ dä me ri mfenihu̱ ha rä ntsꞌoyꞌo, ha rä nti, ꞌne ha yä ꞌme̱fi jaua ha rä xiꞌmhai» (Luc. 21:34, RN). Nuya yä testo ꞌne märꞌaa, ma dä maxkägihu̱ pa gä handihu̱ te mä mpadi di debe gä jahu̱ ha mä mꞌu̱ihu̱, pa njabu̱ hinte dä hyu̱skägihu̱ ora di nextꞌihu̱ ꞌne dä za gä tso̱nihu̱ asta ha rä te pa nzäntho.

17. ¿Por hanja dä za gä ꞌmu̱ihu̱ seguro ge ma gä ze̱tihu̱ ꞌne ma gä huatihu̱ nunä rä nhextꞌihi asta xa gä tso̱nihu̱ ha rä te pa nzäntho?

¹⁷ Di pädihu̱ xä ñho ge ma gä ze̱tihu̱ ꞌne ma gä huatihu̱ nunä rä nhextꞌihi, ngeꞌä rä Zi Dada Jeoba go geꞌä ma dä rꞌakägihu̱ rä tsꞌe̱di pa gä tso̱nihu̱ asta ha rä te pa nzäntho (Is. 40:29-31). Hänge sigi gi nextꞌihi ꞌne pe̱fi näꞌä bi me̱fi rä apostol Pablo; näꞌä bi me̱fi gatꞌho näꞌä bi zu̱päbi pa bi za bi dähä näꞌä rä thähä (Filip. 3:13, 14). Mäjuäni ge ha nunä nhextꞌihi pe̱ꞌtsi te gi nextꞌihise̱ ꞌne hinto dä za dä nextꞌihi po geꞌi. ¡Pe rä Zi Dada Jeoba ma dä rꞌaꞌi rä tsꞌe̱di ꞌne rä mfatsꞌi! Jeoba ma dä maxꞌäꞌi gi hyandi te mä ndu di debe gi hñätsꞌi ꞌne te mä ndu hindi debe gi hñätsꞌi (Sal. 68:19). Ko rä mfatsꞌi rä Zi Dada Jeoba, ¡ma dä za gi ze̱ti nunä rä nhextꞌihi asta xa gi tso̱ni ha rä te pa nzäntho!