Kapitulo 28

Panuulop ed Balang Sinansakey diad Aro

1. (a) Panon so nayarin pagmaliw mo a kabiangan na muyongan na Dios? (b) Anton ganggan so nepeg mo sirin a tuloken?

 LEGAN a sika so ombulaslas ed pikakabat tan diad apresasyon ed si Jehova a Dios tan diad saray gagala to, kaliktan mo so milimog a maparanay ed saray totoon walaan na sayan parehon pananisia tan ilalo. Diad panggawa na ontan, magmaliw kan kabiangan na nanengneng a muyongan na Dios, say tuan Kristianon impanaagi. “Nawalaan na aro ed interon panlilimog na sanaagi” so diad satan et sakey a ganggan a nepeg mon sumpalen.​—1 Pedro 2:17; 5:8, 9.

2. (a) Anton balon ganggan so inter nen Jesus ed saray patumbok to? (b) Anto so malinew ya ipanengneng na saray balikas a “balang sinansakey” tan “limog yon dili”? (c) Panon kaimportante so pakawalaan na aro?

² Indanet nen Jesu-Kristo no panon kaimportante ed saray patumbok to so panaarowan ed balang sinansakey. Inkuanto ed sikara: “Ikdan takayo na sakey a balon ganggan, a sikayo so manaarowan ed balang sinansakey . . . Diad saya naamtaan na amin a sikayoray babangatan ko, no walaan kayo na aro ed limog yon dili.” (Juan 13:34, 35) Saray balikas a “balang sinansakey” tan “limog yon dili” so malinlinew a mangipanengneng ya amin a tuan Kristiano so mankakasakey ed sakey a grupo odino muyongan. (Roma 12:5; Efeso 4:25) Tan sayan muyongan so nabidbir diad arowan na saray membro to ed sinansakey. No say sakey a too so andian na aro, amin a bengatla so andi-kana.​—1 Corinto 13:1-3.

3. Panon so pangidadanet na Biblia ed kaimportantian na pangaro tan pangasikaso ed saray kaparan Kristianos?

³ Kanian, saray inmunan Kristianos so mabetbet a naikdan na ontan a panonot a singa saraya: “Nawalaan na matamoy ya arowan ed balang sinansakey.” “Manaakowan so balang sinansakey.” “Paaripen ed balang sinansakey.” “Mapangasi ed balang sinansakey, matamoy ed panangabagey.” “Mantultuloy a mantetepelan so balang sinansakey tan manpeperdonaan so sinansakey a bulobulos no siopaman et walaan na pangidaleman a sumpad sananey.” “Itultuloy so panliligliwaan ed balang sinansakey tan manpapaalageyan so balang sinansakey.” “Mareen ed balang sinansakey.” “Nawalaan na ampetang ya arowan ed  balang sinansakey.”​—Roma 12:10; 15:7; Galacia 5:13; Efeso 4:32; Colosas 3:13, 14; 1 Tesalonica 5:11, 13; 1 Pedro 4:8; 1 Juan 3:23; 4:7, 11.

4. (a) Anto so mangipanengneng a saray Kristianos so nepeg a mangaro ed arum nilikud ed “balang sinansakey”? (b) Siopa nagkalautla so aroen na saray Kristianos?

⁴ Anggaman kuan, agkabaliksan na saya a saray tuan Kristianos so mangaro lambengat ed saray kapara ran membro ed muyongan na Dios. Sikara so mangaro met ed arum. Say Biblia, diad tua, so mamapaseseg ed sikaran ondaak “diad aro ed balang sinansakey tan ed amin.” (1 Tesalonica 3:12; 5:15) Inter to so asimbang a punto de bista, insulat nen apostol Pablo: “Mankimey itayo na maabig ed amin, balet nagkalautla ed saraman so misiglaotan ed sikatayo diad pananisia.” (Galacia 6:10) Kanian manwarin saray Kristianos so nepeg a mangaro ed amin a pati saray kakabusol da, nepeg dan nagkalautlan aroen iray kapara ran membro ed muyongan na Dios, saray espiritual ya agagi ran lalaki tan bibii.​—Mateo 5:44.

5. Antoy mangipanengneng a saray tuan Kristianos, nen inmuna ran panaon tan natan, so naimano nisengeg ed arowan da?

⁵ Saray inmunan Kristianos so kabkabat a maong ed sayan aro a walad sikara diad balang sinansakey. Unong ed komaduan-siglon managsulat a si Tertullian, ibaga na totoo so nipaakar ed sikara: ‘Imanoen no panon so panaarowan da ed balang sinansakey, tan no panon a sikara so akaparaan ya ompatey a nisesengeg ed balang sinansakey!’ Say ontan ya arowan so nanengneng met ed limog na saray tuan Kristianos natan. Balet kasin kabaliksan na saya ya anggapo laray problema odino gonigon ed limog na saray tuan Kristianos?

SARAY BUNGA NA AG-INKAYADYARI

6. Akin ya anggan saray tuan Kristianos no maminsan et mankasalanan a sumpad balang sinansakey?

⁶ Nanlapud panaaral mo na Biblia namoriam ya amin tayo so akatawir na ag-inkayadyari a manlapud inmunan atateng tayo, si Adan tan Eva. (Roma 5:12) Kanian sikatayo so nikiling a manggawa na mauges. “Amin tayo so nagapol ed dakel a danay,” so kuan na Biblia. (Santiago 3:2; Roma 3:23) Tan nepeg mon nonoten a saray membro na muyongan na Dios so aliwa met ya ayadyari tan no maminsan et makapanggawa ra met na aliwan maptek. Saya so nayarin mansumpal ed saray problema tan gonigon anggan diad limog na saray tuan Kristianos.

7. (a) Akin a nakaukolan a nibaga ed si Euodia tan si Sintike a “wala ra komon ed parehon kanonotan”? (b) Anto so mangipanengneng, manuna, a saraya so maabig a Kristianon bibii?

⁷ Imanoen so kipapasen na duaran bibiin manngaran na Euodia tan  Sintike ed inmunan kongregasyon diad Filipos. Insulat nen apostol Pablo: “Bilinen ko si Euodia tan bilinen ko si Sintike a wala ra komon ed parehon kanonotan diad Katawan.” Akin a pinaseseg nen Pablo irayan duaran bibii “a wala ra komon ed parehon kanonotan”? Malinlinew, wala so linmesan gutgutan ed baetan da. Ag-ibabaga na Biblia no anto ‘tan. Angangko ta sikara so nayarin maniimonan ed balang sakey. Ingen, manuna, saraya so maabig a bibii. Sikara so Kristianos ed abayaglan panaon, taotaon sakbay na impibiang da ed si Pablo diad kimey na panagpulong. Kanian sinulat to so kongregasyon: “Itultuloy yon tulongan irayan bibiin nambanikel a benebenek a kaibak diad maong a balita.”​—Filipos 4:1-3.

8. (a) Anton gutgutan so linmesa ed baetan nen Pablo tan si Bernabe? (b) No sika so wadman tan sayan gutgutan so naimatonan mo, anto so nayarin ibagam?

⁸ Diad sakey a panaon linmesa so gutgutan ed baetan nen apostol Pablo tan si Bernabe a kaiba ton nambiahe. Sanen sikara so ngalngalilan ombuat ed komaduan misioneron pambaroy da, kinaliktan nen Bernabe a papilaen si Marcos a kapinsan to. Anggaman kuan, agnilabay nen Pablo a papilaen si Marcos, lapud si Marcos so anaynan ed sikara tan anempet diad samay inmunan misioneron impanbaroy da. (Gawa 13:13) Kuan na Biblia: “Diad saya et agawa so ampetang ya interak na sanok, ta pian sikara so nansian.” (Gawa 15:37-40) Isipen! No wadman ka tan anengneng mo so sayan “ampetang ya interak na sanok,” kasin ibagam la a si Pablo tan si Bernabe so aliwan kabiangan na muyongan na Dios lapud nengneng na impanugali ra?

9. (a) Anton kasalanan so agawaan nen Pedro, tan anto so anagdag ed sikaton onkiwas na onia? (b) Anto so ginawa nen Pablo nen anengneng to so nagagawa?

⁹ Diad sananey ya inkagawa si apostol Pedro so nanggawa na mauges. Tinundaan to so pililimog a maapit ed saray Kristianon Hentil lapud takot a sikato so ipasen a makapuy na arum iran Judion  Kristianos a lingo so panangipaabeba ra ed saray Hentil ya agagi ra. (Galacia 2:11-14) Sanen anengneng nen apostol Pablo so gagawaen nen Pedro, kinondena to so aliwan manepeg a kondukta nen Pedro diad arap na saray amin a wadman. Panon so liknaan mo no sika si Pedro?​—Hebreos 12:11.

OKSUYEN IRAY GUTGUTAN DIAD ARO

10. (a) Panon so inkiwas nen Pedro sanen sikato so akorihe? (b) Anto so naaralan tayo ed uliran nen Pedro?

¹⁰ Si Pedro komon so sinmanok ed si Pablo. Sikato komon so asakitan diad paraan na impametek nen Pablo ed sikato diad imaton na dakel. Balet agto ginawa so ontan. (Eclesiastes 7:9) Si Pedro so mapaabeba. Inawat to so panametek, tan agto inabuloyan so aro to’d si Pablo ya ombetel. (1 Pedro 3:8, 9) Imanoen no panon ed saginonor so impanukoy nen Pedro ed si Pablo ed sakey a sulat na panamaseseg ed saray kaparan Kristianos: “Ipasen so anos na Katawan a singa kilalaban, a singa say inararo tayon agin Pablo unong ed kakabatan a niiter ed sikato et nansulat met ed sikayo.” (2 Pedro 3:15) On, inabuloyan nen Pedro so aro a manakbong ed gutgutan, a diad sayan kipapasen et nansumpal a nanlapud dilin lingon kondukta to.​—Uliran 10:12.

11. (a) Anggaman ed interak na sanok da, panon nen Pablo tan Bernabe ya impanengneng a sikara so tuan Kristianos? (b) Panon so kagunggunaan tayo ed uliran da?

¹¹ Anto so nipaakar ed problema diad baetan nen Pablo tan si Bernabe? Saya met so nauksoy ed aro. Ta diad saginonor, sanen nansulat si Pablo diad kongregasyon ed Corinto, sinalita to si Bernabe a bilang maapit a kakimeyan. (1 Corinto 9:5, 6) Tan anggaman pinmatnag a si Pablo so walaan na maabig a rason diad panduaruwa ed kablian nen Marcos bilang sakey a managbiahen kaiba, sayan walad kalangweran so diad saginonor et tinmatken ed punto a nayarian nen Pablo ya isulat ed kinen Timoteo: “Itagar mo si Marcos tan itarok mo dia a kaibam, lapud sikato so mausar ed siak diad panaglingkor.” (2 Timoteo 4:11) Nagunggunaan itayo ed sayan uliran diad pananguksoy ed saray balingaan.

12. (a) Akin a nayarin ipasen a si Euodia tan si Sintike so anguksoy ed saray balingaan da? (b) Unong ed Galacia 5:13-15, akin a makana a saray Kristianos so manguksoy ed saray balingaan da diad aro?

¹² Bueno, anto so nipaakar ed si Euodia tan si Sintike? Kasin nauksoy daray balingaan da, ya inabuloyan da so aro a manakbong ed antokaman a nayarin agawaan da a sumpad balang sakey? Ag-ibabaga na Biblia ed sikatayo no anto so agawa ed sikara diad kaunoran. Balet,  say kipapasen dan maabig a bibii ya akikimey ed si Pablo a benebenek diad Kristianon ministeryo, nayarin makatunongan ya ipasen tayon sipapaabeban inawat da so niiter a simbawa. Sanen naawat da so sulat nen Pablo, naisip tayo lambengat so impanarapan da tan pinetek da so problema diad espiritu na aro.​—Galacia 5:13-15.

13. Anton uliran diad panangipanengneng na aro so inletneg nen Jehova a Dios?

¹³ Sika, met, so nayarin makaromog a mairap so piulop ed sakey a too, odino totoo, ed kongregasyon. Anggaman nayarin andukey ni so kurangen da diad pamayubo ed tuan Kristianon kalidad, saya pa so isipen: Kasin alagden nen Jehova a Dios ya anggad saray totoo so makaekal ed amin a dalan dan mauges sakbay a sikara so aroen to? Andi; ibabaga na Biblia: “Irerekomenda na Dios so dilin aro to ed sikatayo a, legan a sikatayo ni so makasalanan, si Kristo so inatey a nisesengeg ed sikatayo.” (Roma 5:8) Nakaukolan tayon tumboken itan a maabig ya uliran na Dios tan ipanengneng so aro ed saraman so manggawa na mauges tan kakulangkulangan iran bengatla.​—Efeso 5:1, 2; 1 Juan 4:9-11; Salmo 103:10.

14. Anton simbawa so inter nen Jesus diad agpagmaliw a mabalaw ed arum?

¹⁴ Lapud amin tayo so ag-ayadyari, imbangat nen Jesus a sikatayo so nepeg ya aliwan mabalaw ed arum. Tua, arum so nalilingo, balet sikatayo met so ontan. “Akin, sirin, et sika so onnengneng ed taep diad mata na agim, balet agmo imanoen so pagsen ed dilin matam?” so intepet nen Jesus. (Mateo 7:1-5) Diad lawas pannonot ed satan a simbawan makabat, natulongan itayon miulop ed saray agagi tayon lalaki tan bibii.

15. (a) Akin ya importante a perdonaen tayo so arum anggan sano walaan itayo na pangidaleman a sumpad sikara? (b) Diad ilustrasyon to ed Mateo kapitulo 18, panon so impangibangat nen Jesus ed pankaukolan na pagmaliw a manamerdona?

 ¹⁵ Sigpot a nakaukolan a sikatayo so magmaliw a mapangasi tan manamerdona. Tua, nayarin walaan kayo na peteg a sengegan na panreklamo ed sakey ya agin laki odino bii. Balet nonoten so simbawa na Biblia: “Mantultuloy a mantetepelan so balang sinansakey tan manpeperdonaan so balang sinansakey a bulobulos no siopaman et walaan na pangidaleman a sumpad sananey.” Balet akin a nepeg mon perdonaen so arum sano walaan ka na peteg a sengegan na panreklamoan a sumpad sikara? Lapud “si Jehova so sibubulos ya amerdona ed sikayo,” so ebat na Biblia. (Colosas 3:13) Tan pian naawat tayo so panamerdona to, inkuan nen Jesus, nepeg tayon perdonaen so arum. (Mateo 6:9-12, 14, 15) Si Jehova, singa samay ari ed ilustrasyon nen Jesus, so amerdona ed sikatayo diad nilibulibon danay, sirin agta naperdona tayoray agagi tayo ed pigaran danay?​—Mateo 18:21-35; Uliran 19:11.

16. (a) Unong ed 1 Juan 4:20, 21, panon a say aro ed Dios so misiglaotan ed aro ed kaparan Kristianos? (b) Anton kiwas so nakaukolan no say agim so walaan na bengatlan sumpad sika?

¹⁶ Agtayo lambengat basta agamilen so katuaan tan ontan met a tratoen tayoray agagi tayon lalaki tan bibii diad aliwan maaro, aliwan manamerdonan dalan. (1 Juan 4:20, 21; 3:14-16) Kanian, sirin, no walaan ka na bengatlan problema ed sakey a kaparan Kristiano, ag-ontutundan mitongtong ed sikato. Agmanpopoot, noagta peteken so pamaakaran diad espiritu na aro. No asakitan mo so agim, akaparaan ya onkerew na dispensa tan panamerdona.​—Mateo 5:23, 24.

17. Anto so manepeg a kurang ya alaen no sika so nanggawaan na sakey na mauges?

¹⁷ Balet anto no sika so ininsulto na sakey, odino nanggawaan to ka na mauges ed arum a nengneng? Isisimbawa na Biblia: “Ag-ibabaga:  ‘Unong a singa ginawa to ed siak, ontan met so gawaen ko ed sikato.’” (Uliran 24:29; Roma 12:17, 18) Insimbawa nen Jesu-Kristo: “Siopaman a manampal ed kawanan ya aping yo, ipaarap yo met so pagpag ed sikato.” (Mateo 5:39) Say tampal so ag-inggetman pamasakit ed pisikal noagta panginsulto odino pamasanok. Sirin ibabangat nen Jesus iray patumbok ton paliisan da so gulo odino sangsangan. Imbes ya “ibales so mauges ed mauges odino ayew ed ayew,” nepeg mon “anapen so kareenan tan tumboken.”​—1 Pedro 3:9, 11; Roma 12:14.

18. Anto so naaralan tayo ed uliran na Dios diad panangaro ed amin a totoo?

¹⁸ Nonoten a nepeg tayo so “nawalaan na aro ed interon panlilimog na sanaagi.” (1 Pedro 2:17) Inletneg nen Jehova a Dios so uliran. Sikato so aliwan manangiduma. Amin a rasa so parepareho ed pakanengneng to. (Gawa 10:34, 35; 17:26) Saraman so nasalimbengan ed onsasabin “baleg a kairapan” so inala a nanlapud “amin a nasyones tan tribu tan binaleybaley tan pansasalita.” (Apocalipsis 7:9, 14-17) Sirin, diad pangalig ed Dios, agtayo nepeg ya aroen na daiset so arum lapud sikara so duma ed rasa, nasyonalidad odino talindeg ed sosyal, odino duma so kolor na baog da.

19. (a) Panon so nepeg a pangipasen tan pantrato ed saray kaparan Kristianos? (b) Anton babaleg a pribilehyo so nayarin onwalad sikatayo?

¹⁹ Kabaten a maong so amin na saraman so wala ed Kristianon kongregasyon, tan sikara so aroen tan pablien. Tratoen iray mamatatken a bilang kaamaan tan kainaan, saray walad kalangweran a bilang agagin lalaki tan bibii. (1 Timoteo 5:1, 2) Pribilehyo so pagmaliw a kabiangan na singa-pamilyan nanengneng a muyongan na Dios, a saray membro to so makapanuulop a mankakasakey ed aro. Agaylan abig so pambilay na ando lan ando ed paraiso diad dalin dingan na ontan a maaron pamilya!​—1 Corinto 13:4-8.

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Litrato ed pahina 233]

Kasin say sangsangan nen Pablo tan si Bernabe so mankabaliksan a sikara so aliwan membro na muyongan na Dios?

[Litrato ed pahina 235]

Abuloyan na saray tuan Kristianos so aro a manakbong ed sengegan na pangidaleman

[Litrato ed pahina 236]

Diad dalem na muyongan na Dios, saray Kristianos so pakiwasen na aro a makapanuulop a parapara

[Litrato ed pahina 237]

Anto so naaralan tayo ed samay agawa ed si Euodia tan si Sintike?