Skip to content

Skip to table of contents

sanu umeed di lorr kyo hai?

sanu umeed di lorr kyo hai?

sanu umeed di lorr kyo hai?

zara socho je pichhle lekh vich zikar keete daniel na de bache ne umeed na chhaddi hundi, ta ki hunda? ki os ne theek ho jana si? ki oh ajj zinda hunda? jo lok mannde han ki umeed rakhan naal sehat vadiya rehndi hai, shayad oh vi kehen ki idda nahi ho sakda. bina shakk, sirf umeed rakhan naal sara kujh theek nahi ho janda.

doctor nathan cherney ne ik interview vich keha ki jehrre mareez ziada bimar hunde han, ohna nu eh kehna galat hovega ki je tusi changa sochoge, ta theek ho javoge. os ne agge keha: “asi kayi vaar dekhya hai ki jado koi patni theek nahi hundi, ta os da pati ose te dosh launda hai atey kehnda hai, ‘tu changi tarha antar-dhyaan nahi kardi atey changiya galla bare nahi sochdi. ta hi tu theek nahi ho rehi.’ is tarha di soch galat hai kyoki idda mareez nu lagg sakda hai ki bimari to theek hona ja na hona os de apne hath vass hai. yani je oh theek nahi hunda, ta is vich os di galti hai.”

jehrre lok kise vaddi bimari de shikar hunde han, oh pehla hi bahut nirash atey thakke hoye hunde han. uppro je ohna de ghar vale ja dost ohna te dosh laun, ta oh poori tarha tutt sakde han. ta fir ki change bhavikh di umeed rakhan da koi faida nahi?

nahi, idda nahi hai. doctor nathan cherney ajehe mareeza da ilaaj karde han jinha nu koi vaddi bimari hai. oh jis vibhag vich kamm karde han, uthe bimari khatam karan te zor den di bajaye is gal te dhyaan ditta janda hai ki mareez da aakhri sama aaram naal langhe. is vibhag de doctor is tarha ilaaj karde han ki mareez khush rahe atey os di mansik halat vadiya rahe. inha doctra da manna hai ki is tarha da ilaaj faidemand hai. is gal de kayi saboot han ki umeed khushi den to ilava hor vi bahut kujh kar sakdi hai.

umeed hon de faide

doctor gifford-jones ne keha: “umeed malam da kamm kardi hai.” os ne eh janan layi bahut sare adhiyan keete ki lailaj bimariya naal peerrit mareeza nu hausla den da kinna ku faida hai. kayi lokaa da manna hai ki jado ajehe mareeza nu hausla ditta janda hai, ta oh khush rehnde han atey ohna nu jeeun di umeed mildi hai. sann 1989 vich kujh mareeza da survey keeta gaya. is vich pata lagga ki jinha mareeza nu hausla ditta gaya, oh lambe same tak ji sake. lekin haal hi vich keeti gayi khojbeen to pata lagga hai ki idda har vaar nahi hunda. par ik gal ta pakki hai, jinha mareeza da hausla vadhaya janda hai, oh inne nirash nahi hunde atey ohna nu dooje mareeza nalo dard vi ghatt hunda hai.

saddi soch da saddi sehat te keho jeha asar painda hai, is bare ik vaar fir to khojbeen keeti gayi. takreeban 1,300 aadmiya da survey keeta gaya. is vich pata keeta gaya ki oh apni zindagi bare changa sochde han ja maarra. das saal baad dekhya gaya ki inha vicho 160 lokaa nu dil di bimari ho gayi. ohna 160 janya vicho zyaadatar lok ajehe san, jo sochde san ki ohna naal kujh maarra hovega. is khojbeen bare amreeka di ik manni-pramanni university vich parhaun vali doctor laura kubzansky ne keha: “hun tak bas kujh lokaa da kehna si ki changiya galla bare sochan naal sehat vadiya rehndi hai. par is khojbeen to pehli vaar eh saabat hoya ki changa sochan valya nu dil di bimari ghatt hi laggdi hai.”

khojbeen karke eh vi pata laggya ki jinha lokaa nu laggda si ki ohna di sehat vadiya hai, oh operation karaun to baad jaldi theek ho gaye. par jinha lokaa nu laggda si ki ohna di sehat theek nahi hai, ohna nu operation to baad theek hon vich ziada sama lagga. eh vi dekhya gaya hai ki jo lok khush rehnde han, oh lambi umar jeeunde han. ik khoj to eh vi pata lagga ki changi atey maarri soch da birdha te ki asar painda hai. jado kujh biradh lokaa nu keha gaya ki vaddi umar hon karke ohna nu ziada tajarba hai, oh budheeman han, ta ohna vich josh bhar aaya. ohna vich inni furti aa gayi, jinni 12 hafte kasrat karan naal aundi hai!

vadiya sochan atey umeed rakhan naal ik viakti di sehat vadiya kyo rehndi hai? vigiaaniya atey doctra nu vi hale tak is da sahi-sahi javab nahi pata. par hun tak jo khojbeen hoi hai, os de aadhar te maahra da ehi manna hai. ik doctor ne keha: “jo lok khush rehnde atey changiya galla di umeed rakhde han, ohna nu tanaa nahi hunda. is karke ohna di sehat vadiya rehndi hai. is layi khush rehna sehtmand rehen da ik changa tareeka hai.”

doctra atey vigiaaniya nu eh gal haal hi vich pata laggi hai. par bible vich eh gal sadiya pehla hi likh ditti gayi si. ajj to takreeban 3,000 saal pehla raja suleman ne likhya: “khush-dili ik changi davayi hai, par kuchlya mann haddiya nu suka dinda hai.” (kahauta 17:22) dhyaan dyo ki ithe eh nahi likhya ki khush rehen naal sariya bimariya theek ho jaangiya, sago eh likhya hai ki “khush-dili ik changi davayi hai.”

vakayi, je umeed sach-much koi davayi hundi, ta har doctor apne mareez nu eh davayi dinda. umeed rakhan naal sirf saddi sehat te hi asar nahi painda, sago is de hor vi kayi faide han.

saddi soch da sadde te ki asar painda hai?

vigiaaniya ne eh pata keeta hai ki jo changiya galla di umeed rakhde han, ohna nu bahut faida hunda hai. oh schoole, kamm te atey kheda vich vadiya karde han. misal layi, kujh kudiya da survey keeta gaya jo daurra vich hissa laindiya san. ohna de koch ne dassya ki kehrri kudi kinna ku vadiya daurrdi hai. ohna kudiya to vi puchhya gaya ki ohna nu ki laggda hai ki oh kinna ku vadiya daurrngiya. daurr to baad dekhya gaya ki koch di report di bajaye kudiya ne jo andaza laya si, oh ziada theek si. akheer umeed rakhan da inna zabardast asar kyo hunda hai?

vigiaaniya ne ajehe lokaa da adhiyan karke vi bahut kujh sikhya hai, jo hamesha sochde han ki kujh bura hovega. ajj to takreeban 50 saal pehla vigiaaniya ne eh pata keeta ki kayi vaar halata karke jaanvar atey insaan dove umeed chhadd dinde han. ohna ne kujh lokaa nu ik kamre vich band keeta, jithe bahut raula si. ohna nu keha gaya ki je oh kujh button dabaun, ta eh raula band ho javega. button dabaun naal oh raula khatam ho gaya.

kujh hor lokaa nu vi ehi gal kehi gayi, par jad ohna ne button dabaye, ta oh avaaz band nahi hoi. ohna vicho kujh lokaa nu lagga ki hun oh kujh nahi kar sakde atey ohna ne umeed chhadd ditti. ose din jado kujh hor prayog keete gaye, ta lokaa ne koshish karni hi band kar ditti. ohna nu lagga ki chahe oh kujh vi kar lain, koi faida nahi hona. par ohna vicho kujh lok ajehe san jinha ne haar nahi manni atey oh koshish karde rahe.

inha vicho kayi prayog doctor martin seligman ne tyaar keete si. inha prayoga to baad os ne is bare khojbeen jari rakhi ki kyo lok himmat haar baithde han. oh is natije te pahunchya ki jo lok sochde han ki ohna naal kujh bura hovega, oh dar de maare pichhe hat jande han atey kadi kujh hasal karan di koshish hi nahi karde. os ne keha: “mai 25 sala to is vishe te khojbeen kar reha ha. mai dekhya hai ki kujh lok mannde han ki je kujh bura hoya, ta oh ohna di hi galti si. ohna nu laggda hai ki maarra hunda hi rahega, fir chahe oh os nu rokan diya lakha koshisha hi kyo na kar lain. shayad idda sochan karke hi ohna naal maarra hunda hai. je oh changa sochange, ta shayad ohna naal changa hi hove.”

kujh lokaa nu shayad eh gal navi lagge, par bible vich eh gal bahut sama pehla hi dassi gayi si. is vich likhya hai: “je tu bipta de din nirash ho jave, ta teri takat ghatt hovegi.” (kahauta 24:10) bible vich eh vi saaf-saaf dassya gaya hai ki je asi nirash ho jayiye atey maarra sochiye, ta sadde kol kujh karan di himmat hi nahi rahegi. asi is tarha diya bhavnava te kaabu kive pa sakde ha?

[tasveer]

change bhavikh di umeed rakhan naal bahut faida ho sakda hai