Dende rä 20 de rä nobiembre asta rä 18 de rä disiembre de rä je̱ya 2022, ma dä nja yä ntꞌeni de gä fútbol nuꞌu̱ fädi ngu rä Copa Mundial de la FIFA. Tꞌenä ge ngu nꞌa 5.000 yä miyon yä jäꞌi ma dä hyandi nuya yä ntꞌeni. Ndunthi yä jäꞌi di mbeni ge nuya yä ntꞌeni dä za dä japi dä ntsitsꞌi yä jäꞌi de gatꞌho rä xiꞌmhai.

•    «Yä ntꞌeni dä za dä patuäbi yä mꞌu̱i yä jäꞌi, dä za dä japi dä nuhu, dä za dä japi ge yä jäꞌi dä ntsitsꞌi nꞌa ngu mänꞌaa» (Nelson Mandela, rä expresidente de Sudáfrica).

•    «Rä fútbol [...] japi ge yä jäꞌi dä me̱ꞌtsi nꞌa rä humu̱i; japi dä nja rä johya, rä mhäte ꞌne faxte pa ge yä jäꞌi de rꞌa nꞌañꞌo yä luga dä ntsitsꞌi entre geꞌu̱» (Gianni Infantino, rä presidente de rä FIFA). a

 ¿Xa mäjuäni dä za rä fútbol o märꞌa yä ntꞌeni dä japi dä ntsitsꞌi yä jäꞌi de gatꞌho rä xiꞌmhai? ¿Dä za dä hä nꞌa rä hogä mꞌu̱i ꞌne dä japi ge yä jäꞌi dä mädi nꞌa ngu mänꞌaa?

 Rä mundial de nunä je̱ya, se̱he̱ xä japi ge yä jäꞌi de rꞌa nꞌañꞌo yä dähni dä ntuhni. Ndunthi de geꞌu̱ mänꞌa di ñꞌu̱tsa po yä kolo o yä rasa.

 Ndunthi di mbeni ge nuya yä ntꞌeni habu̱ di ntini yä jäꞌi de gatꞌho rä xiꞌmhai, ma dä mfaxte pa dä nja nꞌa rä hogä mꞌu̱i, pe hingä mäjuäni njabu̱. Nuya yä ntꞌeni nunka ma dä logra ge yä jäꞌi dä ꞌmu̱i unido. ¿Por hanja hinä? Ngeꞌä nuya yä ntꞌeni habu̱ ja yä tsa tähä, japi ge yä jäꞌi dä ñꞌu̱tsa. Dende mäyaꞌmu̱, rä Mäkä Tꞌofo ya mi udi te mä mꞌu̱i ma xä me̱ꞌtsi yä jäꞌi ha «nuya yä ngätsꞌi yä pa» (2 Timoteo 3:1-5).

 Rä Mäkä Tꞌofo xikägihu̱ ge mänꞌitꞌho yä jäꞌi de gatꞌho rä xiꞌmhai ma dä za dä ꞌmu̱i unido. Äjuä ya xä ꞌñegi nꞌa rä Gobiernu näꞌä ma dä japi ge yä jäꞌi dä mädi nꞌa ngu mänꞌaa. Nunä Gobiernu bi mända dende mähetsꞌi ꞌne fädi ngu «rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä» (Lucas 4:43; Mateo 6:10).

 Rä Ñhesukristo geꞌä rä Rey de nunä Gobiernu, ꞌne go geꞌä ma dä japi dä kumpli nuya yä promesa di tsu̱dihu̱ ha rä Mäkä Tꞌofo:

•    «Nuꞌu̱ yä jäꞌi o̱tꞌe rä justisia ma dä ndo̱ni, ꞌne ma dä nja nꞌa rä mꞌu̱i temäꞌentho» (Salmo 72:7).

•    «Näꞌä ma dä ñäni nuꞌu̱ yä zi hyoya adi rä mfatsꞌi […]. Ma dä ñäni de yä ntsꞌomꞌu̱i ꞌne de yä tuhni» (Salmo 72:12, 14).

 Ya dende mäpaya, nuꞌu̱ yä ntꞌudi rä Hesu xä matsꞌi yä miyontho yä jäꞌi ha thogi de 239 yä dähni pa dä mädi nꞌa ngu mänꞌaa. Mu̱ gi ne gi pädi mä nꞌa tu̱i de gehnä, di mbitaꞌihe gi hyandi rä artikulo «Rompamos el ciclo del odio».