Kapitulo 21

Agew na Panangukom tan Kayari To

1. Anto so kaslakan a panmoria ed Agew na Panangukom?

 ANTON retrato so nanonotan yo ed Agew na Panangukom? Isipen na arum so sakey a baleg a trono, tan diad arap to so andukey a linya na totoon apaoli a nanlapud inaatey. Legan a balang sakey a too so ondalan ed arap na trono, sikato so naukom diad apalabas a ginawa to, amin da so nisulat ed libro na Ukom. Nibase ed saray bengatlan ginawa to, say too so nayarin nibaki ed balanglan diad tawen odino diad mandarlang ya impierno.

2. (a) Siopa so angiyuksoy ed Agew na Panangukom? (b) Siopa so turoen ton ukom?

² Say Biblia, anggaman kuan, so mangiter na duman tuloy a retrato ed Agew na Panangukom. Sikato so aliwan sakey ya agew a kakebbiewan odino takotan. Imanoen so ibabaga na Biblia nipaakar ed Dios: “Inggeter to so sakey ya agew a ginagala ton pangukom ed panaayaman a dalin diad inkatunong ed panamegley na sakey a lakin tinuro to.” (Gawa 17:31) Sayan ukom a tinuro na Dios, siempre, et si Jesu-Kristo.

3. (a) Akin a maseguro itayon si Kristo so matunong diad panangukom to? (b) Diad anton letnegan so kaukoman na totoo?

³ Maseguro itayon si Kristo so matunong tan maptek diad panangukom to. Say propesiya nipaakar ed sikato diad Isaias 11:3, 4 so mangipaseguro ed sikatayo ed saya. Sirin, sumlang ed popular ya opinyon, sikato so agmangukom ed totoo ed letnegan na apalabas a kasalanan da, a dakel ed saratan so nayarin agawaan diad agpikakabat. Ipapaliwawa na Biblia a diad ipatey et say sakey a too so nawayangan odino nabulos a manlapud anggan anton kasalanan a ginawa to. Kuanto: “Siopaman ya ompatey so alukpos la ed kasalanan to.” (Roma 6:7) Kabaliksan na saya a sano say sakey a too so napaoli et sikato so naukom ed letnegan na saman so ginawa to legan na Agew na Panangukom, aliwan diad saman so ginawa to sakbay na impatey to.

4. (a) Kaunongan karukey so Agew na Panangukom? (b) Siopa ra so ukom a kaiba nen Kristo?

⁴ Say Agew na Panangukom, sirin, so aliwan literal a 24-oras ya agew. Saya so impalinew na Biblia sanen sasalitaen to iraman so mibiang ed si Jesu-Kristo diad panangukom. (1 Corinto 6:1-3) “Saray  trono so anengneng ko,” kuan na managsulat na Biblia, “tan wala raman so akayurong ed sikara, tan niiter ed sikara so pakayari na panangukom.” Sarayan ukom et saray matoor ya alanaan a patumbok nen Kristo, a singa ituloy na Biblian ibaga, “binmilay tan nanuley bilang arari a kaiba nen Kristo diad sanlibon taon.” Sirin say Agew na Panangukom so 1,000 taon ed karukey. Pareho ed 1,000-taon a peryodo a kaleganan to et si Kristo tan saray 144,000 a matoor ya alanaan a patumbok to so manuley a bilang “balon katawenan” ed “balon dalin.”​—Apocalipsis 20:4, 6; 2 Pedro 3:13.

5, 6. (a) Panon so impaneskribe na sakey a salmista na Biblia ed Agew na Panangukom? (b) Anto so nengneng na bilay ed dalin legan na Agew na Panangukom?

⁵ Onnengneng ed sarayan pahina. Iter da so ideya  no panon a say Agew na Panangukom so makapakelaw ed katooan. Insulat na salmista na Biblia itan a maolorian panaon: “Komon ta say uma so manggayaga tan amin a wadtan. Ontan met komon a say amin a kakiewan ed takel so manggayaga ed arap nen Jehova. Ta sikato so sinmabi; ta sikato so sinmabin mangukom ed dalin. Sikato so mangukom ed mabungan dalin a tekep na inkatunong tan saray totoo a tekep na katooran.”​—Salmo 96:12, 13.

⁶ Kaleganan na Agew na Panangukom saramay makaliktar ed Armagedon so mankimey diad panggawa ed dalin a paraiso. Diad sayan paraiso et saray inaatey so naabrasa. (Lucas 23:43) Agaylan liket sano saray pamilyan abayag a sinian na patey so makapankakasakey lamet! On, agaylan liket so panayam ed kareenan, say panggayaga ed maong a bunigas tan say pangawat ed bilin nipaakar ed saray gagala na Dios! Kuan na Biblia: “Sano walaray panangukom a manlapud sika a para ed dalin, say inkatunong so peteg a naaralan na saray manaayam ed mabungan dalin.” (Isaias  26:9) Legan na Agew na Panangukom amin a totoo so manaral nipaakar ed si Jehova, tan sikara so naikdan na pankanawnawan ontulok tan manlingkor ed sikato.

7. Legan na Agew na Panangukom, anto so nagawa ed saraman so mamilin manlingkor ed Dios tan ed saraman so agmalabay a manggawa na ontan?

⁷ Diad satan a paraison kipapasen a si Jesu-Kristo tan saray 144,000 a katambayan ton arari so mangukom ed katooan. Saray totoon mamili a manlingkor ed si Jehova so wala ed kipapasen a mangawat na bilay ya andi-anggaan. Balet, anggan diad leksab na sarayan sankaabigan a kipapasen, arum so agmalabay a manlingkor ed Dios. A singa ibabaga na Kasulatan: “Anggaman say marelmeng so napanengnengan na panangasi, siansian agto aralen so inkatunong. Diad dalin na kaptekan et sikato so onkiwas a pikewet.” (Isaias 26:10) Sirin diad kayari kaikdan da na sigpot a pankanawnawan mamasimbalo ed saray dalan da tan mangaral na inkatunong, saratan a marelmeng so naderal. Arum so niiyan ed ipapatey anggan diad sakbay a manampot so Agew na Panangukom. (Isaias 65:20) Ag-ira naabuloyan a mansiansian maneral odino manutak ed paraison dalin.

8. Anto so moral a kipapasen na saray lalaki ed Sodoma?

⁸ Tuan sakey ya engranden pribilehyo so kapaoli ed dalin legan na baleg ya Agew na Panangukom nen Jehova. Anggaman ontan, ipapanengneng na Biblia a satan so sakey a pribilehyon aliwan amin so manggayaga. Imanoen, alimbawa, iray totoo ed kadaanan a Sodoma.  Ibabaga na Biblia a saray totoo ed Sodoma so nananap na seksual a relasyon ed “saray lalaki” ya ondadalaw ed si Lot. Say imoral ya ugali ra so alablabas a tuloy ya anggan sanen sikara so mamilagron kinabil na inkabulag, “kekesawen da so inkasikaran mananap ed puerta” na abung pian makaloob a miakdol ed saray sankaili nen Lot.​—Genesis 19:4-11.

9, 10. Anto so ipapanengneng na Kasulatan nipaakar ed ilalo ed kioli na saray marelmeng a totoo ed Sodoma?

⁹ Kasin saray ontan a teriblen marelmeng a totoo so napaoli legan na Agew na Panangukom? Ipanengneng na Kasulatan a mapatnag ya andi. Alimbawa, sakey ed saray apuyanan a babangatan nen Jesus, si Judas, so angisulat ya ununa ed saray angheles ya angikaindan na pasen da ed tawen pian mirelasyon ed saray anak-a-bibii na totoo. Insan inyarum to: “Ontan met ed Sodoma tan Gomorra tan saray syudad ed kaliberliber da, kayarin sikara ed parehon nengneng a singa saray akauna a nanggawa na pilalawanan ya alablabas tan tinmumbok ed laman diad aliwan nianakan ya usar, so nipasen ed arap tayo a bilang sakey a pasakbay diad panagmak na maptek a kadusa ed andi-anggaan ya apuy.” (Judas 6, 7; Genesis 6:1, 2) On, nisesengeg ed alablabas ya imoralidad na totoo ed Sodoma tan ed saray kaliberliber a syudad a sinagmak da so kadederal a ditan et mapatnag ya anggapo lan balot so kikioli.​—2 Pedro 2:4-6, 9, 10a.

¹⁰ Impanengneng met nen Jesus a saray Sodomitas so nayarin agla napaoli. Sanen sinalita to so Capernaum, sakey ed saray syudades a nanggawaan to ed saray milagro, inkuanto: “No saray mabibiskeg a kimey ya agawa ed sika [Capernaum] so agawa ed Sodoma, sikato komon so nansiansia ya anggad sayan mismon agew. Kanian ibagak ed sikayon totoo, Nitepel nin nagkalalo na dalin na Sodoma so Agew na Panangukom nen say sikayo.” (Mateo 11:22-24) Idadanet dia nen Jesus so kabalawan na totoo na Capernaum diad impangikuan a lalon nitepel na kadaanan a Sodomitas a, diad kanonotan na Israelitan dumerengel to, sigpot ya agmakana ed kikioli diad Agew na Panangukom.

11. Akin a magmainomay ed Agew na Panangukom iray “matunong” nen say anggan siopa ed saray “agmatunong”?

¹¹ Peteg, sirin, nepeg tayon gawaen so amin a bengatlan nayarian tayo diad pangikurang ed saray bilay tayo ta pian makanepegan ed kioli. Balet nayarin siansia nin itepet: Kasin lalon mairap ed arum a napaolin inaatey so panaral tan pangagamil na inkatunong nen say dia ed arum? Maabig ya imanoen: Sakbay na impatey na saratan a “matunong” a totoon singa si Abraham, Isaac, Job, Debora, Ruth tan si Daniel, amin da so nantalaran ed isabi na Mesias. Agaylan sikara so maliket a makaaral nipaakar ed sikato kaleganan na Agew na Panangukom,  tan sikato so manuuley ed tawen! Sirin nagkalalon magmainomay ed sarayan “matunong” a totoo so pangagamil na inkatunong ed satan a panaon nen say anggan siopan “agmatunong” a napaolin manggawa na ontan.​—Gawa 24:15.

KIOLI ED “BILAY” TAN ED “KAUKOM”

12. Unong ed Juan 5:28-30, siopa so mangawat na “kioli ed bilay,” tan siopa so mangawat na “kioli ed kaukom”?

¹² Diad panideskribe ed kipapasen na Agew na Panangukom, imbaga nen Jesus: “Saraman so wala ed pakanodnonotan a lubok so makadngel na boses to tan ompaway ira, saraman so nanggawa na maong a bengatla so diad kioli ed bilay, saraman so angagamil na mauges a bengatla so diad kioli ed kaukom. . . . unong a singa nadngel ko, siak so mangukom; tan say panangukom ko so matunong, lapud anapen ko, aliwan say dilin linawak, noagta say linawa na saman so angibaki ed siak.” (Juan 5:28-30) Anto so sayan “kioli ed bilay,” tan anto so sayan “kioli ed kaukom”? Tan siopa so mangawat ed sikara?

13. Anto so kabaliksan to ed sakey a toon mangawat na “kioli ed bilay”?

¹³ Anengneng tayo lan malinew a sano saray inaatey so ompaway ed lubok, sikara so agnaukom diad abenegan a gawa ra. Noag ingen, sikara so naukom diad letnegan na gawaen da kaleganan na Agew na Panangukom. Kanian sanen binitla nen Jesus “iraman so nanggawa na maong a bengatla” tan “saraman so angagamil na mauges a bengatla,” tutukoyen to so maabig iran bengatla tan mauges iran bengatla a gawaen da legan na Agew na Panangukom. Nisengeg ed maong iran bengatla a gawaen da, dakel ed saramay napaoli so mantultuloy ed atooan ya inkayadyari diad panampot na 1,000-taon ya Agew na Panangukom. Sirin say ipawil da a manlapud saray inaatey so napaneknekan a “kioli ed bilay,” lapud sikara so akarateng ed ayadyarin bilay ya anggapo so kasalanan.

14. Anto so kabaliksan to ed sakey a toon mangawat na “kioli ed kaukom”?

¹⁴ Diad biek a dapag, anto so nipaakar ed saramay ‘angagamil na makapuy odino mauges a bengatla’ kaleganan na Agew na Panangukom? Say ipawil da a manlapud saray inaatey so napaneknekan a “kioli ed kaukom.” Anto so kabaliksan na saya? Kabaliksan to so sakey a panangukom odino kondenasyon ed patey. Sirin sarayan totoo so naderal balanglan diad kaleganan odino diad panampot na Agew na Panangukom. Say rason et sikara so nanggawa na mauges a bengatla; nampaawet iran agmalabay a mangaral tan mangagamil na inkatunong.

 SANO ONGGAPO SO AGEW NA PANANGUKOM

15. Anto so nagawa sakbay a tuloy na igapo na Agew na Panangukom?

¹⁵ Anengneng nen apostol Juan ed pasingawey so nagawan tampol sakbay na Agew na Panangukom. Insulat to: “Anengneng ko so baleg ya amputin trono tan saman so akayurong ed sikato. Diad arap to et say dalin tan say tawen so binmatik, . . . Tan anengneng koray inaatey, say baleg tan melag, a manalalagey ed arap na trono . . . Tan saray inaatey so naukom.” (Apocalipsis 20:11, 12) Sirin sakbay ya onggapo so Agew na Panangukom, sayan peles a sistema na bengabengatla a tinibukel na “dalin tan tawen so napaso.” Saramay manlilingkor ed Dios lambengat so niliktar, bangta amin a marelmeng so naderal ed Armagedon.​—1 Juan 2:17.

16. (a) Siopa nilikud ed saray inaatey so naukom legan na Agew na Panangukom? (b) Manlapud anto so kaukoman da?

¹⁶ Sirin, aliwan saray apaolin “inaatey” lambengat so naukom kaleganan na Agew na Panangukom. Saray “mabilay” a makaliktar ed Armagedon, ontan met ed saray anak da, so naukom met. (2 Timoteo 4:1) Diad pasingawey to anengneng nen Juan no panon so kaukom da. “Tan saray lukot so nibuskag,” insulat to. “Tan saray inaatey so naukom ed saraman so bengatlan nisulat ed lukot unong ed gawa ra. Tan say dayat so angiter ed saray inaatey to, tan say patey tan Hades so angiter ed saray inaatey da, tan sikara so naukom a sinansakey unong ed saray gawa ra.”​—Apocalipsis 20:12, 13.

17. Antoray “lukot” a sikato so kaukoman na “mabilay” tan saray “inaatey”?

¹⁷ Anto so saray “lukot” ya alukasan a ditan so kaukoman na “saray inaatey” tan ontan met ed “saray mabilay”? Mapatnag a sikara so bengatlan niarum ed peles a Masanton Biblia tayo. Sikara so apuyanan a sulsulat odino libro a nankarga ed saray ganggan tan bilibilin nen Jehova. Diad pambasa ed saraya et amin a totoo ed dalin so makayarin mangamta ed linawa na Dios. Insan, diad basiyan na sarayan ganggan tan bilibilin ed sarayan “lukot,” balang sakey ed dalin so naukom. Saraman so manulok ed saray bengatlan nisulat ditan so makaawat na saray gungguna na dondon bagat nen Kristo, tan sikara so mankalkalnan ondateng ed atooan ya inkayadyari.

18. (a) Anto so kipapasen diad panampot na Agew na Panangukom? (b) Diad anton dalan a saray “inaatey” so ombilay diad panampot na 1,000 taon?

¹⁸ Diad panampot na 1,000-taon ya Agew na Panangukom anggapo ed dalin so walad kipapasen ya ompatey nisengeg ed kasalanan nen Adan. Tua, diad sankanagnapan a pantalos et balang sakey so ondateng ed bilay. Saya so tutukoyen na Biblia sanen inkuanto:  “Saray arum ya inaatey [saraman so nilikud ed 144,000 ya onla ed tawen] so agpinmawil ed bilay ya anggad anampot so sanlibon taon.” (Apocalipsis 20:5) Say atukoy dia a “saray arum ya inaatey” et agto kabaliksan a saray arum so napaoli diad sampot na 1,000-taon ya Agew na Panangukom. Noag ingen, kabaliksan ton amin a totoon ombilay ed satan et diad kaunoran et nadampot da so atooan ya inkayadyari. Sikara so wala ed parehon ayadyarin kipapasen a singa si Adan tan Eva ed hardin na Eden. Anto so nagawa ed satan?

KAYARI AGEW NA PANANGUKOM

19. Anto so gawaen nen Kristo diad sampot na Agew na Panangukom?

¹⁹ Diad impakagawa to ed amin ya inter na Dios ed sikato a gawaen, “iyawat [nen Jesu-Kristo] so panarian ed Dios to tan Ama to.” Saya so diad sampot na 1,000-taon ya Agew na Panangukom. Diad satan amin a kakabusol so naandi la. Say unor ed saraya et say patey ya atawir ed si Adan. Sikato la so naderal! Insan say Panarian so magmaliw a kayarian nen Jehova a Dios. Sikato so uleyan ton direkta bilang Ari.​—1 Corinto 15:24-28.

20. (a) Anto so gawaen nen Jehova diad pangigeter ed no siopa ra ngaran so nisulat ed “libro na bilay”? (b) Akin a manepeg so ultimon subok ed katooan?

²⁰ Panon nen Jehova ya igeter no siopa ra kangaranan so nisulat ed “lukot na bilay,” odino “libro na bilay”? (Apocalipsis 20:12, 15) Sikato so diad panamegley na subok ed katooan. Nonoten no panon a si Adan tan Eva so sinmaew ed ontan a subok, tan no panon a si Job, sanen asubok, et binembenan to so katooran to. Balet kaslakan a totoon manbilay ya anggad sampot na 1,000 taon et agnin balot asubok so pananisia ra. Sakbay a sikara so napaoli sikara so agmikabat ed saray gagala nen Jehova. Sikara so kabiangan na marelmeng a sistema na bengabengatla nen Satanas; sikara so “agmatunong.” Sirin, kayari na kioli ra, mainomay ed sikara so panlingkor ed si Jehova lapud pambibilay ed Paraiso ya anggapo so anggan anton isusumpa a manlapud Diablo. Balet kasin sarayan binilyon a totoo, ya ayadyari ed satan, so manlingkor ed si Jehova no si Satanas so naikdan na pankanawnawan manali a mamatunda ed sikara diad mantultuloy a panggawa ra ed satan? Kasin nagawaan nen Satanas ed sikara so agawaan to ed si ayadyarin Adan tan Eva?

21. (a) Panon so panubok nen Jehova ed katooan? (b) Sano asumpal la so subok, anto so nagawa ed amin na saraman so alanor?

²¹ Pian naareglo iratan a tepet, abuloyan nen Jehova si Satanas tan saray demonyos to a nabulos a manlapud kaaralman a kawalaan da ed  1,000 taon. Anto so pansumpalan? Ipapanengneng na Biblia a si Satanas so matalona diad pangipabeneg to ed arum a totoo a manlapud panlingkor ed si Jehova. Saraya so singa “saray buer ed dayat,” a kabaliksan ton say bilang da so agnigeter. Kayari kitarok na sayan subok, si Satanas tan saray demonyos to, tan ontan met ed saraman so ag-akapasa ed subok so nibantak ed simbolikon “dayat na apuy,” a sikato so komaduan (maando) ipapatey. (Apocalipsis 20:7-10, 15) Ingen saramay say kangaranan da so nalmoan a nisulat ed “libro na bilay” so mansiansia ed maglorian mangaraldalin a paraiso. Lapud nisulat so ngaran da ed “libro na bilay” kabaliksan to a sikara so ukomen nen Jehova a magmaliw ya ayadyarin matunong ed puso, kanonotan tan laman tan sirin makana a manbilay na ando lan ando ed paraiso diad dalin.

SAY KAPLESAN YA AGEW NA PANANGUKOM

22. Pian manbilay a makanengneng ed Agew na Panangukom tan say ultimon subok ed katooan, anto so nepeg a naliktaran tayo natan?

²² Sirin say Biblia so mangiter na impormasyon nipaakar ed saray nagawa ed 1,000 taon diad arapen. Tan ipapanengneng to ya anggapo so rason na itakot ed no anto so nagawa ed arapen. Balet say tepet so: Kasin wadman ka a manggayaga ed saray maong a bengatlan itatarya nen Jehova a Dios? Saya so mandepende ed no kasin sika so makaliktar ed masasakbay ya agew na panangukom, salanti, say peles ya “agew na panangukom tan kadederal na agmaridios a totoo.”​—2 Pedro 3:7.

23. (a) Diad anton duaran klase so kibibiigan natan na totoo? (b) Anto so nagawa ed balang klase, tan akin?

²³ On, nanlapulad impawil tan inyurong nen Kristo ed mangatatawen a trono to, amin a katooan so nauukom. Sayan peles ya “agew na panangukom” so onsabi sakbay ya onggapo so 1,000-taon ya Agew na Panangukom. Legan na peles a panangukom a saray totoo so nibibiig a singa ra “kanding” ed nikawigi nen Kristo odino singa “karnero” ed nikawanan to. Saray “kanding” so naderal lapud sinmaew iran tinmulong ed saray alanaan ya “agagi” nen Kristo diad serbisyo ra ed Dios. Onsabi panaon, sarayan “kanding” so mangipanengneng ed inkasikara ya agnagbabawin managkasalanan, marelmeng, inmawet ed panangagamil da na ag-inkatunong. Saray “karnero,” ed biek a dapag, so napapalar ed bilay diad silong na uley na Panarian lapud susuportaan da so “agagi” nen Kristo ed amin a pamaakaran.​—Mateo 25:31-46.

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Saray litrato ed pahina 178]

Akin ya imbaga nen Jesus a lalon nitepel na saraman so wala ed Sodoma so Agew na Panangukom?