Kapitulo 18

“Say Anggaan na Mundo” So Asingger La!

1. Panoy pikabat na saray mangaraldalin a patumbok nen Kristo no kapigan so inggapo ton manuley ed tawen?

 SANEN pinagit nen Jesu-Kristo si Satanas tan saray angheles to ed tawen tan inggapo to so uley to ed Panarian, kabaliksan ton say anggaan nen Satanas tan say marelmeng a sistema to so asingger la. (Apocalipsis 12:7-12) Balet panon so pikabat na saray patumbok nen Kristo ed dalin a sayan agawa ed tawen, ya ag-anengneng na mata ra, so agawa? Panoy pikabat da a si Kristo so agnanengneng a wala la ed pakayari na Panarian tan “say anggaan na mundo” so asingger la? Naamtaan da diad pangusisa no kasin say “tanda” ya inter nen Jesus so nasusumpal.

2. Anton tepet so intepet na saray babangatan nen Kristo ed sikato?

² Sakbay a tuloy na impatey nen Jesus, legan a sikato so manyudyurong ed Palandey Olivo, apatira ed saray apostoles to so inmasingger ed sikato a kinmerew na “tanda.” Onia so pakabasa ed tepet da, ed King James Version, na minilyon a totoo: “Ibagam ed sikami, kapigan so kagawa na sarayan bengatla? tan anto so tanda na isabim, tan say anggaan na mundo?” (Mateo 24:3) Balet anton peteg so kabaliksan na sarayan balikas, “isabim” tan “say anggaan na mundo.”?

3. (a) Anto so peteg a kabaliksan na saray balikas ya isabim” tan “say anggaan na mundo”? (b) Panon, sirin, so suston pangipatalos ed tepet ya intepet na saray babangatan nen Kristo?

³ Say Griegon salitan nipatalos ya “isasabi” so parousia, tan kabaliksan to so “kiwawala.” Kanian, sirin, sano nanengneng la so “tanda,” kabaliksan na saya a nakabatan tayo a si Kristo so presente la anggaman agnanengneng, a sikato la so sinmabi ed pakayari na Panarian. Say balikas ya “anggaan na mundo” so mabetbet a makapalikdon tuloy. Agto kabaliksan so anggaan na dalin, noag ingen, say anggaan na sistema na bengabengatla nen Satanas. (2 Corinto 4:4) Say tepet na saray apostoles sirin so suston nabasa: “Ibagam ed sikami, Kapigan so kagawa na sarayan bengatla, tan anto so tanda na kiwawalam tan ed konklusyon na sistema na bengabengatla?”​—Mateo 24:3, New World Translation.

4. (a) Anto so manibukel “na tanda” ya inter nen Jesus? (b) Diad anton nengneng a “say tanda” so nipareng ed fingerprint?

 ⁴ Ag-angiter si Jesus na sakey lambengat a nagawa a bilang “say tanda.” Imbaga to so dakel iran nagawgawa tan kipapasen. Arum iran managsulat na Biblia nilikud ed si Mateo so analambit ed kaaruman iran nagawgawa a mananda ed “kaunoran iran agew.” Amin na sarayan bengatla a nipasakbay so nagawa kaleganan na panaon a tinawag na saray managsulat na Biblia a “kaunoran iran agew.” (2 Timoteo 3:1-5; 2 Pedro 3:3, 4) Sarayan nagawgawa so mipara ed nanduruman gulis ed dakulap na sakey a too, sakey a printan agnayarin onwala ed sananey a too. Say “kaunoran iran agew” so nankarga na dilin padron na saray marka, odino nagawgawa. Saraya so manibukel na positibon “fingerprint” ya agnayarin wala ed anggan anton arum a panaon.

5, 6. Legan ya usisaen yo so 11 ya ebidensya ed “kaunoran iran agew” ed onggendan iran pahina, anto so natalosan yo nipaakar “ed konklusyon na sistema na bengabengatla”?

⁵ Diad kapitulo 16 na sayan libro sinalaysay tayoray ebidensya na Biblia a si Kristo so pinmawil la tan ginmapo lan manuuley ed pegley na kakabusol to ed samay taon 1914. Natan imanoen a maalwar iray nanduruman nengneng na “tanda” na kiwawala nen Kristo tan malaknab nin ebidensya na “kaunoran iran agew” na marelmeng a sistema na bengabengatla nen Satanas. Legan ya usisaen yo so sarayan nipasakbay a bengatla ed saray onggendan, imanoen no panon so kasusumpal da nanlapulad 1914.

  “SAY NASYON SO ONTALINDEG A SUMPAD NASYON TAN PANARIAN A SUMPAD PANARIAN.”​—Mateo 24:7.

 Seguradon anengneng yo iyan kabiangan na “tanda” a nasusumpal nanlapulad 1914! Diad saman a taon et ginmapo so Guerra Mundial I. Anggapo nin balot ed awaran so singa onman a makapakebbiew a bakal. Sikato so sigpot a bakal. Say Guerra Mundial I so mas baleg nen say amin a manunan bakal kaleganan na 2,400 taon sakbay na 1914. Ingen 21 taon lambengat kayari na saman a bakal et ginmapo so Guerra Mundial II. Tan apatiran danay a mas mabiskeg nen say Guerra Mundial I.

 Mantutultuloy a nagagawa iray makapataktakot a bakal. Nanlapulad impanampot na Guerra Mundial II nen 1945, masulok a 25 milyon a totoo so inatey ed 150 bakabakal ya agawa ed sankamundoan. Diad anggan anton agew, wala so, ed promedio, 12 bakal a nagagawa ed arum a pasen ed mundo. Tan wala so mantutultuloy a panangebbiew na sananey a bakal ed sankamundoan. Say Estados Unidos lambengat so walaan na magenap iran armas nuklar a mamatey ed kada laki, bii tan ugaw ed dalin diad mamin-12 danay!

 “WALA SO KAKISIRAN NA TAGANO.”​—Mateo 24:7.

 Kayari na Guerra Mundial I agawa so sankabalgan ya eras ed amin ya awaran. Diad baybay a China lambengat et 15,000 so inatey ed kada agew nisesengeg ed eras. Balet say kakisiran na tagano so mas lalon baleg kayari na Guerra Mundial II. Sakey a kakapat na mundo so nanaerasan! Tan nanlapulad saman, say tagano so nantultuloy a makisir ed dakel a totoo ed dalin.

 “Kada 8.6 segundo et wala so ompapatey ed pobren nasyon nisesengeg ed sakit a resulta na eras,” so kuan na New York Times nen 1967. Minilyon so ompapatey ni ed eras​—ngalngalin 50 milyon ed sakey taon! Diad 1980, ngalngalin sakey a kakapat na totoo ed dalin (1,000,000,000 a totoo) so nanaerasan lapud andian ira na magenap a kanen. Anggan diad saray pasen a daakan so tagano, et dakel so pobren tuloy a manaliw ed satan.

  “DIAD NANDURUMAN PASEN SALOT.”​—Lucas 21:11.

 Kayarin tuloy na Guerra Mundial I dakel a totoo so inatey ed trankaso Espanyol nen say inatey ed anggan anton epidemyan sakit ed awaran na katooan. Say inatey so ngalngalin 21 milyon a totoo! Ingen say salot tan sakit so mantutultuloy ya onkakasmak. Minilmilyon so ompapatey ed kada taon diad sakit ed puso tan kanser. Say sakit a beneryal so onkakayat a maples. Arum niran makapakebbiew a sakit a singa say malaria, snail fever tan river blindness, so nagagawa ed dakel iran bansa, ilautla ed Asia, Aprika tan Latin America.

 “WALA SO . . . YEGYEGYEG ED NAMBABANGIL A PASEN.”​—Mateo 24:7.

 Manlapud 1914, wala so dakel a manunan yegyeg nen say anggan dinan a panaon ed nikurit ya awaran. Diad masulok a 1,000 taon, manlapud taon 856 K.P. ya anggad 1914, wala lambengat so 24 ya angkabaleg a yegyeg, a pinatey to so 1,973,000. Balet diad 63 taon nanlapud 1915 ya anggad 1978, dagup na 1,600,000 totoo so inatey ed 43 angkakabaleg a yegyeg.

 “IDAAK NA KAUGSAN.”​—Mateo 24:12.

 Manlapud interon mundo iray report diad idadaak na kaugsan tan krimen. Saray krimen na karawalan, a singa say panagpatey, panagpasoot tan panagtakew, so ompapalalo. Diad Estados Unidos lambengat, nagagawa so seryoson krimen, ed promedio, ngalngalin kada segundo. Diad dakel iran pasen et anggapo so makaliknan maligen ed saray kalsada, anggan diad agew. Diad labi et saray totoo so manayam ed kaabungan da ya akatalak tan abalewetan iray puerta, antakot ya ompaway.

  “NAPUNAW SO TOTOO NISESENGEG ED TAKOT.”​—Lucas 21:26.

 Say takot so nayarin sankabalgan a manatanagel ed bilay na totoo natan. Ag-abayag kayari interak na inmunan bomba nuklar, si Harold C. Urey a sientista na atomiko so angikuan: “Mangan itayo ed takot, naugip ed takot, manbilay ed takot tan ompatey ed takot.” Diad karaklan a totoo et saya so nagagawa tan aliwa lambengat a lapud lawas-kaplesan a panangigtot na bakal nuklar. Saray totoo so natatakot met ed krimen, polusyon, sakit, implasyon tan dakel niran arum a bengatlan mangikigtot ed kaligenan da tan say mismon bilay da.

 ‘KATUTUNGANGA ED ATATENG.’​—2 Timoteo 3:2.

 Saray atateng natan so mabetbet a samsamet so pakakontrol da ed saray anak da. Saray tobonbalo so manrebelde a sumpad pakauley. Kanian kada nasyon ed dalin so naapektaan na salot na krimen a gagawaen na tobonbalo. Masulok a kapaldua ed amin a seryoson krimen ed arum a bansa so gagawaen na ugugaw a manedad na 10 ya anggad 17 taon. Panagpatey, panagpasoot, panagkabil, panagtakew, panagtulisan, panagtakew na kotse​—amin na sarayan bengatla so gagawaen na ugugaw. Anggapo nin balot ed awaran a say katutunganga ed atateng so kaslakan.

 “MAARO ED KUARTA.”​—2 Timoteo 3:2.

 Inerman a lingawan yo natan et nanengneng yo so inkaagum. Dakel so manggagawa na antokaman a nisesengeg ed kuarta. Sikara so mantakew odino mamatey. Kaslakan ed saray maagum a totoo so pamawala tan panlako ed saray produkton kabkabat a pansakitan na arum odino pateyan da. Diretsa, odino diad nengneng na panagbilay da, a saray totoo so mangibabaga ed kuarta: ‘Saya so dios ko.’

  “MAARO ED LIKELIKET NEN SAY DIA ED DIOS.”​—2 Timoteo 3:4.

 Kaslakan a totoo natan so manisip lambengat ed panggawa diad saman so makapaliket ed sikara odino ed pamilya ra, ya aliwan saman so makapaliket ed Dios. Partikular a dakel so maaro ed saman so kokondenaen na Dios, a pati pilalawanan, pikakalugoran, panagbuanges, panagdruga tan arum niran natatawag na likeliket. Anggan saray likeliket a, diad inkasikaran dili, et nayarin mabunigas so iyuuna nen say anggan anton sagpot a panaral nipaakar ed Dios tan say panserbi ed sikato.

 “WALAAN NA NENGNENG NA MARIDIOS A DEBOSYON INGEN ITAPAT DA SO PAKAYARI TO.”​—2 Timoteo 3:5.

 Saray papangulo na mundo tan saray kaslakan a totoo so mangipapanengneng na akinpaway ya inkamaridios. Nayarin sikara so onatendi ed saray serbisyo na simbaan tan mangipelag na usos. Saramay walad gobierno so nayarin itapew da so lima ra ed Biblia sano sikara so onyurong ed inkabetang. Balet ta mabetbet a sikato lambengat so “sakey a nengneng na maridios a debosyon.” Unong a singa impasakbay na Biblia, say tuan panagdayew ed Dios so aliwan peteg a puersa ed kaslakan a bilay na totoo natan. Sikara so agpapakiwasen na peteg a pakayari ya onkana ed maabig.

 “PANAGDERAL ED DALIN.”​—Apocalipsis 11:18.

 Say dagem a lilinawaen tayo, say danum ya iinumen tayo tan say dalin a tutuboan na tagano tayo so narurutakan. Sikato so seryoson tuloy a si sientistan Barry Commoner so angipasakbay: “Manisia ak a say mantultuloy a polusyon ed dalin, no agnaamper, so diad kaunoran et deralen to so pankanepegan na sayan planeta a bilang pasen ed bilay na too.”

 ⁶ Kayari na impanalaysay ed saray nagawgawa, agta malinlinew a say “tanda” ya inter nen Kristo tan saray ebidensyan impasakbay na saray babangatan to so nasusumpal? Anggaman walaray dakel nin arum a prueba, saramay nilista dia so magenap lan mangipanengneng a sikatayo lan peteg so manbibilay ed panaon ya impasakbay na Biblia a “kaunoran iran agew.”

7. (a) Anto so manggawan makatantandan tuloy ed saray propesiya na Biblia nipaakar ed kiwawala nen Kristo tan say “kaunoran iran agew“? (b) Miduma ed saman so impasakbay na Biblia, anto so impasakbay na saray papangulo na mundo sakbay na 1914?

⁷ Ingen nayarin ikuan na arum a totoo: ‘Saray bengatlan singa say bakal, eras, salot tan yegyeg so agawa lan mabetbet ed interon awaran. Sirin aliwan mairap so pangipasakbay a sikara lamet so nagawa.’ Balet isipen pa: “Say Biblia so aglabat angipasakbay ed sarayan bengatla, noagta impanengneng to a sikara so nagawa ed sankamundoan a kalaknab. Ontan met, imbaga na Biblia ya amin na sarayan bengatla so nagawa ed kapolian a mabilay nen 1914. Ingen anto so ipapasakbay na saray prominentin papangulo na mundo sakbay na 1914? Ibabaga ran saray kipapasen a mangisisipan na kareenan ed mundo so agbalot lalon maapabor. Ingen saray makapakebbiew a gulon impasakbay na Biblia so ginmapo ed suston panaon, nen 1914! Diad tua, natan et ikuan na saray papangulo na mundo a say 1914 so mananguman a punto ed awaran.

8. (a) Dinan a kapolian so impanengneng nen Jesus a makanengneng ed anggaan na sayan sistema na bengabengatla? (b) Sirin diad anto so panseguroan tayo?

⁸ Kayari na impangitawag to na imano ed dakel iran bengatla ya ananda ed panaon a nanlapud 1914, imbaga nen Jesus: “Sayan kapolian so aglan balot napaso ya anggad kagawa na sarayan amin a bengatla [a pati say anggaan na sayan sistema].” (Mateo 24:34, 14) Dinan a kapolian so tinukoy nen Jesus? Tinukoy to so kapolian na totoon manbibilay nen 1914. Saraman so totoon natitilak ni ed saman a kapolian so matatken la ra natan. Anggaman ontan, arum ed sikara so siansia nin mabilay a makanengneng ed anggaan na sayan marelmeng a sistema. Sirin maseguro itayo ed saya: Maganggano la natan et nagawa so biglan anggaan na amin a karelmengan tan marelmeng a totoo diad Armagedon.

[Tepetepet Parad Panagaral]

[Litrato ed pahina 149]

Imbaga nen Jesus ed saray babangatan to so nanengneng a prueba na agnanengneng a kiwawala to ed pakayari na Panarian

[Litrato ed pahina 154]

1914—ARMAGEDON

Arum ed kapolian a mabilay nen 1914 so makanengneng ed anggaan na sistema na bengabengatla tan makaliktar