Nunä je̱ya mänꞌa xä patꞌi rä Xiꞌmhai ja ngu nunka änte xki nheki. Hyandi te xä mängä rꞌa yä bämhñä:

•   «Ya o̱tꞌe 174 yä je̱ya dende nuꞌmu̱ di thätsꞌi nꞌa rä rejistro de hängu rä pahyadi o rä tse̱ ja ha rä Xiꞌmhai. Pe dende näꞌä fecha asta nubye̱, nunka xki patꞌi xa ndunthi ja ngu rä zänä junio de nunä je̱ya» (Oficina Nacional de Administración Oceánica y Atmosférica, Departamento de Comercio de Estados Unidos, 13 de julio de 2023).

•   «Ha yä dähni Italia, España, Alemania ꞌne Polonia, nunka xki patꞌi ndunthi ja ngu nunä je̱ya. Tho̱ꞌmi ge ha rä Isla Sicilia ꞌne Cerdeña dä patꞌi mä ndunthi ꞌne dä tso̱ni asta 48°C [118°F]. Tal vez nunka xki patꞌi xa ndunthi ha nuya yä dähni de Europa ja ngu nunä je̱ya» (Agencia Espacial Europea, 13 de julio de 2023).

•   «Koꞌmu̱ xi xä patꞌi ndunthi, tho̱ꞌmi ge njatꞌä dä dagi yä däta däyꞌe ꞌne po geꞌä ma dä nja mä ndunthi yä tsꞌo thogi; dä za dä yu̱tꞌi yä dehe ha yä nguu o dä ñuntꞌi yä tꞌo̱ho̱» (Stefan Uhlenbrook, director de la Sección de Hidrología, Recursos Hídricos y Criosfera de la Organización Meteorológica Mundial, 17 de julio de 2023).

 ¿Gi turimu̱i ora gi o̱de hängu xä patꞌi rä Xiꞌmhai? Hyandi te mää rä Biblia de nunä xuñha.

 Hää. Nuꞌu̱ yä pahyadi, yä tse̱ ꞌne nuꞌu̱ märꞌa yä mpadi di handihu̱, di nthe̱ ko näꞌä ya xki mängä rä Biblia ge ma dä thogi ha yä gäxä pa. Rä Hesu bi ꞌñenä ge ma dä nheki yä tꞌo̱tꞌe nuꞌu̱ «asta dri ungä rä ntsu» (Lucas 21:11). Ora yä jäꞌi handi ge mänꞌa xa yꞌo ri patꞌi, tuyämu̱i ge rä Xiꞌmhai dä uadi dä thege po yä tsꞌokise̱.

 Hinä. Äjuä bi hyoki rä Xiꞌmhai pa gä ꞌmu̱hu̱ua pa nzäntho ꞌne hingä ma dä hyopäbi ge yä jäꞌi dä huati (Salmo 115:16; Eclesiastés 1:4). Rä Mäkä Tꞌofo enä ge Äjuä ma dä «huatä nuꞌu̱ toꞌo xä tsꞌokä rä xiꞌmhai (Apocalipsis 11:18).

 Rä Mäkä Tꞌofo udi ge Äjuä dä za dä ñäni rä Xiꞌmhai pa hinto dä huati ꞌne geꞌä ma dä me̱fi.

•   Enä ge Äjuä pe̱ꞌtsi rä tsꞌe̱di pa dä japi dä tsaya yä däta bu̱nthi yꞌee ꞌne yä ndehe (Salmo 107:29). Hää, Äjuä pe̱ꞌtsi gatꞌho rä tsꞌe̱di pa dä japi dä tsaya yä pahyadi, yä bu̱nthi yꞌee ꞌne märꞌa yä tsꞌo thogi. ꞌNehe dä za dä hyoki mänꞌaki habu̱ xä tsꞌoki rä Xiꞌmhai ꞌne njabu̱ ya hingä sufrihu̱.

•   Rä Biblia enä ge Äjuä go geꞌä su rä xiꞌmhai ꞌne japi dä nja yä sofo (Salmo 65:9). Hää, Äjuä ma dä japi ge gatꞌho rä Xiꞌmhai dä zo̱ho̱ dä nja nꞌa rä Paraiso.

 Pa gi pädi mänꞌa tu̱i te ma dä me̱fi Äjuä pa dä hyoki mänꞌaki rä Xiꞌmhai habu̱ xä tsꞌoki, hyandi rä artikulo «¿Quién salvará el planeta?».