TEPET NA SARAY KABATAAN
Panon Kon Nasarag so Graben Ermen Ko?
Kasin walay kaarom odino kapamilyam ya kakkapatey to ni? No on, makatulong iyan artikulo ed sika pian nasarag moy ermen ya naliliknam.
Diad sayan artikulo
Sobra kasi so paneermen ko?
Dakel ya totoo so grabe paneermen da tan ompan mabayag dan liknaen itan.
“Anggapoy agew ya agko naiisip si lakik. Anggano duay taon la ran inatey, agko napigilay onakis no sikara lay topic.”—Olivia.
“Lanang ak ya papasesegen nen baik ya aboten ko ray goal ko, balet agda la naalagar ya naabot ko iratan. Kanian kada no walay naabot kon goal, maermen ak ta anggapo diay baik ya miliket ed siak.”—Alison.
Legan kan maneermen ed impatey na inad-arom, nanduruman emosyon so nayarin naliknam. Singa bilang:
“Nen inatey si uncle ko, a-shock ak, tan abayag ya agak makapanisia. First time ya walay inatey ya ka-close ko, tan pakaliknak et singa ak atalapos na tren.”—Nadine.
“Walay pasnok kod si lakik nen inatey ira, ta agda inasikasoy laman da anggano ibabaga mi lad sikara ya manalwar ira.”—Carlos.
“Sikami labat nen atsik so maapit ya kapamilyan anggapo nen inatey si laki mi. Kayari to man, a-guilty ak ya maong ta agak labat akapampatanir ed sikara.”—Adriana.
“Walay sanasawan ka-close na pamilya mi ya inatey ed aksidente. Kayari to man, kada no walay kapamilyak ya onalis ed abung, natatakot ak, ta naiisip ko ya ompan ompatey met ira.”—Jared.
“Nen inatey si baik, taloy taon lay apalabas, magbabawi ak ta agko ra akaiban maong nen mabilay ni ra.”—Julianna.
Normal labat ya na-shock, manpasnok, na-guilty, natatakot, tan magbabawi so sakey ya maneermen lapud naandid bilay so inad-aro to. No bilang ta naliliknam so anggan dinan ed saratan, agka mapaga ta nabawasan lanlamang so kagrabe na saratan diad ilalabas na panaon. Pero natan, panon mon nasarag so graben paneermen mo?
No antoy gawaen legan na paneermen
Ibagam ed kaarom so naliliknam. Ibabaga na Biblia ya say tuan kaaro et “nailaloan diad panaon na gonigon.” (Proverbio 17:17) No ibagam ed arum so naliliknam, naamtaan da no panon da kan tulongan.
“Normal labat so manermen. No maminsan, nasarag mo itan ya bukor, balet ompan biglam ya naisip ya singa anggapo lay pag-asa tan mas lalo kan onermen. Kanian mas maong no walay nakatongtong mo.”—Yvette.
Nonot moy inarom ed bilay. Ibabaga na Biblia ya “say maong a too et mangipaway na maong iran bengatla a walad puso to.” (Lucas 6:45) Sarag mon isulat iray balibalin natandaan mo ed sikato odino manggawa kay scrapbook tungkol ed sikato.
“Insulat koy amin ya imbangat ed siak na kaarok antis ya inatey pian tuloytuloy ak nin natulongan na maong ya alimbawa to. Akatulong ed siak so impansulat ko pian nasarag koy ermen ko.”—Jeffrey.
Asikasom so laman mo. Ibabaga na Biblia ya walay gunggona na pan-exercise. (1 Timoteo 4:8) Seguradom ya dugay sustansian kakanen mo, makakapan-exercise ka, tan sustoy painawam.
“No maneermen ka, ompan agka makapannonot na duga, kanian dapat segurom ya maksil so laman mo. Mangan kan maong tan ugip kay susto.”—Maria.
Tulong kad arum. Ibabaga na Biblia: “Mas makapaliket so mangiter nen say mangawat.”—Gawa 20:35.
“Salim ya tulongan so arum, lalo la iramay maneermen lapud inateyan met ira. Makatulong itan pian nanonotan mo ya aliwan sika labat so maneermen.”—Carlos.
No manpipikasi ka, ibagam so naliliknam. Tinawag na Biblia si Jehova a Dios ya “Dumerengel na pikakasi.” (Salmo 65:2) Ibabaga to met ya si Jehova et “papaabigen to iramay asakitan so puso ra; bebedberan to iray sugat da.”—Salmo 147:3.
“Kerew mod si Jehova ya iter tod sikay suporta tan panamabiskeg ya kaukolan mo. Wala ray agew ya mas mairap ya saragen, balet lanang ya wadtan si Jehova parad sikatayo.”—Jeanette.
Dapat balanse ka ed saray iilaloan mo. Tandaan ya nandurumay paraan na paneermen na kada too. Ibabaga na Biblia ya si Jacob et “agto labay so paligliwa” nen abaloan to ya inatey so anak to. (Genesis 37:35) Kanian agmo pankelawan no tuloytuloy ka nin maneermen.
“Dakel iray nanduruman bengatla ya mangipapanonot ed siak ed atsi nen baik anggano 15 taon la ran inatey.”—Taylor.
Imadyin mon na-injury ka tan aputeran kay pukel. Ansakisakit itan, tan kaukolay panaon pian onabig ka. Balet, ibaga na doktor no anto ray gawaen mo pian natulongan moy laman mo ya onabig.
Singa ontan no manpapaabig ka ta “na-injury” ka ed impatey na inad-arom ed bilay. Kaukolay panaon pian nabawasan so graben paneermen mo. Kanian anosan mo labat. Isip mon maong iray suhestion ed sayan artikulo tan nengneng mo no dinan so talagan makatulong ed sika.