Say ebat na Biblia

 Si Daniel et sakey a makapadinayew ya Judion propeta ya nambilay legan na komapito tan komanem ya siglo B.C.E. Inikdan na Dios si Daniel na abilidad ya ipatalos iray kugip, nanengneng iray pasingawey nipaakar ed saray nagawad arapen, tan pinuyanan met ya mangisulat ed libro na Biblia a tinawag ya Daniel.—Daniel 1:17; 2:19.

Siopa si Daniel?

 Binmaleg si Daniel ed Juda, sakey ya panarian ya kawalaan na syudad na Jerusalem tan say templo na saray Judio. Nen 617 B.C.E. nilusob na Ari na Babilonia ya si Nabucodonosor so Jerusalem tan inerel da ray “sankaimportantian a totoo ed dalin” tan imbantak da rad Babilonia. (2 Arari 24:15; Daniel 1:1) Kaibad sikara si Daniel ya diad saman et nayarin tinedyer ni labat.

 Inawit ed palasyo na Babilonia si Daniel tan arum nin kabataan ya lalaki (kaiba lay Sadrac, Mesac, tan Abednego) pian naikdan na espisyal ya panangipasal parad panaglingkor ed gobierno. Anggano pipiliten da ran benegan iray papanisiaan da, nansiansian matoor si Daniel tan saray taloran kakaaro to ed Dios da, si Jehova. (Daniel 1:3-8) Kayari na taloy taon ya impangipasal ed sikara, indayew nen Arin Nabucodonosor so karunongan tan abilidad da, “nalmoan ton magmaong ni ran maminsamplo nen say amin ya saserdote a manmamahiko tan saray managparles diad interon uuleyan to.” Kanian tinuro toy Daniel tan saray kakaaro to ya manlingkor ed palasyo.—Daniel 1:18-20.

 Kayari na pigaran dekada nen manga 90 la so edad nen Daniel, impatawag da ed abung na ari. Kinerew nen Belsazar, say manuuley ed Babilonia ed saman ya panaon, ya ipatalos nen Daniel so kabaliksan na misteryoson akasulat ed padir. Diad panangigiya na Dios, impaamta nen Daniel ya pabagsaken na empiryo na Medo-Persia so Babilonia. Asakop so Babilonia ed saman ya labi.—Daniel 5:1, 13-31.

 Natan, diad uley na Medo-Persia, aturo si Daniel bilang atagey ya opisyal tan ninonot ni nen Arin Dario ya ikdan na mas atagey ya posisyon. (Daniel 6:1-3) Lapud inggit na saray arum ya opisyal ed si Daniel, implano dan pateyen diad impangibuntok dad sikato ed ungib na saray leon, balet inliktar nen Jehova. (Daniel 6:4-23) Diad sampot na bilay nen Daniel, walay nampanengneng ya anghel ed sikato tan amiduan impaseguro na anghel ya si Daniel et “pinabpabli a too.”—Daniel 10:11, 19.

 Pian magmaliw ya mabilabilay iyan istorya ed sika, bantayan so duaran parte na drama ya nibased Biblia ya say title to et Daniel—Mabisbiskeg so Pananisia to.