Yu̱ nota
1. ¿Toʼoʼä ra Dähnini Babilonia?
¿Hanja di ënhmu̱ ge nuʼä “Dähnini Babilonia” geʼu̱ yu̱ nʼtëʼkyëi hinmajuäni? (Apocalipsis 17:5). Gä nuhu̱ hñu ge hanja.
Ho̱mbu̱ go hapu̱ di manda ʼne di nthinʼti. Nubu̱ ja Biblia ma ge nuʼä Dähnini Babilonia di manda “ga̱ʼtho miʼra yu̱ jäʼi i ʼbu̱hna ngu̱ni na ximha̱i” ʼne kextä “di mandaʼu̱ yu̱ ʼtsu̱ʼtabi” ge ʼbu̱i ga̱ʼtho ra noho ra ximha̱i (Apocalipsis 17:15, 18).
Nuʼä Dähnini Babilonia hingä geʼä ra politika o nuʼu̱ yu̱ membe̱ti ʼbu̱kua ha̱i. Nuʼä Biblia üdi ge nuʼu̱ “yu̱ ʼtsu̱ʼtabi ga̱ʼtho yu̱ ha̱i” ʼne nuʼu̱ “yu̱ membe̱ti” di ʼbu̱ʼtho nuʼbu̱ bi mba ma juadiʼä Dähnini Babilonia (Apocalipsis 18:9, 15).
O̱ʼte ge dä hnumanʼu̱ʼä Ojä. Nuʼä Dähnini Babilonia ʼtëmbi “ra nʼyonʼtëni xisu” o ra ʼyoʼtsomʼba̱i geʼtho di mfa̱xu̱ʼu̱ yu̱ ʼtsu̱ʼtabi ʼne nuʼu̱, di ünnä mbe̱ti (Apocalipsis 17:1, 2). Nuʼä na Dähnini Babilonia ha̱tyu̱ jäʼi ʼne geʼä na ʼtsoki ge xi ngü yu̱ jäʼi xi tho (Apocalipsis 18:23, 24).
Dä mi nu maho̱nʼä nuʼä nxa̱di 13, punto 6
2. ¿Njämʼbu̱ mi ja dä zo̱ʼä o di nekiʼä Mesías?
Nuʼä Biblia mi ma ge mʼbe̱ʼto mi ja dä thogi 69 semana pa dä zo̱ho̱ o di nekiʼä Mesías (dä mi nu Daniel 9:25).
¿Njämʼbu̱ bi mu̱ʼu̱ yu̱ 69 semana? Bi mu̱di nuʼä je̱ya 455 antes de nuestra era. Nuʼä ra je̱yaʼä, nuʼä ʼtsu̱ʼtabi Nehemías bi zo̱mbu̱ Jerusalén pa di hoki maho̱nʼä ä ra hnini Jerusalén (Daniel 9:25; Nehemías 2:1, 5-8).
¿Hangü tiempoʼä 69 semana? Nuʼu̱ ʼra yu̱ profesia mambu̱ ja Biblia üdi ge ʼna pa di nthe̱ui ʼna je̱ya (Números 14:34; Ezequiel 4:6). Janangeʼä, ʼna semana di nthe̱ui 7 nje̱ya. Nangeʼä, 69 semana di nthe̱ui 483 nje̱ya (69 multiplicado por 7).
¿Njämʼbu̱ bi guaʼu̱ 69 semana? Nuʼbu̱ gä pehmu̱ 483 nje̱ya desde nuʼä ra je̱ya 455 antes de nuestra era (a.e.c), di so̱nhmu̱ʼä ra je̱ya 29 de nuestra era (e.c). a Geʼä ra je̱yaʼä ge bi nxixñaʼä Jesús, ʼne gepu̱ bi gohi ge Mesías (Lucas 3:1, 2, 21, 22).
a Nuʼä je̱ya 455 a.e.c. ä nuʼä je̱ya 1 a.e.c. thogi 454 nje̱ya. Nuʼä je̱ya 1 a.e.c. ä nuʼä je̱ya 1 e.c. ho̱ntho thogi ʼna je̱yatho. ʼNe nuʼä je̱ya 1 e.c. ä nuʼä je̱ya 29 e.c. thogi 28 nje̱ya. Nuʼbu̱ gä sumahu̱ nuya yu̱ je̱ya, po̱ni 483 nje̱ya (454+1+28=483).