Habu̱ ma gi tini te hutsʼi

Habu̱ ma dä xiʼi te hutsʼi

¿Te udi rä Biblia de näꞌä rä thuhu di nheki po gatꞌho rä Xiꞌmhai?

¿Te udi rä Biblia de näꞌä rä thuhu di nheki po gatꞌho rä Xiꞌmhai?

 «Dä ñꞌotho rä thuhu». Geꞌä to̱ꞌmi dä logra nuꞌu̱ yä jäꞌi gu̱tꞌi rä ꞌñuu ha rä xiꞌmhai. Nuꞌu̱ nehmä ge ninꞌa rä jäꞌi dä thogi rä thuhu. a ¿Xa mäjuäni ma dä zo̱ho̱ nꞌa rä pa habu̱ ma dä uadi rä thuhu? ¿Te udi rä Biblia?

Rä Biblia ya xki mää ge ma xä nja rä thuhu

 Rä Biblia ya xki mää ge ha nuya «yä gäxä pa» di ꞌmu̱ihu̱ ma xä nja ndunthi rä thuhu (2 Timoteo 3:1). Mäjuäni ge Äjuä ya xki mää ge ma xä njabu̱, pe hingo tu rä tsꞌoki po näꞌä thogi (Santiago 1:13). Ma gä handihu̱ yoho yä testo de rä Mäkä Tꞌofo habu̱ ya xki mää te ma xä thogi:

 «Ma dä nja yä thuhu [...] ha ndunthi yä luga de rä xiꞌmhai» (Mateo 24:7). Ja ngu di handihu̱, rä Biblia ya xki mää ge ma xä nja rä thuhu ha ndunthi yä luga de rä Xiꞌmhai. Nꞌa rä ngu de gä ꞌme̱fi näꞌä handi hanja di theke yä ñhuni bi ꞌñenä: «Mäske nuꞌu̱ yä jäꞌi gu̱tꞌi rä ꞌñuu ha rä xiꞌmhai xä tsapi dä huati rä thuhu, mänꞌa xä xu nuꞌu̱ yä jäꞌi thogi rä thuhu mäpaya». b Yä miyontho yä jäꞌi de hängutho yä dähni hingi pe̱ꞌtsi näꞌä rä ñhuni di japä mꞌe̱di dä zi kada nꞌa rä pa, ꞌne po rängeꞌä ndunthi de nuꞌu̱ yä zi jäꞌi xä du.

 «Dä handä nꞌa rä to̱ge mri to̱ge nꞌa rä mꞌofri, ꞌne mi hä nꞌa rä mbe̱xo» (Apocalipsis 6:5). Ora nunä testo no̱ni näꞌä rä to̱ge ko rä mꞌo fani, geꞌä ne dä mää ge ma xä nja ndunthi rä thuhu ha nuya yä gäxä pa. c Nunä testo enä ge näꞌä rä to̱ge hñä nꞌa «rä mbe̱xo» o balansa pa di pesa ꞌne di e̱ni näꞌä rä ñhuni. ꞌNepu̱ bi ntꞌo̱de toꞌo mi enä ge rä ñhuni xa ma dä mäki ꞌne embäbi yä jäꞌi ge hindä tsꞌontho yä ñhuni (Apocalipsis 6:6). ¿Hänge xa geꞌä di handihu̱ thogi mäpaya? Yä miyontho yä jäꞌi hingi tsa dä dai o dä konsigi yä hogä ñhuni.

Ma dä uadi rä thuhu

 Yä bämhñä jäꞌi enä ge ha rä Xiꞌmhai ja ndunthi rä ñhuni pa dä za dä ñuni xä ñho gatꞌho yä jäꞌi. Nuꞌmu̱, ¿por hanja ndunthi yä jäꞌi thogi rä thuhu? ¿Te udi rä Biblia? ¿Te ma dä me̱fi rä Zi Dada Jeoba d pa dä huati nunä rä xuñha?

 Rä xuñha: Mäpaya ja rä thuhu ngeꞌä rꞌa yä jäꞌi yä hyoya ꞌne märꞌaa yä riko. Hänge yä gobiernu hingi tsa dä hñäki rä thuhu ꞌne dä japi ge gatꞌho yä jäꞌi dä me̱ꞌtsi te dä zi.

 Näꞌä ma dä thogi: Koꞌmu̱ nuꞌu̱ yä gobiernu di mända ha rä Xiꞌmhai yä imperfecto ꞌne hingi tsa te dä me̱fi, po rängeꞌä Äjuä ma dä hñäki gatꞌho nuꞌu̱ yä gobiernu ꞌne ma dä hñutsꞌise̱ rä Gobiernu (Daniel 2:44; Mateo 6:10). Mäpaya, ndunthi yä zi jäꞌi yä hyoya hänge hingi tsa dä dai näꞌä rä ñhuni honi. Pe xti mända rä Gobiernu Äjuä ya hingä ma dä thogi njabu̱. Rä Biblia enä ge rä Hesu —näꞌä rä Rey de rä Gobiernu Äjuä— ma dä «ñäni näꞌä rä zi hyoya mafi adi rä mfatsꞌi, toꞌo thogi yä xuñha ꞌne gatꞌho nuꞌu̱ joꞌo toꞌo dä matsꞌi». ꞌNehe enä ge «ma dä nja ndunthi yä ꞌmotꞌi ha rä xiꞌmhai; asta ha yä ndehe yä tꞌo̱ho̱ xa ma dä nja yä sofo» (Salmo 72:12, 16).

 Rä xuñha: Yä gerra bi hä ndunthi yä xuñha ꞌne japi dä nja rä ñhoya. Hänge hingi tsa dä zo̱mbäbi rä ñhuni gatꞌho yä jäꞌi.

 Näꞌä ma dä thogi: Jeoba «ma dä hñäki yä gerra po gatꞌho rä xiꞌmhai. Näꞌä di ꞌuaki yä arko ꞌne thotsi yä lansa, ꞌne e̱ntꞌä ha rä tsibi nuꞌu̱ yä karro yä soldado» (Salmo 46:9). Hää, Äjuä ma dä hñäki gatꞌho nuꞌu̱ yä arma de gä gerra ja ꞌne gatꞌho nuꞌu̱ yä jäꞌi japi dä nja yä gerra. Hänge ha näꞌä tiempoꞌä, gatꞌho yä jäꞌi ma dä za dä me̱ꞌtsi te dä zi. Rä Biblia enä: «Nuꞌu̱ yä jäꞌi o̱tꞌe rä justisia ma dä ndo̱ni, ꞌne ma dä nja nꞌa rä mꞌu̱i temäꞌentho» (Salmo 72:7).

 Rä xuñha: Koꞌmu̱ mänꞌa xä nja yä pahyadi, yä bu̱nthi yꞌee ꞌne märꞌa yä tsꞌo thogi, hänge xä ꞌme̱di yä ꞌmotꞌi ꞌne xä du yä zuꞌue ꞌne yä mboꞌni.

 Näꞌä ma dä thogi: Äjuä ma dä hñäki yä pahyadi, yä bu̱nthi yꞌee ꞌne gatꞌho nuꞌu̱ märꞌa yä tsꞌo thogi, ꞌne di geꞌmu̱ ha rä Xiꞌmhai xa ma dä nja yä sofo. Rä Biblia enä: Jeoba «japi dä tsaya yä bu̱nthi yꞌee, japi dä mꞌai nuꞌu̱ yä ola rä ndehe». ꞌNehe enä: «Ha nuꞌu̱ yä yꞌotꞌä hai japi dä nja yä po̱the. Japi ja dä ꞌmu̱hni nuꞌu̱ thogi rä thuhu ꞌne nuꞌu̱ potꞌi yä huähi, käxä yä obxi ꞌne ju̱xä ndunthi yä sofo» (Salmo 107:29, 35-37).

 Rä xuñha: Nuꞌu̱ yä bo̱ka jäꞌi ꞌne yä kꞌatꞌä bojä, hoki yä ñhuni nuꞌu̱ tsꞌombäbi rä nzaki yä jäꞌi o hingi hopi dä tso̱ni nuꞌu̱ yä ñhuni habu̱ di ja mꞌe̱di.

 Näꞌä ma dä thogi: Rä Gobiernu Äjuä ma dä hñäki gatꞌho nuꞌu̱ yä bo̱ka jäꞌi ꞌne yä kꞌatꞌä bojä (Salmo 37:10, 11; Isaías 61:8). Rä Biblia enä ge rä Zi Dada Jeoba «o̱tpäbi rä justisia nuꞌu̱ tꞌo̱tꞌpäbi yä ntsꞌomꞌu̱i ꞌne umbäbi rä thuhme nuꞌu̱ thogi rä thuhu» (Salmo 146:7).

 Rä xuñha: Tatꞌä je̱ya, kasi mädee de näꞌä rä ñhuni ja ha rä Xiꞌmhai dri tsꞌontho o di ꞌme̱di.

 Näꞌä ma dä thogi: Rä Gobiernu Äjuä ma dä su nuꞌu̱ yä ñhuni pa hinte dä ꞌme̱di. Nuꞌmu̱ rä Hesu bi mꞌu̱kua ha rä Xiꞌmhai, bi ꞌñudi ge himi ho toꞌo dä tsꞌontho nuꞌu̱ yä ñhuni mi ja. Por ejemplo, nꞌa rä mꞌiki nuꞌmu̱ bi ja nꞌa rä milagro pa bi ꞌuini thogi de 5.000 yä jäꞌi, mi uadi bi ñuni yä jäꞌi bi ꞌñembäbi nuꞌu̱ yä de̱ni: «Bä muntsꞌihu̱ gatꞌho yä zi xe̱ni nuꞌu̱ bi bongi, pa hinte dä ꞌme̱di» (Juan 6:5-13).

 Rä Gobiernu Äjuä ma dä hñäki gatꞌho nuꞌu̱ yä xuñha japi dä nja rä thuhu. Xti thogi njabu̱, yä jäꞌi ma dä me̱ꞌtsi ndunthi te dä zi (Isaías 25:6). ¿Pe hämꞌu̱ ma dä thogi njabu̱? Pa gi pädi, hyandi rä artikulo «¿Cuándo gobernará la Tierra el Reino de Dios?».

a Rä Agenda 2030 sobre el Desarrollo Sostenible bi aproba rä je̱ya 2015 gatꞌho nuꞌu̱ yä Estados Miembros de las Naciones Unidas.

b Njabu̱ bi mää näꞌä rä imforme bi uni rä Organización de las Naciones Unidas para la Alimentación y la Agricultura, rä Fondo Internacional de Desarrollo Agrícola, rä Fondo de las Naciones Unidas para la Infancia, rä Programa Mundial de Alimentos de las Naciones Unidas, ꞌne rä Organización Mundial de la Salud.

c Pa gi pädi te ri bo̱ni nuꞌu̱ goho yä fani no̱ni ha rä mfistꞌofo Apocalipsis, hyandi rä artikulo «¿Qué representan los jinetes del Apocalipsis?».

d Jeoba geꞌä rä thuhu Äjuä (Salmo 83:18). Hyandi rä artikulo «¿Quién es Jehová?».