Habu̱ ma gi tini te hutsʼi

Habu̱ ma dä xiʼi te hutsʼi

Nuꞌu̱ yä ntꞌani o̱tꞌe rꞌa yä jäꞌi

Nuꞌu̱ yä ntꞌani o̱tꞌe rꞌa yä jäꞌi

Salmo 12:7 enä «go ma gi bijila nuꞌu̱». ¿Toꞌo di referi ora enä nuꞌu̱? ¿Di referi nuꞌu̱ «yä jäꞌi dri japäbi dä sufri» ja ngu hutsꞌi ha rä versículo 5?, o ¿di referi nuꞌu̱ «yä noya rä Zi Dada Jeoba» ja ngu hutsꞌi ha rä versículo 6?

Nuꞌu̱ yä testo ja änte de rä versículo 7, udi ge di referi yä jäꞌi.

Geꞌä di handihu̱ ha Salmo 12:​1-4 ora enä «ya bi thege nuꞌu̱ yä jäꞌi mi o̱tꞌä ri bolunta». Pe nubye̱ ha rä Salmo 12:​5-7 rä rey David bi yꞌofo njaua:

«Rä Zi Dada Jeoba enä: “Ma gä mꞌai pa gä ñäni

nuꞌu̱ yä jäꞌi dri japäbi dä sufri,

ꞌne nuꞌu̱ yä zi hyoya däntsꞌi po nuꞌu̱ yä ntsꞌomꞌu̱i tꞌo̱ꞌtuäbi.

Nuga mismo ma gä ñäni de nuꞌu̱ yä bo̱ka jäꞌi”.

Yä noya rä Zi Dada Jeoba hinte mä tsꞌoki tu;

ꞌñenä näꞌä rä plata xä tꞌe̱ntꞌä yoto mꞌiki ha nꞌa rä ornu de gä hai ꞌne xa xä tꞌaxki.

Oh Jeoba, go ma gi bijila nuꞌu̱;

Nuꞌi go ma gi su ꞌne ma gi ñäni kada nꞌa de geꞌu̱ dende nunä rä tiempo ꞌne pa nzäntho».

Ha rä versículo 5 mää ge rä Zi Dada Jeoba ma dä ñäni «nuꞌu̱ yä jäꞌi dri japäbi dä sufri».

Ha rä versículo 6 nubye̱ enä: «Yä noya rä Zi Dada Jeoba hinte mä tsꞌoki tu; ꞌñenä näꞌä rä plata [ . . . ] xa xä tꞌaxki». Nuju̱ di pe̱päbihu̱ rä Zi Dada Jeoba, di handihu̱ ge mäjuäni näꞌä mängä nunä testo (Sal. 18:30; 119:140).

Nubye̱ rä Salmo 12:7 enä: «Oh Jeoba, go ma gi bijila nuꞌu̱; Nuꞌi go ma gi su ꞌne ma gi ñäni kada nꞌa de geꞌu̱ dende nunä rä tiempo ꞌne pa nzäntho». ¿Toꞌo di referi nunä testo ora enä nuꞌu̱ ꞌne geꞌu̱?

Rꞌaa di mbeni ge di referi rä noya Äjuä, ngeꞌä ha rä Salmo 12:6 enä «yä noya rä Zi Dada Jeoba». Mäjuäni ge nuju̱ hinte mä duda di pe̱ꞌtsihu̱ ge rä Zi Dada Jeoba xä bijila ꞌne xä ñäni rä Mäkä Tꞌofo de nuꞌu̱ yä nkontra xä trata dä proibi ꞌne dä huati (Is. 40:8; 1 Ped. 1:25).

Pe ꞌnehe di handihu̱ ge ha rä Salmo 12:5 mää ge rä Zi Dada Jeoba xä matsꞌi ꞌne xä ñäni «nuꞌu̱ yä jäꞌi dri japäbi dä sufri, ꞌne nuꞌu̱ yä zi hyoya däntsꞌi po nuꞌu̱ yä ntsꞌomꞌu̱i tꞌo̱ꞌtuäbi», ꞌne geꞌä ma dä sigi dä me̱fi (Job 36:15; Sal. 6:4; 31:​1, 2; 54:7; 145:20).

Nuꞌmu̱, ¿toꞌo di referi Salmo 12:7 ora enä nuꞌu̱ ꞌne geꞌu̱?

Nuꞌu̱ yä testo hutsꞌi änte, udi ge di referi yä jäꞌi.

Ha rä Salmo 12:​1, 2 rä rey David bi mää ge yä jäꞌi ya himi pe̱fi näꞌä xä ñho ꞌne ya hingä myä onrado. Geꞌä xa bi japäbi bi sufri rä rey David ꞌne nuꞌu̱ märꞌa yä amigo rä Zi Dada Jeoba. Ha rä versículo 3 di handihu̱ hanja rä Zi Dada Jeoba enä ge ma dä huati nuꞌu̱ yä jäꞌi hingi usa xä ñho yä ne. Rä Salmo 12 utkägihu̱ ge koꞌmu̱ «yä noya rä Zi Dada Jeoba hinte mä tsꞌoki tu», dä za gä pe̱ꞌspäbihu̱ rä komfiansa ge Näꞌä ma dä kumpli rä promesa ꞌne ma dä matsꞌi ꞌne dä ñäni rä hnini.

Hänge ora ha rä versículo 7 enä «go ma gi bijila nuꞌu̱; Nuꞌi go ma gi su ꞌne ma gi ñäni kada nꞌa de geꞌu̱» di referi nuꞌu̱ yä jäꞌi di sufri ha yä yꞌe̱ yä bo̱ka jäꞌi.

Salmo 12:7 usa yä noya nuꞌu̱ ꞌne geꞌu̱ ja ngu ehe ha nuꞌu̱ yä kopia bi yꞌofo nuꞌu̱ yä jäꞌi mi fädi ngu yä masoreta (nuꞌu̱ yä kopia mi de rä Ndäxjua Testamento pe de rä idioma hebreo). Ha näꞌä rä mu̱di Mäkä Tꞌofo bi tꞌofo de rä idioma hebreo pa rä idioma griego fädi ngu rä Septuaginta. ꞌNe rä Salmo 12:7 (ha rä Septuaginta Salmo 11:8) usa rä noya hu̱ pa dä referi nuꞌu̱ pe̱päbi rä bolunta Äjuä ꞌne di sufri ha yä yꞌe̱ yä bo̱ka jäꞌi. ꞌNehe, ha Salmo 12:​7, 8 enä «kada nꞌa de geꞌu̱» pa di referi nuꞌu̱ yä jäꞌi pe̱fi näꞌä xä ñho, ꞌne ge rä Zi Dada Jeoba ma dä ñäni de nuꞌu̱ yä bo̱ka jäꞌi «ya hinte tsu ꞌne pe̱fi näꞌä xä ntsꞌo» (Sal. 12:​7, 8). Ha nꞌa de nuꞌu̱ yä Mäkä Tꞌofo bi tꞌofo de rä idioma hebreo pa rä idioma arameo —fädi ngu rä tárgum arameo— rä Salmo 12:7 enä: «Oh Zi Hmuu, nuꞌi ma gi ñäni yä hojäꞌi, ꞌne pa nzäntho ma gi bijila ꞌne ma gi ñäni de yä yꞌe̱ nuꞌu̱ yä tsꞌomꞌu̱i jäꞌi. Habu̱räza yꞌo yä tsꞌomꞌu̱i jäꞌi ngu nuꞌu̱ yä zuꞌue tsu̱ꞌtuäbi yä ji yä mexiꞌmhai». Ko nunä di handihu̱, mänꞌa kohi claro ge rä Salmo 12:7 di referi yä jäꞌi, hingä rä Noya Äjuä.

Po gatꞌho näꞌä ya dä handihu̱, rä Salmo 12:7 rꞌakägihu̱ nꞌa rä hogä humu̱i ge mänꞌitꞌho, rä Zi Dada Jeoba ma dä ñäni nuꞌu̱ pe̱päbi rä bolunta.